Revenge is it’s Own Punishment

Όταν εκδικούμαστε τους άλλους, τιμωρούμε τον εαυτό μας

Πηγή: blogs.psychcentral.com
Απόδοση: Πετρίνα Αχυριάτη, Μεταφράστρια, MA in Translation
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr

5-7 λεπτά

---

Μερικές φορές οι άνθρωποι θεωρούν ότι υιοθετούν μια αμυντική στάση, παρά ότι γίνονται εκδικητικοί.

---

Για τους περισσότερους, η εκδικητικότητα θεωρείται ένα ιδιαίτερα κακό χαρακτηριστικό, χειρότερο από το να είναι κανείς εγωκεντρικός, εγωιστής, τεμπέλης ή χειριστικός.
Το να είναι κανείς εκδικητικός σημαίνει ότι ψάχνει τρόπους σκόπιμα για να προκαλέσει κακό ή πόνο σε κάποιον που θεωρεί ότι τον αδίκησε. Δεν είναι εύκολο να το παραδεχτεί κανείς, αλλά γίνεται εκδικητικός κάθε φορά που αντιδρά στρέφοντας τα βέλη του προς το άτομο που θεωρεί ότι τον έβλαψε.
Κάθε φορά που χρησιμοποιεί τα λόγια του για να τιμωρήσει, να ελέγξει ή να επιστρέψει τα πυρά εναντίον κάποιου άλλου, γίνεται εκδικητικός. Είναι εύκολο να σκεφτεί ότι επειδή δεν σηκώνει ποτέ το χέρι για να βλάψει σωματικά τον σύντροφό του δεν είναι ένα εκδικητικό άτομο. Είναι ακόμη πιθανό να βρει παρηγοριά σε αυτό και να νιώσει ένα είδος ψεύτικης ανωτερότητας.

Το παράδειγμα του Τζόνας και της Πατρίσια

Ο Τζόνας παρουσίαζε μια αδιαλλαξία που η Πατρίσια δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει, παρά τις προσπάθειες χρόνων που είχε καταβάλλει κι αυτό την έπεισε τελικά να τον αφήσει. Ο Τζόνας ήταν έξαλλος και δήλωσε ανοιχτά ότι θα σε κάνω να πληρώσεις που διέλυσες την οικογένειά μας.
Καθώς γνώριζε ότι η Πατρίσια είχε άγχος να ολοκληρώσει τις διαδικασίες του διαζυγίου για να μοιράσει τα περιουσιακά τους στοιχεία και να επισημοποιήσει την συμφωνία για την κηδεμονία, ο Τζόνας παρέτεινε το διαζύγιο για δύο χρόνια, γεγονός που ήξερε ότι θα την ενοχλήσει.
Κάθε φορά που επικοινωνούσαν για τις ώρες που θα έβλεπαν τα παιδιά, ο Τζόνας χρησιμοποιούσε αυτές τις στιγμές για να κάνει άσχημα σχόλια όπως «σκύλα». Συχνά έβρισκε ικανοποίηση στο να μιλάει με υποτιμητικό τρόπο στην πρώην γυναίκα του μπροστά στον γιο και την κόρη του.
Για να αποφύγει τις κακοτοπιές, η Πατρίσια ρώτησε την γειτόνισσά της αν θα μπορούσε να πάει τα παιδιά στο σπίτι της, ώστε να τα πάρει από εκεί και στη συνέχεια να τα αφήσει εκεί ο Τζόνας, όταν έρθει η ώρα να δουν τον μπαμπά τους, για να μην χρειαστεί να τον ξαναδεί. Η γειτόνισσα ήταν πολύ πρόθυμη να βοηθήσει τη φίλη της.

---

Διαβάστε σχετικά: Η εκδίκηση δεν είναι τόσο γλυκιά όσο νομίζουμε

---

Ο Τζόνας δεν ξεπέρασε ποτέ τον χωρισμό και το διαζύγιο. Δεν ξαναβγήκε ραντεβού, ούτε ξαναπαντρεύτηκε. Συνέχισε την βεντέτα του εναντίον της πρώην γυναίκας του για χρόνια. Ήταν ο μεγάλος χαμένος.
Παρόλο που αγαπούσε τον γιο και την κόρη του και ήθελε να περνάει χρόνο μαζί τους, τα παιδιά αρνούνταν να τον επισκεφτούν όταν έγιναν έφηβοι. Ως ενήλικες τον επισκέπτονταν μια φορά στο τόσο. Η Πατρίσια πρόσεχε να μην μιλάει με αρνητικό τρόπο για τον πατέρα τους, αλλά ο Τζόνας ήταν πεπεισμένος ότι εκείνη είχε στρέψει τα παιδιά εναντίον του.
Με το πέρασμα των χρόνων, παρέμεινε ένας στριμμένος ηλικιωμένος προσκολλημένος στην ιστορία του ότι ήταν θύμα και ότι είχε αδικηθεί. Είχε πάθει εμμονή με τις φαντασιώσεις του για εκδίκηση και ευχόταν να πάθει κακό η Πατρίσια. Ποτέ δεν συνειδητοποίησε ότι ήταν η ίδια του η εκδικητικότητα που τον είχε διαλύσει. Η Πατρίσια προσπάθησε να συνδημιουργήσει έναν πετυχημένο γάμο.
Είναι δύσκολο να δεχτεί κανείς ότι η λεκτική βία είναι εξίσου καταστρεπτική. Η επιθυμία μας να «κάνουμε τους άλλους να μάθουν» ή «να περάσουμε το μήνυμά μας» ή να τους πείσουμε ότι εμείς έχουμε δίκιο, είναι ανεπαρκώς συγκαλυμμένες προσπάθειες να τους τιμωρήσουμε.
Αυτή η συνειδητοποίηση είναι αφυπνιστική. Αναγκάζει το άτομο όχι μόνο να αντιμετωπίσει το «σκοτεινό» μέρος του εαυτού του, αλλά και να δει το τίμημα της εκδικητικότητας και του ξεσπάσματος, όταν αισθάνεται ότι δέχεται επίθεση ή όταν είναι φοβισμένο ή πληγωμένο.
Δρώντας ή μιλώντας υπό αυτήν την παρόρμηση αναπόφευκτα κάνει το άτομο να νιώθει αποκλεισμένο, απομονωμένο, δύσπιστο και σκληρό. Δεν είναι η συμπεριφορά του/της συντρόφου που κάνει έναν άνθρωπο να αισθάνεται έτσι· είναι η ίδια του η αντιδραστικότητα. Όσο περισσότερο ενδίδει σε αυτήν, τόσο πιο πολύ δικαιολογεί την εκδικητικότητά του.
Όταν οι άνθρωποι συνειδητοποιήσουν ότι οι ίδιοι είναι η αιτία του πόνου τους και αναλάβουν την ευθύνη, τότε τα εκδικητικά ένστικτα χάνουν τη δύναμή τους. Η τάση να ξεσπάνε λεκτικά μπορεί να εξακολουθεί να παρουσιάζεται κατά καιρούς, αλλά δεν αναλώνονται σε αυτήν πλέον.
Δεν είναι ότι πιστεύουν ότι είναι λάθος, αλλά επειδή δεν είναι πλέον διατεθειμένοι να προκαλούν αυτό το είδος πόνου στον εαυτό τους. Ο άνθρωπος μπορεί να ανακτήσει τη δύναμή του να ελευθερώσει τον εαυτό του και να μεταβεί από την κόλαση στην ευτυχία μόνο όταν συνειδητοποιήσει ότι τα δεσμά της προσωπικής του φυλακής δεν τα δημιουργεί ο/η σύντροφός του, αλλά ο ίδιος.
*************************

Όταν η προσωπική εκδίκηση παίρνει διαστάσεις τραγωδίας

Ο Πόλεμος των Ρόουζ
The War of the Roses

Μαύρη Κωμωδία 1989 | Έγχρ. | Διάρκεια: 116'

Αμερικανική ταινία του Ντάνι ΝτεΒίτο, με τον ίδιο και τους Μάικλ Ντάγκλας, Κάθλιν Τέρνερ.

Έπειτα από 18 χρόνια έγγαμου βίου, οι Ρόουζ αποφασίζουν να χωρίσουν. Κανένας όμως δεν θέλει να αφήσει το σπίτι όπου μένουν. Κι έτσι ξεσπά ένας αμείλικτος πόλεμος, που από μικροφάρσες καταλήγει σε μακάβριες πράξεις εκδίκησης.

Αυτή η κυνική, κατάμαυρη κωμωδία που μπορεί να σε κάνει να ματαιώσεις το γάμο σου, έχει θαυμάσιες ερμηνείες (υποψήφιοι και οι δύο πρωταγωνιστές για Χρυσή ΣΦαίρα) και ευρηματική σκηνοθεσία. Ο Ντάνι ΝτεΒίτο αντιμετωπίζει κάθε πλάνο της ταινίας με διαφορετική κινηματογραφική οπτική, αποτίνοντας φόρο τιμής σε πολλούς μετρ του Χόλιγουντ, από τον Φρανκ Κάπρα μέχρι τον Άλφρεντ Χίτσκοκ.