Τα χίλια πρόσωπα του αστυνομικού αφηγήματος
Αριστοτέλης Σαΐνης Επιμέλεια: Μισέλ Φάις
Το
αστυνοµικό αφήγηµα συνεχίζει να εξελίσσεται και οι διάφορες εκδοχές του
να αλληλοπλέκονται ή να αλληλοτροφοδοτούνται, καθώς οι ιστορίες
µυστηρίου και εγκλήµατος γνωρίζουν παγκόσµια επιτυχία. Από την πληθωρική
νουάρ εκδοτική παραγωγή του δεύτερου εξαµήνου του 2019 επιλέξαµε και
παρουσιάζουµε οµαδοποιηµένα αξιανάγνωστα βιβλία κάθε είδους.
Η νέα σοδειά της επανέκδοσης των έργων της Αγκάθα Κρίστι από τις εκδόσεις Ψυχογιός περιλαµβάνει διανοητικούς γρίφους µε πρωταγωνιστή τον Ηρακλή Πουαρό (ανάµεσά τους το εξωτικό «Φόνος στη Μεσοποταµία», Χ. Μπαρουξής), δύο από τα περίπλοκα λογικά παζλ που λύνει η Μις Τζέιν Μαρπλ («Ο καθρέφτης ράγισε», «Σίκαλη στην τσέπη», Χ. Μπανιά), αλλά και τους ανορθόδοξους πράκτορες Τόµι και Τάπενς σε αναζήτηση ναζί κατασκόπων την περίοδο του πολέµου («Ν ή Μ;», Α. Δουρίδα).
Ο Γκίλµπερ Κιθ Τσέστερτον (1874-1936) -σε µεγάλα κέφια- αφηγείται απίθανες ιστορίες, ανάµεσά τους και το διήγηµα «Οι τρεις καβαλάρηδες της Αποκάλυψης», που η καλαισθησία του, όπως έλεγε ο Μπόρχες, µπορεί να συγκριθεί µόνο µε µια παρτίδα σκάκι («Τα παράδοξα του κυρίου Ποντ», Δ. Αρβανίτης, Αλεξάνδρεια), ενώ η ανθολογία «Δεν θα κοιµηθείς ξανά» (Β. Λέκκα, Αλεξάνδρεια) περιλαµβάνει έξι υποδειγµατικά διηγήµατα της «βασίλισσας του εγκλήµατος» Π. Ντ. Τζέιµς (1920-2014), τα οποία συνδυάζουν στοιχεία του κλασικού αστυνοµικού γρίφου µε τη διεισδυτική ψυχογράφηση.
Είναι γνωστό ότι ο Κόναν Ντόιλ αναγκάστηκε κάποια στιγµή να «αναστήσει» τον Σέρλοκ Χολµς ύστερα από απαίτηση των αναγνωστών! Κάτι ανάλογο συµβαίνει σήµερα µε τις σοβαρές µιµήσεις, καθώς το εθιστικό δίδυµο των Χολµς-Γουάτσον επιστρέφει διαρκώς, όπως στο «Η σατανική υπόσχεση» του Ντέιβιντ Στιούαρτ Ντέιβις και στο «Ο λαβύρινθος του θανάτου» (Χ. Μπαρουξής, Ελληνικά Γράµµατα) του Τζέιµς Λάβγκροουβ.
Ανάλογα κινήθηκε και ο Τζον Μάντοξ Ρόµπερτς στα βιβλία της σειράς SPQR (Senatus Populusque Romanus) µεταφέροντας τη δράση στην αρχαία Ρώµη: στο «Η εκδίκηση του Τίβερη» (Τ. Σπερελάκη, Opus Magnum) ο αγορανόµος Δέκιος συγκρούεται µε άπληστους εργολάβους…
Ωστόσο, ο γοητευτικός Τζέιµς Μποντ είναι ο πιο γνωστός κατάσκοπος της λογοτεχνίας και του κινηµατογράφου. Πρωτοεµφανίστηκε το 1953 µε το «Casino Royale» (Χ. Σακεραλλοπούλου, Διόπτρα) και την ιστορία µιας κοινής επιχείρησης της βρετανικής, γαλλικής και αµερικανικής υπηρεσίας πληροφοριών εναντίον ενός αδίστακτου Σοβιετικού πράκτορα, στο πρώτο µυθιστόρηµα του Ιαν Φλέµινγκ (1908-1964). Φόρος τιµής στον µεγάλο πράκτορα και τον δηµιουργό του το «Ο θάνατος του 007» (Χ. Σακεραλλοπούλου, Διόπτρα) του Αντονι Χόροβιτζ αποτελεί ένα βιβλίο-προποµπό των ιστοριών του διάσηµου κατασκόπου.
Το τέλος του Ψυχρού Πολέµου δεν σήµαινε και το τέλος του είδους που κλήθηκε έκτοτε να περιγράψει την παγκόσµια αστάθεια της εποχής µας. Το τελευταίο µυθιστόρηµα του ακούραστου Τζον Λε Καρέ (γενν. 1931), που κυκλοφόρησε ταυτόχρονα µε την αγγλική έκδοση, διαδραµατίζεται στο Λονδίνο του 2018, µε φόντο το Βrexit («Ενας έντιµος άνθρωπος», Μ. Παπανδρέου, Bell), ενώ το κοσµοπολίτικο θρίλερ του Λουκ Τζένινγκς, «Killing Eve: Κωδικός Βιλανέλ» (Χ. Μπανιά, Λιβάνης), που ενέπνευσε την τηλεοπτική οµώνυµη σειρά, παρακολουθεί σ’ όλο τον κόσµο το κυνηγητό µιας πρώην πράκτορα της ΜΙ6 και της δολοφόνου ενός Ρώσου πολιτικού.
Δύο αποξενωµένες µεταξύ τους αδελφές προσπαθούν να διαλύσουν τα σκοτάδια της οικογενειακής τους ιστορίας στο ακραία βίαιο «Οµορφα κορίτσια» (Μ. Πλουµιτσάκου, Gutenberg) της Κάριν Σλότερ, ενώ οι περιπέτειες του πιο διάσηµου σίριαλ κίλερ όλων των εποχών, του κανίβαλου-ψυχιάτρου Χάνιµπαλ Λέκτερ, τώρα σε συγκεντρωτική έκδοση (Τόµας Χάρις, «Κόκκινος Δράκος», «Η σιωπή των αµνών», «Χάνιµπαλ», «Χάνιµπαλ το ξύπνηµα του κακού», Π. Τασιόπουλος, Bell).
Μετά την παγκόσµια επιτυχία της «Ξηρασίας» η Τζέιν Χάρπερ επιστρέφει και ο πράκτορας Αρον Φαλκ αναζητά την τύχη της αγνοούµενης πεζοπόρου, µέλους µιας παρέας γυναικών που διέσχιζαν ένα πάρκο άγριας φύσης («Αγρια φύση», Χ. Παπαδηµητρίου, Μεταίχµιο), ενώ η άγρια δολοφονία µιας λευκής και της τετράχρονης µαύρης θετής της κόρης συγκλονίζει την αποµονωµένη νοτιοαφρικανική κοινότητα στο ντεµπούτο της Νοτιοαφρικανής Καρίν Μπρίναρν («Ματωµένη έρηµος», Χρ.-Α. Γκέζος, Μεταίχµιο).
Στη συνέχεια των ιστοριών του Τµήµατος Ανθρωποκτονιών του Δουβλίνου που συνδυάζουν τον αστυνοµικό γρίφο µε την ένταση του ψυχολογικού θρίλερ, η Κάσι Μάντοξ θα βρεθεί στη σκηνή ενός ακόµα φρικιαστικού εγκλήµατος (Τάνα Φρεντς, «Ξένο δέρµα», Δ. Δρακάκη, Μεταίχµιο), ενώ στο εντυπωσιακό ντεµπούτο του Γ. Μ. Κρέιβεν, ο αντισυµβατικός ντετέκτιβ Ουάσινγκτον Πόου ακολουθεί τα ίχνη ενός σίριαλ κίλερ που καίει τα θύµατά του ζωντανά σε ένα προϊστορικό λίθινο µνηµείο της Αγγλίας («Μαριονέτες», Β. Γιαννίσης, Bell).
Η χτυπηµένη από την κρίση Γαλλία οδηγείται σε νέα εκλογική αναµέτρηση εν µέσω πολιτικής έντασης και δολοφονιών πολιτικών προσώπων και προσφύγων στο πολιτικοκοινωνικό µυθιστόρηµα του Ζιλ Βενσάντ («Αυτή η χώρα που τη δολοφονούν», Γ. Καυκιάς, Angelus Novus), και πίσω στον χρόνο ταξιδεύει αυτή τη φορά ο Ερβέ Λε Κορ: καθώς η Κοµµούνα ψυχορραγεί οι εξαφανίσεις νεαρών κοριτσιών αναστατώνουν τις γραµµές των Κοµµουνάρων («Στον ίσκιο της πυρκαγιάς», Δ. Παπακώστας, 21ος Πρώτος).
Ο Ζαν-Κριστόφ Γκρανζέ καταδύεται στον ζοφερό κόσµο του σύγχρονου γαλλικού πορνό («Η γη των νεκρών, Τ. Πλυτά, Καλέντης) και µια αγγελία φέρνει στο Παρίσι µια νεαρή επαρχιώτισσα για να συναντήσει τον χαµένο στις οικογενειακές ιστορίες παππού της (Κλοντ Αµόζ, «Το παλιό έγκληµα», Θ. Καραβατζή, Εξάντας).
Κρατηµένο για χρόνια στο συρτάρι, το βιβλίο του Αντόνιο Φεράρι «Το µυστικό: Η αληθινή ιστορία της απαγωγής του Αλντο Μόρο» (Δ. Μαµαλούκας, Κέδρος) φωτίζει την εποχή και άγνωστες πτυχές της πολύκροτης υπόθεσης, ενώ ο Τζουλιάνο Σαντόρο ανατέµνει, µε αφετηρία ένα ρατσιστικό έγκληµα στις υποβαθµισµένες παρυφές της Ρώµης, τις µεταλλαγές στην ιταλική κοινωνία που έχουν οδηγήσει στο σηµερινό ζοφερό πολιτικό σκηνικό («Στην κολόνα του θανάτου», Π. Ραντίν, Angelus Novus).
Τελευταία περιπέτεια του σχεδόν ονειροπαρµένου Σάλβο Μονταλµπάνο από τον Αντρέα Καµιλέρι (1925-Ιούλιος 2019), που άφησε ανεξίτηλο το αποτύπωµά του στην αστυνοµική λογοτεχνία της Μεσογείου («Δίχτυ ασφαλείας», Φ. Ζερβού, Πατάκης), ενώ η ανθολογία «Τα µυστικά της κουζίνας του Μονταλµπάνο» (Φ. Ζερβού, Πατάκης) της Κάµπο Στεφάνια µάς ξεναγεί στον γαστριµαργικό κόσµο του περίφηµου καλοφαγά αστυνόµου.
Η επανεµφάνιση της µιας από τις δύο εντεκάχρονες εξαφανισµένες αναστατώνει την καθηµερινότητα της κλειστής κοινωνίας µιας ορεινής κοινότητας των Πυρηναίων (Αγκουστίν Μαρτίνεθ, «Η κοιλάδα των χαµένων κοριτσιών», Μ. Παλαιολόγου, Πατάκης) και τοπικοί θρύλοι, αστυνοµικοί γρίφοι και καλά κρυµµένα µυστικά συνθέτουν ένα πυκνό µυστήριο στο πρώτο µέρος της τριλογίας της Εύας Γκαρθία Σαένθ ντε Ουρτούρι που διαδραµατίζεται στην πρωτεύουσα της Χώρας των Βάσκων, Βιτόρια («Η σιωπή της λευκής πόλης», Α. Βασιλάκου, Ψυχογιός).
Παραµονές της επικράτησης του φασισµού και στο Βερολίνο της οικονοµικής κρίσης ο Γκιρεόν Ρατ καλείται να γίνει η σκιά ενός Αµερικανού γκάνγκστερ (Φόλκερ Κούτσερ, «Goldstein», Τ. Ψηλογιαννόπουλος, Ποικίλη Στοά), ενώ στην ισοπεδωµένη Δρέσδη κατά τον τελευταίο χρόνο του πολέµου, ο αστυνόµος Μαξ Χέλερ έρχεται αντιµέτωπος µε µια µεγάλη συνωµοσία, στο πρώτο βιβλίο της νέας ιστορικής σειράς µυστηρίου του Φρανκ Γκολντάµερ («Το τέρας», Γ. Λαγουδάκου, Κλειδάριθµος).
Ο Τεύκρος Μιχαηλίδης ενοφθαλµίζει το µαθηµατικό αστυνοµικό του µυστήριο στην ιστορία και µας µεταφέρει στην Κωνσταντινούπολη του 6ου αιώνα, καθώς ανήµερα των εγκαινίων της Αγίας Σοφίας δολοφονείται ένας στενός συνεργάτης των αρχιτεκτόνων της («Φονικό στη µεγάλη εκκλησία», Πόλις), το «βορβορώδες» αρχείο, που ανακαλύπτει τυχαία ο ρεπόρτερ αφηγητής, οδηγεί στα ίχνη µιας συνωµοσίας παρακρατικού χαρακτήρα στη µεταµυθοπλαστική, ψευδοντοκουµενταρισµένη παρωδία του Ιερώνυµου Λύκαρη («Η εκδίκηση του Ναζωραίου», Καστανιώτης), το επικίνδυνο παιχνίδι της αστυνόµου που προωθεί υλικό από πραγµατικές υποθέσεις στον συγγραφέα πατέρα της οδηγείται σε απρόβλεπτες ατραπούς (Ανδρέας Μήτσου, «Η αστυνόµος», Καστανιώτης), ενώ στην εντυπωσιακή, σε όγκο και πνοή, όψιµη εµφάνιση του Τάκη Καµπύλη («Γίγαντες και φασόλια», Καστανιώτης) η δυστοπία συνοµιλεί µε το αστυνοµικό µυστήριο, καθώς το ερώτηµα ποιος είναι θαµµένος στο µνηµείο του Αγνωστου Στρατιώτη οδηγεί σε µια αστυνοµικού τύπου αναψηλάφηση της ιστορίας του αναρχικού κινήµατος στην Ελλάδα.
Ο Πάνος Αµυράς συνεχίζει µετά τον «Λιµό» (2018) την περιπλάνησή του στην περίοδο της Κατοχής και αυτή τη φορά ο αστυνόµος Αγραφιώτης θα πρέπει να εξιχνιάσει την υπόθεση της απαγωγής δύο παιδιών που συγκλονίζει την Αθήνα του 1943 («Τα λύτρα», Διόπτρα), ενώ στο ντεµπούτο του Νίκου Γκίκα, ο δολοφόνος έχει πεθάνει πριν από το θύµα του… («Η διαθήκη του δολοφόνου», Bell).
Από τις απαρχές του είδους στη χρυσή εποχή και… τους µιµητές
Ερωτας, έγκληµα, ίντριγκες και µυστικά σε ένα χαρακτηριστικό δείγµα ενός είδους (sensation novel) της βικτοριανής εποχής, που βρίσκεται στην αφετηρία σύγχρονων εκδοχών του αστυνοµικού. Το µυθιστόρηµα «Το µυστικό της Λαίδης Οντλεϊ» (Ε. Φρυδά, Εξάντας) της Μαίρη-Ελίζαµπεθ Μπράντον (1835-1915) δηµοσιεύτηκε το 1862, σκανδαλίζοντας µε το θέµα (τη διγαµία) και την ελευθεριότητα της αδίστακτης πρωταγωνίστριας.Η νέα σοδειά της επανέκδοσης των έργων της Αγκάθα Κρίστι από τις εκδόσεις Ψυχογιός περιλαµβάνει διανοητικούς γρίφους µε πρωταγωνιστή τον Ηρακλή Πουαρό (ανάµεσά τους το εξωτικό «Φόνος στη Μεσοποταµία», Χ. Μπαρουξής), δύο από τα περίπλοκα λογικά παζλ που λύνει η Μις Τζέιν Μαρπλ («Ο καθρέφτης ράγισε», «Σίκαλη στην τσέπη», Χ. Μπανιά), αλλά και τους ανορθόδοξους πράκτορες Τόµι και Τάπενς σε αναζήτηση ναζί κατασκόπων την περίοδο του πολέµου («Ν ή Μ;», Α. Δουρίδα).
Ο Γκίλµπερ Κιθ Τσέστερτον (1874-1936) -σε µεγάλα κέφια- αφηγείται απίθανες ιστορίες, ανάµεσά τους και το διήγηµα «Οι τρεις καβαλάρηδες της Αποκάλυψης», που η καλαισθησία του, όπως έλεγε ο Μπόρχες, µπορεί να συγκριθεί µόνο µε µια παρτίδα σκάκι («Τα παράδοξα του κυρίου Ποντ», Δ. Αρβανίτης, Αλεξάνδρεια), ενώ η ανθολογία «Δεν θα κοιµηθείς ξανά» (Β. Λέκκα, Αλεξάνδρεια) περιλαµβάνει έξι υποδειγµατικά διηγήµατα της «βασίλισσας του εγκλήµατος» Π. Ντ. Τζέιµς (1920-2014), τα οποία συνδυάζουν στοιχεία του κλασικού αστυνοµικού γρίφου µε τη διεισδυτική ψυχογράφηση.
Είναι γνωστό ότι ο Κόναν Ντόιλ αναγκάστηκε κάποια στιγµή να «αναστήσει» τον Σέρλοκ Χολµς ύστερα από απαίτηση των αναγνωστών! Κάτι ανάλογο συµβαίνει σήµερα µε τις σοβαρές µιµήσεις, καθώς το εθιστικό δίδυµο των Χολµς-Γουάτσον επιστρέφει διαρκώς, όπως στο «Η σατανική υπόσχεση» του Ντέιβιντ Στιούαρτ Ντέιβις και στο «Ο λαβύρινθος του θανάτου» (Χ. Μπαρουξής, Ελληνικά Γράµµατα) του Τζέιµς Λάβγκροουβ.
Από την Κίνα στην αρχαία Ρώµη…
Από την πένα του Ολλανδού σινολόγου Ρόµπερτ Χανς βαν Γκούλικ (1910-1967), ο οποίος διασταύρωσε το αστυνοµικό αφήγηµα µε το ιστορικό µυθιστόρηµα, δύο ιστορίες µε πρωταγωνιστή τον Δικαστή Τι, που υπήρξε πράγµατι δαιµόνιος ντετέκτιβ, ζωντανεύουν την παλιά Κίνα («Το στοιχειωµένο παραβάν»/«Φόνοι στον δρόµο του µεταξιού», Χ. Σαµαρά, Μίνωας).Ανάλογα κινήθηκε και ο Τζον Μάντοξ Ρόµπερτς στα βιβλία της σειράς SPQR (Senatus Populusque Romanus) µεταφέροντας τη δράση στην αρχαία Ρώµη: στο «Η εκδίκηση του Τίβερη» (Τ. Σπερελάκη, Opus Magnum) ο αγορανόµος Δέκιος συγκρούεται µε άπληστους εργολάβους…
Κατάσκοποι… από την Iνδία στο Βrexit
Η παρακµή της βρετανικής αυτοκρατορίας στάθηκε αφορµή για ιστορίες πολιτικής και στρατιωτικής ίντριγκας µε πρωταγωνιστή τη φιγούρα ενός κατασκόπου, και η αριστουργηµατική περιπέτεια του Ράντιαρτ Κίπλινγκ (1865-1936) µε τον µικρό Κιµ (1901) που εκπαιδεύεται από τον αγγλικό στρατό στην Ινδία για να γίνει κατάσκοπος, µπορεί να ξεπερνά τις νόρµες κάθε είδους, βρίσκεται όµως στις απαρχές του κατασκοπικού θρίλερ («Κιµ», Μ. Ζαχαριάδου, Αγρα). Κατασκοπική ιστορία στη γαλλική Ριβιέρα παραµονές του Β' Παγκοσµίου Πολέµου και το πρώιµο δείγµα της εξαιρετικής τέχνης του Ερικ Αµπλερ (1909-1998) («Επικήδειος για έναν κατάσκοπο», Σ. Κοκαβέση, Οξύ).Ωστόσο, ο γοητευτικός Τζέιµς Μποντ είναι ο πιο γνωστός κατάσκοπος της λογοτεχνίας και του κινηµατογράφου. Πρωτοεµφανίστηκε το 1953 µε το «Casino Royale» (Χ. Σακεραλλοπούλου, Διόπτρα) και την ιστορία µιας κοινής επιχείρησης της βρετανικής, γαλλικής και αµερικανικής υπηρεσίας πληροφοριών εναντίον ενός αδίστακτου Σοβιετικού πράκτορα, στο πρώτο µυθιστόρηµα του Ιαν Φλέµινγκ (1908-1964). Φόρος τιµής στον µεγάλο πράκτορα και τον δηµιουργό του το «Ο θάνατος του 007» (Χ. Σακεραλλοπούλου, Διόπτρα) του Αντονι Χόροβιτζ αποτελεί ένα βιβλίο-προποµπό των ιστοριών του διάσηµου κατασκόπου.
Το τέλος του Ψυχρού Πολέµου δεν σήµαινε και το τέλος του είδους που κλήθηκε έκτοτε να περιγράψει την παγκόσµια αστάθεια της εποχής µας. Το τελευταίο µυθιστόρηµα του ακούραστου Τζον Λε Καρέ (γενν. 1931), που κυκλοφόρησε ταυτόχρονα µε την αγγλική έκδοση, διαδραµατίζεται στο Λονδίνο του 2018, µε φόντο το Βrexit («Ενας έντιµος άνθρωπος», Μ. Παπανδρέου, Bell), ενώ το κοσµοπολίτικο θρίλερ του Λουκ Τζένινγκς, «Killing Eve: Κωδικός Βιλανέλ» (Χ. Μπανιά, Λιβάνης), που ενέπνευσε την τηλεοπτική οµώνυµη σειρά, παρακολουθεί σ’ όλο τον κόσµο το κυνηγητό µιας πρώην πράκτορα της ΜΙ6 και της δολοφόνου ενός Ρώσου πολιτικού.
Καθηλωτικά δικαστικά θρίλερ
Η δολοφονία µιας δεκάχρονης Αφροαµερικανίδας προκαλεί έκρηξη της ρατσιστικής βίας και φαινοµένων αυτοδικίας σε µια µικρή κωµόπολη του Νότου, στην πρώτη εµφάνιση του µετρ του είδους Τζον Γκρίσαµ («Η ετυµηγορία», Γ. Μπαρουξής, Ελληνικά Γράµµατα), ενώ στη δίκη ενός αστέρα του Χόλιγουντ, που κατηγορείται για τη δολοφονία της γυναίκας του και του εραστή της, ο ένοχος βρίσκεται ανάµεσα στους ενόρκους, στο ανατρεπτικό «13» (Χ. Καψάλης, Διόπτρα) του Στιβ Καβάνα.Στη σκοτεινή πλευρά της Αµερικής
Με τη «Θύελλα» (Μ. Μακρόπουλος, Κλειδάριθµος) ο κορυφαίος Αµερικανός στιλίστας Τζέιµς Ελροϊ συνεχίζει το «Perfidia» και µας µεταφέρει στο Λος Αντζελες του 1942 µετά το Περλ Χάρµπορ: εµπρησµοί, ληστείες, ναζί, κοµµουνιστές και απατεώνες σε ένα ατέλειωτο γαϊτανάκι φυλετικών εντάσεων και διαφθοράς…Δύο αποξενωµένες µεταξύ τους αδελφές προσπαθούν να διαλύσουν τα σκοτάδια της οικογενειακής τους ιστορίας στο ακραία βίαιο «Οµορφα κορίτσια» (Μ. Πλουµιτσάκου, Gutenberg) της Κάριν Σλότερ, ενώ οι περιπέτειες του πιο διάσηµου σίριαλ κίλερ όλων των εποχών, του κανίβαλου-ψυχιάτρου Χάνιµπαλ Λέκτερ, τώρα σε συγκεντρωτική έκδοση (Τόµας Χάρις, «Κόκκινος Δράκος», «Η σιωπή των αµνών», «Χάνιµπαλ», «Χάνιµπαλ το ξύπνηµα του κακού», Π. Τασιόπουλος, Bell).
Από τη Λατινική Αµερική στην έρηµο Καλαχάρι και στην αυστραλιανή ενδοχώρα
Επιβάτες εξαφανίζονται από αµαξοστοιχίες, ξένοι επιχειρηµατίες απάγονται και οι επίδοξοι εραστές µιας πρώην Μις Βολιβία αποκεφαλίζονται, µεταξύ άλλων, στο «Αγία Πόλη» (Α. Καµπύλη, Carnivora) του Αργεντινού Γκιγέρµο Ορσι (1946), ο οποίος ζωγραφίζει µε ασεβή χρώµατα το Μπουένος Αϊρες: πίσω από τη λαµπερή τουριστική βιτρίνα κοχλάζουν η διαφθορά και η παρανοµία.Μετά την παγκόσµια επιτυχία της «Ξηρασίας» η Τζέιν Χάρπερ επιστρέφει και ο πράκτορας Αρον Φαλκ αναζητά την τύχη της αγνοούµενης πεζοπόρου, µέλους µιας παρέας γυναικών που διέσχιζαν ένα πάρκο άγριας φύσης («Αγρια φύση», Χ. Παπαδηµητρίου, Μεταίχµιο), ενώ η άγρια δολοφονία µιας λευκής και της τετράχρονης µαύρης θετής της κόρης συγκλονίζει την αποµονωµένη νοτιοαφρικανική κοινότητα στο ντεµπούτο της Νοτιοαφρικανής Καρίν Μπρίναρν («Ματωµένη έρηµος», Χρ.-Α. Γκέζος, Μεταίχµιο).
Μαύρη Γηραιά Αλβιώνα
Η ανακάλυψη του σκελετού ενός ιδιωτικού ερευνητή φέρνει στην επιφάνεια παλιές ιστορίες διαφθοράς στην Αστυνοµική Διεύθυνση του Εδιµβούργου, στη νέα περιπέτεια του -συνταξιούχου πια- Τζον Ρέµπους (Ιαν Ράνκιν, «Στον οίκο των ψεµάτων», Ν. Σακκά, Μεταίχµιο), ο επιθεωρητής Λόγκαν ΜακΡέι ακολουθεί στο Αµπερντίν τα ίχνη σκοτεινών κυκλωµάτων πορνογραφίας (Στιούαρτ ΜακΜπράιντ, «Νεκρή σάρκα», Α. Μπακοδήµου, Ελληνικά Γράµµατα) και ο Εϊντριαν ΜακΚίντι συνδυάζει το µυστήριο κλειστού δωµατίου µε το σκληρό αστυνοµικό, στη νέα περιπέτεια του Σον Ντάφι στους ταραγµένους δρόµους του Μπέλφαστ της δεκαετίας του 1980 («Το πρωί θα έχω φύγει», Θ. Καραγιαννόπουλος, Οξύ).Στη συνέχεια των ιστοριών του Τµήµατος Ανθρωποκτονιών του Δουβλίνου που συνδυάζουν τον αστυνοµικό γρίφο µε την ένταση του ψυχολογικού θρίλερ, η Κάσι Μάντοξ θα βρεθεί στη σκηνή ενός ακόµα φρικιαστικού εγκλήµατος (Τάνα Φρεντς, «Ξένο δέρµα», Δ. Δρακάκη, Μεταίχµιο), ενώ στο εντυπωσιακό ντεµπούτο του Γ. Μ. Κρέιβεν, ο αντισυµβατικός ντετέκτιβ Ουάσινγκτον Πόου ακολουθεί τα ίχνη ενός σίριαλ κίλερ που καίει τα θύµατά του ζωντανά σε ένα προϊστορικό λίθινο µνηµείο της Αγγλίας («Μαριονέτες», Β. Γιαννίσης, Bell).
Από την ανεξάντλητη γαλλική σχολή
Καθώς οι δρόµοι της Μονµάρτρης γεµίζουν πτώµατα γυναικών πονοκεφαλιάζοντας τον Μεγκρέ και τους συνεργάτες του, ο Ζορζ Σιµενόν σκιαγραφεί συγκλονιστικά το ψυχολογικό πορτρέτο ενός σίριαλ κίλερ («Ο Μεγκρέ στήνει παγίδα» Α. Μακάροφ, Αγρα), ενώ στο «Χαµένο προφίλ» (Γ. Καυκιάς, Πόλις) του στιλίστα Ιγκ Παγκάν, που χαιρετίστηκε, δικαίως, ως η επιστροφή του ύφους και της γλώσσας στο νουάρ, ο µοναχικός αστυνόµος Σνεντέρ αντιµετωπίζει ταυτόχρονα τα προσωπικά του φαντάσµατα, τη διαφθορά µιας επαρχιακής γαλλικής πόλης και έναν µεγάλο έρωτα.Η χτυπηµένη από την κρίση Γαλλία οδηγείται σε νέα εκλογική αναµέτρηση εν µέσω πολιτικής έντασης και δολοφονιών πολιτικών προσώπων και προσφύγων στο πολιτικοκοινωνικό µυθιστόρηµα του Ζιλ Βενσάντ («Αυτή η χώρα που τη δολοφονούν», Γ. Καυκιάς, Angelus Novus), και πίσω στον χρόνο ταξιδεύει αυτή τη φορά ο Ερβέ Λε Κορ: καθώς η Κοµµούνα ψυχορραγεί οι εξαφανίσεις νεαρών κοριτσιών αναστατώνουν τις γραµµές των Κοµµουνάρων («Στον ίσκιο της πυρκαγιάς», Δ. Παπακώστας, 21ος Πρώτος).
Ο Ζαν-Κριστόφ Γκρανζέ καταδύεται στον ζοφερό κόσµο του σύγχρονου γαλλικού πορνό («Η γη των νεκρών, Τ. Πλυτά, Καλέντης) και µια αγγελία φέρνει στο Παρίσι µια νεαρή επαρχιώτισσα για να συναντήσει τον χαµένο στις οικογενειακές ιστορίες παππού της (Κλοντ Αµόζ, «Το παλιό έγκληµα», Θ. Καραβατζή, Εξάντας).
Εγκλήµατα, απαγωγές και… συνταγές από την Ιταλία
Ο δύστροπος Ρόκο Σκιαβόνε ερευνά την εξαφάνιση της κόρης πλούσιων βιοµηχάνων (Αντόνιο Μαντσίνι, «Τι εποχή κι αυτή», Φ. Ζερβού, Πατάκης), ο αστυνόµος Καζαµπόνα το διπλό έγκληµα µιας στριπτιζέζ και ενός πορνοστάρ στην επαρχιακή Βαλντέτσα (Αντόνιο Φούσκο, «Η µέθοδος του φοίνικα», Γ. Σκαρβέλη, Ελληνικά Γράµµατα) και ο βιβλιοθεραπευτής Βίντσε το µυστήριο πίσω από τις εµµονικές αναµνήσεις ενός ανοιακού, σε ακόµα ένα βιβλιοφιλικό µυθιστόρηµα µυστηρίου, ύµνο στη δύναµη της ανάγνωσης, από τον Φάµπιο Στάσι («Κάθε σύµπτωση έχει ψυχή», Δ. Δότση, Ικαρος).Κρατηµένο για χρόνια στο συρτάρι, το βιβλίο του Αντόνιο Φεράρι «Το µυστικό: Η αληθινή ιστορία της απαγωγής του Αλντο Μόρο» (Δ. Μαµαλούκας, Κέδρος) φωτίζει την εποχή και άγνωστες πτυχές της πολύκροτης υπόθεσης, ενώ ο Τζουλιάνο Σαντόρο ανατέµνει, µε αφετηρία ένα ρατσιστικό έγκληµα στις υποβαθµισµένες παρυφές της Ρώµης, τις µεταλλαγές στην ιταλική κοινωνία που έχουν οδηγήσει στο σηµερινό ζοφερό πολιτικό σκηνικό («Στην κολόνα του θανάτου», Π. Ραντίν, Angelus Novus).
Τελευταία περιπέτεια του σχεδόν ονειροπαρµένου Σάλβο Μονταλµπάνο από τον Αντρέα Καµιλέρι (1925-Ιούλιος 2019), που άφησε ανεξίτηλο το αποτύπωµά του στην αστυνοµική λογοτεχνία της Μεσογείου («Δίχτυ ασφαλείας», Φ. Ζερβού, Πατάκης), ενώ η ανθολογία «Τα µυστικά της κουζίνας του Μονταλµπάνο» (Φ. Ζερβού, Πατάκης) της Κάµπο Στεφάνια µάς ξεναγεί στον γαστριµαργικό κόσµο του περίφηµου καλοφαγά αστυνόµου.
Επικά θρίλερ και ανατριχιαστικά εγκλήµατα από την Ισπανία
Ενα τατουάζ οδηγεί στην ταυτοποίηση του πτώµατος που ξεβράστηκε σε παραλία της Βαρκελώνης, στην πρώτη περιπέτεια του πρώην κοµµουνιστή και πρώην πράκτορα της CIA, Πέπε Καρβάλιο, από τον πρόδροµο του µεσογειακού νουάρ Μανουέλ Βάθκεθ Μονταλµπάν («Τατουάζ», Α. Βασιλάκου, Μεταίχµιο), ενώ η αστυνόµος Ελενα Μπλάνκο εξιχνιάζει µια σειρά φρικιαστικών δολοφονιών στο πρώτο βιβλίο της ψευδώνυµης Κάρµεν Μόλα («Κόκκινη Μαδρίτη», Α. Βασιλάκου, Κλειδάριθµος).Η επανεµφάνιση της µιας από τις δύο εντεκάχρονες εξαφανισµένες αναστατώνει την καθηµερινότητα της κλειστής κοινωνίας µιας ορεινής κοινότητας των Πυρηναίων (Αγκουστίν Μαρτίνεθ, «Η κοιλάδα των χαµένων κοριτσιών», Μ. Παλαιολόγου, Πατάκης) και τοπικοί θρύλοι, αστυνοµικοί γρίφοι και καλά κρυµµένα µυστικά συνθέτουν ένα πυκνό µυστήριο στο πρώτο µέρος της τριλογίας της Εύας Γκαρθία Σαένθ ντε Ουρτούρι που διαδραµατίζεται στην πρωτεύουσα της Χώρας των Βάσκων, Βιτόρια («Η σιωπή της λευκής πόλης», Α. Βασιλάκου, Ψυχογιός).
Πολιτικά, ψυχολογικά και ιστορικά νουάρ από τη Γερµανία
Η απαγωγή µιας νεαρής Γερµανίδας οικονοµολόγου συνδέεται τόσο µε το πρόσφατο σχέδιο διάσωσης της Ελλάδας όσο και µε το παρελθόν του παππού της στην Κατοχή στο εξαιρετικό πολιτικοκοινωνικό µυθιστόρηµα του Βόλφγκανγκ Σορλάου («Το µεγάλο σχέδιο», Μ. Αγγελίδου, Angelus Novus) και ένας ψυχοπαθής τροµοκρατεί το Βερολίνο στο φρικιαστικό ψυχολογικό θρίλερ του ιδιαίτερα αγαπητού στην Ελλάδα Σεµπάστιαν Φίτζεκ («Το πείραµα», Δ. Κανελλοπούλου, Διόπτρα).Παραµονές της επικράτησης του φασισµού και στο Βερολίνο της οικονοµικής κρίσης ο Γκιρεόν Ρατ καλείται να γίνει η σκιά ενός Αµερικανού γκάνγκστερ (Φόλκερ Κούτσερ, «Goldstein», Τ. Ψηλογιαννόπουλος, Ποικίλη Στοά), ενώ στην ισοπεδωµένη Δρέσδη κατά τον τελευταίο χρόνο του πολέµου, ο αστυνόµος Μαξ Χέλερ έρχεται αντιµέτωπος µε µια µεγάλη συνωµοσία, στο πρώτο βιβλίο της νέας ιστορικής σειράς µυστηρίου του Φρανκ Γκολντάµερ («Το τέρας», Γ. Λαγουδάκου, Κλειδάριθµος).
Παγωµένα θρίλερ από τον Βορρά
Ο Ντέιβιντ Λάγκερκραντζ συνεχίζει τη σειρά-φαινόµενο «Millennium» του Στιγκ Λάρσον («Το κορίτσι που έζησε δύο φορές», Ξ. Παγκαλιάς, Ψυχογιός), ο Αρνε Νταλ υπογράφει τη συνέχεια της ιστορίας των Μπέργκερ και Μπλουµ («6χ2», Γ. Κονδύλης, Μεταίχµιο), τρεις καταστροφικοί γάµοι «λύνονται» από τρεις τέλειους φόνους στο «Γυναίκες χωρίς έλεος» (Γ. Κονδύλης, Μεταίχµιο) της Καµίλα Λάγκµπεργκ και η αστυνόµος Τες Γιάµαλρσον συνδέει αποµακρυσµένες χρονικά µεταξύ τους υποθέσεις δολοφονηµένων γυναικών, στο πρώτο βιβλίο της σειράς «Ανεξιχνίαστες υποθέσεις» (Τίνα Φρέντστεντ, «Αυτή που χάθηκε», Γ. Μαθόπουλος, Λιβάνης).Και ελληνικά και µαύρα
Μόλις κυκλοφόρησε το πέµπτο τεύχος της αστυνοµικής επιθεώρησης «Πολάρ» (εκδόσεις Dolce), όπως πάντα µε πλούσια ύλη, και στον κεντρικό φάκελο ένα µεγάλο αφιέρωµα σε όψεις και χαρακτηριστικά της τουρκικής αστυνοµικής λογοτεχνίας, ενώ το πρώτο βιβλίο της νέας σειράς του ίδιου περιοδικού µάς θυµίζει το «Σκανδιναβικό σταυρόλεξο» του Βασίλη Βασιλικού. Σε νέα συµπληρωµένη έκδοση το µη µυθοπλαστικό αστυνοµικό µυθιστόρηµα «Μυρίζει αίµα» (Καστανιώτης, πρώτη έκδοση 2008) του Γιάννη Ράγκου, που βασίζεται στην αληθινή ιστορία των πρώτων σίριαλ κίλερ επί ελληνικού εδάφους, των Γερµανών Χέρµαν Ντουφτ και Χανς Μπασενάουερ, οι οποίοι το 1969 και σε διάστηµα σαράντα ηµερών διέπραξαν έξι δολοφονίες και πέντε ληστείες, προκαλώντας αµηχανία στις διωκτικές αρχές της δικτατορίας και συγκλονίζοντας την κοινή γνώµη.Ο Τεύκρος Μιχαηλίδης ενοφθαλµίζει το µαθηµατικό αστυνοµικό του µυστήριο στην ιστορία και µας µεταφέρει στην Κωνσταντινούπολη του 6ου αιώνα, καθώς ανήµερα των εγκαινίων της Αγίας Σοφίας δολοφονείται ένας στενός συνεργάτης των αρχιτεκτόνων της («Φονικό στη µεγάλη εκκλησία», Πόλις), το «βορβορώδες» αρχείο, που ανακαλύπτει τυχαία ο ρεπόρτερ αφηγητής, οδηγεί στα ίχνη µιας συνωµοσίας παρακρατικού χαρακτήρα στη µεταµυθοπλαστική, ψευδοντοκουµενταρισµένη παρωδία του Ιερώνυµου Λύκαρη («Η εκδίκηση του Ναζωραίου», Καστανιώτης), το επικίνδυνο παιχνίδι της αστυνόµου που προωθεί υλικό από πραγµατικές υποθέσεις στον συγγραφέα πατέρα της οδηγείται σε απρόβλεπτες ατραπούς (Ανδρέας Μήτσου, «Η αστυνόµος», Καστανιώτης), ενώ στην εντυπωσιακή, σε όγκο και πνοή, όψιµη εµφάνιση του Τάκη Καµπύλη («Γίγαντες και φασόλια», Καστανιώτης) η δυστοπία συνοµιλεί µε το αστυνοµικό µυστήριο, καθώς το ερώτηµα ποιος είναι θαµµένος στο µνηµείο του Αγνωστου Στρατιώτη οδηγεί σε µια αστυνοµικού τύπου αναψηλάφηση της ιστορίας του αναρχικού κινήµατος στην Ελλάδα.
Ο Πάνος Αµυράς συνεχίζει µετά τον «Λιµό» (2018) την περιπλάνησή του στην περίοδο της Κατοχής και αυτή τη φορά ο αστυνόµος Αγραφιώτης θα πρέπει να εξιχνιάσει την υπόθεση της απαγωγής δύο παιδιών που συγκλονίζει την Αθήνα του 1943 («Τα λύτρα», Διόπτρα), ενώ στο ντεµπούτο του Νίκου Γκίκα, ο δολοφόνος έχει πεθάνει πριν από το θύµα του… («Η διαθήκη του δολοφόνου», Bell).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου