Κεν Λόουτζ :ένας σπουδαίος άνθρωπος και μεγάλος σκηνοθέτης

 Μετά τη διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2004 χιλιάδες μετανάστες έχουν κατακλύσει τη Βρετανία. Κάποιοι από αυτούς ευημερούν.
Οι ανειδίκευτοι εργάτες, όμως, που δεν γνωρίζουν Αγγλικά, έχουν εξελιχθεί σε μία νέα κατηγορία ανθρώπινου δυναμικού. Έρχονται με την προοπτική να δουλεύουν full-time και να παίρνουν ένα λογικό μισθό. Αντί γι’ αυτό όμως, καταλήγουν να εργάζονται περιστασιακά μην ξέροντας αν θα έχουν δουλειά την επόμενη μέρα, ενώ συχνά δεσμεύονται από τους εργοδότες τους λόγω χρεών και συνθηκών
Η Βρετανία είναι ικανοποιημένη με αυτήν την κατάσταση, γιατί διαθέτει εργατικό δυναμικό για όλες εκείνες τις δουλειές που αρνούνται να κάνουν οι Βρετανοί. Οι εργοδότες προτιμούν μετανάστες αντί για Βρετανούς πολίτες, ιδιαίτερα στη γεωργία, στα ξενοδοχεία και στα εστιατόρια. Η προτίμηση αυτή έγκειται στο ότι οι μετανάστες έχουν περισσότερες δυνατότητες και είναι πιο «ευέλικτοι». Ευέλικτοι με την έννοια ότι μπορούν να τους προσλαμβάνουν, να τους απολύουν, να τους κακομεταχειρίζονται και να τους κακοπληρώνουν, χωρίς κανένα κόστος.

ΟΙ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΜΙΛΟΥΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ

«Η αόρατη εκμετάλλευση των εργατών βρίσκεται σε κάθε πτυχή της ζωής μας» παρατηρεί ο σεναριογράφος της ταινίας Πολ Λάβερτι. Και για να αποτυπώσει το γεγονός αυτό, έπλασε τον χαρακτήρα της Άντζι: «Τη σκέφτηκα ως μία πολύ αντιφατική ηρωίδα που από τη μια είναι εξαιρετικά εγωίστρια, και από την άλλη το μετριάζει με μια αίσθηση γενναιοδωρίας. Επιπλέον, τη διακρίνει μία σκληρή ειλικρίνεια. Όταν η φίλη της η Ρόουζ την κατηγορεί ότι ζει εις βάρος των ξένων εργατών, εκείνη συμφωνεί και συμπληρώνει: «Όλοι αυτό κάνουμε». Και είναι αλήθεια. «Θυμήσου το αυτό, μπαμπά, την επόμενη φορά που θα πας στο σούπερμαρκετ», λέει η Άντζι σε έναν καυγά με τον πατέρα της». Ο Τζοφ, ο πατέρας της Άντζι, είναι εντελώς διαφορετικός από την κόρη του. Ανήκει σε μια άλλη εποχή, πολιτικά και οικονομικά. «Είναι ένας καλός οικογενειάρχης, στοργικός πατέρας και καλός συνδικαλιστής. Τίποτα άλλο.», λέει ο Κόλιν Κάφλιν που υποδύεται τον Τζοφ, ένας 61χρονος συνταξιούχος λιμενεργάτης και συνδικαλιστής που δεν είχε προηγούμενη επαφή με τον κινηματογράφο.
Μιλώντας για τον χαρακτήρα της, η πρωταγωνίστρια Κίρστον Γουέριν παρατηρεί: «Δεν νομίζω ότι το κοινό θα συμπαθήσει την Άντζι, αλλά ορισμένοι θα δουν σε αυτήν ό,τι είδα και εγώ. Νομίζω ότι, παρά τον αυταρχικό χαρακτήρα της, κατά βάθος είναι καλός άνθρωπος. Είναι, όμως, πολύ φιλόδοξη και αδίστακτη. Εκεί αρχίζεις να την αντιπαθείς. Θέλει ολοένα και περισσότερα, χωρίς να υπολογίζει κανέναν». Η Τζούλιετ Έλις, που υποδύεται τη φίλη, συγκάτοικο και συνεργάτη της Άντζι συμπληρώνει για το δικό της ρόλο: «Η Ρόουζ είναι σχετικά χαμηλών τόνων, η Άντζι είναι ο καταλύτης στη σχέση τους. Η Ρόυζ είναι η συγκάτοικος της Άντζι και ελπίζει σε καλύτερες μέρες. Παρασύρεται από το δυναμισμό της, γιατί δεν έχει να χάσει τίποτα, τα καταφέρνει με τους αριθμούς, είναι λογική, πολύ προσεκτική και θέλει όλα να γίνονται σωστά. Είναι κάπως ανασφαλής, αλλά η Άντζι την πείθει και εκείνη ακολουθεί».
Ο Λέσλο Ζούρεκ που υποδύεται τον Κάρολ, έναν Πολωνό μετανάστη, που ψάχνει για δουλειά και βρίσκεται μπλεγμένος με τα γραφεία ανεύρεσης εργασίας, σχολιάζει για το ρόλο του: «Ο Κάρολ δεν είναι απελπισμένος. Καταλαβαίνει και τις δύο πλευρές». Και συμπληρώνει, προσθέτοντας τα προσωπικά του βιώματα: «Ξέρω τι σημαίνει να σε μεταχειρίζονται άσχημα. Έχω δουλέψει στις Ηνωμένες Πολιτείες για 6 μήνες. Όταν ήμουνα στην Καλιφόρνια, δούλευα στο Παλμ Σπριγκς, όπου το καλοκαίρι είναι αβίωτο. Οι Αμερικανοί δεν θέλουν να δουλέψουν εκεί, οπότε πηγαίναμε εμείς. Μας συμπεριφέρονταν άθλια».

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗ ΚΕΝ ΛΟΟΥΤΣ

Πώς ξεκίνησε αυτή η ταινία;

Το 1990 γύρισα ένα ντοκιμαντέρ για τους λιμενεργάτες του Λίβερπουλ (The Flickering Flame), που διεκδικούσαν σταθερή και μόνιμη εργασία. Το γεγονός ότι η μόνιμη εργασία μειώνεται, ενώ ο αριθμός των έκτακτων εργαζομένων αυξάνει, είναι για μένα πολύ σημαντικό και καθόλου προβεβλημένο. Κανείς δεν εξετάζει τις πολιτικές αποφάσεις που προωθούν αυτές τις αλλαγές - όλα τα κόμματα είναι υπέρ της ελεύθερης αγοράς και προσπαθούν να μας πείσουν ότι έτσι πρέπει να ζούμε. Εμείς δεν συμφωνούμε. Κάναμε μία ταινία, με τιτλο «Bread and Roses» (2000), για τους Μεξικανούς μετανάστες στο Λος Άντζελες και άλλη μία, με τιτλο «Ae Fond Kiss» πριν από 3 χρόνια για τους μετανάστες δεύτερης γενιάς. Η ταινία «The Navigators» (2001) είχε σαν θέμα τους εργάτες που πάλευαν κατά της ιδιωτικοποίησης των σιδηροδρόμων. Όλα αυτά τα ενδιαφέροντα έσμιξαν, καθώς μεγάλωνε και το σκάνδαλο της εκμετάλλευσης των μεταναστών εργατών στη Βρετανία. Η αλλαγή στον τρόπο εργασίας, το ενδιαφέρον για τη μετανάστευση και τους μετανάστες, η ζωή τους, το τι τους έφερε εδώ - όλα οδηγούσαν σε αυτήν την ταινία.

Πόσο σας επηρέασαν κάποιες σχετικές ιστορίες που είδαν πρόσφατα το φως της δημοσιότητας;

Αντίστοιχες ιστορίες δημοσιεύονται εδώ και χρόνια. Δεν θέλαμε όμως να κάνουμε μία ταινία για τα θύματα: θεωρήσαμε πιο ενδιαφέρον να περιγράψουμε τη συμπεριφορά και τον τρόπο σκέψης αυτών που βρίσκονται στην απέναντι πλευρά - αυτών που εκμεταλλεύονται τους μετανάστες. Μια ταινία για τα θύματα έμοιαζε πολύ προβλέψιμη.

Υπάρχουν και πιο ακραίες ιστορίες. Γιατί επιλέξατε τη συγκεκριμένη;

Γιατί θέλαμε να πρωταγωνιστούν δύο γυναίκες, η Άντζι και η Ρόουζ, με τις οποίες θα μπορούσε να ταυτιστεί το κοινό. Αν επιλέξεις έναν πιο ακραίο χαρακτήρα, το κοινό θα τον απορρίψει μέσα στα πρώτα δύο λεπτά. Ενώ στην περίπτωση της Άντζι οι θεατές θα δικαιολογήσουν τις πράξεις της, θα μπουν στη λογική της και μόνο στο τέλος θα καταλάβουν τις τρομακτικές συνέπειες της στάσης της. Επίσης, η Άντζι εκφράζει το πνεύμα της εποχής: σε μερικά χρόνια από τώρα θα είναι η επιχειρηματίας της χρονιάς.

Πώς είναι η Άντζι;

Είναι μία 30ρα με ένα παιδί. Είναι δυναμική και γοητευτική και προέρχεται από μία αξιοσέβαστη και υπερήφανη εργατική οικογένεια. Δεν αξιοποίησε ποτέ πραγματικά τα ταλέντα της, πιθανόν να είχε και μία σειρά από αποτυχημένες σχέσεις και είναι υπέρμετρα φιλόδοξη. Έχει την αίσθηση ότι μπορεί να τα καταφέρει αν το κυνηγήσει πραγματικά. Είναι σε μία φάση της ζωής της που αν δεν κάνει κάτι εδώ και τώρα, θα φτάσει στα 35-40 χωρίς να το καταλάβει και τότε δεν θα είναι πια στην ακμή της. Είναι προϊόν του Θατσερικού τρόπου σκέψης, όπου η καριέρα γίνεται μοναδική προτεραιότητα και τίποτα δεν μετράει μπροστά στην κορυφή. Θα ήταν καλή για παρέα, αλλά όχι ο πιο κοντινός σου άνθρωπος. Αυτό φαίνεται και από τον τρόπο που την αντιμετωπίζουν οι άντρες. Είναι ζωηρή και γίνεται το επίκεντρο του ενδιαφέροντος, αλλά δεν θα ήθελες να περάσεις μία εβδομάδα μαζί της, πόσο μάλλον ολόκληρη τη ζωή σου.

Πώς επιλέξατε την Κίρστον Γουέριν, για το ρόλο της Άντζι;

Για 3-4 μήνες η υπεύθυνη για το casting Καθλίν Κρόφορντ και εγώ είδαμε εκατοντάδες άτομα. Είδαμε την Κίρστον 6 ή 7 φορές και σε κάθε αυτοσχεδιασμό είχε να προτείνει κάτι καινούριο. Ήταν πάντα ενδιαφέρουσα, χαρούμενη, ζωηρή και όλο εκπλήξεις. Και είναι εξαιρετικά συμπαθής άνθρωπος, πράγμα πολύ σημαντικό όταν έχεις να συνεργαστείς τόσο στενά με κάποιον.

Τι ήταν αυτό που ψάχνατε;

Την ικανότητα να είναι κανείς αξιαγάπητος, αλλά και αδίστακτος. Έπρεπε να είναι σκληρή. Συναίσθημα και ασπλαχνία – αυτά τα δυο συχνά συνδυάζονται. Νομίζω ότι η Κίρστον τα απέδωσε καλά.
Γιατί πιστεύετε ότι είχε διαφύγει της προσοχής της υπόλοιπης κινηματογραφικής βιομηχανίας;
Ο κόσμος είναι γεμάτος ταλαντούχους ανθρώπους που απλά δεν τους έχει δοθεί η ευκαιρία. Γενικά προτιμάμε πρόσωπα τα οποία δεν συμμορφώνονται με τα συνηθισμένα γλυκανάλατα μοντέλα που προωθεί η τηλεόραση. Η Κίρστον έχει ένα είδος ανυποχώρητης ποιότητας. Υπάρχει μία αίσθηση ότι κουβαλάει κάτι το επικίνδυνο, αλλά και κάτι αυθεντικό που δεν μπαίνει εύκολα σε καλούπια.

Ο χαρακτήρας της Άντζι προέκυψε από το σενάριο ή το αντίθετο;

Τα δύο αυτά στοιχεία συνδυάστηκαν. Ήταν ο χαρακτήρας που μπορούσε να σταθεί στον ανδροκρατούμενο κόσμο των επιχειρήσεων και του ανταγωνισμού και που μπορούσε να δει τον εαυτό της σαν φεμινίστρια - παρόλο που η ίδια θα δεν θα το παραδεχόταν ποτέ.

Η ταινία ασκεί κάποια ηθική κριτική στην Άντζι;

Όχι σε εκείνη. Στο σύστημα που τη δημιούργησε.

Μετά από αρκετές ταινίες που γυρίσατε αλλού, γιατί επιστρέψατε στο Λονδίνο;

Το Λονδίνο είναι η καρδιά της μεγάλης Βρετανίας και αντίστοιχα το πρόβλημα που περιγράφουμε βρίσκεται στην καρδιά του οικονομικού συστήματος της χώρας - δεν θέλαμε να φανεί ότι είναι απλά το πρόβλημα κάποιας επαρχίας. Και έχει ενδιαφέρον η υποκρισία με την οποία αντιμετωπίζεται το θέμα αυτό: από τη μία λένε ότι η οικονομία δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς το εργατικό δυναμικό των μεταναστών. Από την άλλη, η δεξιά παράταξη θέλει να διώξει αυτούς τους ανθρώπους. Είναι υποκριτικό.

Με αυτή την ταινία θέλετε να σοκάρετε ή να αλλάξετε συμπεριφορές;

Το σκάνδαλο της εκμετάλλευσης είναι γνωστό, οπότε η ταινία δεν παρουσιάζει κάτι συνταρακτικά νέο. Θέλαμε περισσότερο να αμφισβητήσουμε την επικρατούσα άποψη ότι η σκληρή ιδιωτική πρωτοβουλία είναι ο τρόπος με τον οποίο πρέπει να αναπτυχθεί η κοινωνία. Ότι όλα είναι ένα “deal”, ότι όλα βασίζονται πάνω στην ανταγωνιστική και άπληστη οικονομία. Με αυτόν τον τρόπο δημιουργούνται τέρατα.

---

ΚΙΡΣΤΟΝ ΓΟΥΕΡΙΝ (Άντζι)

Η Γουέριν κατάγεται από το Leigh-on-Sea του Έσσεξ και είναι 31 χρόνων. Σπούδασε στο Lee Strasberg Theatre και στο Film Institute της Νέας Υόρκης (1997-2000), όπου παρά το γεγονός ότι διέθετε βίζα εργασίας συνάντησε πολλές δυσκολίες για να βρει πρακτορείο. Πριν της δοθεί ο ρόλος της Άντζι είχε σχεδόν εγκαταλείψει την ιδέα της υποκριτικής και σπούδαζε για να γίνει γραμματέας σε δικηγορικό γραφείο. Ο ρόλος της Άντζι εκτόξευσε της καριέρα της Γουέριν: «Μαθαίνεις πολύ περισσότερα δουλεύοντας 6 εβδομάδες με τον Κεν Λοουτς, παρά φοιτώντας 3 χρόνια σε μια δραματική σχολή. Αμέσως μετά την ταινία «It’s a Free World» έκανα άλλη μία ταινία».

ΤΖΟΥΛΙΕΤ ΕΛΙΣ (Ρόουζ)

Η Τζούλιετ Έλις γεννήθηκε στο Σέφιλντ, σπούδασε στο Arden Theatre School στο Μάντζεστερ και έζησε εκεί 10 χρόνια. Μόλις πέρσι μετακόμισε στο Λονδίνο.

ΛΕΣΛΟ ΖΟΥΡΕΚ (Κάρολ)

Ο Λέσλο Ζούρεκ σπούδαζε Οικονομικά στην Κρακοβία αλλά τελικά στράφηκε προς την υποκριτική. Είναι 27 ετών.

Βιογραφία

Ken Loach

Γεννημένος το 1936 παράτησε τη νομική για να ασχοληθεί με το θέατρο. Στα ’70s σκηνοθέτησε επιτυχημένα κοινωνικά ντοκιμαντέρ δύο ταινίες. Αργότερα η καριέρα του εξαφανίζεται αλλά στα ’90s επιστρέφει με μία σειρά πολυβραβευμένων ταινιών που του χάρισαν 3 ειδικά βραβεία και έναν χρυσό φοίνικα στις Κάνες.
Επιλεγμένη Φιλμογραφία / Selected Filmography

1. It's a Free World... (2007)
2. Chacun son cinéma ou Ce petit coup au coeur quand la lumière s'éteint et que le film commence (2007) (segment "Happy Ending")
   ... aka Chacun son cinéma (France: short title)
   ... aka To Each His Cinema (International: English title)
3. The Wind That Shakes the Barley (2006)
4. McLibel (2005) (re-enactments)
5. Tickets (2005)
6. Fond Kiss..., A (2004)
7. 11'09''01 - September 11 (2002) (segment "United Kingdom")
8. Sweet Sixteen (2002/I)
9. The Navigators (2001)
10. Bread and Roses (2000)
11. My Name Is Joe (1998)
12. McLibel (1998) (re-enactments)
13. The Flickering Flame (1997)
14. Carla's Song (1996)
15. Land and Freedom (1995)
16. A Contemporary Case for Common Ownership (1995)
    ... aka Clause IV: The Movie (UK)
17. Ladybird Ladybird (1994)
18. Raining Stones (1993)
19. Hidden Agenda (1990)
20. Riff-Raff (1990)
21. Fatherland (1986)
22. Which Side Are You On? (1984)
23. Looks and Smiles (1981) (as Kenneth Loach)
24. The Gamekeeper (1980)
25. Black Jack (1979)
26. Kes (1969)
27. Poor Cow (1967)

 Πηγή: http://www.myfilm.gr

*********************

ΕΝΑΣ ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΚΟΣΜΟΣ

 

Η ταινία-γροθιά για την εκμετάλλευση των λαθρομεταναστών και την παράνομη εργασία  στην  (υποκριτική) Αγγλία...