A matter of life and death (1946)
Ζήτημα ζωής και θανάτου
Δραματική κομεντί της Arthur Rank, σε σκηνοθεσία Μάικλ Πάουελ και
Έμμερικ Πρέσμπέργκερ, με τους Ντέηβιντ Νίβεν, Κιμ Χάντερ, Μάριους
Γκόρινγκ, Ρότζερ Λάιβση.
Βρισκόμαστε στα τέλη του Β' Παγκοσμίου. Ένας βρετανός πιλότος επιστρέφει
στη χώρα του μετά από μια αποστολή, αλλά το βομβαρδιστικό του έχει
χτυπηθεί και είναι έτοιμο να συντριβεί. Διατηρώντας όση ψυχραιμία
μπορεί, με το πλήρωμά του να έχει ήδη εγκαταλείψει το αεροσκάφος, τον
ασυρματιστή του νεκρό δίπλα του και με τα αλεξίπτωτά τους κατεστραμμένα,
ο Πήτερ Κάρτερ καλεί τον πύργο ελέγχου για να ενημερώσει σχετικά με την
τύχη του αεροπλάνου και τη δική του. Μιλά με την Τζουν, μια αμερικανίδα
που υπηρετεί στην αγγλική βάση, και της ζητά να μεταφέρει ένα τελευταίο
μήνυμα στη μητέρα του, καθώς έχει αποφασίσει να πηδήξει στο κενό παρά
να συντριβεί μέσα στο φλεγόμενο σκάφος. Μιλούν για λίγο ακόμα, σαν να
γνωρίζονται από παλιά ή σαν να φλερτάρονται στην πρώτη τους συνάντηση.
Ύστερα σιωπή. Μετά από λίγες ώρες, ο Πήτερ συνέρχεται σε μια παραλία,
όπου ανακαλύπτει πως όχι μόνο είναι ζωντανός, αλλά και πως τα κύματα τον
ξέβρασαν πολύ κοντά στο σπίτι που του είχε πει πως έμενε η Τζουν. Η
συνάντησή τους είναι απρόσμενη και ευτυχής και ξαφνικά νιώθουν πως τους
δόθηκε μια δεύτερη ευκαιρία. Μόνο που ένας απεσταλμένος από τον Ουρανό
εμφανίζεται ξαφνικά μπροστά του και τον ενημερώνει πως ζει ακόμα από
λάθος, καθώς εκείνος δεν μπορούσε να τον εντοπίσει μέσα στην πυκνή
ομίχλη. Τώρα, ο Πήτερ καλείται να τον ακολουθήσει προς το πεπρωμένο του.
Ύμνος στον έρωτα, φόρος τιμής στους πεσόντες του Β' Παγκοσμίου Πολέμου
και ταυτόχρονα κριτική στην ίδια τη Μεγάλη Βρετανία που προφανώς
αναζητούσε τη νέα της θέση στον κόσμο (η ταινία γυρίστηκε μόλις έναν
χρόνο μετά τη λήξη του πολέμου), το "Ζήτημα ζωής και θανάτου" είναι ένα
από αυτά τα κρυφά διαμαντάκια που δεν απέκτησαν ποτέ τη δόξα που
ενδεχομένως τούς άξιζε. Πάρα πολύ έξυπνο το σενάριο των δύο σκηνοθετών
και παραγωγών που αναμόρφωσαν σε μεγάλο βαθμό το βρετανικό σινεμά,
παίζει με τη φαντασία και την πραγματικότητα, εξηγεί τη μεταφυσική
διάσταση αφήνοντας όμως και όλες τις πιθανότητες ανοιχτές, στήνει την
πιο ρομαντική ερωτική γνωριμία σε αυτήν την υπέροχη εναρκτήρια σεκάνς,
μέσω ασυρμάτου, και μετά απογειώνεται σε ένα ντελίριο εικόνων, λόγου και
επιχειρημάτων. Ο Πήτερ τολμά να αψηφήσει τις εντολές του Ουρανού και
ασκεί έφεση στην απόφαση που τον καλεί να εγκαταλείψει τα εγκόσμια. Κι
όταν αυτή η δίκη τελείται, τελικά είναι η Αγγλία αυτή που δικάζεται,
είναι η ίδια η χώρα της οποίας η θέση αμφισβητείται έναντι του
παρελθόντος της κι είναι ο έρωτας ενός βρετανού με μια αμερικανίδα που
τελικά δίνει τη λύση.
Τολμηρό πολύ για τα δύσκολα εκείνα χρόνια, το φιλμ χρησιμοποιεί αυτό το
το εκτυφλωτικό τεχνικολόρ και τα κοντινά στα πρόσωπα των δύο ερωτευμένων
για να κτίσει την ερωτική ιστορία που όμως λειτουργεί και ως αφορμή για
να πει μετά η ταινία τα δικά της. Κι απέναντι στον περίλαμπρο, γεμάτο
χρώμα κόσμο μας, ένας Ουρανός (Παράδεισο τον αποκαλούν κάποιοι) αχανής,
ασπρόμαυρος, με χαμηλά κοντράστ που εντείνουν την απεραντοσύνη, γεμάτος
από χιλιάδες στρατιώτες και εθελόντριες που μόλις έχουν πάρει τα φτερά
τους και παρακολουθούν τη δίκη. Ένας άλλος κόσμος, πέρα από τον δικό
μας, που όμως παρακολουθεί τα εδώ τεκταινόμενα και συμμετέχει ενεργά
στις αποφάσεις, δομημένος με νόμους και αξίες, έτσι όπως πιστεύουμε
όλοι, έτσι όπως πιστεύει και ο Πήτερ πως πρέπει να είναι αυτός ο άλλος
κόσμος.
Είναι πραγματικά μαγικός ο τρόπος που αυτή η αφελής ιστορία που
φαινομενικά εξαπλουστεύει τα πάντα τολμά και μπαίνει βαθιά σε θέματα
ιστορίας, πολιτικής και θρησκείας (παρ' ότι είναι κάπως περισσότερο
επιεικής με την Αμερική, κάτι που είναι κατανοητό, δεδομένης της
καταλυτικής συμμετοχής της στο τέλος του Πολέμου και της επιθυμίας
-υποθέτω- των παραγωγών να βρεθεί διανομέας και στις ΗΠΑ). Κι όλα αυτά
δοσμένα με χιούμορ, ρομαντικό συναίσθημα, αγαπημένο βρετανικό φλέγμα και
ουσιαστικό λόγο που όχι μόνο μεταφέρει μηνύματα αλλά και λειτουργεί
απόλυτα κινηματογραφικά. Μια ταινία που πρέπει οπωσδήποτε να
ανακαλύψετε.
Πηγή: mymovie-diary.blogspot.com/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου