Περί βιβλιοθηκών... σήμερα
Ο νέος ψηφιακός κόσμος αλλάζει δραστικά τον τρόπο με τον οποίο
ερχόμαστε σε επαφή με την πληροφορία, τη γνώση, το κείμενο, την ανάγνωση
Καλλίμαχος
H Αυγή της Κυριακής /avgi.gr
Οι τεχνολογικές αλλαγές που έχουν συντελεστεί στην εποχή μας έχουν επηρεάσει δραματικά πολλές όψεις της ζωής μας, τόσο ως άτομα όσο και ως κοινωνίες. Ο νέος ψηφιακός κόσμος αλλάζει δραστικά τον τρόπο με τον οποίο ερχόμαστε σε επαφή με την πληροφορία, τη γνώση, το κείμενο, την ανάγνωση. Αναπόδραστα και η λειτουργία των βιβλιοθηκών επηρεάζεται καθοριστικά από τις νέες αυτές τεχνολογίες.
Η σταδιακή επικράτηση, κυρίως στην επιστημονική γνώση, του ηλεκτρονικού βιβλίου, καθώς και άλλων μορφών στις οποίες εξελίσσεται αυτό που μέχρι πρότινος ήταν αποκλειστικά έντυπο και υλικό, όπως τα ακουστικά βιβλία, διαφοροποιεί δραματικά τον τρόπο με τον οποίο οι βιβλιοθήκες μπορούν στις μέρες μας να αποκτήσουν βιβλία, να τα επεξεργαστούν, να τα προσθέσουν στις συλλογές τους και να τα διαθέσουν στο κοινό τους. Ταυτόχρονα, με τη γιγάντωση των εταιρειών/διαμεσολαβητών στην πρόσβαση (πλατφόρμες, διανομείς κ.λπ.) το πρόβλημα εντοπίζεται και στους δημιουργούς (συγγραφείς και άλλους), καθώς και στους εκδότες. Η αλυσίδα του βιβλίου βρίσκεται αντιμέτωπη με μια πρωτόγνωρη αλλαγή και οι βιβλιοθήκες σε θέση αδυναμίας να προσφέρουν στην κοινωνία το έργο που προσφέρουν για αιώνες.
Δεν θα μακρηγορήσουμε για την αξία των βιβλιοθηκών στην Παιδεία, στην Εκπαίδευση, στη μόρφωση, στον Πολιτισμό. Τα έχουμε γράψει πολλές φορές από αυτή εδώ τη στήλη. Αυτό που είναι επείγον αυτή τη στιγμή είναι να βρεθούν οι νομικές και τεχνολογικές λύσεις ούτως ώστε οι βιβλιοθήκες να συνεχίσουν να λειτουργούν προς όφελος της κοινωνίας, ωφελώντας ταυτόχρονα τους παραγωγούς του βιβλίου, ήτοι τους συγγραφείς και τους εκδότες. Η προσπάθεια αυτή βρίσκεται στην αιχμή των συζητήσεων τόσο στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και σε άλλες χώρες, καθώς όλοι βλέπουν τον κίνδυνο το βιβλίο να μετατραπεί σε αποκλειστικά καταναλωτικό προϊόν, έρμαιο στα χέρια λίγων τεράστιων διαμεσολαβητικών εταιρειών, οι οποίες ενδιαφέρονται για τη μεγιστοποίηση των κερδών τους, αγνοώντας τις άλλες παραμέτρους του βιβλίου ως ενός πολιτιστικό αγαθού και ως ενός αγαθού που προάγει την επιστήμη και την έρευνα.
Το μέλλον φαντάζει δυστοπικό και είναι στα χέρια της Κοινωνίας των Πολιτών να αγωνιστεί να το ανατρέψει τόσο σε τοπικό (εθνικό) όσο και σε διεθνές επίπεδο. Βιβλιοθήκες, συγγραφείς, ακαδημαϊκή κοινότητα, εκδότες βρίσκονται στην ίδια πλευρά. Με ένα καλό νομοθετικό πλαίσιο να διέπει τη λειτουργία της αλυσίδας του βιβλίου μπορούν όλοι να είναι κερδισμένοι, και κυρίως η κοινωνία και οι πολίτες. Απέναντι στις πολυεθνικές πλατφόρμες και στις αδηφάγες εταιρείες οφείλουμε να ορθώσουμε το ανάχωμα του βιβλίου ως αγαθού που μπορεί να στηρίξει το οικοσύστημα της κυκλοφορίας του.
kallimachos.avgi@gmail.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου