Ηρακλής Πουαρό : "Έγκλημα στο Όριεντ Εξπρές" , της Άγκαθα Κρίστι
Άρθρο της Βερίνας Χωρεάνθη , κριτικού, μεταφράστριας και αρθρογράφου.
Η Άγκαθα Κρίστι έζησε μια μυθιστορηματική ζωή, που συμπεριλαμβάνει μέχρι και την ολιγοήμερη εξαφάνισή της μετά την αποκάλυψη μιας απιστίας του τότε συζύγου της – ένα γεγονός που, ωστόσο, δεν αναφέρεται στην αυτοβιογραφία της. Μέλος μιας ευκατάστατης οικογένειας της μεσαίας τάξης, η Άγκαθα υπηρέτησε σε νοσοκομείο του Ντέβον –της περιοχής όπου γεννήθηκε– κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, παρέχοντας υπηρεσίες στους στρατιώτες που επέστρεφαν από τα χαρακώματα. Παράλληλα, επιχειρούσε να κάνει το πρώτο της συγγραφικό βήμα, κάτι που αρχικά στέφθηκε με απόλυτη αποτυχία καθώς την απέρριψαν έξι φορές. Ωστόσο, το 1920 εξέδωσε τη Μυστηριώδη υπόθεση στο Στάιλς με ήρωα τον Ηρακλή Πουαρό, ένα βιβλίο που έμελλε να αλλάξει θεαματικά την πορεία και τη μετέπειτα φήμη της.
Τώρα πλέον είναι η αδιαμφισβήτητη «Βασίλισσα του Εγκλήματος» – τίτλος που βασίζεται σε μια σειρά από χαρακτηριστικά της γραφής της, αλλά και του τρόπου παρουσίασης των εκάστοτε ηρώων/υπόπτων της. Οι ιστορίες της είναι δομημένες κατά τέτοιον τρόπο, ώστε να δημιουργούν ένα κλίμα αγωνίας και μυστηρίου και να κατευθύνουν τον αναγνώστη –και, κατ’ επέκταση, τον θεατή, αν πρόκειται για κινηματογραφική/τηλεοπτική διασκευή του έργου– έτσι ώστε να υποψιάζεται τους δυνάμει δολοφόνους, χωρίς ποτέ να είναι σίγουρος ότι έχει ακολουθήσει τον σωστό συλλογισμό και έχει φτάσει στον σωστό ύποπτο.
Οι κεντρικοί ήρωές της, αξιομνημόνευτοι και επιβλητικοί, είναι πρωτότυποι και αντισυμβατικοί – θα μπορούσε κανείς να τους χαρακτηρίσει ακόμη και αντιήρωες. Η Μις Μαρπλ, η ηλικιωμένη ερασιτέχνις ντετέκτιβ, και ο Ηρακλής Πουαρό, ο ιδιόρρυθμος Βέλγος με τις δεκάδες παραξενιές, ερευνούν και διαλευκαίνουν τις υποθέσεις με τον δικό τους μοναδικό τρόπο, συχνά παραπλανώντας τόσο τους πραγματικούς ενόχους όσο και τους υπόλοιπους υπόπτους με τη φαινομενικά φευγάτη ή εκκεντρική συμπεριφορά τους.
Στο Έγκλημα στο Όριεντ Εξπρές, που εκδόθηκε πρώτη φορά το 1934, ο Ηρακλής Πουαρό εμπλέκεται αναπάντεχα σε μια περίπλοκη, ανατριχιαστική υπόθεση, με αφορμή έναν φόνο μέσα σε ένα πολυτελές τρένο, το οποίο ακινητοποιείται στην ερημιά εξαιτίας μιας άγριας χιονοθύελλας. Εμπνευσμένη από ένα αληθινό περιστατικό –την απαγωγή και, στη συνέχεια, τη δολοφονία του γιου του αεροπόρου Τσαρλς Λίντμπεργκ το 1932–, η Άγκαθα Κρίστι συνέθεσε μια από τις πιο αξέχαστες ιστορίες της, η οποία είναι και ιδιαίτερα ξεχωριστή, καθώς είναι από τις περιπτώσεις εκείνες όπου οι ένοχοι δεν τιμωρούνται. Μέσα στην ακινησία και τη σιωπή του χιονισμένου τοπίου, και με τη βεβαιότητα ότι ένας δολοφόνος κυκλοφορεί ελεύθερος στον περιορισμένο χώρο του τρένου, ο Ηρακλής Πουαρό καλείται να ρίξει φως σε μια υπόθεση που πηγαίνει χρόνια πίσω και η οποία δεν περιστρέφεται απλά γύρω από ένα θύμα δολοφονίας και έναν ένοχο.
Όντας, και όχι άδικα, ένα από τα πιο δημοφιλή έργα της Άγκαθα Κρίστι, το Έγκλημα στο Όριεντ Εξπρές είναι, οριακά, μια ιστορία τρόμου – αν συνυπολογίσει κανείς τις ιδιαίτερες συνθήκες όπου διαδραματίζεται: μια χώρα ξένη για τους πρωταγωνιστές, παγωνιά, απομόνωση, απουσία κάθε Αρχής, έλλειψη τρόπου διαφυγής, ένας φόνος χωρίς φαινομενικά κίνητρα, καθώς αρχικά το θύμα δεν φαίνεται να σχετίζεται με κανέναν από τους συνεπιβάτες του, ούτε και εκείνοι μεταξύ τους, τα στενά όρια των διαδρόμων και των διαμερισμάτων του τρένου – στοιχεία που δημιουργούν τις κατάλληλες συνθήκες για άσκηση ψυχολογικής πίεσης και πόλεμο νεύρων και που περιορίζουν σημαντικά τις δυνατότητες περαιτέρω έρευνας, καθώς είναι αδύνατη η πρόσβαση σε αρχεία, εφημερίδες και άλλες πηγές πληροφοριών.
Οι διάλογοι είναι καίριοι, συμπαγείς και όσο χρειάζεται αναλυτικοί και περιγραφικοί, η ιστορία εκτυλίσσεται στα καρέ με ακρίβεια και συνοχή, σε συμφωνία και αρμονία με το συναρπαστικό αλλά απέριττο ύφος της Άγκαθα Κρίστι.Είναι, ωστόσο, τα ίδια αυτά στοιχεία που ο δαιμόνιος ντετέκτιβ θα αξιοποιήσει προς όφελός του, ώστε να φτάσει στην άκρη του νήματος. Η απομόνωση αναγκάζει τον δολοφόνο να παραμείνει στο τρένο, ο σχετικά μικρός αριθμός των υπόπτων περιορίζει σημαντικά την ανάλογη διερεύνηση. Σύντομα, ο Ηρακλής Πουαρό αρχίζει να «διαβάζει» τους υπόπτους, ανακαλύπτοντας μυστικά, διπλές ταυτότητες, συνδέσεις και σχέσεις που όλοι είχαν καταφέρει, σε πρώτη φάση, να αποκρύψουν εντέχνως. Αποδεικνύεται ότι το θύμα πήγαινε γυρεύοντας και ότι δεν ήταν μόνο ένας ο δολοφόνος του. Οι ιδιάζουσες παράμετροι αυτής της υπόθεσης οδηγούν στη λύση της με έναν τρόπο που αποκαθιστά, έστω και καθυστερημένα, έστω και με την αφορμή της τέλεσης ενός φόνου, τη δικαιοσύνη.
Στην παρούσα έκδοση του αγαπημένου αυτού έργου της Άγκαθα Κρίστι σε μορφή graphic novel, ο Μπέντζαμιν φον Έκαρτσμπεργκ, Γερμανός συγγραφέας και εικονογράφος, αποδίδει με σεβασμό την ιστορία με έμφαση στα πιο κομβικά και ενδιαφέροντα σημεία της, ακολουθώντας πιστά το πρωτότυπο κείμενο του μυθιστορήματος. Οι διάλογοι είναι καίριοι, συμπαγείς και όσο χρειάζεται αναλυτικοί και περιγραφικοί, η ιστορία εκτυλίσσεται στα καρέ με ακρίβεια και συνοχή, σε συμφωνία και αρμονία με το συναρπαστικό αλλά απέριττο ύφος της Άγκαθα Κρίστι.
Την εικονογράφηση έχει αναλάβει ο Τσάικο, κομίστας από την Κίνα, του οποίου η τεχνική παραπέμπει στα κόμικς της δεκαετίας του ’50 και τα Κλασικά Εικονογραφημένα, ιδίως σε ό,τι αφορά την απεικόνιση προσώπων και εκφράσεων. Η χρήση των μουντών χρωματικών αποχρώσεων, με το γκρι, το πετρόλ και το λευκό να διανθίζονται περιστασιακά με επεμβάσεις από σκούρο κόκκινο και κεραμιδί, δημιουργεί ένα διακριτικό εφέ που θυμίζει τον επιχρωματισμό με φίλτρα των ασπρόμαυρων ταινιών.
Ειδικότερα
τα αντικείμενα και οι επιφάνειες που εμφανίζονται με κόκκινο χρώμα θα
μπορούσαμε να πούμε ότι συμβολίζουν το αίμα, το έγκλημα που διαπράττεται
στο τρένο, αλλά και εκείνο που είχε τελεστεί χρόνια πριν και έγινε η
αιτία για το δραματικό συμβάν στο Όριεντ Εξπρές. Συμβολίζουν επίσης την
επιθυμία για εκδίκηση που έφερε, αναπόφευκτα, ανθρώπους ηθικούς, καλούς
και καθ’ όλα νομοταγείς, στη θέση των δολοφόνων, και υπενθυμίζουν
συνεχώς όλα αυτά τα θέματα που αποτελούν το υπόβαθρο της ιστορίας.Αν και τα βιβλία λογοτεχνών της φήμης και της εμβέλειας της Άγκαθα Κρίστι είναι λίγο-πολύ γνωστά, πάντοτε οι εκδόσεις, οι διασκευές και οι κινηματογραφικές/τηλεοπτικές μεταφορές τους παρουσιάζουν εξαιρετικό ενδιαφέρον, καθώς η αξία τους είναι διαχρονική και είναι κείμενα που, όπως λέμε, δεν γερνάνε ποτέ. Τα graphic novels, που κερδίζουν έδαφος όλο και περισσότερο, είναι έργα με μεγάλη καλλιτεχνική αξία, πόσο μάλλον όταν αποδίδουν κείμενα κλασικά που έρχονται από άλλες εποχές. Όχι μόνο συντελούν στο να έρθουν σε επαφή με αυτά τα κείμενα και οι νεότερες γενιές με έναν τρόπο άμεσο, που σέβεται απόλυτα τα αυθεντικά έργα και παρακινεί τον αναγνώστη να τα αναζητήσει, αλλά και ταυτόχρονα επιβεβαιώνουν τους λόγους για τους οποίους τα συγκεκριμένα έργα καθιερώθηκαν ως κλασικά, υπογραμμίζοντας τη δεδομένη διαχρονικότητά τους, την αντοχή τους στον χρόνο. Κάθε λογοτεχνικό είδος και η μετεξέλιξή του έχουν τις απαρχές τους σε πρωτοπόρους συγγραφείς του παρελθόντος, και για την αστυνομική λογοτεχνία τόσο η Άγκαθα Κρίστι όσο και ο Σερ Άρθουρ Κόναν Ντόιλ θα είναι σημεία αναφοράς και τα έργα τους πηγές έμπνευσης για τους μεταγενέστερους εκπροσώπους του είδους όσα χρόνια και αν περάσουν.
Ηρακλής Πουαρό: Έγκλημα στο Όριεντ Εξπρές
Agatha Christie
διασκευή: Benjamin von Eckartsberg
εικονογράφηση: Chaiko
μετάφραση: Τατιάνα Γαλάτουλα
Διόπτρα
64 σελ.
ISBN 978-960-605-401-3
Τιμή €11,10
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου