Όλιβερ Τουίστ (1948)

 

Σκηνοθεσία: Ντέιβιντ Λιν
Πρωταγωνιστές: Άλεκ Γκίνες , Ρόμπερτ Νιούτον , Κέι Γουόλς, Τζον Χάουαρντ Ντέιβις , Άντονι Νιούλι,
Μουσική: Άρνολντ Μπαξ
 

 _________________________

 

Η ταινία Όλιβερ Τουίστ (αγγλ. Oliver Twist) είναι δράμα παραγωγής 1948 σε σκηνοθεσία Ντέιβιντ Λιν. 

Το σενάριο της ταινίας βασίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Κάρολου Ντίκενς, το οποίο διασκεύασαν για τη μεγάλη οθόνη ο ίδιος ο Λιν σε συνεργασία με το Στάνλεϊ Χέινς. 

Πρωταγωνιστές της ταινίας είναι οι Άλεκ Γκίνες στο ρόλο του Φέιγκιν, Ρόμπερτ Νιούτον στο ρόλο του Μπιλ Σάικς, Κέι Γουολς στο ρόλο της Νανσι, Άντονι Νιούλι στο ρόλο του Ντοντζ και ο Τζον Χάουαρντ Ντέιβις στο ρόλο του Όλιβερ. Διευθυντής Φωτογραφίας ήταν ο Γκάι Γκριν και η παραγωγή έγινε από το Ρόναλντ Νίμι. 

Η ταινία ακολούθησε την επιτυχημένη μεταφορά του μυθιστορήματος του Ντίκενς Μεγάλες Προσδοκίες, το οποίο ο Λιν σκηνοθέτησε το 1946.
Το Βρετανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου κατέταξε την ταινία στην 46η θέση στη λίστα με τις 100 καλύτερες όλων των εποχών.
Υπόθεση
Ο Όλιβερ Τουίστ (Τζον Χάουαρντ Ντέιβις) είναι ένα εννιάχρονο αγόρι που δε γνώρισε ποτέ γονείς και μεγάλωσε σε ορφανοτροφείο. 

Στο ορφανοτροφείο αναγκάζεται να υποστεί τη σκληρότητα του επιστάτη, κύριου Μπαμπλ (Φράνσις Σάλιβαν), όταν βρίσκει το θάρρος να ζητήσει περισσότερο χυλό. Ο Μπαμπλ το διώχνει από το ορφανοτροφείο και τον στέλνει να βοηθήσει το ζεύγος Σόουμπερι στο γραφείο τελετών τους. Εκεί βιώνει πάλι την κακομεταχείρηση και το σκάει με προορισμό το Λονδίνο. 

Στο Λονδίνο γνωρίζει ένα αγόρι τον Ντοντζ, γνωστό κι ως Ξεγλίστρα Artful Dodger, (Άντονι Νιούλι), ο οποίος τον παρασύρει σε ένα γκέτο πορτοφολάδων και κακοποιών που διοικείται από τον Εβραίο Φέιγκιν (Άλεκ Γκίνες) και τον θηριώδη Μπιλ Σάικς (Ρόμπερτ Νιούτον). 

Το μόνο άτομο το οποίο του συμπεριφέρεται στοργικά είναι η ερωμένη του Σάικς, Νάνσυ (Κέι Γουόλς). Στην πρώτη του αποστολή, ο άπειρος ακόμα, πορτοφολάς Όλιβερ δεν καταφέρνει να ξεφύγει αφότου ο Ντοντζ κλέβει το πορτοφόλι ενός κυρίου. Ο ευγενικός κύριος Μπράουνλοου (Χένρι Στίβενσον) αποσύρει τις κατηγορίες και τον παίρνει υπό την προστασία του. Άλλα η ευτυχία του Όλιβερ είναι προσωρινή καθώς τα μέλη της σπείρας του Φέιγκιν επιστρέφουν για να τον πάρουν κοντά τους, ενώ παράλληλα ένα μεγάλο μυστικό αποκαλύπτεται.
Διανομή ρόλων
Όσον αφορά τη διανομή των ρόλων, ο Λιν συνάντησε δυσκολίες μέχρι να βρει το κατάλληλο άτομο για να υποδυθεί το Φέιγκιν. Ο Ρόμπερτ Ντόνατ ενδιαφερόταν για το ρόλο και πέρασε από ακρόαση, χωρίς αποτέλεσμα. 

Τελικά ο Λιν ανέθεσε το ρόλο στον Άλεκ Γκίνες, με τον οποίο είχε ήδη συνεργαστεί στις Μεγάλες Προσδοκίες. Το ρόλο της Νάνσι ανέλαβε η τότε σύζυγός του, Κέι Γουόλς, ενώ το ρόλο του Ντοντζ ανέλαβε ο Ρόμπερτ Νιούλι. 

Ο Λιν είχε υπέστη μεγάλη πίεση κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων και αποφάσισε να επισκεφτεί ψυχαναλυτή κάτι που συνετέλεσε στο να χωρίσει με την Κέι Γουόλς μετά την ολοκλήρωση των γυρισμάτων.
Πρεμιέρα και αντιδράσεις
Η ταινία προβλήθηκε το 1948 στη Μεγάλη Βρετανία αποσπώντας διθυραμβικές κριτικές. Τόσο το κοινό όσο κι οι κριτικοί αποθέωσαν τον Άλεκ Γκίνες, ο οποίος με τη βοήθεια του μακιγιάζ, της προσθετικής μύτης και του μεγάλου ταλέντου του κατάφερε να υποδυθεί τον Εβραίο Φέιγκιν με μεγαλειώδη τρόπο. 

Παρόλα αυτά η απεικόνιση του Φέιγκιν από τον Γκίνες κρίθηκε ως αντισημιτική από το αμερικάνικο κράτος, όπου απαγορεύτηκε η προβολή της μέχρι το 1951. Η έκδοση της ταινίας που προβλήθηκε το 1951 στις Η.Π.Α. είχε υποστεί περικοπές στο μοντάζ που αφορούσαν το ρόλο του Φέιγκιν. Η προβολή της ταινίας απαγορεύτηκε επίσης από το Ισραήλ κι από την Αίγυπτο.
Εισπράξεις
Η ταινία ήταν η πέμπτη δημοφιλέστερη στο Βρετανικό Box-Office το 1949.
Διαφορές από το μυθιστόρημα
Η ταινία παρουσιάζει αρκετές διαφορές με το μυθιστόρημα του Ντίκενς με κυριότερες: την αφαίρεση από το σενάριο της ιστορίας της Ρόουζ Μέιλι, της μικρής αδελφής της μητέρας του Όλιβερ, καθώς και το γεγονός δεν δίνεται καμιά εξήγηση για το ρόλο του Μονκς (ετεροθαλούς αδερφού του Όλιβερ) στην όλη υπόθεση.
Επανεκτελέσεις
Το μυθιστόρημα του Ντίκενς έχει μεταφερθεί έκτοτε πολλές φορές στη μεγάλη οθόνη. Σημαντικότερες μεταφορές εκείνες του 1968 από τον Κάρολ Ριντ και του 2005 από τον Ρόμαν Πολάνσκι.

Η ΤΑΙΝΙΑ ΟΛΙΒΕΡ ΤΟΥΙΣΤ (1948) ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΕΣΕ Η ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΗΣ...