Ο εξευτελισμός της επιστημονικής κοινότητας

Δεν έγινα γιατρός, ούτε δικηγόρος, ούτε φαρμακοποιός…

Ορέστης Λαγκάς Νικολός

Researcher National Technical University of Athens

Πηγή medium.com

Η κυβέρνηση χρηματοδότησε ως μέτρο στήριξης των επιστημονικών κλάδων της χώρας τη διενέργεια προγραμμάτων τηλεκατάρτισης. Από μόνο του δεν ακούγεται άσχημο. Ό,τι μαθαίνει κανείς καλό δεν είναι;

180.390 επιστήμονες που βοηθούν στην ανάπτυξη της χώρας αναμένεται να λάβουν μία επιδότηση 600 ευρώ συνολικά ώστε να παρακολουθήσουν προγράμματα 100 διδακτικών ωρών. Διδακτικών ωρών. Διδακτικών. Το κράτος δηλαδή πληρώνει για να διευρύνουν οι επιστήμονες της χώρας τις γνώσεις και τις δεξιότητές τους. Δεν ακούγεται κακό. Τουλάχιστον στους περισσότερους.

Αντί να σπαταληθούν τα χρήματα σε ένα σκέτο επίδομα στήριξης, αντιθέτως θα αξιοποιηθούν ώστε να μείνουν και οι γνώσεις και δεξιότητες που θα αφήσει η κατάρτιση. Μέχρις αυτό το σημείο, μπορεί κανείς να διαφωνεί ως προς τη χρησιμότητα της επιπλέον κατάρτισης ενός διπλωματούχου των καλύτερων σχολών της χώρας (Πολυτεχνεία, Ιατρικές, Νομικές κλπ), ωστόσο θα απαντήσει κάποιος άλλος με τη γνωστή φράση του Σόλωνα «Γηράσκω δ’ αἰεί πολλά διδασκόμενος».

Μέχρι στιγμής όλα καλά. Αν αφήσουμε την κουβέντα εδώ δεν έχει γίνει και τίποτα περίεργο. Ποιοι είναι όμως αυτοί οι φορείς που θα αναλάβουν το ρόλο της διδασκαλίας στην όλη διαδικασία; Λογικά για να επιμορφωθούν οι επιστήμονες της χώρας, οι φορείς που θα το αναλάβουν θα είναι τουλάχιστον ισότιμοι ή ιδανικά ανώτεροι (σε ακαδημαϊκό επίπεδο προσφοράς γνώσεων) από τους φορείς που τους έχουν χρίσει επιστήμονες. Δηλαδή θα πρέπει να είναι τουλάχιστον το ίδιο καλοί με τα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα.

Οι γιατροί θα παρακολουθήσουν ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα που θα τους προσφέρει νέες γνώσεις πέραν από αυτές που τους παρείχε ήδη η 6ετής φοίτηση στην Ιατρική Σχολή. Ίσως δεν είναι αρκετές οι γνώσεις τους, ας τους χειροκροτήσουμε τουλάχιστον μία ακόμη φορά τώρα που θα τις διευρύνουν.
Οι μηχανικοί θα παρακολουθήσουν κάποιο αντίστοιχο πρόγραμμα που λογικά θα διευρύνει τις δεξιότητές που έχουν ήδη αναπτύξει κατά την 5ετή φοίτηση για τη λήψη του Διπλώματος τους.
Αντιστοίχως οι δικηγόροι μετά την 4ετή τους φοίτηση στις Νομικές σχολές και τους 18 μήνες δικηγορικής άσκησης θα έχουν την ευκαιρία όχι απλώς να επιμορφωθούν αλλά και να πληρωθούν κι αυτοί τα 600 ευρώ. Στην τελική υπερβαίνουν τη μέση αμοιβή ενός ασκούμενου δικηγόρου.
Τέλος οι ερευνητές της χώρας, ειδικά αυτοί που όντως καθημερινά διευρύνουν όχι μόνο τις δικές τους γνώσεις αλλά και τις γνώσεις της επιστημονικής κοινότητας παγκοσμίως, θα έχουν την ευκαιρία να ανοίξουν τους ορίζοντές τους.

Για να επιτευχθούν τα παραπάνω, 10 διαφορετικές θεματικές ενότητες που καλύπτουν χοντρικά όλους τους κλάδους είναι διαθέσιμες προς επιλογή. Μέχρι στιγμής όλα φαίνεται να έχουν μία συγκεκριμένη λογική, κάποιο νόημα, ειδικά για όσους δεν είναι αρνητικοί στην ιδέα της μετεκπαίδευσης.

Μένει λοιπόν να δούμε σε ποιον θα αναθέσει το κράτος την επιμόρφωση των επιστημόνων, που το ίδιο το κράτος θεωρεί επιστήμονες, αναγνωρίζοντας προφανώς την επιστημονική ιδιότητα του Διπλώματος που τους έχει ήδη απονείμει μέσω των πολυετών σπουδών στα ΑΕΙ της χώρας.

Μέσα σε λίγες μέρες από την έναρξη του προγράμματος ξεπήδησαν παντού διαφημίσεις από Κέντρα Εκπαίδευσης ή ΙΕΚ που αναλαμβάνουν (με επιδότηση 470 ευρώ από το κράτος) την επιμόρφωση των επιστημόνων της χώρας. Ναι, εκπαιδευτικά κέντρα τα οποία είναι κοινώς αποδεκτό τόσο στην ακαδημαϊκή κοινότητα όσο και στην αγορά εργασίας, και μέχρι προσφάτως και στους νόμους του Ελληνικού Κράτους, κατώτερα από τα Πανεπιστήμια, αναλαμβάνουν να επιμορφώσουν τους απόφοιτους της Νομικής, του Πολυτεχνείου, της Ιατρικής κλπ.

Για να το κάνουμε πιο λιανά, το ΙΕΚ Ακμή θα επιμορφώσει το δερματολόγο που συμβουλευόμαστε π.χ για τα σπυράκια στο πρόσωπό μας. Το KΕΚ Περγαμηνή θα παρέχει κατάρτιση στο δικηγόρο που εμπιστευόμαστε να μας εκπροσωπήσει σε ένα δικαστήριο κι έχει ρίξει τόσο διάβασμα μέσα στις … περγαμηνές των νόμων. Το ΙΕΚ Πράξις θα διευρύνει τις δεξιότητες ενός μηχανικού ή ενός ερευνητή ώστε να βελτιωθεί στις πολύπλοκες πράξεις που απαιτεί το επιστημονικό του αντικείμενο.

Δε θα αναλύσουμε ιδιαίτερα τους λόγους για τους οποίους η κυβέρνηση έκανε αυτή την επιλογή. Το αδιαμφισβήτητο γεγονός είναι ότι τα εν λόγω ιδιωτικά κέντρα εκπαίδευσης θα εισπράξουν 180.390 × 470 = 84.783.300 ευρώ. Θα σπαταλήσουμε δηλαδή περίπου 85 εκατομμύρια επιπλέον. Ο νοών νοείτω…

Η εν λόγω επιλογή έχει οδηγήσει σε κωμικοτραγικές καταστάσεις. Τα προγράμματα άρχισαν προ μερικών ημερών με τεράστια προχειρότητα παίζοντας με τα νεύρα χιλιάδων επιστημόνων:

Οι πλατφόρμες τηλεκπαίδευσης εξαρχής αντιμετώπιζαν προβλήματα σύνδεσης.
Το πρόγραμμα απαιτεί την ολοκλήρωση 100 διδακτικών ωρών ενώ το υλικό αντιστοιχεί σε πολύ λιγότερες ώρες. Το αποτέλεσμα είναι να επαναλαμβάνεται η ίδια εκπαιδευτική ενότητα 5 και 6 φορές ώστε να συμπληρωθεί ο απαιτούμενος χρόνος. Σε επικοινωνία των “μαθητών επιστημόνων” με τα κέντρα κατάρτισης τους ζητήθηκε να αφήσουν το μάθημα να εξελίσσεται το βράδυ ενώ κοιμούνται!
Τα μαθήματα περιλαμβάνουν τεστ πολλαπλής επιλογής όπου σε πολλές περιπτώσεις όλες οι επιλογές είναι ακριβώς ίδιες, δείγμα της προχειρότητας με την οποία στήθηκε το όλο σύστημα.

Άγνωστες πτυχές της επιστήμης των Μηχανικών Υπολογιστών

Πέραν όμως των παραπάνω τεχνικών προβλημάτων, το περιεχόμενο των μαθημάτων είναι όχι απλώς πολύ κατώτερο των γνώσεων που έχει ήδη προσφέρει το Πανεπιστήμιο, πολλές φορές θυμίζοντας ακόμα και μαθήματα Λυκείου, ιδιαίτερα στους τομείς της Πληροφορικής, αλλά και παρωχημένο. Έτσι αν αναζητήσει κανείς στα social media το hashtag #Σκοιλ_Ελικικου (που αντιστοιχεί σε ένα από τα εκατοντάδες λάθη των μαθημάτων που έγινε viral) μπορεί να βρεί πολλά κωμικοτραγικά παραδείγματα.

Αρκεί πάντως να αναλογιστεί κανείς ότι ένας κάτοχος διδακτορικού στα Συστήματα των Υπολογιστών επιμορφώνεται με τα μαθήματα που το ελληνικό κράτος πλήρωσε 85 εκατομμύρια ευρώ, για να ενημερωθεί ότι η δισκέτα παίρνει το γράμμα Α ή ότι δύο από τα τέσσερα πιο σημαντικά social networks σήμερα είναι το Ηi5 και το MySpace!

Πέρα από την αστεία διάσταση όλων αυτών, υπάρχει και μία άλλη διάσταση. Αυτή του εξευτελισμού των επιστημόνων της χώρας από την Κυβέρνηση. Αυτή της προσβολής του εκπαιδευτικού συστήματος της χώρας. Αυτή του διασυρμού της εγχώριας επιστημονικής και ακαδημαϊκής κοινότητας παγκοσμίως. Αυτή που επιδοτώντας με 85 εκατομμύρια ευρώ τον απόπατο του (ιδιωτικού) εκπαιδευτικού συστήματος, τον εξισώνει με ιστορικά Ιδρύματα όπως το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Και δυστυχώς αυτή είναι επίσημη θέση της Ελληνικής Δημοκρατίας αφού το ελληνικό κράτος όχι απλώς νομοθέτησε (την εξίσωση με Κολλέγια προ μηνών) αλλά επιδοτεί πλέον την κατρακύλα των Πτυχίων και Διπλωμάτων στον πάτο των κουρελόχαρτων των ιδιωτικών ΙΕΚ, Κέντρων Κατάρτισης και των Κολλεγίων.

Η ελληνική Ακαδημαϊκή κοινότητα και οι Διοικήσεις των Πανεπιστημίων της χώρας δεν έχουν βγάλει ούτε μία ανακοίνωση. Αλήθεια οι Ακαδημαϊκοί της χώρας δεν έχουν τίποτα να πούνε για τους αποφοίτους τους; Θεωρούν ότι το μάθημα που οι ίδιοι διδάσκουν στα ελληνικά ΑΕΙ χρήζει επιπρόσθετης μάθησης από τυχάρπαστα εκπαιδευτικά κέντρα μηδενικής ακαδημαϊκής αξίας; Έτσι αξιολογούν το έργο τους; Για τους ερευνητές με τους οποίους συνεργάζονται; Για τους μεταπτυχιακούς, διδακτορικούς φοιτητές και μεταδιδάκτορες με τους οποίους επιδιώκουν δημοσιεύσεις σε παγκοσμίου φήμης επιστημονικά συνέδρια; Για τον εξευτελισμό και την προσβολή όλων των παραπάνω που θα κοστίσει 85 εκατομμύρια ευρώ, που θα μπορούσαν να εξοικονομηθούν ή να δωθουν αλλού, δεν έχουν να δηλώσουν απολύτως τίποτα; Αν εξαιρέσουμε μερικούς Δικηγορικούς Συλλόγους αντίστοιχη σιγή έχουν ακολουθήσει και τα Επιστημονικά και Τεχνικά Επιμελητήρια της χώρας, με το ΤΕΕ οριακά να επικροτεί κάθε κίνηση υποτίμησης των Διπλωματούχων.

Ίσως άλλωστε αυτό που φταίει διαχρονικά, πέρα από τον κορονοϊό δηλαδή, για την ανεργία ή τις χαμηλές αμοιβές πολλών επιστημόνων να είναι η υπο-κατάρτιση τους. Γι’αυτό και η κυβέρνηση ως μέτρο στήριξης επιδοτεί την κατάρτιση ώστε να λύσει το πρόβλημα. Αν λοιπόν αυτό είναι το πρόβλημα, τότε οι επιστήμονες με την ολοκλήρωση του προγράμματος και με το πέρας της υγειονομικής κρίσης θα είναι πλέον πιο καταρτισμένοι, επομένως θα βρίσκουν πιο εύκολα δουλειά και θα δικαιούνται τουλάχιστον να ανοίξουν την κουβέντα για αυξήσεις. Τι, όχι;

Ζήτω η Αριστεία! Η ελληνική κοινωνία μεγαλώνει τα παιδιά της μέσα στην ψευδαίσθηση της Αριστείας κυνηγώντας όνειρα σπουδών. “Δεν έγινα γιατρός ούτε δικηγόρος ούτε φαρμακοποιός” λέει ο ΛΕΞ και το τραγουδάνε τόσο τα παιδιά της σημερινής κοινωνίας όσο και οι 30άρηδες που έγιναν γιατροί και δικηγόροι. Γιατί άραγε; Τι καταφέραμε τόσα χρόνια;

Ίσως τελικά η Αριστεία να είναι ζήτημα τιμής, 85 μύρια…