Αφιέρωμα στη μνήμη του πρωτεργάτη της Tέχνης στη Θεσσαλονίκη Μωρίς Σαλτιέλ.

 

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ 2ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Αφιέρωμα στη μνήμη του πρωτεργάτη της τέχνης στη Θεσσαλονίκη, συναπόφοιτου Μωρίς Σαλτιέλ. Για τη ζωή και το έργο του μιλά ο φιλόλογος Παναγιώτης Πίστας. Σκηνοθετική επιμέλεια, Γιώργος Μουμουζιάς.

«Ο Μωρίς Σαλτιέλ γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1922. Αποφοίτησε από το Β΄ Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης και συνέχισε τις σπουδές του στην Ανωτάτη Σχολή Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών στην Αθήνα. Το 1942 κι ενώ είχε επιστρέψει για διακοπές στη Θεσσαλονίκη, φυγαδεύτηκε στην Αθήνα, όπου και κρύφτηκε σε σπίτι φιλικού του προσώπου ως το τέλος της Κατοχής. Οι γονείς του μεταφέρθηκαν την άνοιξη του 1943 στο Άουσβιτς-Μπιρκενάου όπου εξοντώθηκαν.

Παράλληλα με τις εγκύκλιες σπουδές του ο Σαλτιέλ σπούδασε μουσική (βιολί) ενώ σε μεγαλύτερη ηλικία έκανε θεωρητικά μαθήματα μουσικής με τον Σόλωνα Μιχαηλίδη.

Ανήσυχος και ευαίσθητος, δραστηριοποιήθηκε για πολλά χρόνια στα πολιτιστικά δρώμενα της Θεσσαλονίκης. Με πρωτοβουλία δική του και των φίλων του, Γιάννη Τριανταφυλλίδη και Μιχάλη Τσιτσικλή ιδρύθηκε το 1951 η Μακεδονική Καλλιτεχνική Εταιρεία «Τέχνη», σωματείο που πρωτοστάτησε μεταπολεμικά στην πολιτιστική ζωή της Θεσσαλονίκης. Ο Σαλτιέλ υπηρέτησε την «Τέχνη» για παραπάνω από 30 χρόνια από τις θέσεις του μέλους του διοικητικού συμβουλίου, του γενικού γραμματέα και του αντιπροέδρου. Υπήρξε, σύμφωνα με τις μαρτυρίες των συνεργατών του, ο κύριος μοχλός πίσω από την πετυχημένη πορεία του συγκεκριμένου σωματείου.

Διετέλεσε μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος. Υπήρξε επίσης μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης την περίοδο 1986-1987.

Ο Μωρίς Σαλτιέλ αρθρογραφούσε συχνά για τα πολιτιστικά ζητήματα της Θεσσαλονίκης και πρωτοστάτησε στην ίδρυση το 1975 της Συντονιστικής Επιτροπής Εκπολιτιστικών Σωματείων Βορείου Ελλάδος καθώς και στην ίδρυση Σχολής Καλών Τεχνών στη Θεσσαλονίκη.»

Ο ΜΩΡΙΣ ΤΗΣ «ΤΕΧΝΗΣ» ΚΑΙ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

ΜΝΗΜΗ ΜΩΡΙΣ ΣΑΛΤΙΕΛ 

Για τη συμπλήρωση δέκα χρόνων από το θάνατο του Μωρίς Σαλτιέλ σκεφτήκαμε να θυμίσουμε μέσα από μαρτυρίες φίλων και συνεργατών, φωτογραφικό υλικό, αλλά και άμεσα, από τις δημοσιεύσεις του, τη δράση του στον τομέα του πολιτισμού και της παιδείας, την προσωπικότητά του.
Αυτή ήταν μόνο η εξωτερική αφορμή για την έκδοση του μικρού τόμου που κρατάτε στα χέρια σας.
Η διαπίστωση ότι με το πέρασμα του χρόνου και με το νέο πνεύμα της εποχής η ανιδιοτέλεια και η αφοσίωση στον τομέα του πολιτισμού εκλείπουν, επέβαλε να τονίσουμε το έργο του Μωρίς Σαλτιέλ στους χώρους που διακόνησε και υπηρέτησε, τη Μακεδονική Καλλιτεχνική Εταιρεία "Τέχνη", τη Συντονιστική Επιτροπή Εκπολιτιστικών Σωματείων Βορείου Ελλάδος, το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος και το Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης.
Αυτά τα δύο του χαρακτηριστικά, όπως και η συνεργατικότητα, το πρακτικό και οργανωτικό πνεύμα, η επιμονή και η εργατικότητα για την επίτευξη των στόχων, η βάσανος των θεμάτων με ερωτήσεις στους ειδικούς, η δημιουργική γκρίνια και η ικανότητα να μετράει τους ανθρώπους, ήταν κάποιες από τις ιδιότητές του. Και πάνω απ' όλα η έγνοιά του για τους νέους και για την εξοικείωση των παιδιών με τις τέχνες.
Ήταν ο άνθρωπος που έθεσε πάνω από την εβραϊκότητα την ελληνικότητά του και πάνω απ' αυτήν τον υγιή τοπικισμό πρώτα απ' όλα η Θεσσαλονίκη. Και βέβαια μέλημά του ήταν η δημιουργία υποδομών και θεσμών, όχι τα βραχύβια σύντομης λάμψης έργα. [...] (Από τον πρόλογο της έκδοσης)

Περιεχόμενα

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΩΡΙΣ ΣΑΛΤΙΕΛ
ΚΕΙΜΕΝΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΩΡΙΣ ΣΑΛΤΙΕΛ
Χρύσανθος Χρήστου
Σωτήρης Φαλτσής
Ρούλα Αλαβέρα
Μίμης Δημητριάδης
Γιώργος Θυμής
Αντώνης Κοντογεωργίου
Γιώργος Κορδομενίδης
Γιώργος Λεωτσάκος
Παναγιώτης Μουλλάς
Θανάσης Μουσόπουλος
Νίκος Μπακόλας
Άλκης Μπαλτάς
Νίκος Νικονάνος
Νικηφόρος Παπανδρέου
Χρήστος Πολυζωΐδης
Κατερίνα Πολυζωΐδου - Σούρβαλη
Δαυίδ Σαλτιέλ
Γιώργος Σκαμπαρδώνης
Βάσω Τοκατλίδου
Αθανασία Τσατσάκου
Δημήτρης Φατούρος
Ντίνος Χριστιανόπουλος
Παναγιώτης Πίστας
ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΕΝΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΩΡΙΣ ΣΑΛΤΙΕΛ
Νίκος Μπακόλας
Γιώργος Λυκούδης
Γιώργος Σκαμπαρδώνης
Γιώργος Κεχαγιόγλου
ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΟΥ ΜΩΡΙΣ ΣΑΛΤΙΕΛ
ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΕΝΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Προϊστορία και γέννηση της "Τέχνης"
Προτάσεις για έναν μελλοντικό προγραμματισμό της "Τέχνης"
Αποσπάσματα από άρθρα στην εφημερίδα Θεσσαλονίκη
Πολιτιστική αποκέντρωση
Μουσικοκριτικές
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΝΕΚΔΟΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ
Οι γονείς μου
Η παιδική μου ηλικία
Το σπίτι μας και οι εβραϊκές γιορτές
Ο πατέρας μου και εγώ
Βιολί και πιάνο
Το πρώτο πάρτυ
1942
Τα γράμματα της μητέρας μου
Από το ημερολόγιο
Η στήλη της εφημερίδας "Το Φως"
Η πρώτη συναυλία της "Τέχνης"
Γράμμα στον Χατζιδάκι
Σπύρος Βασιλείου
Σχόλιο για την αυτοκτονία του Τσβάιχ
Σύνοψη ζωής
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΜΩΡΙΣ ΣΑΛΤΙΕΛ
ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΤΟΥ ΜΩΡΙΣ ΣΑΛΤΙΕΛ

Σαλτιέλ, Μωρίς -

"ΤΕΧΝΗ" Μακεδονική Καλλιτεχνική Εταιρεία