Οι απελευθερωτικές εικόνες της Τέχνης

Οι αριθμοί και η ζωή

Λήδα Καζαντζάκη

 avgi.gr

 

 

Βιώνουμε αυτούς τους θλιβερούς καιρούς αντλώντας δυνάμεις, οι περισσότεροι, από τη λιγοστή φύση των πάρκων και των παραλιών στις δυστοπικές μας πόλεις

Παίζουν με τα νούμερα των τεστ ανίχνευσης και των καταγεγραμμένων κρουσμάτων, των κλινών ΜΕΘ και των υγειονομικών, των δηλωμένων ανέργων και των ποσών που αναθέτουν απευθείας στους «ημέτερούς τους» με αδιαφανείς διαδικασίες και κόβουν από τη ζωή μας.

Λες και είμαστε απλοί αριθμοί - όπως σε άλλες, μακρινές, φαιές εποχές. Που θέτουν σαν μια τράπουλα στα τραπέζια του τζόγου κρατώντας τους άσους των δικών τους αξιών -σαν όπλα και τρόπαια συνάμα της έωλης εξουσίας τους- μέσα στα μανίκια τους. Προβάλλουν στις οθόνες των τηλεοράσεων και στις φιέστες τους τη δική τους εικονική πραγματικότητα του κέρδους των εντυπώσεων. Που τη διαψεύδουν όχι μόνο οι αριθμοί των θανάτων και των εμβολίων, που έρχονται στη χώρα μας με το σταγονόμετρο. Αλλά και η ίδια η αμείλικτη πραγματικότητα της οδυνηρής απώλειας των κοινών θνητών, που είναι οι δικοί μας, αγαπημένοι μας άνθρωποι.

Βιώνουμε αυτούς τους θλιβερούς καιρούς αντλώντας δυνάμεις, οι περισσότεροι, από τη λιγοστή φύση των πάρκων και των παραλιών στις δυστοπικές μας πόλεις και κάποιοι λίγοι, από τους ανοιχτούς ορίζοντες των θαλασσών και των ακόμα απόρθητων από τη νέα λαίλαπα των ανεμογεννητριών βουνών, μέσα στον οικειοθελή εγκλεισμό μας. Είναι χαρακτηριστική η φράση μιας θρησκόληπτης 86χρονης γειτόνισσας στα Αποίκια, αποστεωμένο κεφαλοχώρι της  Άνδρου, που μου είπε ανήμερα των Χριστουγέννων: «Βγαίνω στην ταράτσα μου κάθε πρωί και παίρνω ανάσες. Ο Θεός μας τα έδωσε όλα, αλλά εμείς δεν τα εκτιμήσαμε. Εγκαταλείψαμε τα χωριά μας και γι’ αυτό τιμωρούμαστε». Χωρίς φυσικά να αναρωτηθεί για τους λόγους που ώθησαν τους εγκαταλελειμμένους από κάθε κρατική πρόνοια κατοίκους της επαρχίας στην αστυφιλία.

Διαβάζουμε μέσα από βίντεο, όπως αυτά που συνδιοργάνωσε η Γκαλερί Citronne για την έκθεση του εικαστικού Αλέκου Κυραρίνη σε αγαστή συνέργεια με τον μουσικό Γιώργο Κουμεντάκη και τον σκηνοθέτη Αλέξανδρο Αβρανά, τις απελευθερωτικές εικόνες της τέχνης. Δένουν με την τεχνική της αυγοτέμπερας πάνω στο ξύλο τα επίπεδα πρόσωπα της βυζαντινής αγιογραφίας με τις άγριες και τρυφερές, κερματισμένες και απλοϊκά φτιαγμένες μορφές, της αρχαϊκής, γοτθικής και της μοντερνιστικής τέχνης: Παναγίες - Μέδουσες και Πήγασους - Πόνυ. Μεταμορφώνουν με τα σύμβολα που συνθέτουν τους ανηρτημένους τάπητες σε ιερά κειμήλια και τις μαρμάρινες στήλες σε κίονες ναών που υπερβαίνουν τα όρια των θρησκειών. Περιβάλλονται από ήχους της παραδοσιακής, της εκκλησιαστικής και της πειραματικής μουσικής. Προβάλλονται με τους ταχείς ρυθμούς της σύγχρονης καθημερινότητας και τις παύσεις του αναστοχασμού.  Έτσι ώστε ο θεατής να μπορέσει να διαβάσει τα έργα, όπως συνηθίζεται σε μια έκθεση, που εκτείνεται από την Ανατολή μέχρι τη Δύση. Επί τροχάδην και σε στάση. Να μπορέσει να παρατηρήσει όλα εκείνα τα μικρά και ασήμαντα στοιχεία που μόνο μέσα στην ηρεμία της φύσης μπορούμε να δούμε και να θυμηθούμε και συνθέτουν την ύπαρξή μας και παραβλέπουμε τόσο συχνά μέσα στη δίνη του αγώνα μας για επιβίωση. Να πυκνώσει, όπως η Βιρτζίνια Γουλφ στο τελευταίο πόνημά της «Ο θάνατος της νυχτοπεταλούδας» (εκδόσεις  Άγρα, 2020), τη συναίσθηση της ζωής πριν από την αυτοκτονία της το 1941 σε «...μια κλωστή λεπτότατη, αλλά ατόφια, της απροσμέτρητης ενέργειας του σύμπαντος... ένα λεπτό νήμα ζωτικού φωτός». «Η νυχτοπεταλούδα», γράφει η Γουλφ, «ήταν σχεδόν ένα τίποτα, αλλά ήταν ζωή».

Info: Αλέκος Κυραρίνης, «Ορατών τε και Αοράτων», επιμ. Ν.Π. Παΐσιος, Citronne Gallery, Πατριάρχου Ιωακείμ 19, 4ος όροφος, σε βίντεο, σκηνοθεσία: Αλέξανδρος Αβρανάς, κάμερα: Στέφανος Κοσμίδης, μουσική: Γιώργος Κουμεντάκης, παραγωγή της Citronne Gallery και της ORKI Productions.