Η ΕΛΛΑΔΑ ΩΣ ΓΕΩΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΛΕΙΑ

Θύλακοι Ευρωζώνης  

σε παλαιά Βαλκάνια

Του Νίκου Ξυδάκη

Η Καθημερινή, 10/12/13

Οτι θα κλείσει το 2013 με ύφεση 4%, για έκτη συνεχή χρονιά, είναι κάτι που το περιμέναμε όλοι λίγο - πολύ. Οτι θα κυλήσει και το 2014 με ύφεση, είναι επίσης κάτι που αρκετοί περιμένουμε· αλλά δεν ξέρω αν το αντέχουμε. Διότι πίσω από τους αμείλικτους δείκτες ύφεσης και ανεργίας ψυχομαχά ήδη μια κοινωνία· εκατομμύρια άνεργοι, απλήρωτοι, μισοπληρωμένοι, χρεωμένοι, ενδεείς. Και εκατοντάδες χιλιάδες νέοι άνθρωποι οι οποίοι αντικρίζουν μπροστά τους τείχη και βάραθρα.

Οσοι έχουν αίσθηση της κοινωνίας, ακόμη κι αν δεν υποφέρουν οι ίδιοι, αντιλαμβάνονται ότι αυτή η κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί για πολύ. Ισως ούτε ώς το τέλος του 2014, όταν θα τεθεί η αναδιάρθρωση του χρέους, έτσι ή αλλιώς, με «κούρεμα» ή επιμήκυνση και αναχρηματοδότηση. Η κατάσταση πιθανόν να μην είναι διαχειρίσιμη ακόμη και το καλοκαίρι, εφόσον στις διπλές εκλογές του Μαΐου ανατραπεί ο συσχετισμός πολιτικών δυνάμεων.

Η κατάσταση δεν θα είναι διαχειρίσιμη όχι μόνο λόγω της διογκούμενης δυσαρμονίας μεταξύ κυβέρνησης και λαϊκής βούλησης, αλλά και επειδή μήνα με τον μήνα η ανθρωπιστική κρίση πλήττει όλο και μεγαλύτερα τμήματα του πληθυσμού, σε βαθμό δυσκόλως αναστρέψιμο και σε έκταση που δεν μπορεί να καλυφθεί από το αιφνιδιασμένο και ξεχαρβαλωμένο κράτος. Ενα τρίτο του πληθυσμού ζει κάτω από το όριο της φτώχειας, σύμφωνα με την κυβέρνηση («Κ», 6.12.2013). Αλλά και τα άλλα δύο τρίτα του πληθυσμού, που δεν βρίσκονται σε ένδεια, δυναστεύονται πλέον από τον φόβο και την ανασφάλεια. Το ένα τρίτο απειλείται να περιέλθει σε ένδεια, εφόσον συνεχίσει να εκτίθεται στο τοξικό μείγμα ύφεσης, ανεργίας, υπερφορολόγησης, αρνητικού πληθωρισμού και αποεπένδυσης. Το λίπος έχει καεί ολοσχερώς.

Αρα; Θα απομείνει μια χώρα διαιρεμένη σε ολίγους ευημερούντες και σε πλήθος ζόμπι των mini jobs; Θα υπάρχουν θύλακοι Ευρωζώνης σε μια παλαιοβαλκανική χώρα φτωχών και πεινώντων που θα ψευτοζούν από τα εμβάσματα των ξενιτεμένων; Αυτό το σενάριο, βγαλμένο από την κατάρρευση των ανατολικοευρωπαϊκών καθεστώτων του ’89, είναι πλέον ισχυρό ενδεχόμενο.

Είναι προφανές ότι μια τέτοια ρηγματωμένη κοινωνία απειλείται και με άλλες απώλειες, πλην των υλικών· απειλούνται η συνοχή και η κοινωνική ειρήνη, οι δημοκρατικοί θεσμοί, η εθνική ακεραιότητα. Οταν οι ίδιοι οι πολίτες βλέπουν την ισότητα και τη δικαιοσύνη να χάνονται γι’ αυτούς, παύουν να εμπιστεύονται τη δημοκρατία, την ίδια τους τη χώρα. Πώς, λοιπόν, θα σεβαστούν αυτή τη χώρα οι ξένοι, πιστωτές, εταίροι ή δύστροποι γείτονες;

Το έχουμε ξαναπεί: ο χρόνος κυλάει τρομακτικά γρήγορα για την Ελλάδα. Η Γερμανία κερδίζει χρόνο και επεξεργάζεται τα δικά της σχέδια, στα οποία πιθανότατα η Ελλάδα εκλαμβάνεται ως οικονομικός χώρος, ως χώρος ευκαιριών και γεωοικονομική λεία, πάντως όχι ως κυρίαρχη χώρα, ως έθνος-κράτος με πολίτες ισότιμους Ευρωπαίους. Λογικό: κοιτάνε το συμφέρον τους. Την αποφασιστική πρώτη κίνηση για αναστροφή του σπιράλ θανάτου πρέπει να την κάνουμε εμείς.