«Να μην φτάσουμε, μετά την Όμικρον στην Ωμέγα και να μην ακούσουμε όρους όπως "πεμπτοδοσίτης". Αντίθετα θα ήθελα να ακούσω το όνομα "Αλέξης" και τον όρο "Δεύτερη Φορά Αριστερά"»"

 

Νίκος Σαραντάκος / "Γυναικοκτονία", η λέξη της χρονιάς 2021 

STO KOKKINO /ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ / PODCASTS 07.01.22 

«Εντυπωσιακή σύμπτωση: το πέτσωμα ως όρος χρησιμοποιείται από το 1860 για να δηλώσει το χαρτζιλίκωμα μικρών κομματικών στρατών»

«Ο όρος γυναικοκτονία εδραιώθηκε το προηγούμενο έτος και ψηφίστηκε ως η λέξη της χρονιάς από 3.000 αναγνώστες του Ιστολογίου. Δεν θα θέλαμε να υπάρχει, αλλά τουλάχιστον με την περιγραφή και την συνειδητοποίησή του φαινομένου, θεωρούμε ότι είναι το πρώτο βήμα για να το αντιμετωπίσουμε», είπε Στο Κόκκινο και στον Νίκο Ξυδάκη ο συγγραφέας και ερευνητής της γλώσσας, Νίκος Σαραντάκος.    

«Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία και κάθε χρόνο από το 2010 στο Ιστολόγιο που διατηρώ κάνουμε μια ψηφοφορία για τις λέξεις της χρονιάς, όπως αυτές προτείνονται από τους αναγνώστες. Πέρυσι η λέξη της χρονιάς ήταν ο κορωνοϊός. Φέτος ενώ περιμέναμε ότι πάλι οι λέξεις θα είχαν σχέση με την πανδημία, οι ψηφοφόροι ψήφισαν μια μη πανδημική λέξη, η οποία εδραιώθηκε στη χρήση της γλώσσας, η λέξη γυναικοκτονία. Ίσως το ότι αναδείχθηκε αυτή η λέξη, έχει να κάνει με την ψυχολογία των ψηφοφόρων και την επιθυμία τους να επιστρέψουμε σε μια κανονικότητα, χωρίς τη χρήση λέξεων που παραπέμπουν σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, όπως η πανδημία. Βεβαίως η επικράτηση του όρου γυναικοκτονία δεν ερμηνεύεται μόνο ψυχολογικά, αλλά έχει βάση γιατί όταν χρησιμοποιείται, προκαλούνται διάφορες αντιδράσεις. Για παράδειγμα έχουμε τον Μπογδάνο και άλλα τέτοια ενεργούμενα να λένε ότι ο συγκεκριμένος όρος μειώνει τις γυναίκες. Όμως πρέπει να γίνει σαφές ότι γυναικοκτονία δεν είναι ο οποιοσδήποτε φόνος γυναίκας, αλλά ο φόνος επειδή είναι γυναίκα. 

Η αναγνώριση και καθιέρωση της λέξης αποτελεί μια νίκη γιατί μόνο όταν περιγράφεις ένα φαινόμενο μπορείς να το αντιμετωπίσεις. Παρόμοια νίκη αποτελεί το γεγονός ότι μέσα στη δεκάδα των λέξεων που ψήφισαν οι αναγνώστες, είναι το metoo η οποία μας ήρθε με καθυστέρηση από την Αμερική, μετά τις αποκαλύψεις της ιστιοπλόου Σοφίας Μπεκατώρου και άλλες καταγγελίες, που παρότι πήραν μορφή χιονοστιβάδας δεν τους δόθηκε η πρέπουσα διάσταση λόγω covid.  Μετά ακολούθησαν οι λέξεις: εμβόλιο, αρνητής, ψέκας, αντιεμβολιαστές,  πέτσωμα, πετσωμένος, κορωνοπάρτι, μπόλι και μπολιασμένος. 

Ιδιαίτερη εντύπωση δημιουργούν οι λέξεις πέτσωμα και πετσωμένος, οι οποίες βγήκαν από τη λίστα Πέτσα, αλλά προέρχονται από παλαιότερο όρο που χρησιμοποιούνταν στα 1860, κυρίως στη Θεσσαλία για να δηλώσουν τη χρηματοδότηση κομματαρχών και μικρών στρατιωτικών ομάδων που έκλεβαν πρόβατα κάνοντας υποτίθεται ανταρτοπόλεμο. Τον όρο πέτσωμα έχει χρησιμοποιήσει ο Σουρής για να ερμηνεύσει το χαρτζιλίκωμα των μικρών στρατών. Είναι εντυπωσιακή σύμπτωση το γεγονός ότι επιλέχθηκε υπουργός με το όνομα Πέτσας 150 χρόνια μετά για να κάνει τη δουλειά».

Απαντώντας σε ερώτηση για τις λέξεις που θα εμφανιστούν το 2022, ο κ Σαραντάκος ανέφερε ότι δεν θα ήθελε να υπάρχουν άλλες ονομασίες μεταλλάξεων και να επικρατήσει ο όρος Δεύτερη Φορά Αριστερά. «Να μην φτάσουμε, μετά την Όμικρον στην Ωμέγα και να μην ακούσουμε όρους όπως πεμπτοδοσίτης. Αντίθετα θα ήθελα να ακούσω το όνομα Αλέξης και τον όρο Δεύτερη Φορά Αριστερά».