Δευτέρα, Φεβρουαρίου 03, 2020


Όταν παίζουν μπάλα τα συμφέροντα...



Η σχέση του ελληνικού ποδοσφαίρου με το κυρίαρχο πολιτικό σύστημα της χώρας δεν είναι ένα απλό «σύμπτωμα», είναι η ίδια η «ασθένεια», που έχει πλέον ρίξει σε... κώμα το άθλημα και καθετί υγιές γύρω από αυτό 

Ρεπορτάζ: Αλέκα Ζουμή
 avgi.gr

Αν δεν έχεις λατρέψει τα χρώματα ενός συλλόγου, δεν μπορείς εύκολα να αντιληφθείς τι σημαίνει η λέξη «υποβιβασμός», πόσο μεγάλη πληγή αφήνει μια τέτοια συνθήκη σε μια ομάδα, την ιστορία και τον κόσμο της... Αυτός είναι, άλλωστε, ο λόγος που η ποινή του υποβιβασμού προβλέπεται για εξαιρετικά σοβαρές παραβάσεις, στον πειθαρχικό κώδικα τόσο των διεθνών συνομοσπονδιών όσο και της κάθε χώρας ξεχωριστά. Ο υποβιβασμός, όμως, υφίσταται ως τιμωρία, ακριβώς γιατί υποτίθεται πως πρέπει να διατηρηθεί -έστω και η ελάχιστη- νομιμότητα στην αδίστακτη και πνιγμένη στη διαπλοκή βιομηχανία που λατρεύει να πουλάει αλλά και να «ξεπουλάει» τα αγνά αισθήματα των φιλάθλων.
Με τις εξελίξεις που έφερε το πόρισμα της Επιτροπής Επαγγελματικού Αθλητισμού, σύμφωνα με το οποίο οι ΠΑΕ ΠΑΟΚ και Ξάνθη εμπλέκονται σε υπόθεση πολυϊδιοκτησίας, στην Ελλάδα γίναμε μάρτυρες μιας άνευ προηγουμένου παρέμβασης της πολιτείας, που προχώρησε στην αλλαγή του νόμου μέσα σε μια νύχτα προκειμένου να εξαλειφθεί η ποινή του υποβιβασμού για τη συγκεκριμένη παράβαση.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, ευρισκόμενη εμφανώς σε πανικό, θεώρησε πως με αυτόν τον τρόπο θα μετρίαζε το πολιτικό κόστος που θα είχε ο ενδεχόμενος υποβιβασμός της «ιστορικής ομάδας» του ΠΑΟΚ. Πέτυχε, ωστόσο, το αντίθετο, γιατί, είπαμε, ουδείς θέλει να φέρει στη φανέλα του την «κηλίδα» του υποβιβασμού αλλά ουδείς θέλει να έχει στη φανέλα του και την «κηλίδα» του ευνοούμενου της πολιτείας. Έστω κι αν το δεύτερο ισχύει περισσότερο σε θεωρητικό επίπεδο καθώς δεν είναι λίγες οι φορές που στην Ελλάδα λαοφιλείς ποδοσφαιρικές ομάδες ευνοήθηκαν ολοφάνερα από κόμματα, κυβερνήσεις, υπουργούς και βουλευτές. Αυτό δεν συνέβη σε άλλες χώρες με πολύ πιο σπουδαία πρωταθλήματα όπως η Ιταλία. Εκεί όπου ισχυρά brand names έφτασαν στο χείλος της καταστροφής αλλά ούτε τους «στρατούς» οπαδών έβγαλαν στους δρόμους, ούτε οι πολιτευτές αναμείχθηκαν, ούτε η «εθνική κυριαρχία» αμφισβητήθηκε...

Όταν υποβιβάστηκαν «ιστορικά σωματεία» της Ευρώπης

Το βράδυ της 1ης Αυγούστου του 2002 έχει χαραχτεί βαθιά στη μνήμη των οπαδών της Φιορεντίνα, όταν η αγαπημένη τους ομάδα βρέθηκε στην Δ’ Κατηγορία «πληρώνοντας» την κάκιστη διαχείριση και την εμπλοκή με σκάνδαλα του προέδρου της Βιτόριο Κέτσι Γκόρι. Και ο εφιάλτης επέστρεψε λίγα χρόνια αργότερα, όταν και πάλι οι «βιόλα» βρέθηκαν στο χείλος του υποβιβασμού ως εμπλεκόμενοι στο περιβόητο σκάνδαλο των στημένων αγώνων Calciopolis μαζί με τις Γιουβέντους, Λάτσιο και Ρετζίνα. Το 2002, η Φιορεντίνα υποβιβάστηκε σε πρώτο βαθμό αλλά κέρδισε την έφεση και η ποινή περιορίστηκε στην αφαίρεση βαθμών, διατηρώντας την στην κατηγορία.
Αντιθέτως, για το Calciopolis (2006) πλήρωσαν ακριβά οι «μπιανκονέρι». Η Γιουβέντους υποβιβάστηκε, ακόμη και τίτλοι τής αφαιρέθηκαν, έστω κι αν ακόμη και μέχρι σήμερα παραμένουν «σκιές» και πολλοί μιλούν για βάσιμα στοιχεία σύμφωνα με τα οποία υπήρξε τουλάχιστον κακοδικία στην περίπτωση της «Μεγάλης Κυρίας». Κι αυτό διότι η ιταλική αθλητική Δικαιοσύνη, σε μια δίκη - «εξπρές», δεν κατάφερε να εξετάσει όλα τα στοιχεία και προχώρησε σε μια βιαστική απόφαση προκειμένου να μην... διαταραχθεί η ποδοσφαιρική ηρεμία και να ξεκινήσει κανονικά το επόμενο πρωτάθλημα της SerieA. Από το σκάνδαλο ευνοήθηκε -όπως αποδείχτηκε- η Ίντερ, για την οποία αρκετά χρόνια μετά η Γιουβέντους παρουσίασε στοιχεία και κασέτες που δεν είχαν εξεταστεί αλλά τα δικαστήρια απέρριψαν τα νέα στοιχεία λόγω παραγραφής.
Τόσο στην περίπτωση της Φιορεντίνα το 2002 όσο και στην περίπτωση της Γιουβέντους το 2006, αλλά και ακόμη πιο πριν, στην περίπτωση της Μίλαν το 1981, ο υποβιβασμός ήρθε ως... φυσική συνέπεια της ισχύουσας νομοθεσίας. Η ιταλική κυβέρνηση δεν έσπευσε να αλλάξει τον νόμο μέσα σε μια νύχτα «για να μην υποβιβαστούν ιστορικά σωματεία».
Μπορεί να έχουν ακουστεί πολλά για τη στάση του πολιτικού συστήματος παρασκηνιακά την περίοδο του Calciopolis αλλά η ιστορία έχει καταγράψει την έκκληση του Σίλβιο Μπερλουσκόνι, πρώην πρωθυπουργού και προέδρου της Μίλαν που καλούσε την αθλητική Δικαιοσύνη να τιμωρήσει τους παράγοντες και τους διαιτητές αλλά όχι τις ομάδες και μάλιστα με υποβιβασμό, με τον πρόεδρο της ιταλικής ομοσπονδίας Γκουίντο Ρόσι να απαντά: «Ας λέει ότι θέλει ο Μπερλουσκόνι, εγώ θα κάνω τη δουλειά μου». Η... δουλειά του βέβαια περιελάμβανε την τροποποίηση του Αθλητικού Κώδικα κατά τρόπο τέτοιο ώστε τελικά να τιμωρηθούν οι ομάδες με υποβιβασμό και όχι με αφαίρεση βαθμών. Ούτε, βέβαια, συγκινήθηκαν τα ποδοσφαιρικά κέντρα εξουσίας όταν το 2006 η ομάδα - λατρεία του ιταλικού Νότου Νάπολι υποβιβάστηκε λόγω χρεών σκορπίζοντας τη θλίψη στα εκατομμύρια των οπαδών της.
Κι όμως, καμία από τις ιταλικές ομάδες δεν... έβγαλε τον κόσμο στον δρόμο. Οι οπαδοί της «Γιούβε» περιορίστηκαν σε μία και μοναδική μεγάλη πορεία, ενώ αυτοί της Φιορεντίνα απέκλεισαν για κάποιες ώρες το αεροδρόμιο.
Οι παραπάνω περιπτώσεις αποδεικνύουν, βεβαίως, πως και οι μεγάλες και ιστορικές ομάδες υποβιβάζονται και μάλιστα συνήθως όχι για αγωνιστικούς λόγους αλλά για σκάνδαλα στα οποία εμπλέκονται ή τις εμπλέκουν τα «αφεντικά» τους. Και φυσικά δεν είναι μόνο ιταλικό... φαινόμενο.
Ποιος μπορεί να ξεχάσει την περίπτωση της γαλλικής Μαρσέιγ, που, παρότι διένυε μια από τις καλύτερες και πιο εντυπωσιακές περιόδους της ιστορίας της έχοντας κατακτήσει τέσσερα συνεχόμενα πρωταθλήματα, βρέθηκε διαλυμένη στην Ligue2 χάρη στα... καμώματα του προέδρου της και πρώην υπουργού στην κυβέρνηση Μιτεράν, Μπερνάρ Ταπί. Συνέβη το 1994 και αφού κατηγορήθηκε ο Ταπί για χρηματισμό ποδοσφαιριστών αντίπαλης ομάδας. Η ομάδα του υποβιβάστηκε, αν και τερμάτισε στη 2η θέση του γαλλικού πρωταθλήματος.

Στην Ελλάδα...

Επιστρέφοντας πίσω στην ελληνική πραγματικότητα, εύκολα διαπιστώνουμε πως δικαίωμα στη... σωτηρία έχουν μόνο οι «ισχυροί» και όχι οι «ιστορικές» ομάδες. Οι «ισχυροί» είναι άλλωστε αυτοί που λυμαίνονται το ελληνικό ποδόσφαιρο και χρησιμοποιούν τον κόσμο των μεγάλων ομάδων για να πιέσουν κυβερνήσεις, να εκλέξουν ακόμη και τοπικούς άρχοντες. Εντυπωσιακά συλλαλητήρια οπαδών έχουμε δει τα προηγούμενα χρόνια «βαμμένα» κίτρινα ή κόκκινα και τις τελευταίες ημέρες ασπρόμαυρα. Έχουμε ακόμη δει τους οπαδούς να μην διεκδικούν απλώς το δίκιο της ομάδας τους αλλά να υπερασπίζονται τον πρόεδρό της σε σοβαρές δικαστικές περιπέτειες, όπως έχει συμβεί με τον κόσμο του Ολυμπιακού να στέκεται στο πλευρό του Βαγγέλη Μαρινάκη.
Η ΠΑΕ ΠΑΟΚ έκανε λόγο για «κηλίδα» που θα αφήσει το πόρισμα της Επιτροπής Επαγγελματικού Αθλητισμού περί υποβιβασμού στον σύλλογο, γι’ αυτό και έχει αποφασίσει να χρησιμοποιήσει όλα τα ένδικα μέσα ώστε να αποδείξει την αθωότητά της. Για την ακρίβεια, έχει αποφασίσει να χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα -όχι μόνο ένδικα-, καθώς, την ώρα που προετοιμάζει την υπεράσπισή της μέσω των αρμόδιων δικαιοδοτικών οργάνων του ποδοσφαίρου, παράλληλα πιέζει μέσω των οπαδών, που προχωρούν σε συλλαλητήρια με συνθήματα του τύπου «θα κοπεί η Ελλάδα στα δύο», και ταυτόχρονα χρησιμοποιεί το σύνολο των ΜΜΕ που ελέγχει προκειμένου να αποδομήσει τα μέλη της ΕΕΑ που ψήφισαν υπέρ της τιμωρίας. Είναι μια μάχη σε πολλά μέτωπα και με τον τρόπο με τον οποίο συνηθίζεται στην Ελλάδα.

Το «801117» του Ηρακλή και ο Ολυμπιακός Βόλου

Η ιστορικότητα, λοιπόν, δεν είναι το χαρακτηριστικό που πρέπει να έχει ένας σύλλογος στην Ελλάδα για να την... γλιτώσει. Και αποδεικνύεται από το γεγονός ότι ο Ηρακλής έχει υποβιβαστεί τρεις φορές και καμία από αυτές για αγωνιστικούς λόγους. Και φυσικά πρόκειται για μία από τις ιστορικότερες ομάδες στην Ελλάδα. Κανένας νόμος δεν άλλαξε σε μια νύχτα για το... χατίρι του. Αντιθέτως, οι «κυανόλευκοι» μιλούν εδώ και χρόνια για στοχοποίηση, όπως στην περίπτωση του υποβιβασμού του 2011 καθώς και σε αυτήν του 2017, όπου ο Ηρακλής δεν εξασφάλισε άδεια συμμετοχής, με την αρμόδια επιτροπή να κρίνει ως «ανεπαρκή» τον φάκελό του. Μέχρι τότε οι ομάδες που δεν είχαν εξασφαλίσει άδεια τιμωρούνταν με αφαίρεση βαθμών, όμως το 2017 η ποινή μετατράπηκε σε υποβιβασμό. Αξίζει, μάλιστα, να σημειωθεί πως ο κανονισμός άλλαξε εκ νέου τον Μάιο του 2018 αλλά αυτή τη φορά με στόχο να μην υποβιβαστεί ο Παναθηναϊκός. Τότε συμφώνησαν σχεδόν όλες οι ομάδες για την κατάργηση της ποινής του υποβιβασμού στις μη αδειοδοτημένες ΠΑΕ! Επιστρέφοντας πίσω στο 1980, ο Ηρακλής τιμωρήθηκε με υποβιβασμό για απόπειρα δωροδοκίας, ποινή που ίσχυσε παρά το γεγονός ότι η ομάδα προσέφυγε στα πολιτικά δικαστήρια και δικαιώθηκε.
Στην περίπτωση του Ολυμπιακού Βόλου, η ομάδα πλήρωσε το... μάρμαρο για την ανάμειξη του προέδρου της Αχιλλέα Μπέου στο πρώτο σκάνδαλο των στημένων αγώνων το 2011. Αρχικά, η πειθαρχική επιτροπή της Σούπερ Λίγκας την τιμώρησε με υποβιβασμό -όπως και την Καβάλα του Μάκη Ψωμιάδη- αλλά ο Ολυμπιακός Β. προσφεύγει στην επιτροπή εφέσεων της ΕΠΟ και δικαιώνεται, με το σκεπτικό να αναφέρει πως «δεν υπήρχε όφελος για τις ομάδες από τα στημένα αλλά μόνο για τα φυσικά πρόσωπα». Τελικά, έρχεται η Επιτροπή Επαγγελματικού Αθλητισμού να κρίνει πως «παρά την τιμωρία του Αχιλλέα Μπέου, δεν υπήρξε κάποια ουσιαστική αλλαγή στο ιδιοκτησιακό καθεστώς του συλλόγου, όπου παραμένει ο συγκεκριμένος», δεν χορηγεί άδεια και την στέλνει στη Δ’ Εθνική, ενώ έχει ήδη προηγηθεί και ο αποκλεισμός της από τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις.
Τόσο ο Ηρακλής όσο και ο Ολυμπιακός Βόλου είναι δύο ιστορικά σωματεία. Οι υποθέσεις τους δεν προκάλεσαν την ανάμειξη της πολιτείας. Κυβερνήσεις δεν έσπευσαν να κατεβάσουν τροπολογίες μέσα σε ένα βράδυ και υπουργοί δεν έσπευσαν να κάνουν τους νόμους «λάστιχο».
Αντίθετα, η εύνοια στους «μεγάλους» έχει εκφραστεί ποικιλοτρόπως και κυρίως μέσω διαγραφής των χρεών από την πολιτεία, από την εποχή του σκανδάλου Κοσκωτά, που για να γλιτώσει ο Ολυμπιακός τον υποβιβασμό λόγω χρεών ψηφίστηκε μέσα σε ένα βράδυ νόμος για ρύθμιση από τον τότε υπουργό Στέφανο Μάνο, μέχρι τον νόμο Ν.2947/2001 του Ευάγγελου Βενιζέλου, με την ΚΑΕ ΠΑΟΚ να ευεργετείται περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη, αργότερα το περίφημο άρθρο 44 για να σωθεί η ΑΕΚ και πάει λέγοντας...
Το ελληνικό ποδόσφαιρο είναι, δυστυχώς, γεμάτο από κηλίδες, κηλίδες κόκκινες, πράσινες, κίτρινες, μαύρες και όσο κι αν διεκδικούν την απόλυτη καθαρότητα, οι «μεγάλοι» θα χρησιμοποιήσουν κάθε είδους εύνοια υπέρ τους, άλλοτε για να αποφύγουν τον υποβιβασμό, άλλοτε για να ανέβουν στο βάθρο, όπως συνέβη το 2005, όταν ο Ολυμπιακός πανηγύρισε τον τίτλο του πρωταθλητή με έναν μόλις πόντο διαφορά από τον δεύτερο Παναθηναϊκό και δύο από την 3η ΑΕΚ. «Όλα καλά» θα πει κανείς, μόνο που είχαν προηγηθεί σοβαρότατα επεισόδια στο ματς Πανιώνιος - Ολυμπιακός, ο αγώνας δεν ξεκίνησε ποτέ και στο πρωτοβάθμιο οι δύο σύλλογοι τιμωρήθηκαν με αφαίρεση βαθμών. Η απόφαση προκάλεσε αντιδράσεις, με τους σχεδόν όλους τους βουλευτές Πειραιά Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ να παρεμβαίνουν στην επιτροπή εφέσεων της ΕΠΟ, που τελικά δικαίωσε τους «ερυθρόλευκους».
Η σχέση του ελληνικού ποδοσφαίρου με το κυρίαρχο πολιτικό σύστημα της χώρας δεν είναι ένα απλό «σύμπτωμα», είναι η ίδια η «ασθένεια», που έχει πλέον ρίξει σε... κώμα το άθλημα και καθετί υγιές γύρω από αυτό. Κυβερνητικές απειλές του τύπου «θα φέρουμε την UEFA και τη FIFA για να βάλετε μυαλό» δεν αφορούν κανέναν και ακούγονται τόσο κενές όσο και το «θα κάνουμε ό,τι έκανε η Θάτσερ».

Δεν υπάρχουν σχόλια: