ΙΑΚΩΒΟΣ ΚΑΜΠΑΝΕΛΛΗΣ
Ο σημαντικότερος εν ζωή έλληνας θεατρικός συγγραφέας. Σήμερα γιορτάζει τα 85 του χρόνια, πλούσια σε περιπέτειες και συγγραφική δράση.
Μολονότι δεν ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές του σπουδές , κάλυψε τα μορφωτικά του κενά διαβάζοντας συνεχώς βιβλία και μαθαίνοντας ξένες γλώσσες.
Στην Κατοχή συνελήφθη από τους Γερμανούς για αντιστασιακή δράση και εγκλείστηκε στο φοβερό στρατόπεδο Μαουτχάουζεν , από το 1943 έως το 1945, όπου επιβίωσε ως εκ θαύματος.
Η επιστροφή του στην Ελλάδα και η συναναστροφή του με τον Κάρολο Κουν, ιδρυτή του Θεάτρου Τέχνης, του αποκάλυψε το μαγικό κόσμο του θεάτρου, στον οποίο έκτοτε αφοσιώθηκε ολοκληρωτικά.
Από το 1950, οπότε ανέβηκε το πρώτο του έργο στη σκηνή από το θίασο του Αδαμάντιου Λεμού ( Ο χορός πάνω στα στάχια), έως τις μέρες μας έγραψε συνολικά 19 θεατρικά έργα, 4 σενάρια για ισάριθμες κινηματογραφικές ταινίες, ενώ διασκεύασε πολλά θεατρικά για τον κινηματογράφο..
Τα πιο σημαντικά από τα θεατρικά του είναι: "Έβδομη μέρα της δημιουργίας", "Η Αυλή των θαυμάτων", "Ηλικία της νύχτας", "Παραμύθι χωρίς όνομα", "Γειτονιά των Αγγέλων", "Βίβα Ασπασία", "Οδυσσέα γύρισε σπίτι", "Αποικία των τιμωρημένων", "Το μεγάλο μας τσίρκο", "Ο εχθρός λαός" και "Πρόσωπα για βιολί και ορχήστρα".
Το έργο του « Το μεγάλο μας τσίρκο» παίχτηκε με τεράστια επιτυχία την περίοδο 1972-1973 από το θίασο Καρέζη-Καζάκου και αποτέλεσε ένα από τα κορυφαία γεγονότα εκδήλωσης της δυσφορίας του δημοκρατικού λαού εναντίον της χούντας των συνταγματαρχών.
Ιδού ένα μικρό δείγμα γραφής της τολμηρής πένας του Ιάκωβου Καμπανέλλη από το συγκεκριμένο έργο:
Μεγάλα νέα φέρνω από 'κει πάνω
περίμενε μια στάλα ν' ανασάνω
και να σκεφτώ αν πρέπει να γελάσω
να κλάψω, να φωνάξω, ή να σωπάσω
Οι βασιλιάδες φύγανε και πάνε
και στο λιμάνι τώρα, κάτω στο γιαλό
οι σύμμαχοι τους στέλνουν στο καλό
Καθώς τα μαγειρέψαν και τα φτιάξαν
από 'ξαρχής το λάκκο τους εσκάψαν
κι από κοντά οι μεγάλοι μας προστάτες
αγάλι-αγάλι εγίναν νεκροθάφτες
Και ποιος πληρώνει πάλι τα σπασμένα
και πώς να ξαναρχίσω πάλι απ' την αρχή
κι ας ήξερα τουλάχιστον γιατί
Το ριζικό μου ακόμα τι μου γράφει
το μελετάνε τρεις μηχανογράφοι
Θα μας το πουν γραφιάδες και παπάδες
με τούμπανα, παράτες και γιορτάδες
Το σύνταγμα βαστούν χωροφυλάκοι
και στο παλάτι μέσα οι παλατιανοί
προσμένουν κάτι νέο να φανεί
Στολίστηκαν οι ξένοι τραπεζίτες
ξυρίστηκαν οι Έλληνες μεσίτες
Εφτά ο τόκος πέντε το φτιασίδι
σαράντα με το λάδι και το ξύδι
Κι αυτός που πίστευε και καρτερούσε
βουβός φαρμακωμένος στέκει και θωρεί
τη λευτεριά που βγαίνει στο σφυρί
Λαέ, μη σφίξεις άλλο το ζωνάρι
μην έχεις πια την πείνα για καμάρι
Οι αγώνες που' χεις κάνει δεν 'φελάνε
το αίμα το χυμένο αν δεν ξοφλάνε
Λαέ, μη σφίξεις άλλο το ζωνάρι
η πείνα το καμάρι είναι του κιοτή
του σκλάβου που του μέλλει να θαφτεί.
Από τα κινηματογραφικά του σενάρια ξεχωρίζουν η καταπληκτική «Στέλλα» , που σκηνοθέτησε ο Μιχάλης Κακογιάννης, και « Ο δράκος» του Νίκου Κούνδουρου, η σημαντικότερη ίσως ταινία του μεταπολεμικού μας κινηματογράφου, απόσπασμα της οποίας αναρτούμε.
Κρίνοντας συνοπτικά το έργο του Καμπανέλλη μπορούμε να πούμε ότι είναι ένα κράμα ρεαλισμού και ποίησης που αποτυπώνει με τον πιο πειστικό τρόπο τη διχασμένη ψυχή του μεταπολεμικού Έλληνα, αυτού του παράξενου βαλκάνιου όντος που αμφιρρέπει ανάμεσα στο ρομαντισμό και τη χυδαιότητα, την ντομπροσύνη και το χαφιεδισμό, τη γενναιοδωρία και την τσιγκουνιά, τη λεβέντικη στάση και τη δουλοπρέπεια, την προοδευτικότητα και την οπισθοδρόμηση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου