Κορονοϊός ή Κοροναϊός;

Αλεξία Κωνσταντοπούλου

Πηγή:  flash.gr

3-4 λεπτά

---

Κορονοϊός ή κοροναϊός : Πώς γράφεται ο ιός που έχει προκαλέσει παγκόσμια ανησυχία

Κορονοϊός ή κοροναϊός: Παγκόσμια ανησυχία έχει ξεσπάσει για το νέο ιό CoV. Την ίδια ανησυχία φαίνεται πως μοιράζονται και δημοσιογραφικοί κύκλοι… Όχι μόνο για την επικείμενη απειλή, αλλά και για τον τρόπο που γράφεται στα ελληνικά ο ιός COV. Η ορθή γραφή του ονόματος απασχόλησε και τα γραφεία του Flash.gr.
Το λεξικό του Μπαμπινιώτη, τουλάχιστον η έκδοση που βρίσκεται στα ράφια της βιβλιοθήκης μου, δεν περιέχει τον εν λόγω λήμμα. Με μια σύντομη αναζήτηση στο Google βλέπουμε πως ο «κορονοϊός» δίνει 69.000 αποτελέσματα, ο «κοροναϊός» 216.000, ενώ η δημοφιλής μηχανή αναζήτησης προτείνει και την γραφή «κορωναϊός» με 44.300 αποτελέσματα. Ίσως η απάντηση για κάποιους να είναι εμφανής. Όμως, η αλήθεια κρύβεται στις λεπτομέρειες.
Η ονομασία του ιού COV δόθηκε, καθώς ο ιός στο μικροσκόπιο μοιάζει με κορώνα. Η ελληνική ονομασία είναι ένα μεταφραστικό δάνειο από το αγγλικό coronavirus. Η λέξη «κορώνα» είναι αντιδάνειο, άρα το «ω» απλοποιείται σε «ο», οπότε ούτε λόγος για την google-πρόταση «κορωναϊός».

«Κορόνα» και «ιός»: Πως συνδέεται η λέξη

Ο κανόνας για το συνδετικό φωνήεν στις σύνθετες λέξεις λέει πως στο σημείο σύνδεσης του α΄ και του β΄ συνθετικού εμφανίζεται συνήθως ένα φωνήεν που προστίθεται στο θέμα του α΄ συνθετικού. Στις περισσότερες περιπτώσεις το φωνήεν αυτό είναι το «ο». Όταν η δεύτερη λέξη ξεκινά από σύμφωνο τότε το «ο» είναι δεδομένο (θαλασσοταραχή, κυματοθραύστης, γυναικόπαιδα κοκ). Ωστόσο, όταν το β’ συνθετικό αρχίζει από φωνήεν, ξεκινούν τα προβλήματα, καθώς άλλες φορές υπάρχει το συνδετικό «ο» και άλλες φορές υπερισχύει το φωνήεν της δεύτερης λέξης. Έτσι, συναντάμε αλληλοεκτίμηση, αρχαιοελληνικός, αλλά και αχυράνθρωπος ή αλληλεπίδραση.
Έτσι, λογικά το 2014 επικράτησε ο «κορονοϊός». Ωστόσο το 2020 η νέα μετάλλαξή του έφερε και μετάλλαξη στον τρόπο γραφής και έγινε «κοροναϊός». Αξίζει να σημειωθεί, πως ήδη από το 2014 κάποιοι επιστήμονες μιλούσαν για «κοροναϊό» μεταφράζοντας τον coronavirus και αγνοώντας τους κανόνες παραγωγής και συνθέσεως της ελληνικής γλώσσας. Η γραφή υιοθετήθηκε από τον ΕΟΔΥ (πρώην ΚΕΕΛΠΝΟ), μεταδόθηκε τάχιστα μέσω του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων και σήμερα - που ο ιός τρομοκρατεί εκ νέου την υφήλιο - η νέα γραφή βρήκε πεδίο δράσης λαμπρό σε πλήθος δημοσιογραφικών κειμένων.
Οι γλωσσολόγοι σε ανάλογες περιπτώσεις μας κλείνουν το μάτι με την αγαπημένη ρήση τους: «Η γλώσσα είναι και παραμένει ένας ζωντανός οργανισμός». Αναπτύσσεται και εξελίσσεται για να συνεχίσει να υπάρχει…