Όταν οι λέξεις αλλάζουν νόημα
Μιχάλης Κυριακίδης, 13/10/2014
Πηγή: http://www.metarithmisi.gr/
«Και νόμισαν πως
είχαν το δικαίωμα ν’ αλλάξουν και τη συνηθισμένη ανταπόκριση των λέξεων
προς τα πράγματα, για να δικαιολογήσουν τις πράξεις τους.»
Θουκυδίδης
Θυμήθηκα τη ρήση αυτή του Θουκυδίδη, όταν ολοκληρώθηκε η τριήμερη συζήτηση στη Βουλή για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση. Μια συζήτηση που έγινε μετά από πέντε χρόνια οδυνηρής για τον λαό οικονομικής κρίσης και την ώρα που όλοι οι διεθνείς και εγχώριοι παρατηρητές, διαπιστώνουν πως η χώρα μπήκε σε μια πορεία εξόδου.
Ωστόσο, τίποτε στην τριήμερη συζήτηση δεν θύμιζε κάτι τέτοιο, καθώς η πλήρης επικράτηση του λαϊκισμού, οδήγησε Σαμαρά και Τσίπρα να αλλάζουν στην κυριολεξία τις έννοιες των λέξεων, απευθυνόμενοι στο κοινό τους, όχι λέγοντας αλήθειες, αλλά ωραία ψέματα που χάιδευαν τʼ αυτιά. Εξάλλου, γνώριζαν πως το κοινό τους ήξερε πως έλεγαν ψέματα, αλλά όντας εθισμένο, τα προτιμούσε, αντί να ακούει ενοχλητικές και δυσάρεστες αλήθειες.
«Τον αδιάκοπα έξαλλο κατήγορο τον θεωρούσαν πάντα αξιόπιστο, όποιον όμως του αντιμιλούσε, τον υποψιάζονταν για προδοσία. Κι αν έκανε κανείς ραδιουργίες και πετύχαινε, τον είχαν για έξυπνο, κι όποιος υποψιαζόταν και ξεσκέπαζε έγκαιρα τα σχέδια του άλλου, ήταν ακόμα πιο καπάτσος», αναφέρει ο Θουκυδίδης, ως σύγχρονος κοινοβουλευτικός συντάκτης στο «ρεπορτάζ» του.
Είναι χαρακτηριστικό πως το εξαιρετικό αυτό κείμενο του Θουκυδίδη, γράφτηκε για τον εμφύλιο της Κέρκυρας μεταξύ ολιγαρχικών και δημοκρατικών και τις εκεί βαρβαρότητες, γεγονός που υπήρξε και η αφορμή του Πελοποννησιακού Πολέμου. Ωστόσο παραμένει δραματικά επίκαιρο στις ημέρες μας, κυρίως για τη συμπεριφορά των πολιτικών και τα επιχειρήματά τους στις αντιπαραθέσεις, αλλάζοντας τις έννοιες των λέξεων, αλλά και την ψυχολογία των μαζών.
Ο Αντώνης Σαμαράς, γνωρίζει πως η βεβιασμένη έξοδος από το μνημόνιο είναι αποκοτιά που μπορεί να μας οδηγήσει ξανά στην αφετηρία της κρίσης… Τον προειδοποιούν, εξάλλου, και οι διεθνείς πιστωτές μας και εταίροι. Πιεσμένος όμως από τον λαϊκισμό τού ΣΥΡΙΖΑ και θέλοντας να πείσει πως είναι περισσότερο «αντιμνημονιακός» από τον αντίπαλό του, Α. Τσίπρα, ανακοινώνει το τέλος των μνημονίων και πιέζει τους πιστωτές να δεχθούν το τέλος της μνημονιακής σύμβασης, αποποιούμενος ακόμη και την τελευταία δόση από το ΔΝΤ.
Από την άλλη, ο Αλέξης Τσίπρας, ενώ υπονομεύει συστηματικά τις όποιες προσπάθειες της χώρας για έξοδο, ενώ υπονομεύει την όποια συναίνεση στο εσωτερικό της χώρας, ενώ κατηγορεί την κυβέρνηση για δημιουργία προεκλογικού κλίματος με αφορμή την εκλογή προέδρου της Δημοκρατίας, στο οποίο ο ίδιος πρωτοστατεί, μιλά για συναίνεση αφού προηγηθούν εκλογές. Και γνωρίζει, βέβαια, πως ούτε τότε θα υπάρξει συναίνεση… Υπόσχεται επίσης τα πάντα στους πάντες, ενώ γνωρίζει πως οι υποσχέσεις αυτές δεν πρόκειται να υλοποιηθούν.
Σημειώνει εύστοχα στο «ρεπορτάζ» του ο Θουκυδίδης «…Οι αρχηγοί των κομμάτων, στις διάφορες πολιτείες, πρόβαλλαν ωραία συνθήματα. Ισότητα των πολιτών από την μία μεριά, σωφροσύνη της αριστοκρατικής διοίκησης από την άλλη. Προσποιούνταν έτσι ότι υπηρετούν την πολιτεία, ενώ πραγματικά ήθελαν να ικανοποιήσουν προσωπικά συμφέροντα και αγωνίζονταν με κάθε τρόπο να νικήσουν τους αντιπάλους τους. …Τις περισσότερες φορές επικρατούσαν οι διανοητικά κατώτεροι.»
Η αντιπαλότητα, η μόνιμη και διαρκής αντιπαράθεση, οι μεγάλες κουβέντες και οι απίθανες υποσχέσεις που δεν πρόκειται να υλοποιηθούν, επαναλαμβάνονται από περίοδο σε περίοδο. Και γίνονται πιστευτές. Μια ανίατη κοινωνική αμνησία οδηγεί τον λαό να ξεχνά πολύ γρήγορα και να αναζητά τα παχιά λόγια και τα ψέματα που χαϊδεύουν τʼ αυτιά. Να λοιδορεί και να αποπέμπει αυτούς που λένε αλήθειες οι οποίες ενοχλούν, καθώς και αυτούς που μιλούν για συναίνεση για το κοινό καλό.
Θαρρεί κανείς πως γράφτηκε σήμερα η παρακάτω επισήμανση του Θουκυδίδη: «Έτσι η αστόχαστη αποκοτιά θεωρήθηκε παλικαριά γι’ αγάπη των συντρόφων, ο δισταγμός από πρόνοια για το μέλλον, δειλία που προβάλλει ενάρετες δικαιολογίες, η γνωστική μετριοπάθεια ως πρόφαση ανανδρίας, και η ικανότητα να βλέπει κανείς όλες τις πλευρές μιας κατάστασης, ανικανότητα να δράσει…».
Θουκυδίδης
Θυμήθηκα τη ρήση αυτή του Θουκυδίδη, όταν ολοκληρώθηκε η τριήμερη συζήτηση στη Βουλή για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση. Μια συζήτηση που έγινε μετά από πέντε χρόνια οδυνηρής για τον λαό οικονομικής κρίσης και την ώρα που όλοι οι διεθνείς και εγχώριοι παρατηρητές, διαπιστώνουν πως η χώρα μπήκε σε μια πορεία εξόδου.
Ωστόσο, τίποτε στην τριήμερη συζήτηση δεν θύμιζε κάτι τέτοιο, καθώς η πλήρης επικράτηση του λαϊκισμού, οδήγησε Σαμαρά και Τσίπρα να αλλάζουν στην κυριολεξία τις έννοιες των λέξεων, απευθυνόμενοι στο κοινό τους, όχι λέγοντας αλήθειες, αλλά ωραία ψέματα που χάιδευαν τʼ αυτιά. Εξάλλου, γνώριζαν πως το κοινό τους ήξερε πως έλεγαν ψέματα, αλλά όντας εθισμένο, τα προτιμούσε, αντί να ακούει ενοχλητικές και δυσάρεστες αλήθειες.
«Τον αδιάκοπα έξαλλο κατήγορο τον θεωρούσαν πάντα αξιόπιστο, όποιον όμως του αντιμιλούσε, τον υποψιάζονταν για προδοσία. Κι αν έκανε κανείς ραδιουργίες και πετύχαινε, τον είχαν για έξυπνο, κι όποιος υποψιαζόταν και ξεσκέπαζε έγκαιρα τα σχέδια του άλλου, ήταν ακόμα πιο καπάτσος», αναφέρει ο Θουκυδίδης, ως σύγχρονος κοινοβουλευτικός συντάκτης στο «ρεπορτάζ» του.
Είναι χαρακτηριστικό πως το εξαιρετικό αυτό κείμενο του Θουκυδίδη, γράφτηκε για τον εμφύλιο της Κέρκυρας μεταξύ ολιγαρχικών και δημοκρατικών και τις εκεί βαρβαρότητες, γεγονός που υπήρξε και η αφορμή του Πελοποννησιακού Πολέμου. Ωστόσο παραμένει δραματικά επίκαιρο στις ημέρες μας, κυρίως για τη συμπεριφορά των πολιτικών και τα επιχειρήματά τους στις αντιπαραθέσεις, αλλάζοντας τις έννοιες των λέξεων, αλλά και την ψυχολογία των μαζών.
Ο Αντώνης Σαμαράς, γνωρίζει πως η βεβιασμένη έξοδος από το μνημόνιο είναι αποκοτιά που μπορεί να μας οδηγήσει ξανά στην αφετηρία της κρίσης… Τον προειδοποιούν, εξάλλου, και οι διεθνείς πιστωτές μας και εταίροι. Πιεσμένος όμως από τον λαϊκισμό τού ΣΥΡΙΖΑ και θέλοντας να πείσει πως είναι περισσότερο «αντιμνημονιακός» από τον αντίπαλό του, Α. Τσίπρα, ανακοινώνει το τέλος των μνημονίων και πιέζει τους πιστωτές να δεχθούν το τέλος της μνημονιακής σύμβασης, αποποιούμενος ακόμη και την τελευταία δόση από το ΔΝΤ.
Από την άλλη, ο Αλέξης Τσίπρας, ενώ υπονομεύει συστηματικά τις όποιες προσπάθειες της χώρας για έξοδο, ενώ υπονομεύει την όποια συναίνεση στο εσωτερικό της χώρας, ενώ κατηγορεί την κυβέρνηση για δημιουργία προεκλογικού κλίματος με αφορμή την εκλογή προέδρου της Δημοκρατίας, στο οποίο ο ίδιος πρωτοστατεί, μιλά για συναίνεση αφού προηγηθούν εκλογές. Και γνωρίζει, βέβαια, πως ούτε τότε θα υπάρξει συναίνεση… Υπόσχεται επίσης τα πάντα στους πάντες, ενώ γνωρίζει πως οι υποσχέσεις αυτές δεν πρόκειται να υλοποιηθούν.
Σημειώνει εύστοχα στο «ρεπορτάζ» του ο Θουκυδίδης «…Οι αρχηγοί των κομμάτων, στις διάφορες πολιτείες, πρόβαλλαν ωραία συνθήματα. Ισότητα των πολιτών από την μία μεριά, σωφροσύνη της αριστοκρατικής διοίκησης από την άλλη. Προσποιούνταν έτσι ότι υπηρετούν την πολιτεία, ενώ πραγματικά ήθελαν να ικανοποιήσουν προσωπικά συμφέροντα και αγωνίζονταν με κάθε τρόπο να νικήσουν τους αντιπάλους τους. …Τις περισσότερες φορές επικρατούσαν οι διανοητικά κατώτεροι.»
Η αντιπαλότητα, η μόνιμη και διαρκής αντιπαράθεση, οι μεγάλες κουβέντες και οι απίθανες υποσχέσεις που δεν πρόκειται να υλοποιηθούν, επαναλαμβάνονται από περίοδο σε περίοδο. Και γίνονται πιστευτές. Μια ανίατη κοινωνική αμνησία οδηγεί τον λαό να ξεχνά πολύ γρήγορα και να αναζητά τα παχιά λόγια και τα ψέματα που χαϊδεύουν τʼ αυτιά. Να λοιδορεί και να αποπέμπει αυτούς που λένε αλήθειες οι οποίες ενοχλούν, καθώς και αυτούς που μιλούν για συναίνεση για το κοινό καλό.
Θαρρεί κανείς πως γράφτηκε σήμερα η παρακάτω επισήμανση του Θουκυδίδη: «Έτσι η αστόχαστη αποκοτιά θεωρήθηκε παλικαριά γι’ αγάπη των συντρόφων, ο δισταγμός από πρόνοια για το μέλλον, δειλία που προβάλλει ενάρετες δικαιολογίες, η γνωστική μετριοπάθεια ως πρόφαση ανανδρίας, και η ικανότητα να βλέπει κανείς όλες τις πλευρές μιας κατάστασης, ανικανότητα να δράσει…».
Ο Μιχάλης Κυριακίδης είναι δημοσιογράφος,Δ/ντής Σύνταξης της «Μεταρρύθμισης»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου