EKΛΕΚΤΕΣ ΝΕΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ

 

 

Κ. Θ. Δημαράς ● Φίλιππος Ηλιού

Η ιδεολογική προπαρασκευή της Επανάστασης

Μια ραδιοφωνική συνομιλία

Επίμετρο: Γιάννης Παπαθεοδώρου

Αθήνα, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, 2020 (Δεκέμβριος)

Σελίδες: 48

Διαστάσεις: 12 x 19 εκ.

ISBN χαρτόδετου: 978-960-250-776-6

Τιμή: € 6,00 €

Καλλιεργούμε την εθνική μνήμη έξω από
τα χρονικά πλαίσια, με τρόπο τέτοιο ώστε
να σμίγουν τελικά μέσα στην ιστορική μας
συνείδηση η περικεφαλαία του Περικλή με
την περικεφαλαία του Κολοκοτρώνη.

Κ. Θ. ΔΗΜΑΡΑΣ

Πρώτη δημοσίευση μιας ραδιοφωνικής συνομιλίας του Κ. Θ. Δημαρά με τον Φίλιππο Ηλιού. Η εκπομπή, με τίτλο «Η ιδεολογική προπαρασκευή της Επανάστασης» μεταδόθηκε τον Μάρτιο του 1982 στο πλάισιο του κύκλου των επιμορφωτικών και ενημερωτικών εκπομπών του Α΄ Προγράμματος της Ελληνικής Ραδιοφωνίας για την επέτειο του 1821. Το ηχογραφημένο τεκμήριο διασώζεται στο αρχείο του Γιώργου Ζεβελάκη «Φωνές») (httpsQ//bit.ly/36NxFXp).

Στο Επίμετρο, με τίτλο «Αταίριαστες περικεφαλαίες», ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Πατρών Γιάννης Παπαθεοδώρου κάνει μια εμπεριστατωμένη αναδρομή στη σχέση των δύο μεγάλων διανοητών, του ιστορικού των νεοελληνικών γραμμάτων Κ. Θ. Δημαρά (1904-1992) και του ιστορικού Φίλιππου Ηλιού (1931-2004), καθώς και στις διάφορες ερμηνείες της Ελληνικής Επανάστασης.

●● / ●●  / ●●

 

Σωτήρης Ε. Σπαθάρης

Τα απομνημονεύματά μου

Ανέκδοτα αυτοβιογραφικά κείμενα του λαϊκού καλλιτέχνη με εισαγωγή, επιμέλεια και επεξηγηματικά σχόλια του Γιάννη Κόκκωνα

Επιμέλεια έκδοσης: Ειρήνη Λυδάκη

Ηράκλειο, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2020 (Δεκέμβριος)

Σελίδες: 712, με α/μ εικόνες

Διαστάσεις: 17 x 24 εκ.

ISBN σκληρόδετου: 978-960-524-596-2

Τιμή: 25,00 €

Ο καραγκιοζοπαίχτης και οικοδόμος Σωτήρης Ευγενίου Σπαθάρης (1887‒1974) είναι ο πρώτος Έλληνας λαϊκός καλλιτέχνης που έγραψε εκτενή κείμενα για τη ζωή του και για την τέχνη του. Ξεχωριστά, απολαυστικά και από πολλές απόψεις χρήσιμα τα κείμενα αυτά, πολύ ενδιαφέρουσα η ιστορία της συγγραφής τους, μεγάλη η περιπέτεια των χειρογράφων που τα διασώζουν.

Τα «απομνιμονέματά» του τα έγραψε ο Σπαθάρης τρεις φορές: μία το 1944, μία από το 1950 ώς το 1955, και μια τρίτη από το 1957 ώς το 1959. Η τελευταία εκδοχή, γραμμένη επειδή τα προηγούμενα χειρόγραφα είχαν χαθεί, εκδόθηκε στις αρχές του 1960, «λογοκριμένη» όμως και με γλωσσικές επεμβάσεις αρκετές. Τώρα τα χαμένα χειρόγραφα βρέθηκαν και στον παρόντα τόμο εκδίδονται για πρώτη φορά οι δύο παλαιότερες και πολύ αξιολογότερες μορφές του σπουδαίου αυτού έργου. Είναι ένας «άλλος» Σπαθάρης: η γλώσσα διαφέρει, μεγαλύτερο διάστημα καλύπτεται (π. 1894‒1953), άγνωστα από αλλού επεισόδια εμφανίζονται, άλλα, γνωστά, περιγράφονται ζωηρότερα και εκτενέστερα. Ειλικρινής και έντιμος αφηγητής μοιάζει αυτός ο χαρισματικός και φιλότιμος αλλά και δύσκολος και σκληρός άνθρωπος, καθώς μας μιλά για τις αδυναμίες και τις αποτυχίες του με την ίδια ενάργεια και γλαφυρότητα που παρουσιάζει τα προτερήματα και τις επιτυχίες του.

Πέρα από την αξία που έχουν ως σπουδαία πηγή για την ιστορία του ελληνικού θεάτρου σκιών, αλλά και για τον τρόπο που βίωνε τη «μεγάλη ιστορία» ένας εκπρόσωπος των φτωχών λαϊκών στρωμάτων της πρωτεύουσας, τα απομνημονεύματα του Σπαθάρη, που εκδίδονται εδώ χωρίς περικοπές και γλωσσικές επεμβάσεις, αποτελούν σημαντικότατο μνημείο λόγου. Πόσοι φορείς της προφορικής παράδοσης, που δεν διάβαζαν και με δυσκολία έγραφαν, θέλησαν και κατόρθωσαν να συντάξουν τόσο μεγάλα αυτοβιογραφικά κείμενα στη χώρα μας αλλά και αλλού;

Στην εισαγωγή του επιμελητή της έκδοσης Γιάννη Κόκκωνα, πέρα από τα εντελώς απαραίτητα βιογραφικά στοιχεία του Σπαθάρη, θα βρει ο αναγνώστης την ιστορία της συγγραφής των κειμένων, των προσπαθειών για την έκδοσή τους και της τύχης των χειρογράφων. Κάμποσα συμπληρωματικά κείμενα και παραλλαγές ορισμένων αφηγήσεων που σώθηκαν, μαζί με άλλα κείμενα του συγγραφέα μας δημοσιευμένα σε περιοδικά και εφημερίδες από το 1945 ώς το 1965, έχουν μπει σε τέσσερα παραρτήματα. Επεξηγηματικά σχόλια, γλωσσάρι και ευρετήριο συμπληρώνουν τον τόμο, ενώ η προερχόμενη από διάφορες πηγές διάσπαρτη εικονογράφηση υποστηρίζει, τρόπον τινά, οπτικά την αφήγηση.

 

●● / ●●  / ●●

 

Τζοσάια Όμπερ

Η άνοδος και η πτώση της κλασικής Ελλάδας. Μια νέα πολιτική και οικονομική ιστορία

Μετάφραση: Μιχάλης Λαλιώτης

Αθήνα, εκδόσεις Δώμα, 2020 (Δεκέμβριος)

Σελίδες: 656

Διαστάσεις: 15 x 23 εκ.

ISBN χαρτόδετου: 978-618-84459-7-0

Τιμή: 30,00 €

Σπάνια συνειδητοποιούμε ότι ο δυτικός κόσμος χρειάστηκε να περιμένει μέχρι τον 19ο αιώνα για να ξαναφτάσει στις οικονομικές επιδόσεις της ελληνικής αρχαιότητας. Εξίσου εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι στην κλασική Ελλάδα ο πλούτος δεν ήταν συγκεντρωμένος σε μια ελίτ γύρω από κάποιο ανάκτορο, αλλά αντίθετα ήταν μοιρασμένος σε ευρύτατα στρώματα του πληθυσμού.
Πώς μπορεί να εξηγηθεί αυτή η εντελώς ασυνήθιστη και εξαιρετικά παρατεταμένη οικονομική άνθηση;
Και πώς σχετίζεται με τα πνευματικά και πολιτικά επιτεύγματα που συνήθως συνδέουμε με την κλασική αρχαιότητα: τέχνη, επιστήμη, φιλοσοφία, δημοκρατία;

Στο βιβλίο αυτό, ο Τζοσάια Όμπερ, καθηγητής κλασικών σπουδών και πολιτικής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ, επιχειρεί να δώσει μια απάντηση. Στηριζόμενος σ' έναν τεράστιο όγκο ιστορικού, αρχαιολογικού και φιλολογικού υλικού, και αντλώντας από τα πεδία της πολιτικής φιλοσοφίας, της θεσμικής οικονομικής, της θεωρίας παιγνίων, αλλά και της οικολογίας και της εξελικτικής βιολογίας, ο Όμπερ χτίζει ένα θεωρητικό σχήμα που αναδεικνύει την απολύτως καινοφανή προσέγγιση των Ελλήνων στην πολιτική -προσέγγιση θεμελιωμένη στην έννοια του πολίτη, κατ' αντιδιαστολή προς αυτήν του υπηκόου- και το ρόλο που αυτή είχε στην οικονομική άνθηση της αρχαίας Ελλάδας.

Βασιζόμενος στο σχήμα αυτό, ο Όμπερ αφηγείται εκ νέου την ιστορία της κλασικής αρχαιότητας, από τις απαρχές της μέχρι το τέλος του κόσμου των ελληνικών πόλεων-κρατών, φωτίζοντας πτυχές παραμελημένες ή ολότελα άγνωστες και παρουσιάζοντας γεγονότα γνωστά, μέσα από ένα πρίσμα εντελώς πρωτότυπο. 

 

●● / ●●  / ●●

 

Κωνσταντίνος Σπ. Στάικος

Το Μουσείο και η Βιβλιοθήκη των Πτολεμαίων στην Αλεξάνδρεια. Το Όραμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου για ένα Καθολικό Πνευματικό Κέντρο

Αθήνα, εκδόσεις Άτων, 2020 (Δεκέμβριος)

Σελίδες: 512, με α/μ εικόνες

Διαστάσεις: 21 x 28,5 εκ.

ISBN σκληρόδετου: 978-618-5337-13-1

Τιμή: 35,00 €

 

«...Το Μουσείο και η Βιβλιοθήκη στην Αλεξάνδρεια ιδρύθηκαν από τον Πτολεμαίο Σωτήρα, πού πιθανότατα εκπλήρωνε το όραμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ο οποίος οραματιζόταν να θεμελιώσει ένα πνευματικό κέντρο ανάλογο της Ακαδημίας και του Λυκείου, στα μέτρα όμως της αυτοκρατορίας του στην Ανατολή. Η πόλη της Αλεξάνδρειας, που σχεδιάστηκε πολεοδομικά από τον ίδιο τον Αλέξανδρο με τη βοήθεια του αρχιτέκτονά του Δεινοκράτη, υποτυπώνει την επιθυμία του Μακεδόνα στρατηλάτη να οικοδομήσει μια πόλη στο έσχατο σημείο που αναφέρεται στην Ιλιάδα του Ομήρου, στη νήσο Φάρο, η οποία να εξελιχθεί σε πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας του στην Ανατολή, αλλά και σε παγκόσμιο πνευματικό κέντρο πέρα από γεωγραφικά και γλωσσικά όρια.

Στην απόφασή του αυτή συνέβαλε το γεγονός ότι το αιγυπτιακό ιερατείο τον αναγνώρισε ως γιο του Άμμωνα Ρα, προσδίδοντας έτσι επιπλέον θεϊκό και απολυτρωτικό χαρακτήρα στην κατακτητική του πορεία. Άλλωστε η επιλογή του Αλέξανδρου να ορίσει την Αίγυπτο ως το πολιτικό και πολιτιστικό κέντρο της αυτοκρατορίας του δεν ήταν ξένη προς την παράδοση της σχέσης που είχε καλλιεργηθεί από «ελληνικά φύλα», όπως οι Μινωίτες και οι Μυκηναίοι, με τούς Αιγυπτίους ήδη από την 3η χιλιετία π.Χ. Αποκορύφωμα αυτής της αγαστής σχέσης ήταν η ίδρυση τον 7ο αιώνα π.Χ. της Ναύκρατης, ελληνικής πόλης στο Δέλτα του Νείλου...».

 

●● / ●●  / ●●

 

Αλέξανδρος Τενεκετζής

Τα μνημεία για τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Εικονομαχίες στην Ευρώπη του Ψυχρού Πολέμου (1945-1975)

Αθήνα, εκδόσεις Ασίνη, 2020 (Δεκέμβριος)

Σελίδες: 478, με α/μ εικόνες

Διαστάσεις: 17 x 24 εκ.

ISBN χαρτόδετου: 978-618-5346-18-8

Τιμή: 24,90 €

 Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος αποτελεί τομή για την ιστορία όχι μόνο της Ευρώπης αλλά και ολόκληρου του κόσμου. Τα γεγονότα που βιώσαν εκατομμύρια άνθρωποι, οι χιλιάδες θάνατοι, η πείνα και η εξαθλίωση των αμάχων, οι δύο ατομικές βόμβες αλλά και οι συνέπειες μετά τη λήξη του πολέμου με την καταστροφή και την ερήμωση άλλαξαν για πάντα ιδεολογίες, συμπεριφορές και νοοτροπίες.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο η μνήμη της καταστροφής και της οδυνηρής εμπειρίας που βίωσαν οι κάτοικοι των ευρωπαϊκών χωρών θα γίνει και αυτή αντικείμενο διαχείρισης από τους νικητές αλλά και από τους ηττημένους τόσο για εσωτερικούς σκοπούς όσο και για διεθνή διπλωματία. Από τη μνήμη αυτού του πολέμου παράχθηκαν εικαστικά έργα με τα οποία οι παραγγελιοδότες τους επιθυμούσαν να τη διατηρήσουν ζωντανή στο διηνεκές, να επιβάλουν πτυχές της και να αποσιωπήσουν άλλες.

Η παρούσα μελέτη εντοπίζει, καταγράφει και εξετάζει, για πρώτη φορά σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, τα κυριότερα έργα τέχνης που στήθηκαν σε δημόσιο χώρο γύρω από τα γεγονότα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, τις μάχες της εικόνας, της μνήμης και της δημόσιας ιστορίας μέσα στον Ψυχρό Πόλεμο και το δίπολο Δύσης-Ανατολής. Φωτίζει, συνεπώς, πτυχές της ιστορίας του Ψυχρού Πολέμου μέσα από την ιστορία των μνημείων, ενώ συγχρόνως φιλοδοξεί να ερμηνεύσει και την εξέλιξη της μεταπολεμικής τέχνης στη διαιρεμένη Ευρώπη.

●● / ●●  / ●●

 

Ian Kershaw

Η Ευρώπη σε δίνη. 1950-2017

Μετάφραση: Μενέλαος Αστερίου

Αθήνα, εκδόσεις Αλεξάνδρεια, 2020 (Δεκέμβριος)

Σελίδες: 684, με έγχρωμες και α/μ εικόνες

Διαστάσεις: 17 x 24 εκ.

ISBN χαρτόδετου: 978-960-221-908-9

Τιμή: 42,40 €

«Αυτό είναι το βιβλίο στο οποίο θα ανατρέξετε αν χρειάζεστε μια έγκυρη προσέγγιση που να παρουσιάζει περιεκτικά το ξετύλιγμα του Ψυχρού Πολέμου, το “οικονομικό θαύμα” της Ευρώπης στις δεκαετίες του 1950 και 1960, τη σοσιαλδημοκρατία στη Δυτική Ευρώπη, την αυξανόμενη αντίσταση στη σοβιετική κυριαρχία στην Ανατολική Ευρώπη, πολιτισμικά σοκ όπως την έλευση του ροκ-εν-ρολ, τις φοιτητικές εξεγέρσεις της δεκαετίας του ’60 και πολλά άλλα. Πρόκειται για μια εντυπωσιακή πανευρωπαϊκή επισκόπηση, και δεν μπορεί παρά να θαυμάσει κανείς το ευρύτατο φάσμα της επιστημοσύνης που τόσο ανάλαφρα επωμίζεται αυτό το έργο.» 

 The Times

«Συνθέτοντας και αξιολογώντας ένα τεράστιο σώμα επιστημονικής έρευνας, όχι μόνο για την Ευρώπη, ανατολική και δυτική, αλλά και για τον ευρύτερο κόσμο, καθώς και για τις διαδικασίες παγκοσμιοποίησης που έχουν επηρεάσει τόσο βαθιά την ευρωπαϊκή ιστορία, ο Ίαν Κέρσοου έχει συνθέσει ένα ιστορικό αριστούργημα.» 

 Times Literary Supplement

 

●● / ●●  / ●●

 

Χρυσή Καραπαναγιώτη

Μικροπλαστικά

Αθήνα, εκδόσεις ΕΑΠ, 2020 (Νοέμβριος)

Σελίδες: 160

Διαστάσεις: 13 x 20,5 εκ.

ISBN χαρτόδετου: 978-618-5497-03-3

Τιμή: 8,80 €

Όλοι βλέπουμε μικροπλαστικά στις παραλίες ή στους δρόμους αλλά είτε δεν δίνουμε σημασία, είτε τα έχουμε συνηθίσει, είτε δεν ξέρουμε τι είναι. Αρχικά, νομίζαμε ότι τα μικροπλαστικά είναι μικρά κομματάκια πλαστικού –μικρότερα από 5 χιλιοστά– που βλέπουμε με γυμνό μάτι. Όσο όμως οι αναλυτικές τεχνικές εξελίσσονται τόσο περισσότερο καταλαβαίνουμε ότι υπάρχουν μικροπλαστικά που δεν είναι ορατά με γυμνό μάτι και τα οποία αποτελούν την πλειονότητα των μικροπλαστικών στο περιβάλλον. Η κατάσταση έτσι αποδεικνύεται ότι είναι πολύ χειρότερη απ’ ό,τι νομίζαμε. Μικροπλαστικά έχουν εντοπιστεί παντού πάνω στον πλανήτη μας, από το αρκτικό χιόνι και τα αλπικά εδάφη έως τα πιο απομακρυσμένα νησιά και τους βαθύτερους ωκεανούς. Πάνω από 700 είδη οργανισμών αλληλεπιδρούν με τα μικροπλαστικά που βρίσκονται στο περιβάλλον είτε επειδή τα μπέρδεψαν με τροφή είτε επειδή δεν τα είδαν. Είναι επίσης γνωστό ότι οι άνθρωποι τα καταναλώνουμε –μέσω της τροφής και του νερού– και τα εισπνέουμε. Και ενώ οι πιθανές επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία είναι γνωστές, οι ακριβείς επιπτώσεις δεν μπορούν να προσδιοριστούν με βεβαιότητα, καθώς πρόκειται για ένα πολυπαραγοντικό πρόβλημα. Το παρόν βιβλίο εξετάζει το πώς δημιουργούνται τα μικροπλαστικά, πότε και πώς μπήκαν στη ζωή μας, τι ουσίες και μικροοργανισμούς κουβαλάνε μαζί τους, πώς καταλήγουν στο περιβάλλον και πώς διαχέονται παντού. Υπάρχουν εναλλακτικές και τι μπορεί να κάνει ο καθένας από μας και όλοι μαζί; Είναι ένα πραγματικό πρόβλημα; Αν ναι, υπάρχει λύση;

●● / ●●  / ●●

 

Jean-Claude Grumberg

Η πιο πολύτιμη πραμάτεια. Ένα παραμύθι

Μετάφραση: Ρούλα Γεωργακοπούλου

Αθήνα, εκδόσεις Πόλις, 2020 (Σεπτέμβριος)

Σελίδες: 112

Διαστάσεις: 14 x 20,5 εκ.

ISBN χαρτόδετου: 978-960-435-717-8

Τιμή: 14,00 €

Μια φορά κι έναν καιρό, σ’ ένα μεγάλο δάσος ζούσε ένας φτωχός ξυλοκόπος με τη φτωχιά γυναίκα του.
Όχι όχι όχι όχι όχι, μην ανησυχείτε, δεν πρόκειται καθόλου για τον Κοντορεβυθούλη! Όπως εσείς, έτσι κι εγώ απεχθάνομαι αυτή τη γελοία ιστορία. Πού ακούστηκε οι γονείς να παρατάνε τα παιδιά τους επειδή δεν έχουν να τα θρέψουν; Έλεος...
Μέσα σ’ αυτό το μεγάλο δάσος λοιπόν επικρατούσε μεγάλη πείνα και πολύ κρύο. Ιδίως τον χειμώνα. Το καλοκαίρι μια τρομερή ζέστη έπεφτε σ’ αυτό το δάσος κι έδιωχνε το πολύ κρύο. Η πείνα απεναντίας ήταν σταθερή, προπάντων τα χρόνια που γύρω από αυτό το δάσος μαινόταν ο παγκόσμιος πόλεμος.
Ο παγκόσμιος πόλεμος, ναι ναι ναι ναι ναι.

Jean-Claude Grumberg