Κλασικά βιβλία στη μεγάλη οθόνη

To κάλεσμα της άγριας φύσης

Συγγραφέας
Τζακ Λόντον

 

Για ποιο λόγο να διαβάσει κανείς σήμερα ξανά αυτό το βιβλίο που μας έρχεται από το 1903; Τι έχει να πει μια περιπέτεια που διαδραματίζεται στην Αλάσκα, την εποχή των χρυσοθήρων, και έχει για πρωταγωνιστή έναν σκύλο σ’ ένα σημερινό νέο; Μα ό,τι έχει να πει κάθε έργο της κλασικής λογοτεχνίας. Μορφή και περιεχόμενο συντίθενται σε ένα αριστουργηματικό σύνολο που διαπερνά τις εποχές. Η άγρια φύση που φωτίζει εδώ ο Τζακ Λόντον αποκαλύπτει βαθιές πτυχές της ζωής που αφορούν όλα τα πλάσματα. Το άγριο και το ήμερο που κατοικούν εντός κάθε πλάσματος πρωταγωνιστούν εδώ σε ένα χιονοσκέπαστο σκηνικό. Απογυμνωμένοι από κάθε άνεση της ζωής στον πολιτισμένο κόσμο, άνθρωποι και ζώα αγωνίζονται για την επιβίωση κι αναμετρώνται μεταξύ τους και με την ίδια τους τη φύση. Κάποιοι χάνονται. Είναι αυτοί που δεν μπορούν να προσαρμοστούν. Οι ανόητοι, αυτοί που δεν σταθμίζουν σωστά τις δυνάμεις τους, που κάνουν τον έξυπνο στη φύση ή που απλώς δεν έχουν την ικανότητα να αντιλαμβάνονται πότε πρέπει να ηγούνται, πότε να ακολουθούν, πότε να υποτάσσονται και πότε να επαναστατούν.

Όλα αυτά τα προσόντα τα έχει, ή μάλλον αναγκάζεται να τα καλλιεργήσει, ο Μπακ, ένα σκυλί που ζει άνετα σε ένα πλούσιο αγρόκτημα. Ώσπου να τον αρπάζει ένας φτωχός μεροκαματιάρης στο κτήμα για να τον πουλήσει ως σκύλο στην υπηρεσία των χρυσοθήρων της Αλάσκας. Ο Μπακ βρίσκεται να σέρνει έλκηθρα για τη μεταφορά της αλληλογραφίας στις παγωμένες εσχατιές του Βορρά. Για να γίνει όμως ικανός για μια τέτοια δουλειά, υπομένει μια πολύ σκληρή εκπαίδευση που αγγίζει τα όρια της κακομεταχείρισης και της βαναυσότητας. Δεν είναι μόνο τα κατά καιρούς αφεντικά το Μπακ που τον υποβάλουν σε δύσκολες δοκιμασίες αλλά και οι «σύντροφοί» του, τα άλλα σκυλιά που υπομένουν τον ίδιο ζυγό του ελκήθρου. Αυστηρή ιεραρχία, παντοδυναμία του αρχηγού, μάχες για την επιβίωση και την επικράτηση, όλα αυτά ξυπνούν σιγά σιγά το ένστικτο της επιβίωσης στον Μπακ. Έναν άλλον εαυτό που αρχίζει και επικοινωνεί, νοητά, με τους μακρινούς προγόνους του, τους λύκους.

Η καταπληκτική ευφυΐα του Μπακ, που οφείλεται στο ξύπνημα της άγριας φύσης του, τον βοηθούν πολλές φορές να γλιτώσει από το άγγιγμα του θανάτου. Ώσπου περνά στα χέρια ενός καινούργιου αφεντικού. Ενός ανθρώπου με τον οποίο αναπτύσσει ένα βαθύ δεσμό. Όσο τα καλέσματα της άγριας φύσης, των λύκων, δυναμώνουν, άλλο τόσο δυναμώνει και αυτή η πρωτόγνωρη επαφή με έναν άνθρωπο. Δε χρειάζεται καν να κοιταχτούν αυτά τα δυο πλάσματα, αφεντικό και σκύλος, για να επικοινωνήσουν. Κατανοούν ο ένας τον άλλον με τη δύναμη τη μη λεκτικής επικοινωνίας. Δυο όντα που είναι σα να γεννήθηκαν ο ένας για τον άλλον. Ωστόσο παραμένουν ο ένας άνθρωπος και ο άλλος ένας σκύλος ακούει το κάλεσμα του προγόνου του όλο και πιο δυνατά.

Το κάλεσμα της άγριας φύσης είναι ένα από τα λίγα βιβλία που εστιάζουν στην άγρια φύση του ζώου. Σήμερα έχουμε μια πληθώρα βιβλίων οικολογικού περιεχομένου όπου η άγρια φύση παρουσιάζεται ως «αξιαγάπητη» με τους δικούς μας όρους. Τα γλυκό πάντα αρκουδάκι, η ακόμη πιο γλυκιά φώκια και το απροστάτευτο χελωνάκι Caretta έχουν κυριαρχήσει ως σύμβολα μιας «εξημερωμένης» και απαλλαγμένης από αγριότητα άγριας φύσης. Εδώ όμως έχουμε το εγκώμιο του αληθινά άγριου που είναι ωραίο επειδή ακριβώς είναι άγριο. Χωρίς εξωραϊσμούς και εξιδανικεύσεις ο Μπακ μας καλεί να σταθμίσουμε την ισορροπία ανάμεσα στον πολιτισμένο/υποταγμένο εαυτό και στον άγριο/εξεγερμένο εαυτό μας. Γι αυτό και πολλοί διαβάζουν σ’ αυτή την ιστορία του Τζακ Λόντον μια ιστορία εξέγερσης του καταπιεσμένου.

Καθόλου άστοχη κι αυτή η ερμηνεία αφού ο συγγραφέας υπήρξε «ουτοπιστής σοσιαλιστής». Ο Τζακ Λόντον έζησε όπως ο Μπακ. Γεννήθηκε το 1876 στο Σαν Φραντσίσκο. Η μητέρα του ήταν δασκάλα μουσικής και ο πατέρας του πλανόδιος αστρολόγος. Η μητέρα του ξαναπαντρεύτηκε και έδωσε το όνομα του νέου της συζύγου στον γιο της. Μεγάλωσε μέσα στη φτώχεια, κάνοντας πολλές δουλειές για να ζήσει. Μπάρκαρε τελικά το 1893 με μια σκούνα για να κερδίσει τη ζωή του. Για να ψάξει στο μακρινό Βορρά για χρυσό. Εκεί συγκέντρωσε το υλικό του για τα πρώτα του βιβλία. Σιγά σιγά άρχισε να ζει από το γράψιμο αλλά η ζωή του συνεχίστηκε περιπετειώδης με συνεχή πάλη για επιβίωση, έρωτες, οικογένεια, και στο τέλος ένα νέο ξεκίνημα σε ένα αγρόκτημα 1.000 στρεμμάτων που μετέτρεψε σε όραμα ζωής. Από την ατομική άνοδο και επιτυχία στράφηκε στο «εμείς», στον σοσιαλισμό και την αγροτική ζωή ως αξία και φορέα καινοτομίας. Ένας πρωτοπόρος, τολμηρός, καινοτόμος και παθιασμένος Μπακ σε ανθρώπινη έκδοση.Ο Τζακ Λόντον έζησε ολοκληρωτικά τη ζωή του και ήταν πάντα πρόθυμος να προσφέρει τον εαυτό του και την περιουσία του σ' εκείνους που συμπαθούσε. Είναι χαρακτηριστικό ότι υπέγραφε με τον ψευδώνυμο «Λύκος» και, αργότερα, «Ημέτερος για την επανάσταση». Πέθανε στις 22 Νοεμβρίου 1916, σε ηλικία 40 ετών. Το ιδανικό αγρόκτημα του Τζακ Λόντον είναι τώρα το National Historic Landmark.

Ανάμεσα στα θαυμάσια βιβλία του, είναι ο Ασπροδόντης, Μάρτιν Ήντεν και Η σιδερένια φτέρνα, συλλογές διηγημάτων θεατρικά έργα κ.α. Πολλά από τα έργα του έχουν γυριστεί ταινία.

Ο Τζακ Λόντον-Μπακ είχε πολλά να μας πει ακόμη…

 Ελένη Σβορώνου, http://www.kosvoice.gr

________________________________

 

The Call of the Wild (1935 film) - Wikipedia

Χρυσοθήρες εν δράσει, μια ιστορία αγάπης και ο αξιαγάπητος σκύλος Buck! Η ταινία βασίζεται στο βιβλίο του Jack London. Πρωταγωνιστούν: Clark Gable, Loretta Young, Jack Oakie. Σκηνοθεσία: William Wellman.