gerontakos

Σάββατο, Μαΐου 11, 2019

Ο Χόκνεϊ ζωγραφίζοντας το «May Blossom on the Roman Road», 2009. Κάτω, το έργο του Βαν Γκογκ «Field with Irises near Arles», 1888

© David Hockney, Photo credit: Jean-Pierre Gonçalves de Lima

__________________________________

Η φύση βρίσκεται σε συνεχή κίνηση. Ο Χόκνεϊ και ο Βαν Γκογκ κατάφεραν να κατακτήσουν τον δυναμισμό της. Τοπιογραφία με φωτεινά χρώματα και πειράματα με την προοπτική. Οι ομοιότητες στο έργο των δύο καλλιτεχνών δεν είναι συμπτωματικές, καθώς ο εν ζωή Βρετανός εικαστικός εμπνέεται από τον πρωτοπόρο Ολλανδό 130 χρόνια μετά τον θάνατό του. Μια υπέροχη έκθεση στο πανέμορφο μουσείο της ολλανδικής πρωτεύουσας παρουσιάζει τα αριστουργήματά τους σε αγαστή συνομιλία και αποκαλυπτικό διάλογο.

Ανοιξη! Η φύση ξυπνά και οργιάζει... Οταν επισκεφτείς το Αμστερνταμ αυτή την εποχή οι ανθισμένες γλιτσίνες σε υποδέχονται σχεδόν σε κάθε είσοδο των υπέροχων αρχιτεκτονικά σπιτιών τους. Οπου δεν υπάρχουν μπλε γλιτσίνες, συναντάς το άρωμα από τις μοβ και ροζ πασχαλιές που φουντώνουν στα στενά παρτέρια. Εκμεταλλεύονται κάθε στενό εκατοστό χώματος στα φαρδιά πλακόστρωτα πεζοδρόμια με τους ποδηλατόδρομους, τραβώντας τα κλαδιά τους προς τον υπέροχο μπλε ουρανό, εκεί όπου το βλέμμα σου συναντά τα ολόλευκα σύννεφα που ταξιδεύουν σαν αφράτα νησιά από τους δυνατούς ανέμους που φυσούν από την παγωμένη ακόμα Βόρεια Θάλασσα και τον Αρκτικό.

Τα κοτσύφια στα ψηλά αντιστέκονται, κελαηδούν σε κάθε γωνιά πάνω από τα κανάλια, όπου τουρίστες και ντόπιοι προσπαθούν να απολαύσουν μια πόλη που την έχουν καταλάβει -και καταβάλλει- οι ποδηλάτες με τα δίτροχα οχήματά τους.

Οι βοτανικοί κήποι ξεχειλίζουν από το πράσινο που βρίσκεται σε παροξυσμό και οι τουλίπες -αχ... αυτές οι τουλίπες- σε κάθε απόχρωση και μέγεθος συμπληρώνουν με έντονες πινελιές κάθε κενό χώρο στις αυλές, στα πάρκα, στους κήπους, στα μπαλκόνια, στους εξώστες, σε μεγάλες και μικρές γλάστρες. Πετάγονται στην οπτική μας από κάθε γωνιά της πόλης και εκτοξεύουν την αισθητική μας σε υπερθετικό βαθμό.

Πανδαισία χρωμάτων στις Κάτω Χώρες... Ο κόσμος καθημερινά περιδιαβαίνει και άπληστα απολαμβάνει περιπάτους, αξιοθέατα, χαρές και ελευθερίες που σου παρέχει η ζωή στην πόλη.

Ομως τεράστιο είναι και το πλήθος επισκεπτών που συρρέει σχεδόν με ευλάβεια κάθε μέρα και γεμίζει το πάρκο και τους χώρους στη μεγάλη Πλατεία των Μουσείων που βρίσκεται στο νοτιοανατολικό τμήμα της ολλανδικής πρωτεύουσας.

Εκεί βρίσκονται το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Stedelijk, το Εθνικό Μουσείο Rijksmuseum, το Moco Museum με Μοντέρνα και Σύγχρονη Τέχνη, το Μουσείο Διαμαντιών, η μεγάλη αίθουσα συναυλιών Royal Concertgebouw, κτίρια με ξένες πρεσβείες και ακριβώς στο κέντρο το εξαιρετικό Μουσείο Βαν Γκογκ.

Πραγματικό λαμπερό πετράδι στην εικαστική κορόνα της περιοχής. Περιέχει τη μεγαλύτερη συλλογή πινάκων του Ολλανδού μάστερ Βίνσεντ βαν Γκογκ (1853-1890) και είναι το μουσείο με τη μεγαλύτερη επισκεψιμότητα στην Ολλανδία, καταλαμβάνοντας και την 23η θέση σε αριθμό επισκεπτών σε ολόκληρο τον κόσμο. Αποτελείται από δύο υπέροχα κτίρια που επικοινωνούν υπογείως καθώς ένας πεζόδρομος τα διαχωρίζει αρμονικά στην επιφάνεια του εδάφους.

Αυτήν την εποχή μάλιστα οι κρατήσεις εισιτηρίων εισόδου γίνονται μόνο διαδικτυακά και για τις επόμενες δύο εβδομάδες έχουν εξαντληθεί. Πρέπει να είσαι πολύ τυχερός και συνεχώς ον λάιν για να εκμεταλλευτείς κάποια ακύρωση της τελευταίας στιγμής και να απολαύσεις τα εκθέματα.

Ειδικά αυτό το διάστημα ο επισκέπτης έχει έναν παραπάνω λόγο να επισκεφτεί τους χώρους του μουσείου. Μια μεγάλη έκθεση φέρνει το έργο του διάσημου Βρετανού εικαστικού Ντέιβιντ Χόκνεϊ (1937) κοντά στα αριστουργήματα του Ολλανδού πρωτοπόρου. Με τίτλο τα ονόματά τους «Hockney - Van Gogh: The Joy of Nature» (Η χαρά της φύσης) θα διαρκέσει μέχρι τις 26 Μαΐου. Καταδεικνύει πολύ εύστοχα την επιρροή που εξακολουθεί να ασκεί ο μετα-ιμπρεσιονιστής Βίνσεντ στους σύγχρονους καλλιτέχνες 130 χρόνια μετά τον θάνατό του.

*Βίνσεντ βαν Γκογκ, «Wheatfield with Crows», Ιούλιος 1890. Κάτω, Ντέιβιντ Χόκνεϊ «Kilham to Langtoft II, 27 July 2005»*
Van Gogh Museum, Amsterdam (Vincent van Gogh Foundation) | © David Hockney, Photo Credit: Richard Schmidt

Η έκθεση περιλαμβάνει μια συλλογή με πάνω από 120 έργα του Χόκνεϊ, ο οποίος είναι ένας από τους πιο παραγωγικούς ζώντες καλλιτέχνες της ποπ κουλτούρας. Παρουσιάζονται σκίτσα, μεγάλες εκδοχές των ηλεκτρονικών σχεδίων του δημιουργημένα σε iPad, βίντεο, ακουαρέλες, εκτυπώσεις και οι διάσημες μεγάλες ζωγραφιές τοπίου που βρίσκονται σε αγαστή συνομιλία και αποκαλυπτικό διάλογο με τα αριστουργηματικά έργα του Βαν Γκογκ.

Μεγάλο μέρος του έργου του 81χρονου σήμερα Χόκνεϊ απεικονίζει την επιρροή του από τον Βίνσεντ και είναι περισσότερο εμφανές σε αυτά τα εξαιρετικής εμπνευσης και δημιουργίας τοπία.

*Πάνω: Βίνσεντ βαν Γκογκ, «The Harvest», Ιούνιος 1888. Κάτω: Ντέιβιντ Χόκνεϊ, «Woldgate Vista, 27 July 2005»*
Van Gogh Museum, Amsterdam (Vincent van Gogh Foundation) | © David Hockney, Photo Credit: Richard Schmidt

Ο Χόκνεϊ άρχισε να παράγει αυτά τα κομμάτια τη δεκαετία του 1990, όταν επέστρεψε στην πατρίδα του στη Βρετανία από το Λος Αντζελες για να φροντίσει την άρρωστη μητέρα του. Αυτές οι ζωγραφιές, τα αποκαλούμενα τοπία του Γιορκσάιρ λοιπόν, αποκαλύπτουν λεπτομερείς παρατηρήσεις για τις μεταβαλλόμενες τέσσερις εποχές στον κόσμο και πώς το φως, ο χώρος και η φύση βρίσκονται σε συνεχή κίνηση καθώς αποτυπώνονται από τον καλλιτέχνη.

Ο Χόκνεϊ και ο Βαν Γκογκ κατάφεραν να κατακτήσουν τον δυναμισμό της φύσης. Τοπιογραφία, χαρακτηριστικά μοτίβα με φωτεινά χρώματα και πειραματισμοί με την προοπτική του χώρου.

*Αριστερά, Βίνσεντ βαν Γκογκ, «Path in the Woods», Μάιος-Ιούλιος 1887. Δεξιά, Ντέιβιντ Χόκνεϊ, «More Felled Trees on Woldgate», 2008*
Van Gogh Museum, Amsterdam (Vincent van Gogh Foundation) | © David Hockney, Photo Credit: Richard Schmidt

Οι ομοιότητες στο έργο των δύο καλλιτεχνών δεν είναι συμπτωματικές, καθώς ο Βρετανός εικαστικός εμπνέεται από τον πρωτοπόρο Ολλανδό ζωγράφο.

«Λοιπόν, ενίοτε θα κλέψω κάτι από τον Βαν Γκογκ. Θέλω να πω, οι καλοί καλλιτέχνες δεν δανείζονται, κλέβουν». Η παραδοχή έγινε σε μια συνέντευξή του που δόθηκε τον περασμένο χρόνο.

Η απεικόνιση του φυσικού κόσμου μας. Ακολουθώντας την έκθεση, που εκτείνεται σε δύο ορόφους, είναι σαν να περπατάς σε ένα ζωγραφισμένο φανταστικό δάσος. Οι κορμοί των δέντρων απεικονίζονται με κόκκινο, μπλε, ροζ, μοβ, κίτρινο, ηλεκτρικό πράσινο και τα φύλλα «υπονοούνται» με γρήγορες πινελιές ή σκιαγραφούνται ως κινούμενα σχέδια με φωτοσκιάσεις. Ενας κόσμος πολύχρωμος που όμως στέκει δίπλα στις γνώριμες αγροτικές σκηνές, αλλά και την αυλή του ψυχιατρείου που με τόση μαεστρία απεικόνισε ο δυστυχής Βαν Γκογκ μέχρι τα 37 του χρόνια που έφυγε από τη ζωή.

Αριστερά, Βίνσεντ βαν Γκογκ, «The Garden of Saint Paul's Hospital ('Leaf-Fall')», Οκτώβριος 1889. Δεξιά, Ντέιβιντ Χόκνεϊ, «Woldgate Woods, 6 & 9 November 2006»
Van Gogh Museum, Amsterdam (Vincent van Gogh Foundation) | © David Hockney, Photo Credit: Richard Schmidt

Τα κοινά θέματα και οι προσεγγίσεις των δύο ζωγράφων γίνονται αμέσως εμφανή. Η επιρροή είναι ξεκάθαρη: η χρήση του χρώματος, οι πινελιές που κάνουν τους πίνακες να αποκτούν κίνηση αλλά και η χωροταξική απεικόνιση της όμορφης μεγάλης φύσης από τον Βαν Γκογκ προκάλεσε και ανέδειξε τον δημιουργικό οίστρο του Χόκνεϊ. Ο καθένας με την ιδιαίτερη τεχνική του και τα μέσα της εποχής του.

Η φύση και για τους δύο καλλιτέχνες προσφέρει μια εναλλακτική λύση φυγής. Ο Χόκνεϊ ταξιδεύει μακριά από τα δεινά της καθημερινότητας και των προβλημάτων. Μια απόδραση και μια νέα θέση σε έναν κόσμο θαυμάσιο, πολύχρωμο και αισιόδοξο.

Δημιουργεί την πανέμορφη ουτοπία του και μας καλεί να ταυτιστούμε μ’ αυτήν και να ξεπεράσουμε τους φόβους και τη δυστυχία. Τη δυστυχία που ο μοναδικός Βίνσεντ ξόρκιζε καθημερινά μέσα από τους πίνακές του απεικονίζοντας τους κήπους του ψυχιατρείου του με τα αδιέξοδα δρομάκια ή τις φυτείες με τα σταροχώραφα και τους υπέροχους ουρανούς, εκεί που ο νους του πέταγε και τριγύρναγε ελεύθερα.

▶ «Hockney - Van Gogh: The Joy of Nature» στο Van Gogh Museum, Αμστερνταμ, μέχρι 26 Μαΐου 2019