Από τον Τζον Λε Καρέ στον Αυλακιώτη, (Αστυνομική Βιβλιοθήκη #10 )
Από τον Μάρκο Κρητικό
Πηγή: oanagnostis.gr
- John Le Carre – Σίλβερβιου
Μετάφραση: Μαρία Παπανδρέου
Μεταίχμιο Bell/Χαρλένικ Ελλάς
σελ. 264
Ο πολυβραβευμένος Τζον Λε Καρρέ, –λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Ντέιβιντ Τζον Μουρ Κόρνουελ– θεωρείται ένας από τους κορυφαίους συγγραφείς κατασκοπικών ιστοριών. Έγινε παγκόσμια γνωστός το 1963, με το εμβληματικό μυθιστόρημα του είδους, O κατάσκοπος που γύρισε από το κρύο(Bell/Χαρλένικ Ελλάς). Το 2008, η εφημερίδα Τάιμς του Λονδίνου, τον κατέταξε εικοστό δεύτερο, στη λίστα των 50 καλύτερων Βρετανών συγγραφέων 20ού αιώνα. Το Σίλβερβιου εκδόθηκε μετά τον θάνατό του και είναι το εικοστό έκτο και τελευταίο μυθιστόρημά του. «Κάνει κάτι που κανένα άλλο μυθιστόρημα του le Carre δεν έχει κάνει ως τώρα. Παρουσιάζει μια υπηρεσία κατακερματισμένη: γεμάτη με τις δικές της πολιτικές κλίκες, όχι πάντα καλή απέναντι σ’ αυτούς που θα έπρεπε να εκτιμά, όχι πάντα πολύ αποτελεσματική ή σε εγρήγορση, και τελικά όχι και τόσο σίγουρη, πλέον, ότι έχει λόγο ύπαρξης» αναφέρει στον επίλογο ο γιός του, Νικ Κόρνουελ, –που ολοκλήρωσε και επιμελήθηκε το βιβλίο– ως τον πιθανότερο λόγο που ο πατέρας του δεν το είχε δημοσιεύσει. Στην υπόθεση της ιστορίας, ο νεαρός Τζούλιαν Λόνζλι εγκαταλείπει το Λονδίνο και μια απαιτητική καριέρα στα χρηματοοικονομικά, για ν’ ανοίξει ένα βιβλιοπωλείο σε μια μικρή παραθαλάσσια πόλη στην Ανατολική Αγγλία. Εκεί γνωρίζει έναν Πολωνό μετανάστη, ονόματι Έντουαρντ Έιβον, ο οποίος ισχυρίζεται ότι ήταν φίλος του πατέρα του και τον προτρέπει να φτιάξει ένα τμήμα στο υπόγειο του καταστήματος, που θα προσφέρει τα κλασικά έργα των σπουδαιότερων στοχαστών και λογοτεχνών απ’ όλο τον κόσμο, με το όνομα «Δημοκρατία της λογοτεχνίας». Παράλληλα ο επικεφαλής εσωτερικής ασφάλειας των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών, λαμβάνει ένα μήνυμα για διαρροή πληροφοριών και ενεργοποιεί τους μηχανισμούς έρευνας της υπηρεσίας για να εντοπίσει την πηγή της διαρροής. Ένα κατασκοπικό μυθιστόρημα χαρακτήρων όπου ο σπουδαίος στυλίστας της γραφής, με την εξαιρετική υπαινικτική αφήγηση και τους ακριβείς σχεδόν επιγραμματικούς διαλόγους που μας έχει συνηθίσει στα βιβλία του, συνυφαίνει περίτεχνα τις δυο ιστορίες και παρασύρει τον αναγνώστη στον μυστηριώδη κόσμο των κατασκόπων τον οποίο και γνωρίζει άριστα από τη θητεία του στις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες, για να αποτυπώσει μέσα από την παρακμή του, την προδοσία των ιδανικών, τον εκμαυλισμό της συνείδησης και την καχυποψία του ανθρώπου στη σύγχρονη κοινωνία.
- Georges Simenon – Νύχτα στο σταυροδρόμι
Μετάφραση: Αργυρώ Μακάρωφ
Άγρα
σελ. 216
Ο Ζορζ Σιμενόν, το «μεγάλο αφεντικό» του αστυνομικού αφηγήματος, υπήρξε ένας από τους πιο παραγωγικούς συγγραφείς του 20ού αιώνα. «Μεταξύ του 1923 και του 1933 δημοσιεύτηκαν σχεδόν διακόσια μυθιστορήματά του, περισσότερες από χίλιες ιστορίες και απειράριθμα άρθρα»(!) Τα βιβλία του μεταφράστηκαν σε πενήντα περίπου γλώσσες, πούλησαν περισσότερα από 550 εκατομμύρια αντίτυπα παγκοσμίως και απετέλεσαν τη βάση σεναρίων για τουλάχιστον 170 κινηματογραφικές ταινίες και τηλεοπτικές σειρές. Το μυθιστόρημα, Νύχτα στο σταυροδρόμι, είναι το έβδομο από τα ογδόντα τέσσερα της σειράς με πρωταγωνιστή τον επιθεωρητή της γαλλικής αστυνομίας στο Παρίσι, Ζυλ Μαιγκρέ. Λίγο έξω από την κωμόπολη Αρπαζόν, στην περιοχή που ονομάζεται Σταυροδρόμι «Τρεις χήρες», ένας έμπορος διαμαντιών απ’ την Αμβέρσα βρίσκεται νεκρός, με μια σφαίρα στο στήθος, μέσα στο ολοκαίνουριο, πολυτελές αυτοκίνητο του ασφαλιστή Μισσονέ, το οποίο περιέργως έχει μεταφερθεί στο γκαράζ του γειτονικού σπιτιού, όπου διαμένουν ο Δανός αριστοκράτης Καρλ Άντερσεν και η αδερφή του,΄Ελσε. Τα δυο αδέρφια έχουν εξαφανιστεί ενώ το δικό τους αυτοκίνητο είναι παρατημένο στο γκαράζ του ασφαλιστή. Συλλαμβάνονται λίγο αργότερα στο Παρίσι και μετά από εξαντλητική αλλά άκαρπη ανάκριση δεκαεπτά ωρών, όπου ο Άντερσεν επιμένει στην αθωότητα τους, δεν προκύπτει κανένα αποδεικτικό στοιχείο για την δολοφονία. Ο επιθεωρητής Μαιγκρέ θα αναγκαστεί να μεταβεί στον τόπο του εγκλήματος, θα διαπιστώσει ότι «κανείς δεν γνωρίζει τίποτα και κανείς δεν έχει άλλοθι» και αναζητώντας τη λύση στις κρυφές σχέσεις μεταξύ των υπόπτων, θα βρεθεί αντιμέτωπος μ’ ένα αδίστακτο κύκλωμα κακοποιών. Ένα υποβλητικό whodunit μυστηρίου, με υποδειγματική νουάρ ατμόσφαιρα όπου ο συγγραφέας συντηρεί περίτεχνα το σασπένς, αποκαλύπτοντας σταδιακά στον αναγνώστη τη διπλή ζωή και το κρυφό παρελθόν των πρωταγωνιστών. Το μυθιστόρημα μεταφέρθηκε την επόμενη χρονιά στο κινηματογράφο από τον σκηνοθέτη, Ζαν Ρενουάρ, με τον αδερφό του Πιερ στον ρόλο του επιθεωρητή Μαιγκρέ. «Για τον Σιμενόν, ο ηθοποιός Πιερ Ρενουάρ ήταν και θα παρέμενε καλύτερος επιθεωρητής Μαιγκρέ στον κινηματογράφο».
- Herve Le Corre – Διασχίζοντας τη νύχτα
Μετάφραση: Γιάννης Καυκιάς
Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου
σελ. 309
«Βλέπω το νουάρ ως ένα είδος πολύ ρεαλιστικό, που δεν διστάζει να απεικονίσει τις σταθερές της κοινωνίας – της κρίσης, της βίας, κυρίως της κοινωνικής βίας» θα πει ο Ερβέ Λε Κορ ένας από τους σπουδαιότερους και πολυβραβευμένους εκπροσώπους του σύγχρονου γαλλικού νουάρ. Στην Ελλάδα τον γνωρίσαμε το 2015 με το εξαιρετικό μυθιστόρημα, Μετά τον Πόλεμο, το οποίο τιμήθηκε με το Βραβείο Ευρωπαϊκού Αστυνομικού Μυθιστορήματος. Το Διασχίζοντας τη νύχτα, είναι το έκτο μυθιστόρημα του συγγραφέα που μεταφράζεται στα ελληνικά, από τις Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου. Η ιστορία διαδραματίζεται στο Μπορντό, την γενέτειρα του συγγραφέα και όπως μας συνηθίζει στα μυθιστορήματά του ξεκινά με εκρηκτικά στιγμιότυπα συγκλονιστικών γεγονότων, φαινομενικά άσχετων μεταξύ τους τα οποία σταδιακά μεταφέρει στο επίκεντρο της υπόθεσης. Ένας μεθυσμένος άντρας, βουτηγμένος στα αίματα, συλλαμβάνεται στο συγκρότημα των πολυκατοικιών του Ομπριέ και οδηγείται σε κακή κατάσταση στα γραφεία της δικαστικής αστυνομίας όπου βρίσκει τραγικό θάνατο, πηδώντας από το παράθυρο. Ο αστυνόμος Ζουρντάν και οι συνεργάτες του, καλούνται σε ένα διαμέρισμα όπου έχει δολοφονηθεί άγρια μια γυναίκα με τα τρία ανήλικα παιδιά της. Ένας ψυχοπαθής ξυπνάει με μια γυναίκα δολοφονημένη δίπλα του και πρέπει να ειδοποιήσει τη μαμά του για το συμβάν. Παράλληλα παρακολουθούμε την καθημερινότητα της Λουίζ, μητέρας ενός μικρού αγοριού που έχει πέσει θύμα κακοποίησης από τον πρώην σύντροφό της. O μελαγχολικός Ζουρντάν, ή φοβισμένη Λουίζ και ένας ψυχοπαθής δολοφόνος θα συναντηθούν «διασχίζοντας τη νύχτα» στο βροχερό Μπορντό, σε μια άγρια ιστορία γυναικοκτονιών και γυναικείας κακοποίησης. Ένα σκοτεινό και υποβλητικό μυθιστόρημα, με καθηλωτική, κινηματογραφική αφήγηση, σκληρές ρεαλιστικές σκηνές και σκοπό μέσα από την αστυνομική πλοκή να αναδείξει μεγάλα σύγχρονα κοινωνικά προβλήματα. Η έξοχη νουάρ ατμόσφαιρα εγκλωβίζει τον αναγνώστη στην κλειστοφοβική αίσθηση μιας εφιαλτικής πραγματικότητας όπου πλανάται διάχυτη η απειλή της ωμής κοινωνικής βίας.
- Γιάννης Μαρής – Η εξαφάνιση του Τζών Αυλακιώτη
Άγρα
σελ. 288
Ο συγγραφέας και δημοσιογράφος Γιάννης Μαρής –λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Γιάννη Τσιριμώκου– θεωρείται ο προπάτορας της ελληνικής αστυνομικής μυθοπλασίας. Έγραψε περισσότερα από πενήντα αστυνομικά αφηγήματα, που δημοσιεύτηκαν σε συνέχειες σε εφημερίδες και περιοδικά της εποχής με μεγάλη επιτυχία, πολλά εκ των οποίων μεταφέρθηκαν στη μικρή και μεγάλη οθόνη. Έγινε δημοφιλής κυρίως για τις ιστορίες του με πρωταγωνιστή τον θρυλικό αστυνόμο Μπέκα. Το έργο του Γιάννη Μαρή, άσκησε μεγάλη επιρροή στις επόμενες γενιές των Ελλήνων συγγραφέων αστυνομικής λογοτεχνίας, έγινε αντικείμενο διεξοδικής μελέτης από τους θεωρητικούς του είδους και τα βιβλία του έχουν φανατικούς αναγνώστες μέχρι σήμερα. Η εξαφάνιση του Τζών Αυλακιώτη, δημοσιεύτηκε σε συνέχειες στην εφημερίδα Ακρόπολη, το 1976. Είναι το τελευταίο ολοκληρωμένο αστυνομικό μυθιστόρημα του Γιάννη Μαρή και για πολλούς το καλύτερό του. Στην Αθήνα, στις αρχές Αυγούστου του 1938, ο άσημος δημοσιογράφος Κώστας Ανέστης, δέχεται ένα απρόσμενο τηλεφώνημα από τον μεγάλο φοιτητικό του έρωτα, την Βάλια, που έχει χρόνια να μάθει νέα της. Τον πληροφορεί ότι ο σύζυγός της, ο περιώνυμος Τζών Αυλακιώτης, διοικητής τραπέζης και σημαίνον πρόσωπο στους πολιτικούς, επιχειρηματικούς και κοσμικούς κύκλους της Αθήνας, έχει μυστηριωδώς εξαφανιστεί και του ζητά να ερευνήσει το άγνωστο –ακόμα και για την ίδια– παρελθόν του, με σκοπό να ανακαλύψει κάποιο στοιχείο που θα μπορούσε να δικαιολογήσει την εξαφάνισή του. Εκμεταλλευόμενος τις δημοσιογραφικές του γνωριμίες και τη βοήθεια ενός παλιού συμμαθητή του Αυλακιώτη, θα βρει τα ίχνη του πολλά χρόνια πριν, στην εποχή του Εθνικού Διχασμού και θα συγκεντρώσει αντικρουόμενες πληροφορίες για τη δράση του. Παράλληλα η αναθέρμανση το ερωτικού πάθους του για την αινιγματική Βάλια, θα τον οδηγήσει σε παρορμητικές και παρακινδυνευμένες ενέργειες. Ένα πολιτικό κατασκοπικό θρίλερ μυστηρίου, εξαιρετικό δείγμα ελληνικού νουάρ μυθιστορήματος όπου ο συγγραφέας συνδυάζει επιδέξια τη μυθοπλασία με ιστορικά πρόσωπα και γεγονότα και αποτυπώνει πειστικά τις πολιτικές δολοπλοκίες και τους μηχανισμούς της δικτατορίας του Μεταξά, στα τέλη του Μεσοπολέμου. H εξαφάνιση του Τζών Αυλακιώτη, διασκευάστηκε για την μικρή οθόνη σε σκηνοθεσία του Ερρίκου Ανδρέου και σενάριο του Γιάννη Κανδήλα, με τους Χρήστο Πάρλα, Νόρα Βαλσάμη και Κώστα Αρζόγλου, στους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Ξεκίνησε να προβάλλεται στην ΕΡΤ τον Μάιο του 1985, ολοκληρώθηκε σε δεκαοκτώ επεισόδια και έμεινε στην ιστορία ως μια από τις πιο δημοφιλείς τηλεοπτικές σειρές της κρατικής τηλεόρασης.
και ένα περιοδικό:
- πολάρ, Crime Fiction Theory – Τεύχος 9
Ελληνική αστυνομική λογοτεχνία – Φάκελος: Patricia Highsmith
Dolce
σελ. 120
Τον Ιούνιο του 2018, κυκλοφόρησε το πρώτο τεύχος ενός περιοδικού για την αστυνομική λογοτεχνία, με το όνομα πολάρ –παραπέμπει στο γαλλικό αστυνομικό μυθιστόρημα– συνεχίζοντας τη βραχεία αλλά επιτυχημένη πορεία τού επίσης έντυπου περιοδικού της ίδια θεματολογίας, The Crimes and Letters Magazine. To πολάρ διατηρώντας τον μεθοδολογικό πλουραλισμό και την πρισματική οπτική στο αντικείμενο της αστυνομικής λογοτεχνίας, αλλά με διαφορετική δομή, πρωτότυπη αισθητική και νέα εκδοτική στέγη, κατάφερε να κλείσει με επιτυχία τρεισήμισι χρόνια ζωής, σε μια εποχή που φαίνεται να κυριαρχεί ολοκληρωτικά η ηλεκτρονική ενημέρωση και ψυχαγωγία. Ευχόμαστε το περιοδικό να συνεχίσει την επιτυχημένη πορεία του γιατί δίνει τη δυνατότητα στο πολυπληθές αναγνωστικό κοινό του αστυνομικού, πέραν των συνήθως κοινότοπων, ευπώλητων βιβλίων που έχουν κατακλύσει την αγορά, να γνωρίσει μέσα από μελέτες, αφιερώματα, παρουσιάσεις κριτικές και συνεντεύξεις, σπουδαίους συγγραφείς και εμβληματικά βιβλία που καθόρισαν την ιστορία της αστυνομικής λογοτεχνίας και να κατανοήσει το εύρος και τη δυναμική του είδους.
Στο τεύχος 9, ο «κίτρινος φάκελος» του περιοδικού είναι αφιερωμένος στην Πατρίτσια Χάισμιθ, με αφορμή την πρόσφατη έκδοση των Ημερολογίων και Σημειωματάριων της σε Ευρώπη και Αμερική, με τη συμπλήρωση εκατό χρόνων από την γέννησή της. Πρόκειται για ένα εξαιρετικό, εκτενές αφιέρωμα στην «κορυφαία εκπρόσωπο του σασπένς» με άρθρα και συνεντεύξεις, Ελλήνων και ξένων μελετητών της ζωής και του έργου της, παρουσιάσεις των σημαντικότερων βιβλίων της και των κινηματογραφικών ταινιών που βασίστηκαν στα μυθιστορήματά της, καθώς και πλήρη ελληνική και ξένη βιβλιογραφία. Το τεύχος εμπλουτίζεται με ενδιαφέροντα άρθρα για σπουδαίους εκπρόσωπους, τάσεις και υποείδη της ελληνικής και ξένης αστυνομικής λογοτεχνίας, καθώς και προτάσεις βιβλίων που ξεχωρίζουν από την πρόσφατη εκδοτική παραγωγή.
Περιεχόμενα
LOIC MARCOUΝιρβάνας, Μαρής, Μάρκαρης: Αστυνομικό μυθιστόρημα και ΜΜΕ
ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΜΠΑΛΤΖΗΣ
Πέτρος Μάρκαρης, Το εκκρεμές της ενοχής: Μια ανάγνωση στην Τριλογία της Κρίσης
ΜΙΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ME TON BODO KIRCHHOFF
Schundroman. Ένα καθόλου ευτελές μυθιστόρημα
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΦΙΛΙΠΠΟΥ
Ο θάνατος του Γιάννη Μαρή
Τιτίνα Δανέλλη (1942 - 2021)
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΗΤΣΟΜΠΟΝΟΣ
Συνέντευξη
Φιλ Πωτ. Ο πρώτος Έλληνας ντετέκτιβ... από χαρτί
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΑΓΚΟΣ
Το ντοκουμέντο ως μυθοπλασία
ΜΑΥΡΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ
6 αναγνώσεις της Πατρίσια Χάισμιθ
ΟΡΣΑΛΙΑ ΚΑΣΣΑΒΕΤΗ
Morton is dead
Για το έργο του Νίκου Φώσκολου "Ο Θάνατος θα ξανάρθει"
ΝΙΚΗ ΚΩΤΣΙΟΥ
Ζ. Σιμενόν, "Η νύχτα στο σταυροδρόμι"
ΦΑΚΕΛΟΣ: PATRICIA HIGHSMITH
POLAR ECRAN (επιμ.: Δ. Κοτσέλης)
ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ
PRO - CONTRA
(επιμ.: B. Δανέλλης - Γ. Ράγκος)
Οι γυναίκες αγαπούν το κόκκινο / Βίκυ Χασάνδρα
Meta-Noir / Βασίλης Δανέλλης
Από το βιβλίο στην ταινία / Δημήτρης Παναγιωτάτος
Πολάρ Cars / Ηλίας Καφάογλου
Η πρηνής θέση του σκοπευτή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου