15 non fiction άξια της προσοχής σας

---

 του Γιάννη Ν. Μπασκόζου

Πηγή: oanagnostis.gr
 
Από τον Άλδο Μανούτιο στους αντιπάλους του Φουκώ και από το φαρμακείο του Αναστάσιου Δαμβέργη στην υπεράσπιση της ιδεολογίας από τον  Τέρυ Ίγκλετον μια δεκαπεντάδα μη μυθιστορηματικών βιβλίων προξενούν το ενδιαφέρον του επίμονου αναγνώστη και σας συστήνονται.
Σοφία Γαβριηλίδου, Εκδότες, βιβλία, παιδιά, University Studio Press
Οι συγγραφείς γράφουν κείμενα όχι βιβλία, λέει εμφατικά η συγγραφέας, για να τονίσει ότι για να μεταμορφωθεί το κείμενο σε βιβλίο χρειάζεται να μεσολαβήσει ο επιμελητής, ο γραφίστας, ο σχεδιαστής, ο τυπογράφος και ο εκδότης. Όλοι αυτοί θα δώσουν την αισθητική μορφή στο βιβλίο, όπως θα το προσλάβει ο αναγνώστης. Η Σοφία Γαβριηλίδου μελετάει τον ενδιάμεσο χρόνο και τις πρακτικές από το κείμενο στην τελική του μορφή ως βιβλίο –  κυρίως αυτά που απευθύνονται σε παιδιά. Και δεν φαντάζεστε πόσες αλλαγές συντελούνται στη διάρκεια αυτής της επεξεργασίας. Οι εικονογράφοι, οι σχεδιαστές εξωφύλλων, η τυπογραφική επιμέλεια και οι πειραματισμοί, τα χρώματα, το παρακείμενο(λεκτικό, οπτικό, αριθμητικό,απτό κ.ά), όπως και ο τρόπος διάθεσης καθορίζουν και τον ορίζοντα προσδοκιών του βιβλίου, τον τρόπο πρόσληψης από τον αναγνώστη. Οι ιδιαιτερότητες των βιβλίων για παιδιά είναι το αντικείμενο αυτής της  μελέτης, τόσο ενδιαφέρουσας όσο και χρηστικής για όλο το κύκλωμα που σχετίζεται με το παιδικό βιβλίο.
Κρίστοφ Ρίμπατ, Στο εστιατόριο- Η κοινωνία στο πιάτο μας, μτφρ:Ηλίας Τσιριγκάκης, Βιβλιοπωλείον της Εστίας
Ο συγγραφέας συλλέγει εμπειρίες από εργαζόμενους στην κουζίνα , από σεφ που είναι σταρ, από φιλοσόφους, κοινωνιολόγους, γευσιγνώστες αλλά και σερβιτόρους όπως και απλούς καλοφαγάδες για να μας δώσει ένα πανόραμα της κοινωνίας της κουζίνας. Ο συγγραφέας αντλεί μικρο-ιστορίες από διάφορες περιοχές για να αναδείξει τις δυνατότητες του φαγητού να διαδραματίζει κοινωνικό ρόλο. Πώς μια απατημένη σύζυγος μετατρέπει μια απλή καντίνα σε δημοφιλές  εστιατόριο, πώς σπουδάζουν οι φοιτητές στα Μακντόναλντ΄ς, πώς είναι να βράζεις φασολάκια κι αν υπάρχει εναλλακτική λύση, πώς βλέπει τη δουλειά του στο ελληνικό εστιατόριο στην Καρλσρούη ο Αλέξανδρος Στεφανίδης, πώς οι πάγκοι ενός εστιατορίου γίνονται πεδίο διαμαρτυρίας για τις φυλετικές διακρίσεις και άλλα πολλά. Με πολλές αναφορές στο απώτερο παρελθόν αλλά και στο παρόν ο συγγραφέας μας γνωρίζει με την γεωγραφία της κουζίνας , ως πολιτισμικού στοιχείου.
Όλγα Μπακομάρου, Ωσεί παρόντες, 26 συνεντεύξεις, Αρμός
Την εποχή που μεσουρανούσαν οι εφημερίδες και τα περιοδικά οι φανατικοί αναγνώστες γνώριζαν την εξαιρετική ποιότητα των συνεντεύξεων που έπαιρνε από γνωστές προσωπικότητες η δημοσιογράφος Όλγα Μπακομάρου. Είχαν κάτι διαφορετικό οι συνεντεύξεις της, ήταν περισσότερο κουβέντα που ξεκινά και αφήνεται και γυροφέρνει τα θέματα. Την συζήτηση την τάραζαν οι ξαφνικές, απρόσμενες ερωτήσεις της δημοσιογράφου. Σαν ίσος προς ίσον, ποτέ δεν αναγόρευε τον εαυτό της πάνω από το πρόσωπο που έπαιρνε συνέντευξη. Προτιμούσε να διατηρεί ένα νηφάλιο τόνο που έδινε στον συνεντευξιαζόμενο τη δυνατότητα να αφεθεί στη ροή του λόγου και όχι σπάνια να εξομολογηθεί ή να δώσει  απρόβλεπτες απαντήσεις όπως ο Μάνος Χατζιδάκις όταν έλεγε ότι ο κόσμος δεν χρειάζεται την ποίηση. Ή να «τσιτώσει» σε απρόσμενες ερωτήσεις όπως ο Στέλιος Καζαντζίδης που απολογείται για το αν έχει βγάλει πολλά χρήματα από το τραγούδι.  Το βιβλίο της διασώζει έναν πολιτιστικό πλούτο, αποτελεί σκαλίσματα πάνω στο γλυπτό κάθε συνεντευξιαζόμενου. Παράλληλα φανερώνει ένα δημοσιογραφικό ήθος, γεμάτο γνώση και ευγένεια. Οι συνεντεύξεις της είναι σχεδόν λογοτεχνικές, ο λόγος της λιτός με ουσία, το σύνολο μια φέτα του παρελθόντος ολοζώντανη.
Umberto Eco, Ρητορική και ιδεολογία του λαϊκού μυθιστορήματος, μτφρ: Έφη Καλλιφατίδη, Ελληνικά Γράμματα
Είναι ευχής έργον ότι επανεκδίδεται μετά από 30 χρόνια το σπουδαίο αυτό έργο του Ουμπέρτο Έκο. Ο Έκο διερευνά την λαϊκή κουλτούρα  (όπως και στο «Κήνσορες και θεράποντες») εστιάζοντας στον πρότυπο του υπερ- ήρωα που εμφανίζεται διαχρονικά από τον «Κόμητα Μοντεχρήστο» του Δουμά και τα «Μυστήρια των Παρισίων» του Ευγένιου Σύη, στον Αρσέν Λουπέν, τον Ροκαμβόλ, τον Ταρζάν και από εκεί στους συγχρόνους υπερ-ήρωες σαν τον Τζαίημς Μποντ. Την βασική ιδέα την παίρνει από τον Γκράμσι, ο οποίος μελετώντας τον «υπερανθρωπισμό» του Νίτσε, αναφέρει στα κείμενά του για την λαϊκή λογοτεχνία τον «λαϊκό υπεράνθρωπο» του Δουμά. Σε μια πρώιμη ερμηνεία του ο Έκο είχε διαβλέψει ότι ο υπεράνθρωπος των μαζών είναι μια αφήγηση που συνεχίζεται στον κινηματογράφο, κυρίως, με τους ξυρισμένους γίγαντες, τα πράσινα μπερέ, την βιονική γυναίκα, τα υπερ- ρομπότ, τους ακατάβλητους μαχητές των κόμικ κ.ά. Όπως διαπιστώνει και  ο Γκράμσι και επιβεβαιώνει ο Έκο πρόκειται για αφηγήσεις – «φαντασιώσεις του λαϊκού ανθρώπου, ένα όνειρο με ανοιχτά μάτια…μακρόχρονες φαντασιώσεις πάνω στην ιδέα της τιμωρίας των ενόχων για τις συμφορές που υποφέρουμε».
Max Tegmark, Life 3.0, Τι θα σημαίνει να είσαι άνθρωπος στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης, μτφρ: Νίκος Αποστολόπουλος, Τραυλός
Στη ζωή 1.0 ο άνθρωπος μπορούσε απλώς να επιβιώνει μέσα από την εξέλιξη πολλών γενεών χωρίς να μπορεί να παρέμβει. Στη ζωή 2.0 μπορούσε να επανασχεδιάσει μεγάλο μέρος του λογισμικού του: οι άνθρωποι μαθαίνουν πολύπλοκες νέες δεξιότητες και ανακαθορίζουν τους στόχους τους. Στη ζωή 3.0 (που δεν υπάρχει ακόμα στη γη) θα μπορεί να επανασχεδιάσει όχι μόνον το λογισμικό αλλά και το υλισμικό της αντί να περιμένει να εξελιχθεί σταδιακά. Ο Max Tegmark, φυσικός του ΜΙΤ και πρόεδρος του Ινστιτούτου για το Μέλλον της Ζωής αναλύει το πώς η ραγδαία εξέλιξη της Τεχνητής Νοημοσύνης μετασχηματίζει το παρόν και διαμορφώνει το μέλλον μας ταχύτερα από οιασδήποτε άλλη τεχνολογία. Προσπαθεί να απαντήσει πώς θα επηρεάσει η Τεχνητή Υπερνοημοσύνη, τον πόλεμο, το έγκλημα, τις θέσεις εργασίας, τον κόσμο όλο σε όλες του τις εκφάνσεις. Εξετάζει και ορισμένα κομβικά ζητήματα όπως αυτό της συνείδησης των ρομπότ, το μελλοντικό καθεστώς που θα υπερισχύσει στον γνωστό κόσμο, τι θα είναι τελικά ο άνθρωπος στην εποχή 3.0 και ποιος ο ρόλος του.  Ο συγγραφέας αναπτύσσει μια «έλλογη αισιοδοξία», ότι ο άνθρωπος τελικά θα τα καταφέρει.
Θωμάς Σίδερης, Τα τρένα της σιωπής, Οι πόλεις των εβραίων στο Τερεζίενσταντ και στην Τρεμπλίνα, Γαβριηλίδης
Το Τερεζίενσταντ και η Τρεμπλίνα είναι δύο πόλεις γκέτο που έστησαν οι ναζί ως προσωρινά κέντρα από τα οποία οι εβραίοι οδηγούνταν στα κρεματόρια. Το Τερεζίενσταντ ήταν ένα γκέτο για μουσικούς και καλλιτέχνες λίγο έξω από την Πράγα ενώ η Τρεμπλίνκα ένα σκληρό γκέτο όχι πολύ μακριά από τη Βαρσοβία. Πρόκειται για ένα docfiction όπου ο συγγραφέας ακολουθεί την ζωή δύο υπαρκτών μαρτύρων της ναζιστικής θηριωδίας: της πιανίστριας Άλις ΧερτζΣόμμερ και του ξυλουργού Γιάνκελ Γουέρνικ. Τα δύο αυτά στρατόπεδα ήταν η βιτρίνα του  καθεστώτος Χίτλερ, μάλιστα γυρίστηκαν και δύο ντοκιμαντέρ στο γκέτο της Τερεζίενσταντ για να αποδείξουν το πόσο ήσυχα και προστατευμένα περνούσαν οι κρατούμενοι, ενώ και στις δύο επισκέψεις ανώτατου κλιμακίου του Ερυθρού Σταυρού οι ναζί κατάφεραν να δείξουν μια πατίνα φυσιολογικής ζωής και κανονικότητας. Μετά τον πόλεμο αποκαλύφθηκε η μεγάλη απάτη. Στο τέλος του βιβλίου δημοσιεύεται το ημερολόγιο που κρατούσε ο Γουέρνικ και που στην αρχή το θεώρησαν ως «απάτη». Ο συγγραφέας ακολουθεί τους δύο ήρωες του και μετά την επάνοδο τους στα σπίτια τους, όταν γνώρισαν ένα νέο διωγμό. Μια ακόμα σημαντική μαρτυρία για το όνειδος του προηγούμενου αιώνα.
 Φωτεινή Ε. Καραμαλούδη, Ο καθηγητής Αναστάσιος Δαμβέργης, Η ιστορική οικογένεια των αγωνιστών και των φαρμακοποιών Δαμβέργη, έκδοση εκτός εμπορίου
Οι μονογραφίες αυτές, όπως της συγγραφέως Φωτεινής Ε.Καραμαλούδη, συμπληρώνουν και φωτίζουν πτυχές της ιστορίας μας, πολλές φορές από αθέατες οπτικές γωνίες. Ο καθηγητής Φαρμακευτικής Αναστάσιος Δαμβέργης ίδρυσε το 1906 δικό του φαρμακείο στο κέντρο της Αθήνας απέναντι ακριβώς από την Εθνική Βιβλιοθήκη στο κτήριο της Πρωίας. Μετά την κατεδάφιση του κτηρίου μεταφέρθηκε Πανεπιστημίου 6 για να κλείσει οριστικά το 2006. Ήταν όμως ήδη ένα χαρακτηριστικό τοπόσημο της πόλης. Η συγγραφέας μελετάει το γενεαλογικό δέντρο της οικογένειας Da Vergi ή Τα Βεργάκης από το Ρέθυμνο που ξεκινάει από τον 16^ο αιώνα. Ο Χατζή Ιωάννης Δαμβέργης υπήρξε από τους πρώτους Φιλικούς στην Κρήτη και η οικογένεια είδε  πολλά μέλη της  να μετέχουν στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα. Το κύριο μέρος του βιβλίου αφορά στον καθηγητή Αναστάσιο Δαμβέργη (1857-1920) και την σπουδαία σταδιοδρομία του. Αλλά παράλληλα διαβάζουμε και την πολιτιστική ιστορία της Αθήνας. Όταν ιδρύθηκε το φαρμακείο Δαμβέργη η Αθήνα δεν είχε ακόμα τηλέφωνο και τραμ. Το φαρμακείο εισήγαγε τις εξετάσεις καρδιάς, αγγείων ,πνευμόνων, ούρων, αίματος κ.τ.λ. και διέθετε σπάνια εργαλεία για την εποχή εκείνη. Ήταν από τα πρώτα φαρμακεία που πουλούσε καλλυντικά και καθιέρωσε τις χάρτινες σακούλες. Παράλληλα το 1933 ιδρύθηκε και η πρώτη φαρμακοβιομηχανία στη χώρα από τον Κώστα Δαμβέργη, γιο του Αναστασίου. Η πλούσια εικονογράφηση, οι μακέτες, τα διαφημιστικά και άλλα εικονιστικά στοιχεία συντείνουν στην ανασύσταση μιας εποχής και στην προσπάθεια να διατηρηθεί η μνήμη ως καίριος παράγων της πολιτιστικής συνέχειας. Ξεχωριστό πραγματικά βιβλίο.
Richard Glogg, Ο επίμονος ιστορικός, Μια ακαδημαϊκή οδύσσεια από την Οξφόρδη ως την Αθήνα, μτφρ: Κατερίνα Σχινά, Παπαδόπουλος
Ο καθηγητής ιστορίας Ρίτσαρντ Κλογκ πρωτοήρθε στην Ελλάδα το 1958 σε ηλικία 18 ετών και από τότε συνδέθηκε με την χώρα μας. Σπάνια οι ιστορικοί ασχολούνται μετά του οίκου τους. Ο Κλογκ αποφάσισε να ερευνήσει τι σκελετούς κρύβουν οι ντουλάπες των μεγάλων ακαδημαϊκών εδρών. Βαθύς γνώστης της Ελλάδας και της ιστορίας της θα διδάξει επί χρόνια ελληνική ιστορία στο King΄s College του Λονδίνου και παράλληλα θα γνωρίσει πρόσωπα και πράγματα της ελληνικής πολιτικής και πνευματικής σκηνής. Θα προκαλέσει την μήνιν  των ελλήνων εφοπλιστών και άλλων μεγάλων χορηγών  που χρηματοδοτούν την έδρα Κοραή και θα αναγκαστεί όπως ο προκάτοχος του, διάσημος ιστορικός, Τόινμπυ να αποχωρήσει. Μια ιδιόμορφη όσο και ενδελεχής εξιστόρηση των παρασκηνίων σε Λονδίνο και Αθήνα που δείχνουν το παραλογικό μεγαλείο αλλά και τη σύγκρουση συμφερόντων που συνήθως έχουν ως αποτέλεσμα να την πληρώνουν οι πνευματικοί δάσκαλοι.
Andre Kaspi, Helene Harter, Οι Αμερικανοί Πρόεδροι, Από τον Τζορτζ Ουάσινγκτον στον Ντόναλντ Τραμπ, μτφρ:Σώτη Τριανταφύλλου, Μεταίχμιο
Οι δύο συγγραφείς καθηγητές Ιστορίας στο Παρίσι και μελετητές της βορειοαμερικάνικης ιστορίας δίνουν ένα πανόραμα των προέδρων της Αμερικής από το 1789 έως σήμερα. Παράλληλα απαντούν σε σειρά ερωτημάτων σχετικά με την ιστορία της προεδρικής δημοκρατίας στις ΗΠΑ. Οι εκλογές στις ΗΠΑ απασχολούν όλο τον κόσμο, τα πρόσωπα που θα καταλάβουν το αξίωμα του προέδρου κρίνονται και επικρίνονται από το σύνολο των πολιτών της γης. Στο πόνημα απαντώνται ερωτήσεις όπως: τι κοινό έχει ο Τζορτζ Ουάσινγκτον με τον Τραμπ; Ποιες ανατροπές σημάδεψαν την ιστορία αυτού του αξιώματος; Ποια μπορεί να είναι η εξέλιξη και το μέλλον της αμερικανικής προεδρίας; Πώς το Σύνταγμα με τις τροποποιήσεις και τις διαφορετικές ερμηνείες του προστατεύει το πολίτευμα. Ποιοι είναι οι θεσμοί και πώς λειτουργούν σε σχέση με τον πρόεδρο;  O ρόλος των ΜΜΕ στην πολιτική σκηνή; Οι δυο συγγραφείς διατρέχουν μέσα από την ιστορία των προέδρων τη αμερικανική ιστορία και τις πτυχές της όσον αφορά την πολιτική, την κοινωνία και τον ιδιαίτερο πολιτισμό της.
Pierre– Andre Taguieff, Ο Αντισημιτισμός, μτφρ: Γιάννης Σιδέρης, Άγρα
Υπάρχουν πολλές κατηγορίες αντισημιτισμού αλλά σε γενικά πλαίσια αντισημίτης είναι ένας ρατσιστής που προσδιορίζεται από έναν στόχο : τους Εβραίους. Ο Πιερ – Αντρέ Τανγκίεφ , κοινωνιολόγος και πολιτικός αναλυτής, πολύ γνωστός στην Ελλάδα από τα μεταφρασμένα βιβλία του για τη συνωμοσιολογία, τον εθνικολαϊκισμό, τον ρατσισμό κ.ά, επιχειρεί σε αυτή την μελέτη μια σύνοψη της ιστορίας του Αντισημιτισμού. Από την παρατήρηση του Ζαν Πολ Σαρτρ ότι ο «αντισημιτισμός είναι ένας τρόπος θέασης του κόσμου» έως τις σημερινές θεωρίες συνωμοσιολογίας (για όλα φταίνε οι εβραίοι κλπ) ο Τανγκίεφ διατρέχει τις διάφορες όψεις ενός φαινομένου που εξακολουθεί να προκαλεί τις συνειδήσεις αλλά και τις πολιτικές εξελίξεις. Ταξινομεί τις διάφορες κατηγορίες αντισημιτισμού, μελετάει τη διασύνδεση του με παράλληλες ρατσιστικές θεωρίες και φθάνει στις σύγχρονες μεταλλάξεις της ιουδαιοφοβίας. Ευσύνοπτο και χρηστικό.
Ζαν Μαρκ Μαντοζιό, Μισέλ Φουκώ, η μακροημέρευση μιας απάτης, Φουκώφιλοι και φουκωλάτρες, μτφρ: Γ.Παπαδόπουλος, Ν.Ν.Μάλλιαρης, Μάγμα
Οι κατεδαφιστικές κριτικές όταν έχουν λόγο και επιχειρήματα είναι ακόμα πιο γοητευτικές . Ο Μαντοζιό αποφασίζει σε αυτό το μελέτημα να ξεσκεπάσει την απάτη των θεωριών του Φουκώ. Προστατευμένος από τους επιγόνους, τους μαθητές του αλλά και μεγάλη μερίδα του τύπου ο Φουκώ θεωρείται ο μεγαλύτερος σύγχρονος Γάλλος φιλόσοφος. Στη Γαλλία πολλοί λίγοι τόλμησαν να τον κριτικάρουν και μόνον οι άγγλοι ιστορικοί απάντησαν στις θεωρίες του. Ο Μαντοζιό  κρίνει όχι μόνον τα βασικά βιβλία του Φουκώ με τα οποία έγινε παγκόσμια γνωστός αλλά επίσης πολλά άρθρα του και δημόσιες παρεμβάσεις του. Στο στόχαστρο του θα βρεθούν οι φουκωικές απόψεις για την ιστορία, την επιστήμη, την πρακτική αλλά και οι ακρότητες των «οπαδών» του που προσπαθούν να κλέψουν κάτι από την δόξα του με πομφόλυγες και πυροτεχνήματα. Πολύ ενδιαφέρον έχει και ένα επίμετρο του συγγραφέα γραμμένο ειδικά για την ελληνική έκδοση όπου αναφέρεται στις δυσκολίες να εκδοθεί το βιβλίο του, κυρίως στην Ιταλία, όπως και οι προσπάθειες αποσιώπησης του στην πατρίδα του την Γαλλία.
Προσφωνήσεις του Άλδου Μανούτιου στα Αριστοτέλους Άπαντα (1495-1498), εισαγωγή: Κ.Σπ. Στάικος, απόδοση-σχολιασμός: Ιωάννης Ντεληγιάννης, Άτων
Στη σειρά «Ανθρωπιστική Βιβλιοθήκη», την οποία διευθύνει ο Κώστας Σπ. Στάικος εκδίδονται ποιητικά έργα, δοκίμια, επιγράμματα, επιστολές και προσφωνήσεις που παρουσιάζουν ενδιαφέρον σε σχέση με το κίνημα της ιταλικής Αναγέννησης. Στη σειρά των Απάντων του Αριστοτέλη που πρωτόεκδοσε ο Άλδος Μανούτιος υπήρχαν πρόλογοι και προσφωνήσεις χαρακτηριστικές για το κλίμα της εποχής, τον ρόλο της ελληνικής γλώσσας, την επιρροή του σταγειρίτη στους επιγόνους φιλοσόφους, τα πολιτισμικά στοιχεία της κοινωνίας της Αναγέννησης.  Στον εκτενή πρόλογό ο Κ.Σπ.Στάικος παραθέτει το ιστορικό των εκδόσεων των Απάντων του Αριστοτέλη, τα εκδοτικά και τυπογραφικά ζητήματα που είχε να αντιμετωπίσει ο Άλδος Μανούτιος, το πρόβλημα των συλλεκτών και των μεταφραστών των κειμένων, τα φιλολογικά ζητήματα, ερευνητικά θέματα που ανέκυψαν, ζητήματα επιμέλειας , διορθώσεων κλπ. Πρόκειται για μια δαιδαλώδη και τεράστια σε προσπάθεια αλλά και σε σημασία τυπογραφική δουλειά, που σταδιακά έρχεται στο φως και στην Ελλάδα μέσω των εκδόσεων Άτων.
Βασίλης Καραποστόλης, Μούσες εναντίον Σειρήνων, Ο γόνιμος άνθρωπος σ΄ έναν άγονο κόσμο, Πατάκης
Ο Βασίλης Καραποστόλης ίσως είναι ένας από τους ελάχιστους έλληνες συγγραφείς που διακονούν το λογοτεχνικό δοκίμιο. Χωρισμένο σε τρία μέρη το κείμενό του αυτό αναφέρεται στον σύγχρονο άνθρωπο που φέρεται και άγεται από τους κοινωνικούς μηχανισμούς χωρίς αυτός να βρίσκει τον εαυτό μέσα στο ανθρώπινο σύνολο- να αυτοπραγματώνεται. Ο ήρωας του σε πρώτο πρόσωπο αισθάνεται ότι δεν αυτοεπιβεβαιώνεται, δεν λειτουργεί έτσι ώστε να μπορεί να προσφέρει στον εαυτό του και στους υπόλοιπους. Μια παλιά φωτογραφία με γυναίκες που εργάζονται στην ύπαιθρο θα τον βάλει σε σκέψεις. Στο πρώτο μέρος ο ήρωας θα εγκαταλείψει την πόλη και θα βρεθεί σε ένα ειδυλλιακό ήσυχο μέρος στο βουνό. Εκεί για πρώτη φορά θα αναμετρηθεί με τον εαυτό του και τη χρησιμότητά του. Στο δεύτερο μέρος η συζήτησή του με μια μοναχή θα τον εμβάλλει σε σκέψεις σχετικά με την έννοια του θεού και αν ζητά αυτός κάτι από τους ανθρώπους ή αυτοί από τον θεό. Στο τρίτο μέρος θα βρεθεί για λίγο στην πόλη και θα ξανανιώσει την πίεση τω μηχανισμών, μια αφορμή για να ξανασκεφτεί πάλι τον δικό του δρόμο. Ένα δοκίμιο για το πώς αφήνεται ο άνθρωπος και επιλέγει πάντα τον ευκολότερο δρόμο, χωρίς να χρειαστεί να υπερπηδήσει εμπόδια και αντιστάσεις. Τον κόπο που χρειάζεται να σκεφτεί πάνω στην αιδώ, την ύβριν, την ανομία, την υπόληψη, το όνειδος της αργίας, το επαίσχυντο της αρπαγής, την αγνόηση του σωστού. Δοκίμιο για την υπέρβαση και την κατανόηση ενός άλλου τρόπου σκέψης για τη ζωή.
Πεσσόα, Α-Ω, μτφρ: Μαρία Παπαδήμα, Gutenberg
Ένα λεξιλόγιο – ανθολόγιο του περίφημου και πολύ αγαπητού στη χώρα μας  πορτογάλου συγγραφέα Πεσσόα. Η μεταφράστρια του Μαρία Παπαδήμα επιλέγει να προσεγγίσει τον κόσμο του Πεσσόα μέσα από εμβληματικές λέξεις των κειμένων του. Ανθολογεί από τα έργα που υπέγραψε με το όνομα του αλλά και από τα υπόλοιπα που τα υπέγραφε με ψευδώνυμα. Ο Πεσσόα έλεγε πως οι σκέψεις του γίνονται λέξεις και ότι για αυτόν «οι λέξεις είναι κορμιά που μπορείς να τ΄αγγίξεις, ορατές σειρήνες, ενσαρκωμένες ηδυπάθειες». Τόνιζε  ότι ο ίδιος είναι σε μεγάλο ποσοστό η πρόζα που γράφει. «Εκτυλίσσομαι σε περιόδους και παραγράφους, μου βάζω σημεία στίξης, και στην ακατάσχετη κατανομή των εικόνων ντύνομαι, όπως τα παιδιά, βασιλιάς με χαρτί εφημερίδας, ή, με τον ίδιο τρόπο δημιουργώ ρυθμό με μια σειρά από λέξεις, στεφανώνομαι σαν τους τρελούς, με ξερά λουλούδια, που εξακολουθούν να είναι ζωντανά στα όνειρά μου». Από την λέξη Αγάπη έως τη λέξη Ωραίο όλες οι λέξεις που σηματοδοτούν βασικές έννοιες του έργου του.
Terry Eagleton, Ιδεολογία, μια εισαγωγή, μτφρ: Μελέτης Λάμπρου, Πεδίο
Ο Τέρι Ίγκλετον δεν χρειάζεται παρουσίαση, είναι από τους ισχυρότερους εκπροσώπους του δοκιμιακού λόγου για την θεωρία της λογοτεχνίας αλλά και για θέματα πολιτικής, ιδεολογίας, ηθικής, φιλοσοφίας. Στη μελέτη αυτή καταπιάνεται με την αμφιλεγόμενη και πολλά παθούσα έννοια της ιδεολογίας. Παρουσιάζει μια μεγάλη γκάμα του περιεχομένου που πήρε η λέξη αυτή από τον Διαφωτισμό έως σήμερα. Κατά βάση μαρξιστής και ο ίδιος συσχετίζει την μαρξιστική αντίληψη με τις απόψεις άλλων φιλοσόφων και διανοητών όπως ο Νίτσε, ο Φρόιντ, ο Σοπενάουερ, ο Λούκατς, ο Γκράμσι, ο Αντόρνο, ο Μπουρντιέ κ.ά. Ιδιαίτερα ασχολείται με τα σχετικά νεότερα ρεύματα του δομισμού και μεταδομισμού και όπου η οξύτατη κριτική του ανιχνεύει  περάσματα ή εκλεκτικές συγγένειες με αυτά. Αν και γραμμένο το 1991 εξακολουθεί να αποτελεί ένα χρηστικό εργαλείο σκέψης.