Μπορεί ένα λέιζερ να προστατεύσει τα νησιά του Αιγαίου;

Πώς το Ισραήλ κατόρθωσε να αναπτύξει την ταχύτατη και φθηνή άμυνα σε επιθέσεις με drones

«Είμαστε δύο μικρά κράτη, και τα δύο στη Μεσόγειο, καθώς και τα δύο δημοκρατίες. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να μην πετύχει η συνεργασία Ισραήλ - Ελλάδος», επισημαίνει ο Ισαάκ Μπεν Iσραελ.

Αθανάσιος Κατσικίδης

10.01.2023 •

kathimerini.gr

 

 

Τέσσερις δεκαετίες μετά το δόγμα Ρέιγκαν και την έναρξη του προγράμματος «Πόλεμος των Αστρων» για τη χρήση προηγμένων όπλων, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης δεσμίδων υψηλής ενέργειας (λέιζερ) για την αντιμετώπιση εχθρικών βαλλιστικών πυρηνικών επιθέσεων, το Ισραήλ κατόρθωσε να μετουσιώσει τη στρατηγική σκέψη Ρέιγκαν σε υπαρκτή αμυντική τεχνολογία, αναπτύσσοντας το σύστημα αεράμυνας κατευθυνόμενης ενέργειας «σιδερένια δέσμη» (Iron Beam). Το νέο σύστημα, έχοντας αναπτυχθεί από την εταιρεία Rafael και έχοντας δοκιμαστεί στο πεδίο, έδωσε στις ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις τη δυνατότητα αναχαίτισης drones, βολών πυροβολικού και ρουκετών σε ακτίνα 7 χιλιομέτρων. Ο πρόεδρος της Ισραηλινής Υπηρεσίας Διαστήματος και καθηγητής του Πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ, στρατηγός Ισαάκ Μπεν Ισραελ αναλύει στην «Κ» πώς επιτεύχθηκε η νέα αμυντική ασπίδα.

– Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της νεότερης αμυντικής ανάπτυξης του Ισραήλ, της τεχνολογίας λέιζερ, και πόσο λειτουργική μπορεί να είναι;

– Το νέο σύστημα αφορά την αναχαίτιση των ρουκετών με τη χρήση λέιζερ υψηλής ισχύος. Οταν αρχίσαμε να ψάχνουμε λύσεις τη δεκαετία του ’90 κατά της επίθεσης με πυραύλους ξεκινήσαμε με το λέιζερ υψηλής ισχύος. Εκείνη την εποχή οι μόνοι που μπορούσαν να έχουν αυτή την τεχνολογία ήταν οι Αμερικανοί. Ετσι είχαμε το κοινό πρόγραμμα μεταξύ του κράτους του Ισραήλ και του αμερικανικού στρατού. Για να χρησιμοποιήσουμε λέιζερ υψηλής ισχύος κατά των ρουκετών, έπρεπε να αποδείξουμε την ιδέα, οπότε φέραμε ρουκέτες από το Ισραήλ, τις εκτοξεύσαμε και το λέιζερ που τοποθετήθηκε στην Καλιφόρνια κατέρριψε αυτές τις ρουκέτες. Στο τέλος της δεκαετίας του ’90 είπαμε πως τώρα που αποδείξαμε την ιδέα, θα πρέπει να το κάνουμε όπλο. Μαζί με τους Αμερικανούς βρήκαμε ότι είναι πολύ προβληματικό να μικρύνουμε το λέιζερ και να έχουμε αρκετή ισχύ. Μπορείτε να το μικρύνετε, ακόμα και να το βάλετε στην τσέπη σας, αλλά η ισχύς του λέιζερ δεν θα είναι ικανή να καταρρίψει έναν πύραυλο. Μας πήρε περισσότερο χρόνο από ό,τι νομίζαμε, αλλά τελικά λύσαμε το πρόβλημα. Σκεφτήκαμε: «Ας πάρουμε μερικές ακτίνες λέιζερ και κάθε μία από αυτές θα χτυπήσει τον πύραυλο έτσι ώστε δύο, τρεις ή τέσσερις διαφορετικές ακτίνες να είναι αρκετές για την έκρηξη του πυραύλου». Ομως ανακαλύψαμε ότι η ακτίνα λέιζερ μεταφέρεται σε παλμούς ενέργειας και πως αν στέλνετε συνεχή ροή δεν επιτυγχάνεται αρκετή ισχύς. Οπότε, για να επιτύχετε αρκετή ενέργεια και να εκραγεί ο πύραυλος, πρέπει να συγκεντρώσετε τις ακτίνες λέιζερ σε παλμούς. Οταν έχετε δύο παλμούς ενέργειας που προέρχονται από διαφορετικές δέσμες πρέπει να χτυπήσουν στο ίδιο σημείο. Δεν είναι ότι ο ένας από αυτούς θα χτυπήσει το μπροστινό μέρος του πυραύλου και ο άλλος θα χτυπήσει σε άλλο σημείο. Αυτό δεν θα λειτουργήσει. Επρεπε λοιπόν να βρούμε τεχνολογίες για να συγκεντρώσουμε τις ακτίνες στο ίδιο σημείο, την ίδια στιγμή. Αυτό είναι που ονομάζουμε συνοχή.

Μας πήρε πολλά χρόνια για να λύσουμε αυτό το πρόβλημα. Τώρα έχει λυθεί και γι’ αυτό έχουμε ένα έργο ανάπτυξης πλήρους κλίμακας για τη δημιουργία αυτών των «κανονιών λέιζερ». Αυτή η τεχνολογία αποτελεί τη λύση για απειλές χαμηλού βεληνεκούς όπως ένα UAV (μη επανδρωμένο σκάφος) ή ένας πύραυλος ή ακόμη και πύραυλοι μεγάλου βεληνεκούς. Οσο μεγαλύτερης εμβέλειας είναι ο στόχος, τόσο πιο εύκολη η αναχαίτισή του. Το πρόβλημα είναι ότι στους πυραύλους μικρής εμβέλειας δεν έχετε αρκετό χρόνο για την αναχαίτιση. Γι’ αυτόν τον λόγο ασχολούμαστε με τις ακτίνες λέιζερ. Για παράδειγμα, είστε στο όχημα ραντάρ και βλέπετε τον εισερχόμενο πύραυλο, τώρα, ρίχνετε έναν πύραυλο εναντίον του πυραύλου. Ο πύραυλος από μόνος του χρειάζεται να πετάξει 20 με 30 δευτερόλεπτα, ενώ αντίθετα, με το νέο σύστημα ρίχνετε μια ακτίνα λέιζερ, η οποία πηγαίνει με την ταχύτητα του φωτός, δηλαδή σε κλάσματα του δευτερολέπτου χτυπάει τον στόχο. Αν ο πύραυλος έρχεται από 1.000 χιλιόμετρα ή μερικές χιλιάδες χιλιόμετρα, τότε έχετε αρκετό χρόνο για να ρίξετε ένα συμβατικό αναχαιτιστικό, αλλά όταν είναι μικρής εμβέλειας δεν έχετε τον χρόνο.

– Τα ελληνικά νησιά δέχονται «απειλές» από εχθρικά UAVs. Θεωρείτε ότι είναι μια φθηνή και αποτελεσματική λύση η ανάπτυξη συστημάτων όπως η «σιδερένια ακτίνα»;

    Ο πύραυλος από μόνος του χρειάζεται να πετάξει 20 με 30 δευτερόλεπτα, ενώ μια ακτίνα λέιζερ σε κλάσματα του δευτερολέπτου χτυπάει τον στόχο.

– Ο χρόνος που χρειάζεται το λέιζερ για να πετάξει προς τον στόχο του είναι κλάσματα του δευτερολέπτου. Ετσι, αν υπάρχουν πολλοί στόχοι στον αέρα, μπορείτε να κατευθύνετε το λέιζερ σας στον πρώτο και να τον αναχαιτίσετε. Δεν θα σας πάρει 20 δευτερόλεπτα, αλλά ένα δευτερόλεπτο. Στη συνέχεια, πάρτε την ίδια δέσμη απευθείας σε ένα διαφορετικό στόχο και μπορείτε να αναχαιτίσετε το δεύτερο και τρίτο στόχο με το ίδιο οπλικό σύστημα. Φυσικά, μπορείτε να έχετε περισσότερα από ένα συστήματα λέιζερ. Είναι πολύ πρακτικό.

– Ποιο είναι το κόστος αναχαίτισης με ακτίνα λέιζερ συγκριτικά με την εκτόξευση πυραύλου;

– Το κόστος είναι ένα μεγάλο πλεονέκτημα, διότι στον «Σιδηρούν Θόλο» (Iron Dome), όταν ρίχνετε έναν πύραυλο εναντίον ενός πυραύλου, ο πύραυλος αυτός κοστίζει 50.000 δολάρια. Εδώ ρίχνετε μια ακτίνα λέιζερ, η οποία παράγεται από την ηλεκτρική ενέργεια. Ετσι, το κόστος της μιας βολής είναι το κόστος της ενέργειας που απαιτείται για την παραγωγή της δέσμης λέιζερ. Και αυτό είναι της τάξης των 1.000 δολαρίων. Οπότε 50 φορές λιγότερο από τους κλασικούς τρόπους αναχαίτισης.

– Πιστεύετε πως η συνεργασία Ελλάδος – Ισραήλ θα οδηγήσει σε ανταλλαγή στρατιωτικών γνώσεων ή ακόμα και ανάπτυξη νέων συστημάτων;

– Εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις σχέσεις των δύο κρατών. Αν πετύχει και αν θα υπάρχει η κατάλληλη εμπιστοσύνη μεταξύ των δύο κρατών είναι πολύ καλύτερο από οποιαδήποτε άλλη εναλλακτική λύση. Υπάρχουν δύο μικρά κράτη, είστε μεγαλύτεροι από εμάς, αλλά εξακολουθείτε να ανήκετε στην κατηγορία των μικρών κρατών. Και τα δύο στη Μεσόγειο, καθώς και τα δύο δημοκρατίες. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να μην πετύχει αυτή η συνεργασία. Οι πιθανότητες να πετύχει είναι μεγάλες.