Μαρία Βλαζάκη στην «Α» / Πιστεύω ότι είμαστε μέσα στο ανάκτορο της Κυδωνίας
Πολύτιμα και σπάνια τεκμήρια της ιστορίας του περίφημου ανακτορικού κέντρου της Κυδωνίας έφερε στο φως η φετινή ανασκαφική έρευνα που πραγματοποιεί η Εφορεία Αρχαιοτήτων Χανίων υπό τη διεύθυνση της επίτιμης γενικής διευθύντριας του ΥΠΠΟΑ δρ Μαρίας Βλαζάκη στο λόφο Καστέλι της Παλιάς Πόλης. Μια σειρά από βάσεις κιόνων σε κομβικό χώρο του μυκηναϊκού ανακτόρου και μαζί ένας ολόκληρος θησαυρός 33 αργυρών νομισμάτων των κλασικών χρόνων, που αποτελεί σπάνιο εύρημα για την Κυδωνία, είναι τα σπουδαιότερα από τα ευρήματα που αποκαλύφθηκαν τον περασμένο Οκτώβριο και Νοέμβριο. «Πιστεύω ότι είμαστε μέσα στο ανάκτορο» μας λέει η ανασκαφέας.
Το οικόπεδο της οδού Κατρέ 1, στον λόφο Καστέλι των Χανίων, που ανασκάπτει συστηματικά η Μ. Βλαζάκη από το 2006, έχει αναδειχτεί σε τόπο εκπλήξεων. Εκεί η επίτιμη διευθύντρια του ΥΠΠΟΑ κατέρριψε τον αρχαιολογικό «μύθο» που μέχρι τότε θεωρούσε πως ανακτορικά συγκροτήματα στην Κρήτη των μινωικών και μυκηναϊκών χρόνων αναπτύχθηκαν μόνο στο ανατολικό μέρος του νησιού. Το μινωικό-μυκηναϊκό ανάκτορο του Καστελίου γνώρισε αίγλη και άνθιση και η πτώση του συνδέθηκε με τον μεγάλο σεισμό του 13ου αι. π.Χ. Η αποκάλυψη της μεγάλης θυσίας πολλών ζώων και κυρίως της ανθρωποθυσίας νεαρής κοπέλας, που οι προϊστορικοί Κρήτες θυσίασαν αμέσως μετά τον τρομακτικό σεισμό προκειμένου να εξευμενίσουν τις χθόνιες θεότητες, προκάλεσαν το παγκόσμιο επιστημονικό ενδιαφέρον. Ενδιαφέρον το οποίο διατηρείται αμείωτο τόσο μετά και τον εντοπισμό, το 2019, του ρήγματος του σεισμού μέσα στον χώρο της ανθρωποθυσίας όσο και με τα φετινά ευρήματα, που έρχονται να αποκαλύψουν κι άλλες ψηφίδες από το μεγαλείο αυτής της αίθουσας με τις κολώνες. Οι ακόμα δύο βάσεις ξύλινων κιόνων, που ήρθαν φέτος στο φως, συμπληρώνουν έως έναν βαθμό τη διπλή κιονοστοιχία του μεγάλου υπόστυλου χώρου-αίθουσας του 14ου και 13ου αι. π.Χ., επιβεβαιώνοντας τις πρόσφατα διατυπωμένες απόψεις της ανασκαφέως ότι με τη συστηματική έρευνα στον λόφο, και ειδικά στον χώρο της οδού Κατρέ, αποκαλύπτονται σταδιακά το ανακτορικό κέντρο και τμήμα του ίδιου του συγκροτήματος του ανακτόρου των Χανίων και της Κυδωνίας των μινωικών και κρητομυκηναϊκών χρόνων.
Τμήμα του διοικητικού-θρησκευτικού κέντρου του ανακτόρου της Κυδωνίας
Η φετινή έρευνα, σύμφωνα με την ανασκαφέα, «επιβεβαίωσε την ύπαρξη αυτού του μεγάλου υπόστυλου χώρου που μόνο με ανάκτορο μπορείς να το συνδέσεις». Όπως εξηγεί η Μ. Βλαζάκη, «αυτός ο χώρος φαίνεται ότι δεν ανήκει σε απλή κατοικία, αλλά εντάσσεται στο ίδιο το ανάκτορο. Είναι χώρος συνάθροισης πλήθους, τμήμα του διοικητικού-θρησκευτικού κέντρου του ανακτόρου. Φέτος βρήκαμε κι άλλες βάσεις από κίονες που πράγματι μας επιβεβαίωσαν ότι σ’ αυτή την αίθουσα υπάρχουν τρία κλίτη, ότι δηλαδή ο χώρος είναι χωρισμένος τουλάχιστον σε τρία μέρη».
Μετά τον εντοπισμό των ευρημάτων της περσινής ανασκαφής, η Μ. Βλαζάκη είχε συγκρίνει αυτόν τον χώρο με τη μεγάλη υπόστηλη αίθουσα στη βόρεια είσοδο του ανακτόρου της Κνωσσού. Τη ρωτάμε σε ποια συμπεράσματα την οδηγεί η φετινή έρευνα. «Πιστεύω ότι είμαστε μέσα στο ανάκτορο» απαντά. «Είναι μια πολύ δύσκολη ανασκαφή ανάμεσα στα σπίτια της Παλιάς Πόλης των Χανίων και με πολλά αλλεπάλληλα στρώματα που πρέπει να σκάψουμε για να βρεθούμε στον 13ο αι. π.Χ.» εξηγεί. «Γι’ αυτόν τον λόγο προχωράει αργά, δεν μπορείς να αποκαλύψεις μεγάλη έκταση κάθε χρονιά».
Ανέλπιστος θησαυρός νομισμάτων
Όμως «αυτή η ανασκαφή κάθε χρόνο μας ανταμείβει με φοβερά ευρήματα, όπως τον περασμένο Οκτώβριο και Νοέμβριο, που μας αποκάλυψε στα ανώτερα στρώματα τον ανέλπιστο θησαυρό νομισμάτων». Αυτός ο θησαυρός του 4ου αι. π.Χ. για τη Μ. Βλαζάκη αποτελεί ένα «εύρημα ιδιαίτερα σπάνιο για την Κυδωνία, καθώς είναι μια ομάδα από σπάνια νομίσματα που αντιπροσωπεύουν όλη την Κρήτη στα κλασικά χρόνια». Είναι νομίσματα που προέρχονται από τουλάχιστον δεκατρείς πόλεις, ανάμεσα στις οποίες η Κυδωνία, η Άπτερα, η Πολυρρήνια, η Φαιστός, η Ελεύθερνα, η Φαλάσαρνα, η Γόρτυνα κ.ά.
«Δεν περίμενα με τίποτα να βρεθώ μπροστά σ’ αυτόν τον θησαυρό!» ομολογεί η Μ. Βλαζάκη. Ωστόσο, έχει απόλυτη επίγνωση ότι από την ανθρωποθυσία μέχρι το ρήγμα του σεισμού, που αποτελεί μοναδικό χώρο μελέτης και από γεωλογικής πλευράς, και μέχρι τη μεγάλη ανακτορική αίθουσα και τον θησαυρό νομισμάτων, η ανασκαφή της σ’ αυτόν τον περιορισμένο χώρο της πόλης «είναι ένας σημαντικός μάρτυρας της σπουδαιότητα; του λόφου του Καστελιού σε όλες τις ιστορικές εποχές, από την Προϊστορία μέχρι σήμερα».
Η φετινή ανασκαφή της Εφορείας Αρχαιοτήτων Χανίων υπό τη διεύθυνση της Μ. Βλαζάκη έφερε επίσης στο φως πολλή κεραμεική της αρχαϊκής και λίγη της κλασικής περιόδου, αποκαλύφθηκαν και άλλοι κυματισμοί του δαπέδου της αίθουσας με τους κίονες από χαλικάσβεστο ως αποτέλεσμα της δράσης του ρήγματος που διασχίζει την ανασκαφή από τον σεισμό του 13ου αι. π.Χ.
ΠΗΓΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου