VOX και PP σβήνουν την ιστορική μνήμη και αναβιώνουν τον Φρανκισμό
Καθώς πληθαίνουν οι ενδείξεις πως η άνοδος της ακροδεξιάς θα υπονομεύσει την ευρωπαϊκή «Μεγάλη Συμμαχία», ανάμεσα στο ΕΛΚ και το ΕΣΚ, στην Ισπανία το δεξιό Λαϊκό Κόμμα (ΡΡ) έχει αρχίσει ήδη να προβάρει τη διαφαινόμενη συνεργασία της ευρύτερης δεξιάς. Άλλωστε, ήδη σε πολλές Αυτόνομες Περιφέρειες στην Ισπανία το ΡΡ ελέγχει τις τοπικές κυβερνήσεις σε συνεργασία με το ακροδεξιό Vox ή κυβερνά χάρις στην κοινοβουλευτική στήριξή του.
Και φυσικά, πέρα από τη νομοθέτηση οπισθοδρομικών μέτρων για την κοινωνία, την οικονομία, τις διάφορες ταυτοτικές ομάδες (μετανάστες, LGTB, γυναίκες), την εκπαίδευση και το περιβάλλον υπό την πίεση των ακροδεξιών, οι κυβερνήσεις αυτές έχουν ξεκινήσει να εφαρμόζουν και τον ιστορικό αναθεωρητισμό, με γνώμονα τον «αντικομμουνισμό» και τον εθνικισμό, που επιδιώκουν όλα τα συντηρητικά κόμματα στην Ευρώπη. Ένας αναθεωρητισμός που στην Ισπανία ραγδαία επιβάλλεται σε όλες τις Περιφέρειες όπου συγκυβερνούν το ΡΡ και το Vox. Και η αρχή έγινε με τις αλλεπάλληλες καταργήσεις του Νόμου για τη Δημοκρατική Μνήμη, που αφορά την περίοδο του Φρανκισμού και των εγκλημάτων του.
Η αρχή έγινε στις 15 Φεβρουαρίου από την Αραγονία. Ακολούθησαν μέσα στον Μάρτιο η Καστίλη και Λεόν και πιο πρόσφατα η Βαλένσια. Ενώ είναι πιθανόν να ακολουθήσουν και άλλες Περιφέρειες με συγκυβέρνηση, όπως οι Βαλεαρίδες ή σε άλλες, όπως η Καντάβρια και η Εξτρεμαδούρα, όπου το κυβερνών ΡΡ στηρίζεται κοινοβουλευτικά από το Vox, το οποίο ήδη του ασκεί πιέσεις για την κατάργηση του Νόμου. Μάλιστα, ο χρονισμός της κατάργησης αυτής σχεδιάσθηκε για να συμπίπτει με την 100ή επέτειο της γέννησης του Φράνκο.
Εν γένει η κατάργηση του νόμου αυτού, που και στις τρεις αυτές περιοχές είχε ψηφισθεί από την προηγούμενη σοσιαλιστική κυβέρνηση, αποτελούσε άλλωστε και ρήτρα στο εκάστοτε σύμφωνο συνεργασίας ανάμεσα στο PP και το Vox. Φυσικά, πάντα η επίσημη δικαιολογία υποστηρίζει πως η νομοθεσία ήταν αιτία πόλωσης στην κοινωνία. Ως μεροληπτική ερμηνεία μίας μόνο πολιτικής πτέρυγας των γεγονότων δεν κάλυπτε όλα τα θύματα των πολιτικών αντιπαραθέσεων, ούτε και αυτά της τρομοκρατίας. Νομιμοποιήθηκε κοντολογίς ένας ανοίκειος συμψηφισμός ανάμεσα στη στυγερή περίοδο της δικτατορίας του Φράνκο και τα θύματα της ΕΤΑ, ανάμεσα στη μεμονωμένη και περιθωριοποιημένη παράνομη δράση μίας ομάδας και την οργανωμένη και τυραννική κρατική καταστολή, τις συστηματικές διώξεις, τα βασανιστήρια, τη λογοκρισία, τον έλεγχο της καθημερινότητας, που έπληττε μία ολάκερη χώρα, κάθε μέρα, κάθε ώρα.
Για τους τοπικούς βουλευτές των δύο δεξιών παρατάξεων, που ψήφισαν την κατάργησή του, ο Νόμος προσβάλλει «την ελευθερία της έκφρασης», καθώς στρέφεται ενάντια στους απολογητές της στυγερής εκείνης περιόδου και αφού δεν προβλέπει λιβανωτούς για την εθνοσωτήριο διακυβέρνηση του δικτάτορα, συνιστά μια «επίσημη πολιτική αφήγηση», που μόνος της στόχος είναι να «διχάσει τους Ισπανούς στον 21ο αιώνα». Μάλιστα, ο εκπρόσωπος του Vox στην Καστίλλη και Λεόν κατηγόρησε τη σοσιαλιστική κυβέρνηση του PSOE για την «εκταφή του Φράνκο». «Χάρις σε εσάς είναι πιο ζωντανός μέσα στην αντιπαράθεση αυτή απ’ ό,τι πριν από 30 χρόνια», δήλωσε σκωπτικά.
Αλλά η προσπάθεια να ξαναγράψουν οι δύο παρατάξεις της δεξιάς, με διαστροφή των γεγονότων και ψευδείς αναπαραστάσεις, την Ιστορία, δε σταματά στην κατάργηση ενός Νόμου που αποκαθιστά τη μνήμη και τη θυσία μιας μεγάλης μερίδας του ισπανικού λαού, που είτε υπέμεινε την ήττα των δημοκρατικών δυνάμεων επί σχεδόν 40 χρόνια μέσα στη χώρα, βιώνοντας τις διώξεις και τον τρόμο, είτε φεύγοντας στο εξωτερικό, φοβούμενοι πως θα βρεθούν όπως τόσοι άλλοι εν στόματι μάχαιρας. Το ριζοσπαστικοποιημένο πλέον συντηρητικό κόμμα και οι ακροδεξιοί, προετοιμάζουν -αρχής γενομένης από την Καστίλλη και Λεόν, για να ακολουθήσει η Βαλένσια- έναν προσχηματικό και ψευδεπίγραφο Νόμο για την Ομόνοια ή Συμφιλίωση (Ley de la Concordia), προκειμένου να καλύψουν με ένα περίβλημα ουδετερότητας και υποκριτική πλουραλισμού την εκστρατεία τους για να παραχαραχθεί η ιστορική μνήμη. Μία εκστρατεία που από καιρό προωθεί και πασχίζει να επιβάλει όπου έχει επιρροή.
Πάντοτε η ακροδεξιά καταφεύγει στη μεταφυσική χρήση των εννοιών, όπως η ομόνοια και η ενότητα του λαού, όποτε θέλει ουσιαστικά να προωθήσει την πόλωση και τον διχασμό, όταν θέλει να παροξύνει το ταξικό μίσος για να καταστείλει τους κοινωνικούς αγώνες και να μαυλίσει τη συνείδηση των μαζών για το ποιός είναι ο πραγματικός αντίπαλος. Όπως τόνιζε και ο Τ. Χομπς το θεωρητικό και πολιτικό κακό ταυτίζονται με την πληθώρα των ονομάτων/εννοιών που δεν ανταποκρίνονται σε κάποια πραγματικότητα (αλλά την ορίζουν, όπως αυτά του «καλού» και του «κακού» και κυρίως δεν χρησιμοποιούνται χρηστά και από πρόσωπα που δεν θα έπρεπε ούτε καν να τα χρησιμοποιούν. Και τούτο γιατί μέσα στους Νομούς της Ομόνοιας/Συμφιλίωσης, που παρουσιάσθηκαν στην Καστίλλη και Λεόν και στη συνέχεια στη Βαλένσια δεν γίνεται η παραμικρή μνεία στον Φράνκο και τα εγκλήματα του ή τον Εμφύλιο Πόλεμο, δεν αναφέρεται πουθενά η λέξη δικτατορία. Απεναντίας υπερισχύουν οι υπαινιγμοί για τη δράση αριστερών ομάδων (ειδικότερα τις FRAP και GRAPO), οι οποίες όμως -οποία ειρωνεία!-συστήθηκαν στη διάρκειά της και έδρασαν ενάντια στη δικτατορία, διαλυόμενες μετά ή μετασχηματιζόμενες σε κόμματα (η GRAPO εντάχθηκε στο ΚΚ Ισπανίας). Και φυσικά κάνοντας ιδιαίτερη νύξη στη βασκική αυτονομιστική οργάνωση ΕΤΑ, τον πιο αδυσώπητο αντίπαλο του Φράνκο, την οποία τρόπον τινά εξισώνει με τα θύματα της ισλαμικής τρομοκρατίας, που επίσης ταυτίζεται αδιάκριτα χάρις στον νόμο αυτό με την εικόνα του μετανάστη, άλλου προνομιακού στόχου του Vox. Ή όπως θυμήθηκε ανακοινώνοντας τον Νόμο ο Μανουέλ Λιάνος , εκπρόσωπος του Vox στη Βαλένσια, «τα εγκλήματα του ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Μετώπου από το 1931». Μόνο που το Λαϊκό Μέτωπο (Frente Popular) δημιουργήθηκε μετά το πραξικόπημα του Φράνκο το 1936 και τα εγκλήματα στα οποία αναφέρεται δεν συγκρίνονται, ως πράξεις λαϊκής εκδίκησης ενάντια σε τσιφλικάδες, στρατιωτικούς και ιερείς για τη δεινοπάθεια των χρόνων της προηγούμενης δικτατορίας του Πρίμο ντε Ριβέρα!
Με αυτόν τον τρόπο, η συντηρητική δεξιά και το Vox παρ’ όλο που το αρνούνται, επιδιώκουν μια αντι-ιστορική εξίσωση της δικτατορίας και της δημοκρατίας, μέσω των θυμάτων. Ένας συμψηφισμός ασύμμετρος καθότι και σε αριθμό, αλλά πολύ περισσότερο σε αντικειμενικές συνθήκες και χρονικές διαστάσεις υπό τις οποίες αυτά υπέκυψαν, ήσαν πολύ διαφορετικές. Δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να συγκριθεί το μέγεθος και το εύρος των θυμάτων, αλλά πολύ περισσότερο η ατμόσφαιρα της διάχυτης καταστολής, του φόβου και της καθημερινής και συναισθηματικής καταπίεσης, ούτε και το πολιτικό κλίμα αφ’ ενός της δικτατορίας και αφ’ ετέρου της μεμονωμένης τρομοκρατίας σε συνθήκες δημοκρατίας. Στην πρώτη περίπτωση, η καταστολή και ο τρόμος που απεργάζεται η εξουσία εκτείνεται σε όλη την κοινωνία, στη δεύτερη τα πλήγματα έχουν συγκεκριμένους στόχους της εξουσίας. Βεβαίως και η δράση της ΕΤΑ, ιδίως μετά την παλινόρθωση της δημοκρατίας μπορεί να θεωρηθεί αμφιλεγόμενη, όμως στην αρχική της φάση η οργάνωση «δοξάστηκε» χάρις στην ένοπλη αντίσταση κατά του τυραννικού ζυγού της φρανκικής κρατικής μηχανής στους μη «καστιλιάνικους» λαούς, που συνθέτουν το πολιτιστικό μωσαϊκό της χώρας της Ιβηρικής.
Άλλωστε, τη «σταυροφορία» του εξισπανισμού που επιχείρησε ο Φράνκο αισθάνονται οι σημερινοί επίγονοί του στο Vox ότι συνεχίζουν, εφαρμόζοντας περιορισμούς στις καταλανικές διαλέκτους, που είναι επίσημες κατά τ’ άλλα και ισότιμες σε εκπαίδευση και διοίκηση, στη Βαλένσια και τις Βαλεαρίδες και πιέζοντας για την ακόμη μεγαλύτερη περιθωριοποίηση των άλλων τοπικών διαλέκτων στην Εξτρεμαδούρα. Όπως είναι φυσικό και σε τούτην την περίπτωση το πρόσχημα είναι η «ενότητα του έθνους» και η ακεραιότητα της πατρίδας, που οι αυτονομιστές -με πρώτους τους Βάσκους και τους Καταλανούς- επιδιώκουν να κατακερματίσουν και η πολιτιστική κυριαρχία της παράδοσης (βλέπε φερ’ ειπείν την καστιλιάνικη γλώσσα και την κουλτούρα της ταυρομαχίας και την επαναφορά της κατήχησης στα σχολεία).
Η κατάργηση του Νόμου για τη Δημοκρατική Μνήμη προφανώς αποτελεί μία νίκη του Vox επί του ΡΡ. Γιατί η παράταξη του Σαντιάγο Αμπασκάλ κατάφερε και επέβαλε την ατζέντα του στους συντηρητικούς και με τούτον τον τρόπο κατέδειξε την κυρίαρχη τάση της στιγμής, όχι απλά στην Ισπανία, αλλά και στην Ευρώπη. Η διαφαινόμενη άνοδος της ακροδεξιάς και τρομάζει την παραδοσιακή δεξιά, αλλά και τη νομιμοποιεί πλέον να παραμερίσει το ταμπού της συνεργασίας της με την ακραία πτέρυγά της και πιο εύκολα να εφαρμόσει το νεοφιλελεύθερο πρόγραμμά της χωρίς τις αναγκαίες παραχωρήσεις στο κοινωνικό κράτος, τα δικαιώματα και τις ελευθερίες.
Γιώργης-Βύρων Δάβος
Ο Γιώργης-Βύρων Δάβος εργάζεται ως δημοσιογράφος και κριτικός Τέχνης και διδάσκει Αισθητική στην Ακαδημία της Μπρέρα (Μιλάνου) και Κοινωνιογλωσσολογία και Λογική Φιλοσοφία της Γλώσσας στο Πανεπιστήμιο του Βίγο (Ισπανία), ενώ στον ελεύθερο χρόνο του….γράφει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου