Οι ίσες αποστάσεις σκοτώνουν την έμπνευση (Αναζητώντας το φαντασιακό "μεσαίο χώρο")

 Δεν μπορεί να ξαναϋπάρξει έμπνευση για την Αριστερά χωρίς σαφές πολιτικό στίγμα που θα στηρίζεται στις ανάγκες των ανθρώπων

 

 

Του Άρη Σπουρδαλάκη*

7-8 λεπτά

Πηγή: avgi.gr

---

Η συζήτηση για την πορεία της χώρας μετά την κυβερνητική αλλαγή του καλοκαιριού είναι εμφανές ότι πλέον λαμβάνει χαρακτηριστικά όλο και περισσότερο υπαρξιακά για όλο και διερευνόμενα τμήματα της κοινωνίας. Η γρήγορη κατάρρευση πολλών αφηγημάτων της ακροδεξιάς κυβέρνησης δεν οδηγεί απλά στην εγχώρια και διεθνή γελιοποίησή της (ψεύτικα πτυχία υφυπουργών, στρατιές διορισμών με δημόσια παραδοχή πάρε-δώσε, θλιβερή εικόνα στους διεθνείς θεσμούς) αλλά και σε απτές και εμφανείς επιθέσεις τόσο στους πιο αδύνατους όσο και στην ίδια τη δημοκρατία, από την πλήρη ασυλία των μηχανισμών καταστολής που οργιάζουν (παραβαίνοντας διαρκώς το νόμο!) ως τη μεταφορά ακόμα μεγαλύτερης μερίδας πλούτου προς τα ανώτερα κοινωνικά στρώματα, μέσω φοροελαφρύνσεων και περικοπών, σε βάρων των πιο φτωχών αλλά και ευρύτερα των πιο αδύναμων (κόψιμο επιδομάτων, ιδιωτικοποιήσεις, μέρισμα).
Ο ρεβανσισμός και η ακύρωση πολλών πολιτικών του ΣΥΡΙΖΑ υπέρ των ασθενέστερων είναι γεγονός. Και δεδομένης της ανοχής (στήριξης;) που δημοσκοπικά φαίνεται να απολαμβάνει το νέο (αλλά στην πραγματικότητα πολύ παλιό) καθεστώς, ο ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να καταλάβει το μεσαίο χώρο, προσπαθώντας να αποσπάσει τους μετριοπαθείς ψηφοφόρους που ενδεχομένως δεν αρέσκονται στην ακροδεξιά στροφή της νέας δημοκρατίας, σωστά;
Απολύτως όχι. Αρκεί να κοιτάξουμε δύο ποιοτικά στοιχεία.
Το πρώτο είναι η καθοδική (έως και αυτοκαταστροφική) πορεία που είχαν τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα τα οποία επέλεξαν τέτοια στρατηγική. Κόμματα τα οποία μάλιστα είχαν πολύ ισχυρότερους και θεσμικούς δεσμούς με τις δυνάμεις τις εργασίας (κυρίως μέσω των συνδικάτων) κατάφεραν να αυτοεξοριστούν στον χώρο ενός φαντασιακού κέντρου, κυνηγώντας άνευ αποτελέσματος την ουρά της ηγεμονίας της ακροδεξιάς και νεοφιλελεύθερης δεξιάς.
Το δεύτερο στοιχείο είναι ο μύθος της ύπαρξης του μεσαίου χώρου πολιτικά, ειδικά σε περιόδους μακροχρόνιας κεφαλαιακής/συστημικής κρίσης. Πέραν του οικονομικού σκέλους αυτής της διαπίστωσης, υπάρχει και το απλούστερο πολιτικό σκέλος:
Ποιός άραγε είναι ο μεσαίος χώρος μεταξύ του βασανισμού διαδηλωτών και της υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων;
Ποιός είναι ο μεσαίος χώρος μεταξύ της αφαίρεσης του ΑΜΚΑ από τους πρόσφυγες και της πρόσβασης στην υγεία για όλους/ες;
Ποιός είναι ο μεσαίος χώρος μεταξύ του αποκλεισμού των αναπήρων συμπολιτών μας από το κοινωνικό μέρισμα και της πάλης για μια ζωή με αξιοπρέπεια;
Έχει γίνει πλέον σαφές ότι τα διλλήματα (που τεχνηέντως τίθενται, όχι από μέλη του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά κυρίως από δημοσιογραφικούς κύκλους) περί αντιπαράθεσης του ΣΥΡΙΖΑ του 4% με αυτόν του 32%, της αριστερής ταυτότητας έναντι της διεύρυνσης, της «Αριστεροσύνης» με την «κυβερνητική Αριστερά» προσπαθούν (μάταια ελπίζω) όχι να δημιουργήσουν μια πραγματική ιδεολογική και πολιτική αντιπαράθεση μεταξύ διαφορετικών ιδεολογικών και πολιτικών ρευμάτων, αλλά αντίθετα προσπαθούν να εγκλωβίσουν την Αριστερά σε μια παγίδα αυτο-αναίρεσης.
Η αδιαμφισβήτητη πολιτική γοητεία και το ταλέντο του Αλέξη Τσίπρα καθώς και οι σαφέστατες διαχωριστικές από την ακροδεξιά κυβέρνηση, δεν αρκούν για να συγκροτήσουν πολιτικό σχέδιο για την αριστερά, πολλώ δε μάλλον οραματικό πλαίσιο για τα χιλιάδες μέλη (ή εν δυνάμει μέλη του). Απέναντι στο αρρωστημένο σχέδιο της ακροδεξιάς για μια Ελλάδα διχασμένη, φοβική και δομικά κατοχυρωμένη υπέρ των λίγων, χρειάζεται ένα αντίπαλο όραμα που δεν θα είναι απλώς η άρνηση της υπάρχουσας κατάστασης, αλλά θα διατυπώνει με αυτοπεποίθηση σε θετικά προστάγματα χτίζοντας από τη μία στις επιτυχίες της κυβερνητικής μας πορείας αλλά  και μαθαίνοντας και από τα λάθη της εμπειρίας αυτής.
Αποτελούν λοιπόν τα παραπάνω «οραματικό πλαίσιο» ή έστω λόγο για να γραφτεί κανείς στο ΣΥΡΙΖΑ και να μετέχει πέραν της ιδιότητας του απλού χειροκροτητή/ψηφοφόρου; Σίγουρα όχι. Δεν είναι όμως σκοπός του κειμένου αυτού να είναι μανιφέστο θέσεων ή κυβερνητικών προτεραιοτήτων. Αυτές θα αποφασιστούν σε προσυνεδριακές και συνεδριακές διαδικασίες του ΣΥΡΙΖΑ που έχουν αρχίσει. Παρόλαυτά, δεν νομίζω πώς θα μπορούσε να υπάρξει πολιτικό στίγμα για την αριστερά χωρίς:

• Εγγύηση πως κανείς που δουλεύει 40ώρες την εβδομάδα δεν θα πρέπει να δυσκολεύεται να ζήσει
  
• Πλήρη διαχωρισμό Εκκλησίας κράτους σε όλα τα επίπεδα με ταυτόχρονη αποδέσμευση δημόσιων πόρων και κανονική φορολόγηση της εκκλησιαστικής περιουσίας
  
• Ουσιαστικές πρωτοβουλίες σε όλα τα επίπεδα για την πραγματική συμπερίληψη των συμπολιτών μας με αναπηρία στην κοινωνική, πολιτική και οικονομική ζωή και οριζόντια ευθυγράμμιση όλων των βαθμίδων του κόμματός μας με τη θέση αυτή.
  
• Αύξηση της φορολογίας στα πλουσιότερα κοινωνικά στρώματα, μείωση στα φτωχότερα. Η Αριστερά μπορεί να συμμαχεί με τη «μεσαία τάξη» και να είναι προς το συμφέρον και των δύο η συνεργασία τους όπως έχει αποδειχθεί πάμπολες φορές. Η Αριστερά όμως υπάρχει για να μεταφέρει πλούτο και εξουσία από τους ισχυρούς λίγους προς τους αδύναμους πολλούς.
  
• Μεγάλο πρόγραμμα δημόσιων επενδύσεων τόσο για την αντιστροφή των ιδιωτικοποιήσεων σε υγεία-παιδεία-δρόμους-δημόσιες υποδομές αλλά και επανέναρξη δημόσιας επένδυσης σε έρευνα και καινοτομία. Δομική αντιμετώπιση του brain drain με έργα ουσίας, όχι βιτρίνας
  
• Σοβαρή αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής: Εναλλακτικά προγράμματα ανάπτυξης με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έναντι εξορύξεων και εδαφικών/πολεμικών κινδύνων
  

Τα παραπάνω φυσικά δεν αποτελούν σε καμία περίπτωση πλήρη προγραμματική λίστα ούτε σε εύρος ούτε σε βάθος; Αποτελούν όμως σημεία προς ένα οραματικό πλαίσιο κάτι το οποίο θα ενέπνεε χιλιάδες πολίτες να παλέψουν στο πλάι μας για μια καλύτερη ζωή; Φυσικά και δεν είναι αρκετό. Η συγκρότηση οράματος είναι μια πολυσύνθετη διαδικασία που δεν μπορεί να υποκατασταθεί από έναν μόνο παράγοντα, και μπορεί να αποτυγχάνει ακόμα και όταν πολλοί τέτοιοι παράγοντες ευθυγραμμίζονται (βλέπε πρόσφατη περίπτωση Μεγάλης Βρετανίας). Ένα πράγμα είναι όμως βέβαιο: Δεν μπορεί να ξαναϋπάρξει έμπνευση για την Αριστερά χωρίς σαφές πολιτικό στίγμα που θα στηρίζεται στις ανάγκες των ανθρώπων.
Με αυτό το στίγμα λοιπόν καλούμε την κοινωνία να συμμετάσχει στις διαδικασίες του ΣΥΡΙΖΑ. Κι αν το όραμα στο τέλος του ταξιδιού μοιάζει διαφορετικό από ό,τι μπορεί να είχε ο καθένας και η καθεμία στο μυαλό του, θα έχουμε κάνει τον κόσμο λίγο καλύτερο για τους πολλούς και τις πολλές. Και αυτό για μένα προσωπικά αποτελεί από μόνο του πηγή έμπνευσης.
Ο Άρης Σπουρδαλάκης είναι μέλος της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ