Σύμβολο και
κυριαρχία
ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ
Κυριακάτικη ΑΥΓΗ
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ
avgi-anagnoseis.blogspot.com
Ο θρίαμβος της βούλησης (1935)
υπήρξε το ναζιστικό Gesamtkunstwerk (συνολικό έργο τέχνης).
Στις ταινίες
της Λένι Ρίφενσταλ* υπάρχουν όλοι οι ναζιστικοί
κώδικες: Η χαρά μέσα από το
στρατιωτικοποιημένο και ανόητο παιχνίδι· η χειρωνακτική εργασία στο πλαίσιο της
ομάδας· η ζωή στην ύπαιθρο· η επικοινωνία του ηγέτη με τους απλούς ανθρώπους
της υπαίθρου· η λατρεία της στολής, της ομοιομορφίας και της τάξης· τα τεράστια
σύνολα. Το κέντρο αναφοράς αυτών των κωδίκων είναι η μορφή του ηγέτη. Στον θρίαμβο της βούλησης, το ντοκουμέντο δεν
διαχωρίζεται από την προπαγάνδα.
Η εικόνα δεν είναι η εγγραφή της
πραγματικότητας, αλλά η ίδια η πραγματικότητα βρίσκεται στην υπηρεσία της
εικόνας. Παύει να είναι αποσπασματική, να περικλείει εντυπώσεις που οδηγούν ή
μη κάπου. Η κατάφαση των προοπτικών που εγκαινιάζει με έμφαση ο Βερτώφ,
μετατρέπεται τώρα στην κατάφαση της μίας προοπτικής που αναφέρεται στον ηγέτη.
Στον θρίαμβο της βούλησης δεν υπάρχει
κάποιος διάλογος, υπάρχουν μόνο οι μονόλογοι του ηγέτη. Οι μάζες που
παρουσιάζονται μπορούν να παραληρούν μπροστά του, να χαιρετούν ή να
παρελαύνουν, όχι όμως και να μιλούν. Η φασιστική κατασκευή αντιπαραθέτει «την
οργανική –και οργανώνουσα– ομοιογένεια της βουβής εικόνας με την εισαγωγή του λόγου
που καταστρέφει το έθνος μέσα από την εξατομίκευση και την κριτική. Ο Μπαρντές
και ο Μπραζέλλας δίνουν ιδιαίτερη σπουδαιότητα στην εικόνα, στον εκλαϊκευμένο
αισθητισμό, προκειμένου να δημιουργήσουν τον φασιστικό λαό…
Στην αντίθετη πλευρά
ο Μπένγιαμιν ως εικονοκλάστης υποστηρίζει το κομμάτιασμα της εικόνας στο μοντάζ
ώστε να καλέσει τις μάζες στη γλώσσα». (Russel Berman, Reproductions of Banality, Fascism, Literature, and
French Intellectual Life (Theory and History of
Literature), University of Minnesota Press editions, 1986, σ. xix.)
Για τις μάζες που
απεικονίζονται, η Λένι Ρίφενσταλ χρησιμοποιεί
τα γενικά πλάνα, αφού σε αυτά μειώνεται ο όγκος του συγκεκριμένου ανθρώπου και
το μέγεθος εντείνεται μέσα από το πλήθος. Το ίδιο συμβαίνει και με τις υψηλές
γωνίες λήψεις που μειώνουν το όγκο και τη σημασία του αντικειμένου. Ένα πρόσωπο
που κινηματογραφείται από ψηλά φαίνεται ασήμαντο. Σε αντίθεση με την υψηλή
γωνία λήψης, το γκρο πλάνο επικεντρώνεται πάνω σε ένα συγκεκριμένο αντικείμενο
–στο πρόσωπο, για παράδειγμα. του ηγέτη. Το γκρο πλάνο μεγεθύνει το αντικείμενο
και με αυτόν τον τρόπο το υπερτονίζει. Τείνει να εξυψώνει τη σπουδαιότητα της
στιγμής (όταν ο ηγέτης ρητορεύει ή χαιρετά κλπ), συχνά υποδηλώνοντας μία
συμβολική σημασία.
Ταυτόχρονα, η Ρίφενσταλ
χρησιμοποιεί διαρκώς ένα ερωτικό μηχανισμό που γνωρίζουμε από τη ψυχολογία. Ο
Β. Ράιχ μας τον υπενθυμίζει: «η στρατοκρατία στηρίζει την ομαδική ψυχολογική
της επίδραση σ’ έναν ερωτικό μηχανισμό: η αισθησιακή έλξη της στολής, η
γενετήσια διέγερση που προκαλούν με τη ρυθμική τους κίνηση οι παρελάσεις, η
επιδεικτική κοκορίσια εμφάνιση του στρατιωτικού είναι για το υπηρετριάκι ή για
την οποιαδήποτε κομμώτρια φως φανερό, όχι όμως για τους μορφωμένους πολιτικούς
μας. Όμως, η πολιτική αντίδραση χρησιμοποιεί συνειδητά αυτά τα αισθησιακά
συμφέροντα». (Βίλχελμ
Ράιχ, Η μαζική ψυχολογία του φασισμού.
Εκδόσεις Μπουκουμάνη 1974, σ. 72. Εφεξής, Η μαζική ψυχολογία του φασισμού.) Ο θρίαμβος της βούλησης
αποτελεί τη διαρκή επανάληψη της λατρείας του συμβόλου. Η εικόνα της κυριαρχίας
θα στηριχτεί σε έναν σεξουαλικό μηχανισμό αναπλήρωσης.
Ο φασισμός –όπως άλλωστε κάθε κυριαρχία–
στηρίχτηκε στο συμβολισμό· τον χρησιμοποίησε μέσα στη διαλεκτική του με το
μύθο, ώστε να αποτελέσει το ενοποιητικό στοιχείο ενός λαού. Δημιουργεί μία
ιδιαίτερη συμβολιστική: ηγέτης, οικογένεια, επάγγελμα, στρατιώτης, γυμνό
ανδρικό σώμα, σημαία κ.ο.κ· όλα πρέπει να αναχθούν στο επίπεδο του συμβόλου.
Όμως, αυτή η συμβολιστική δεν είναι στατική (αν και ποτέ δεν χάνει την ευκαιρία
να την εκφράσει και στατικά). Οι φασίστες τη μετατρέπουν σε παραγωγή.
Χρησιμοποιούν την κινούμενη εικόνα, όχι μόνο γιατί αποτελεί το κατεξοχήν μέσο
της μαζικής κοινωνίας, αλλά για να τη μετατρέψουν σε ένα κινούμενο σύμβολο.
Εφευρίσκουν ένα παραγωγικό ασυνείδητο που κουβαλά διαρκώς μαζί τα σύμβολά του.
Δικαίως, οι
Ντελέζ/Γκουαταρί ανακαλύπτουν μία τεράστια σκιερή έκταση πίσω από την
παράσταση.
Τα έργα της Ρίφενσταλ δημιουργούν μία συμβολιστική που
σειριακά επαναλαμβάνεται, αλλά και διαρκώς μετακινείται, αλώνοντας ολόκληρο τον
χώρο του κοινωνικού. Tο Gesamtkunstwerk που
σε κάθε ευκαιρία παρουσιάζουν, έχει μόνο ένα στόχο: να κατασκευάσει, με σάρκα
και οστά, την ολότητα του συμβόλου. Το σύμβολο παύει να είναι αυτή η έμμεση
παράσταση που έλεγε ο Καντ, την οποία θα ήθελε να αποβάλλει από το φιλοσοφικό
λόγο, αλλά αντιλαμβανόταν την ισχύ της. Πλέον, το σύμβολο αποκτούσε μία σαφή
και συγκεκριμένη υλικότητα.
___________________
Η Λένι Ρίφενσταλ με τον Χίτλερ όταν γύριζε το επίσημο προπαγανδιστικό φιλμ
του ναζιστικού κόμματος "Ο θρίαμβος της θέλησης" , με στιγμιότυπα από
την συγκέντρωση των μελών του στη Νυρεμβέργη το 1934
___________________________
Στο
επίπεδο της μαζικής ψυχολογίας, η ομαδική
φαντασίωση χρειάζεται το σύμβολο· στη συνέχεια σε ένα ατομικό επίπεδο η
συμβολική φαντασίωση παρασύρει μέσα στο εγώ «όλες τις επενδύσεις καταστολής, τα
φαινόμενα ταύτισης, υπερ-εγωποίησης και ευνουχισμού, όλες τις
υποταγές-επιθυμίες… ενώ η ίδια ορμή προβάλλεται προς τα έξω και στρέφεται προς
τους άλλους (θάνατος στους ξένους, σ’ αυτούς που δεν είναι από τον τόπο μας)». (Ο Αντι-Οιδίπους, όπ.παρ, σ. 74.) Διαρκώς, η
φασιστική ρητορική μετακινείται από την ομαδική συμβολιστική, στην προσωπική
εσωτερίκευσή της. Ο Ράιχ αναλύοντας την
αποδοχή της εικόνας της σβάστικας σημείωνε ότι το σύμβολο αυτό παρασταίνει τη
γενετήσια συνεύρεση και κατέληγε ότι «η επιρροή του συμβόλου δεν είναι φυσικά η
αιτία της επιτυχίας της φασιστικής ομαδικής προπαγάνδας, αλλά ένας ισχυρός
βοηθητικός της μοχλός». (Η μαζική
ψυχολογία του φασισμού, όπ.παρ, σ. 148.)
Η Σούζαν Σόνταγκ τόνιζε το γεγονός ότι οι στολές των SS αποτελούσαν υλικό ακόμη και σήμερα μίας διαδεδομένης
σεξουαλικής φαντασίωσης, αφού τα SS αποτελούσαν
την «ιδανική ενσάρκωση της απροκάλυπτης διεκδίκησης που πρόβαλε ο φασισμός επί
της νομιμότητας της βίας, επί του δικαιώματος να ασκεί ολοκληρωτική εξουσία
πάνω στους άλλους και να τους μεταχειρίζεται ως κατώτερους». (Η γοητεία του φασισμού. Εκδόσεις Ύψιλον, σ. 38.)
___________________________________________
Είναι παράδοξο ότι η ναζιστική Γερμανία,
ένα καθεστώς καταπιεστικό (και) σεξουαλικά, έχει πλημμυρίσει σήμερα τον
κόσμο με σεξουαλικά εμβλήματα, δημοφιλέστατα ιδίως στις σαδομαζοχιστικές
κοινότητες, από τις στρατιωτικές στολές, τους σιδηρόσταυρους και τα
περιβραχιόνια με τη σβάστικα ώς την υπερκόσμια ομορφιά των αγγέλων του
θανάτου, των SS, που γίνεται σε ταινίες και κόμικς έκφραση ενός
αμφιθυμικού ερωτισμού.
Γιατί συμβαίνει αυτό; Η Σούζαν Σόνταγκ,
στο πρώτο (και εκπληκτικό) από τα δύο δοκίμιά της για τη γοητεία του
φασισμού, παρατηρεί ότι για όσους γεννήθηκαν μετά τις αρχές της
δεκαετίας του 1940 και μεγάλωσαν σφυροκοπημένοι από μια αδιάκοπη
ρητορεία υπέρ ή κατά του κομμουνισμού, ο φασισμός αντιπροσωπεύει το
εξωτερικό, το άγνωστο· έτσι, υπάρχει ανάμεσα στους νέους (το δοκίμιο
γράφτηκε το 1975, αλλά όσα λέει ισχύουν ακόμα περισσότερο σήμερα) μια
γενική έλξη προς το ανόσιο, το δαιμονικό, του οποίου κατ΄ εξοχήν
ιστορική μορφή είναι ο ναζισμός. Η Σόνταγκ κάνει όμως και μια άλλη,
συναφή παρατήρηση. Ενώ, λέει, τα αριστερά κινήματα τείνουν προς ένα
ενιαίο φύλο και μια άφυλη εικονοποιία, τα δεξιά κινήματα και, ως ακραία
εκδοχή τους, ο ναζισμός διεγείρουν τη σεξουαλική επιθυμία, όχι λόγω της
στάσης τους απέναντι στη σεξουαλικότητα (στάσης που είναι πουριτανική)
αλλά λόγω της συνάντησης της πολιτικής ιδεολογίας τους με τη φύση και τα
όρια της σεξουαλικής φαντασίας: από τη μια η «θηλυκή», πρόθυμα
υποταγμένη, εκστατική μάζα, από την άλλη το απόλυτο, κυρίαρχο αρσενικό, ο
Ηγέτης, ο Φύρερ, ο Ντούτσε.
Η επίσημη τέχνη των κομμουνιστικών χωρών
επιδίωκε ν΄ αναπτύξει μια ουτοπική ηθική. Αντίθετα, η επίσημη τέχνη του
εθνικοσοσιαλισμού πρόβαλλε μια ουτοπική αισθητική: την αισθητική της
σωματικής τελειότητας. Τα νιάτα, η αλκή, το σωματικό κάλλος έγιναν το
μόνιμο και υποχρεωτικό μοτίβο αυτής της τέχνης. Τα ναζιστικά γυμνά έχουν
κάτι το πορνογραφικό: αν και δεν αποσκοπούν στη σεξουαλική διέγερση, η
εξωπραγματική τελειότητα των σωμάτων που απεικονίζουν είναι ίδια με αυτή
που βλέπουμε σήμερα στις φωτογραφίες των ημιπορνογραφικών περιοδικών,
αλλά και στις διαφημίσεις.
Την εποχή που γράφτηκε το δοκίμιο της
Σόνταγκ, παρακολούθησα σε μια έκτακτη προβολή στη Γερμανία, όπου έκανα
μεταπτυχιακές σπουδές, την ταινία της Λένι Ρίφενσταλ «Ο θρίαμβος της
θέλησης» , της οποίας κάνει μνεία το δοκίμιο. Όπως είναι γνωστό, η
ταινία αυτή είναι ένα ντοκιμαντέρ, πολύ επιδέξια σκηνοθετημένο
(ουσιαστικά κατασκευή της πραγματικότητας), με θέμα το συνέδριο του
εθνικοσοσιαλιστικού κόμματος στη Νυρεμβέργη το 1934. Δεν θα ξεχάσω ποτέ
την αναστάτωση της αριστερής συνείδησής μου μόλις τελείωσε η προβολή. Η
απίστευτη χορογραφία των κινήσεων της μάζας, η αρμονική ροή των
στρατιωτικών σχηματισμών που παρέλαυναν, οι μεθυστικές καταδύσεις και
αναδύσεις της κάμερας στην απεικόνιση της επαφής του Φύρερ-θεού με τα
πλήθη των διονυσιασμένων πιστών του, όλα αυτά μού προκάλεσαν κάτι που
ελάχιστα απείχε από ερωτική έξαψη και για το οποίο ντρεπόμουν. Και, όπως
διαπίστωσα, με παρόμοιο τρόπο είχαν ανταποκριθεί οι περισσότεροι
συμφοιτητές και ομοϊδεάτες μου μέσα στην αίθουσα.
Ναι, ο φασισμός είναι σέξι, δυστυχώς. Και
γίνεται ακόμα πιο σέξι στην εποχή μας, στην οποία, όπως σημειώνει
προσφυέστατα η Σόνταγκ, το σεξουαλικό μυστικό της κουλτούρας μας δεν
είναι το ερωτικό ξεφάντωμα αλλά- ο σαδομαζοχισμός. Η κοινωνία της
αφθονίας ανακήρυξε κάθε τμήμα της ανθρώπινης ζωής σε ζήτημα επιλογής. Το
σεξ έπαψε και αυτό να είναι μια φυσική δραστηριότητα κι έγινε
«προτίμηση», «επιλογή». Αυτή όμως η ελευθερία στην επιλογή σεξουαλικής
ταυτότητας κατάντησε καταπιεστική, ο ατομικισμός της (όπως και κάθε
ατομικισμός) έφτασε στο σημείο να γίνει αφόρητος. Η μανία για τα
ναζιστικά εμβλήματα και τις σαδομαζοχιστικές συνδηλώσεις τους είναι,
λέει η Σόνταγκ, μια αντίδραση σ΄ αυτή την καταπιεστική ελευθερία, μια
πρόβα του έργου της υποδούλωσης, που μπορεί να μη σημαίνει τον
ενστερνισμό φασιστικών θεωριών, φανερώνει όμως μια νοσταλγία για τη
διάλυση της ατομικότητας, που υπόσχονταν εκείνες.
Γενικά, το ανησυχητικό είναι ότι ο
φασισμός σοφιλιάζει στη θηριώδη κοσμοθεωρία του ιδεώδη κι επιθυμίες με
ανθεκτικότερη φύση, που βρίσκουν σήμερα έκφραση κάτω από άλλες σημαίες:
το ιδεώδες της ζωής ως τέχνης, την αποθέωση της σωματικής ομορφιάς και
της νεότητας, την απόρριψη της διανόησης, την άρση της αποξένωσης και
της υπαρξιακής ανασφάλειας μέσα σε εκστατικά αισθήματα κοινότητας (μέσα
στη «δημοκρατία της συγκίνησης», για την οποία έκανε λόγο ο Ανδρέας
Πανταζόπουλος πριν από μερικά χρόνια). Και πολύ σωστά παρατηρεί η
Σόνταγκ ότι η εξύμνηση της κοινότητας όχι μόνο δεν αποκλείει αλλά μπορεί
να οδηγεί νομοτελειακά στην αναζήτηση της απολυταρχικής ηγεσίας,
υπενθυμίζοντας τους τόσους και τόσους αντιεξουσιαστές νέους της
δεκαετίας του 1960 που κατέληξαν να προσκυνούν διάφορους γκουρού και να
δέχονται τη γελοιωδέστατη δεσποτική πειθαρχία που τους επέβαλλαν αυτοί.
Με άλλα λόγια, το πρόβλημα είναι ο Χίτλερ μετά τον Χίτλερ, αλλά και πριν
από τον Χίτλερ. ____________________________________________
Ο μύθος που συγκροτεί έναν αρχαϊσμό χρειάζεται το σύμβολο. Η μυθική
υποτύπωση παρουσιάζεται μέσα από τη χρήση μίας συμβολιστικής. Το κυρίαρχο θέμα
στη θεωρία των μορφών του συμβολισμού, είναι «η δομή της παραπομπής»
(strukturer Verweisung), δηλαδή η σαφής και ξεκάθαρη αναφορά. Μαζί με αυτήν την
παραπομπή, έρχεται, στη συνέχεια, η απαίτηση της «αναγνώρισης» ή της ταύτισης.
Σύμβολο, ταύτιση, αναγνώριση πάνε μαζί. Αυτός, άλλωστε, είναι ένας από τους
λόγους για τους οποίους η χρήση του συμβόλου, δικαίως, ενοχοποιήθηκε από τη
θεωρία. Η ηθική της δικαιοσύνης, από τον Μπένγιαμιν μέχρι τον Λυοτάρ, διεκδικεί
μία υπέρβασή του, προς χάριν της αλληγορίας ή της μετωνυμίας. Ο φασισμός
χρειάζεται τη σαφή και συμπαγή παραστατικότητα, σε αντίθεση με το μηχανισμό της
μετωνυμίας που, κάθε φορά, αποβάλλει τη συμβολιστική λειτουργία προς όφελος
ενός μη ταυτιστικού, νοηματικού ανταγωνισμού. Η κριτική απέναντι στον φασισμό γινόταν
κριτική στη συμπαγή αναπαραστατικότητά του. Γι’ αυτό, άλλωστε, μετατρέπεται σε καθήκον για
τον καλλιτέχνη να αντιτάξει απέναντι σε κάθε είδους συμβολιστικής, την άρνηση
της ταυτοποποιητικής παράστασης και την προβολή της μετωνυμίας· ενώ από την
πλευρά του θεατή πρέπει να γίνει κατανοητό ότι ποτέ δεν υπήρξε μία αθώα
παράσταση. Η οικειότητα απέναντι στην παράσταση είναι το κατεξοχήν ζήτημα.
Πάντα υφίσταται μέσα στην εικόνα μία
επικάλυψη που χρειάζεται να την εντοπίσουμε και να την περιγράψουμε. Πάντα
χρειάζεται μια αντίστοιχη επερώτηση πάνω στις προσχωμένες σημασίες της.
Ο Παναγιώτης
Σ. Παπαδόπουλος είναι ιστορικός τέχνης
*******************************************
"Ο ΘΡΙΑΜΒΟΣ ΤΗΣ ΘΕΛΗΣΗΣ" ή ο εξαγιασμός του κακού μέσω μιας υποδειγματικής προπαγανδιστικής ταινίας για το ναζισμό από τη Λένι Ρίφενσταλ
Η ταινία καταγράφει την συγκέντρωση του Ναζιστικού κόμματος, που έλαβε μέρος από τις 5 έως τις 10 Σεπτεμβρίου 1934 στην Νυρεμβέργη. Το συνέδριο αυτό ονομάστηκε αργότερα Συνέδριο της Ενότητας και της Ισχύος, Συνέδριο της Δύναμης και Νίκη της Θέλησης (γερμ. Reichsparteitag der Einheit und Stärke, Reichsparteitag der Macht καιTriumph des Willens). Λίγους μήνες πριν από το συνέδριο, την λεγόμενη νύχτα των μεγάλων μαχαιριών,
ο Χίτλερ είχε δώσει εντολή μαζικής δολοφονίας όλων των πολιτικών του
αντιπάλων, ώστε να είναι η μοναδική πολιτική δύναμη στη χώρα. Στην
ταινία παρουσιάζονται σκηνές από την προετοιμασία και την διεξαγωγή του
συνεδρίου και των παρελάσεων. Στο συνέδριο εμφανίζονται όλοι οι
σημαντικοί παράγοντες του Εθνικοσοσιαλισμού σε ομιλίες τους.Η μονολιθικότητα του αφοσιωμένου στο Χίτλερ κόμματος αποτελεί το θεμέλιο
της προπαγανδιστικής αυτοπροβολής των ναζί, κάτι που η Ρίφενσταλ
πετυχαίνει με μια εναλλαγή εικόνων, καταργώντας συχνά τη χρονολογική
συνέχεια. Μέσω ειδικών ρυθμίσεων στην κάμερα και ασυνήθιστο μοντάζ
κατορθώνει να παρουσιάσει τους ηγέτες των ναζί ως μυθικούς ήρωες.
Σύμβολα όπως η σημαία με τον αγκυλωτό σταυρό και ο αετός του Γ’ Ράιχ
τονίζονται με τη χρήση ιδιαίτερων οπτικών εφέ κι επικής μουσικής
υπόκρουσης.
Η Ρίφενσταλ με τον Χίμλερ στο γύρισμα της ταινίας στις 9 Σεπτεμβρίου 1934
_____________________________________
Η ΣΠΟΝΔΥΛΩΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΙΣΤΙΚΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣΕισαγωγή
Στην
αρχή του έργου εμφανίζονται επιγραμματικοί πίνακες με διάφορες χρονικές
αναφορές, από την απαρχή του πρώτου παγκοσμίου πολέμου μέχρι την ημέρα
του συνεδρίου.Στόχος : να τονιστεί η σημασία του εθνικοσοσιαλισμού, που με ηγέτη τον Χίτλερ έσωσε τη Γερμανία από την εκφυλισμένη δημοκρατία , ξέπλυνε την ντροπή της ήττας και μετέτρεψε τη χώρα σε όαση ειρήνης και δύναμης.
1η ημέρα
Ακολουθεί
η κινηματογράφηση της πρώτης ημέρας του συνεδρίου. Κοντινά πλάνα μέσα
στον ουρανό δείχνουν τα σύννεφα. Το αεροπλάνο του Χίτλερ τον μεταφέρει ως νέο Μεσσία στη Νυρεμβέργη. Πλάνα της πόλης από ψηλά. Μυρμηγκιές ανθρώπων κατακλύζουν τις λεωφόρους της για την υποδοχή του Μεγάλου Αρχηγού. Το αεροπλάνο προσγειώνεται, τα ενθουσιώδη πλήθη μικρών και μεγάλων καλωσορίζουν τον Χίτλερ, που οδηγείται μέσα στο
αυτοκίνητό του στο ξενοδοχείο εν μέσω γενικού πανζουρλισμού. Το βράδυ γίνεται μεγαλειώδης νυχτερινή πομπή με δαυλούς έξω από το ξενοδοχείο του .
2η ημέρα
Σκηνές από το απέραντο στρατοπέδο της Νυρεμβέργης, όπου έχει καταλύσει το "άνθος της Γερμανικής νεολαίας" , που θα πάρει μέρος στη μεγάλη παρέλαση προς τιμήν του αρχηγού.Οι ξυπνούν και προετοιμάζονται.
Ο νέοι πλένονται, γυμνάζονται, παίζουν σαν μικρά παιδιά, παίρνουν το πρωινό τους .Ο φακός στέκεται επίτηδες στα καλογυμνασμένα κορμιά τους, τονίζοντας την αλκή και τη ρώμη της "αρείας φυλής" , που εθνικοσοσιαλισμός σφυρηλατεί για τη "μεγάλη Γερμανία" του μέλλοντος.
Ακολουθεί η παρέλαση των χωρικών με τις τοπικές τους ενδυμασίες , μερικές από τις οποίες είναι εντυπωσιακές και άλλες γελοίες . Ο Χίτλερ σταματά για να τους επιθεωρήσει και να δεχτεί τις υστερικές εκδηλώσεις της αγάπης τους.
Στη συνέχεια, η κάμερα μας μεταφέρει στην απέραντη αίθουσα του εθνικοσοσιαλιστικού συνεδρίου. Ττο συνέδριο αρχίζει. Ο
Ρούντολφ Ες , υπαρχηγός του Χίτλερ , κάνει την εναρκτήρια ομιλία. Εκφωνεί ένα σύντομο λογίδριο στο οποίο κυριαρχούν οι εκφράσεις δουλικής υποταγής στον δικτάτορα και ο ναζιστικός χαιρετισμός με το κωμικό σύνθημα "Zieg Heil" (Νίκη, Χαίρε!).
Ακολουθούν αποσπάσματα εξυμνητικών για τον Χίτλερ ομιλιών των Γιόζεφ Γκαίμπελς, Άλφρεντ Ρόζενμπεργκ και άλλων στελεχών του κόμματος , μέσα από κοντινά πλάνα που αναδεικνύουν τα πρόσωπά τους , που προκαλούν γενική αποστροφή για την αγριότητα του ύφους τους .
Ο φακός στρέφεται μετά στο Τμήμα Υπηρεσίας Εργασίας του Ράιχ , που παρελαύνει . Εργάτες διαφόρων ειδικοτήτων από διάφορες περιοχής της Γερμανίας δραματοποιούν με παιδικούς διαλόγους γιτη συμβολή τους στην αναγέννηση της χώρας . Ο Χίτλερ εκφωνεί λόγο ως "πρώτος εργάτης", τονίζοντας ότι δεν υπάρχουν διακρίσεις αστών και χωρικών στην εργασία , αφού το Κόμμα κατάργησε πια τις κάστες και τις τάξεις. Η ημέρα κλείνει με την νυχτερινή παρέλαση της Ταγμάτων Εφόδου (Ες-Α) με δαυλούς , που δημιουργούν ένα φαντασμαγορικό .
3η ημέρα
Η ημέρα ξεκινάει με παρέλαση της Χιτλερικής νεολαίας, στην οποία η Γερμανία στηρίζει το μέλλον της .
Ο Μπάλντουρ φον Σίραχ αναγγέλλει θριαμβικά την ομιλία του Χίτλερ. Ο Χίτλερ
απευθύνεται στη νεολαία για να της εμπνεύσει , όπως λέει, θάρρος και τόλμη. Η νεολαία πρέπει να είναι ειρηνική αλλά και να προετοιμάζεται για τα χειρότερα. Ακολουθεί
παρέλαση του ιππικού και των μοτοσικλετιστών του γερμανικού στρατού , με κύριο στόχο τον εντυπωσιασμό από την ακρίβεια των κινήσεων και το πλήθος των συμβόλων . Το
βράδυ ο Χίτλερ κάνει νυχτερινή ομιλία, στην οποία εκθέτει , μέσα σε ντεκόρ επιτηδευμένα υποβλητικό, τους λόγους
για τους οποίους το εθνικοσοσιαλιστικό κόμμα έμεινε αβλαβές, παρά τις
πρόσφατες εξελίξεις. Φυσικά δεν έκανε καμιά αναλυτική αναφορά στην αιματηρή
στη μαζική δηλαδή εξόντωση επιφανών στελεχών της παραστρατιωτικής οργάνωσης των SA και του επικεφαλής της Ρεμ , για να γίνει ο απόλυτος κυρίαρχος του κόμματος και του στρατού ο ίδιος.
.
4η ημέρα
Την
τέταρτη ημέρα, ο Χίτλερ, μπροστά σε 150 χιλιάδες άνδρες της Ες-Α και
των Ες-Ες, οδοιπορεί στο μνημειώδες πεδίο της Νυρεμβέργης και καταθέτει
στεφάνι στο ηρώο των πεσόντων του Α' Παγκοσμίου Πολέμου.
Ακολουθεί ομιλία του Χίτλερ, ενώ ο Λούτσε αποτίει φόρο τιμής στον
Χίτλερ. Ο Χίτλερ αγιάζει τις σημαίες των αγωνιστών. Ξανά παρέλαση των Ναζί με
όλες τις μονάδες και τα αμέτρητα λάβαρά τους. Τα πάντα προς εντυπωσιασμό των εκατομμυρίων θεατών που θα δουν αρότερα την ταινία στους κινηματογράφους . Ο Χίτλερ ομιλεί ξανά στα παραληρούντα πλήθη με το γνωστό ύφος του: αρχικά σε χαμηλούς τόνους και στη συνέχεια σε κατάσταση μανιακού τρελού . Ο φακός επιβεβαιώνει αυτή την εντύπωση, κόντρα στη βούληση της σκηνοθέτριας που ήθελε να τονίσει τη "χαρισματικότητα" του Αρχηγού ως ρήτορα, παρακολουθώντας το πρόσωπο το δικτάτορα από κάτω προς τα πάνω , αποκαλύπτοντας όμως άθελα τις ψυχωτικές συσπάσεις του προσώπου και των ματιών , το επιδεικτικό πέταγμα του πηγουνιού , το αφρισμένο ανοιγοκλείσιμο του στόματος , όπου το προσεκτικό μάτι μπορεί να διακρίνει ακόμα και ένα προβληματικό δόντι στην άνω οδοντοστοιχία του . Τέλος , ο Ρούντολφ Ες κλείνει την
συνέλευση- παρωδία Συνεδρίου αποθεώνοντας με κραυγές τον Χίτλερ .
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου