Mildred Pierce /Θύελλα σε μητρική καρδιά : Σεξ και απληστία σε ένα αγέραστο νουάρ

 Η Μίλντρεντ Πιρς διαθέτει υπέροχα πόδια, ταλέντο στη μαγειρική και ατσάλινο κουράγιο. Χάρη σε όλα αυτά κατάφερε να ξεπεράσει το διαζύγιό της και την ανέχεια, ξεφεύγοντας από τη μιζέρια της μικροαστικής της ζωής.

Δύο όμως είναι οι μεγάλες της αδυναμίες: οι αργόσχολοι άντρες και η άπληστη και ανικανοποίητη κόρη της, η Βίντα, η οποία δεν θα διστάσει να διεκδικήσει για τον εαυτό της ό,τι η μητέρα της αγωνίστηκε να αποκτήσει.


Ένα μυθιστόρημα καθηλωτικής συναισθηματικής έντασης, διεισδυτικής κοινωνικής παρατήρησης με μια συγκλονιστική ηρωίδα.

"Ο James M. Cain είναι ο ποιητής της αμερικάνικης hard-boiled αστυνομικής λογοτεχνίας"

("Washington Post")


"Σεξ και απληστία: ο Cain καταφέρνει να αποδώσει τα αρχέγονα ανθρώπινα ένστικτα με τον πιο λιτό και εύστοχο τρόπο". 

("New York Times")

___________________________________

Θύελλα σε μητρική καρδιά

 Πηγή: bookpress.gr

Της Χίλντας Παπαδημητρίου

Ο Τζέιμς Μάλαχαν Κέιν (1892-1977) παρουσιάζει το εξής διπλό παράδοξο: υπήρξε από τους πρωτοπόρους δημιουργούς του σκληροτράχηλου (hard-boiled) αστυνομικού μυθιστορήματος, μαζί με τον Χάμετ και τον Τσάντλερ – αλλά ντρεπόταν γι' αυτό και δεν ήθελε να τον θεωρούν συγγραφέα αστυνομικών βιβλίων.

Το δεύτερο παράδοξο είναι ότι ενώ έχει δημιουργήσει μερικές από τις πιο πειστικές κι επικίνδυνες femme fatale της παγκόσμιας λογοτεχνίας (όπως την Κόρα στο Ο Ταχυδρόμος χτυπάει πάντα δύο φορές, την Φύλλις στη Διπλή Αποζημίωση ή την Κάντυ στην Πεταλούδα), το 1941, γράφοντας την ιστορία της Μίλτρεντ Πιρς, σκιαγράφησε με μοναδική οξυδέρκεια το πορτρέτο μιας απλής νοικοκυράς που οι συνθήκες την αναγκάζουν να πάρει τη ζωή της στα χέρια της.

Το Μεγάλο Κραχ, οι προκαταλήψεις και η αλλαζονεία της επιτυχίας 

Το βιβλίο κυκλοφόρησε πρόσφατα από το Μεταίχμιο, σε νέα μετάφραση της Ιωάννας Καρατζαφέρη, με τον τίτλο που είχαν επιλέξει οι κινηματογραφικοί διανομείς για την ταινία του 1945 - Θύελλα σε μητρική καρδιά. Παρότι στην κινηματογραφική διασκευή του βιβλίου υπάρχει ένας φόνος (μια προσπάθεια των παραγωγών να επαναλάβουν την επιτυχία του Ταχυδρόμου και της Αποζημίωσης), η ιστορία της Μίλτρεντ Πιρς είναι περισσότερο ένα ψυχολογικό νουάρ, που θίγει με ρεαλισμό το επίκαιρο θέμα των ημερών μας: την οικονομική κρίση και τις επιπτώσεις της σε μια οικογένεια. Λίγο μετά το Μεγάλο Κραχ του '29, η Μίλτρεντ Πιρς διώχνει τον άνεργο κι άπιστο σύζυγό της και γίνεται «...ο μεγάλος αμερικάνικος θεσμός που δεν μνημονεύεται ποτέ την 4η Ιουλίου – μια χωρισμένη που έχει δυο παιδιά να αναθρέψει». Με όπλο το ταλέντο της στη μαγειρική και στο νοικοκυριό, πιάνει δουλειά σαν σερβιτόρα σ' ένα μικρό εστιατόριο και τα βράδια ψήνει πίτες και τούρτες που τις πουλάει στη γειτονιά. Με σκληρή δουλειά και έξυπνες κινήσεις, καταφέρνει να ανοίξει ένα δικό της μικρό καφέ, παρά τις αναποδιές που αντιμετωπίζει στην προσωπική της ζωή: η μικρή της κόρη πεθαίνει αιφνιδίως, η μεγαλύτερη εξελίσσεται σε μια αλαζονική, συμφεροντολόγα και ύπουλη έφηβη, που περιφρονεί τη μητέρα της επειδή είναι μια σκληρά εργαζόμενη γυναίκα.

Θα μπορούσε να θεωρηθεί αρχέτυπο σαπουνόπερας, αν ο Κέιν δεν ήταν δεξιοτέχνης της γραφής και δεν διάνθιζε την πλοκή με ρεαλιστικές σκηνές. 

Το βιβλίο θα μπορούσε να θεωρηθεί αρχέτυπο σαπουνόπερας, αν ο Κέιν δεν ήταν δεξιοτέχνης της γραφής και δεν διάνθιζε την πλοκή με ρεαλιστικές σκηνές και παρατηρήσεις που αφορούν την ανεργία, τις ταξικές προκαταλήψεις ακόμα και στις δημοκρατικές ΗΠΑ, τη ματαιότητα του αμερικάνικου ονείρου. Οι σκηνές όπου η Μίλτρεντ Πιρς αναζητεί δουλειά είναι σπαρακτικές στην επικαιρότητά τους. Το ίδιο και η άνοδος και η πτώση των επιχειρήσεων της ηρωίδας, που θυμίζουν υπερβολικά έντονα την πρόσφατη ελληνική ιστορία. Με σκληρή δουλειά, οικονομία και τη βοήθεια των στενών της φίλων, η Μίλτρεντ Πιρς φτιάχνει μια περιουσία και τη χάνει εξίσου γρήγορα όταν αρχίζει να ζει πέρα από τις δυνατότητές της, ξεχνώντας την τάξη της και τις αρχές της.

Η αμερικάνικη λογοτεχνία του '30 που ανήκει ή βρίσκεται στα όρια του hard-boiled, είναι σαν να περιγράφει τη σημερινή ελληνική πραγματικότητα: η φούσκα του χρηματιστηρίου και η κατάρρευση της οικονομίας, η ανεργία και η καταστροφή της μεσαίας και της εργατικής τάξης, το βάρος συντήρησης των οικογενειών που πέφτει συχνά στις γυναίκες (ως πιο κακοπληρωμένη και υπάκουη εργατική δύναμη), η αλληλεγγύη των αδύναμων και η αδυναμία των πρώην πλούσιων να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες. Η δημιουργία μιας γενιάς αδίστακτων ανδρών και γυναικών που θα βάλουν τα θεμέλια του πιο σκληρού μεταπολεμικού καπιταλισμού.

Το πολυεπίπεδο έργο του Κέιν

Ο Τζέιμς Κέιν ασχολήθηκε με το γράψιμο σε σχετικά μεγάλη ηλικία, μετά τα 40 του χρόνια, αν και στα νιάτα του είχε κάνει κάποιες αποτυχημένες προσπάθειες να γράψει ένα Μεγάλο Αμερικάνικο Μυθιστόρημα. Η ματιά του διαφέρει τελείως από των άλλων, μεγάλων συγγραφέων του είδους: ο Χάμετ κι ο Τσάντλερ διηγούνταν τις ιστορίες τους μέσα από την οπτική των εκπροσώπων του νόμου – αστυνομικών ή ιδιωτικών ντετέκτιβ· ο Κέιν έδωσε το λόγο στους μπερδεμένους, διεφθαρμένους ενίοτε, καθημερινούς ανθρώπους που καταφεύγουν στο έγκλημα παρασυρμένοι από κάποιο πάθος: την ερωτική εμμονή, την απληστία, την ανάγκη για εκδίκηση. Η γραφή του, πίσω από την επιφανειακή απλότητά της, κρύβει πολλή δουλειά και μελέτη. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι ο Αλμπέρ Καμύ ανήκε στους θαυμαστές του, και είχε παραδεχτεί ότι έγραψε τον Ξένο επηρεασμένος από τα βιβλία του Κέιν.

Ο Κέιν περιέγραψε με σχεδόν ταξικούς όρους την ανάπτυξη της μικροαστικής τάξης στην Καλιφόρνια τη δεκαετία του '30.

Τα βιβλία του Τζέιμς Κέιν είναι ευανάγνωστα, καθώς ο στόχος του ήταν οι ήρωες του να μιλούν σαν απλοί και καθημερινοί άνθρωποι. Ο ίδιος είχε γράψει κάποτε: «Δεν κάνω καμία συνειδητή προσπάθεια για να είμαι ζόρικος, σκληροτράχηλος, ζοφερός ή ό,τι άλλο με αποκαλούν συνήθως. Προσπαθώ απλώς να γράφω όπως θα έγραφε ο ήρωας, και ποτέ δεν ξεχνώ ότι ο μέσος άνθρωπος, στα χωράφια, τους δρόμους, τα γραφεία, ακόμα και τους υπονόμους αυτής της χώρας, έχει αποκτήσει μια σπιρτάδα στο λόγο που ξεπερνάει κατά πολύ οτιδήποτε θα μπορούσα να επινοήσω». Ωστόσο, ο προσεκτικός αναγνώστης θα ανακαλύψει στις πλοκές του πολλά επίπεδα, κυρίως πολιτικά. Ο Κέιν περιέγραψε με σχεδόν ταξικούς όρους την ανάπτυξη της μικροαστικής τάξης στην Καλιφόρνια τη δεκαετία του '30 (εξαιρείται ο Ταχυδρόμος). Οι ήρωες του είναι άνθρωποι που έχουν πιστέψει στο αμερικάνικο όνειρο, πεπεισμένοι ότι η επιτυχία και η οικονομική ευμάρεια είναι δύο βήματα απ' αυτούς – στο λαμπρό Χόλυγουντ. Νομίζουν ότι αρκεί να απλώσουν το χέρι για να την αποκτήσουν, και δεν διστάζουν να σκοτώσουν γι' αυτό. Άλλο ενδιαφέρον στοιχείο που συναντάμε στα βιβλία του Κέιν είναι οι συχνές αναφορές στην κλασική μουσική και στην όπερα. Στο Θύελλα σε μητρική καρδιά, για παράδειγμα, η αλαζονική κόρη της ηρωίδας, η Βίντα, σπουδάζει πιάνο και γίνεται διάσημη κολορατούρα. Αυτό είναι κατάλοιπο ενός νεανικού ονείρου του Κέιν, ο οποίος πριν γίνει δημοσιογράφος στη Νέα Υόρκη, επιτυχημένος σεναριογράφος του Χόλυγουντ και συγγραφέας, δοκίμασε να κάνει καριέρα στην όπερα. 

Από τις εκδόσεις Μεταίχμιο είχε κυκλοφορήσει παλαιότερα ο Ταχυδρόμος χτυπάει πάντα δυο φορές, ενώ αξίζει να αναζητήσει κανείς την Πεταλούδα και το Διπλό Άλλοθι (όπως έγινε γνωστή στα ελληνικά η νουβέλα του Double Idemnity).

ΧΙΛΝΤΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

__________________

Η ΤΑΙΝΙΑ 

Mildred Pierce (1945)

Θύελλα σε μητρική καρδιά - Βικιπαίδεια