Τετάρτη, Ιουλίου 06, 2022

Για τους λάτρεις του αστυνομικού μυθιστορήματος

 


Εννιά αστυνομικά που ξεχωρίζουν αυτό το καλοκαίρι


kataskopika hilda kentriki

Από την πληθώρα των νέων εκδόσεων μεταφρασμένων αστυνομικών βιβλίων ξεχωρίσαμε εννέα. Σας τα παρουσιάζουμε. 

Της Χίλντας Παπαδημητρίου

Μήπως το κατασκοπικό εξελίσσεται στο νέο συναρπαστικό θρίλερ; Εννέα –κλασικά και σύγχρονα– αστυνομικά μυθιστορήματα δίνουν θετική απάντηση.

1 hilda «Mad dogs», του James Grady
(μτφρ. Άλκηστις Τριμπέρη, Πόλις)

Πέντε πρώην κατάσκοποι των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών, οι οποίοι έχουν καεί από τα βασανιστήρια και τις φριχτές συνέπειες των αποστολών τους, βρίσκονται κλεισμένοι στο Κάστρο, ένα εξειδικευμένο ψυχιατρικό ίδρυμα. Η προσπάθεια να γίνουν στοιχειωδώς λειτουργικοί διακόπτεται βίαια από τη δολοφονία του ψυχιάτρου τους και, παρότι είναι «τρελοί», αντιλαμβάνονται ότι κάποιοι σκοπεύουν να τους επιρρίψουν τον φόνο. Με μια μικρή βοήθεια από τα μέσα, δραπετεύουν και ξεκινούν μια αγωνιώδη φυγή και συγχρόνως την καταδίωξη του δολοφόνου. Εκτός όλων των άλλων, θα πρέπει να μη διαλυθούν λόγω έλλειψης φαρμακευτικής αγωγής και να ξαναθυμηθούν την εκπαίδευση και τις ικανότητές τους.

Το Mad dogs, τα Λυσσασμένα Σκυλιά, είναι ένα συναρπαστικό κατασκοπικό θρίλερ που διατηρεί αμείωτο το σασπένς για 440 σελίδες. Συνδέεται χαλαρά με τις Έξι Μέρες του Κόνδορα, το παλιότερο βιβλίο του James Grady [το οποίο μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη ως «Τρεις Μέρες του Κόνδορα» από τον σπουδαίο Σίντνεϊ Λούμετ, με τον Ρόμπερτ Ρέντφορντ στον ρόλο του πράκτορα με την κωδική ονομασία Κόνδορας]. Αλλά, ενώ στο παλαιότερο βιβλίο διαφαίνονταν κυρίως οι εσωτερικές διαμάχες των αμερικανικών αντιπάλων υπηρεσιών ασφαλείας, στα Λυσσασμένα Σκυλιά ο αναγνώστης συνειδητοποιεί έντρομος ότι, ενδεχομένως, η 11η Σεπτεμβρίου και ο Πόλεμος στον Κόλπο και πολλά τρομοκρατικά χτυπήματα θα μπορούσαν να έχουν προβλεφτεί και αντιμετωπιστεί αν… αν η δεξιά του Λευκού Οίκου και των υπηρεσιών ασφαλείας γνώριζαν τι ποιεί η αριστερά της. Ή όπως έλεγε ο δικτάτορας Γεώργιος Παπαδόπουλος, «ποιος παρακολουθεί τους παρακολουθούντες».

Με αλλεπάλληλα φλας μπακ στον χρόνο, μαθαίνουμε τις ιστορίες των τεσσάρων καμένων πρακτόρων και της μοναδικής γυναίκας που βρίσκεται ανάμεσά τους. Τα επεισόδια της φυγής τους και της προσπάθειάς τους να μάθουν ποιος τους την έστησε, διανθίζουν επιτυχημένες περιγραφές της εναλλαγής των suburbia, των αστικών προαστίων, με τις πιο υποβαθμισμένες γειτονιές που απέχουν λίγα χιλιόμετρα μόνο, τους ουρανοξύστες της Νέας Υόρκης, το «Stone Pony» στο Νιού Τζέρσι [το μπαρ όπου έπαιζε ο Μπρους Σπρίνγκστιν πριν γίνει γνωστός], το Μέριλαντ και την Ουάσινγκτον.

Από τα βιβλία που εξηγούν τον καινούργιο Ψυχρό Πόλεμο, αν δεχτούμε ότι ο προηγούμενος τελείωσε ποτέ. Το ανοιχτό τέλος επιτρέπει στον αναγνώστη να πάρει μια βαθιά ανάσα ανακούφισης, χωρίς να εξωραΐζει τα πράγματα, μέσα στη συνθήκη μιας μυθιστορηματικής περιπέτειας φυσικά.

2 hilda «Ουίσκι, τάνγκο, φόξτροτ», του David Shafer 
(μτφρ. Λευτέρης Καλοσπύρος, Πόλις)

Η Λεϊλά, ιρανικής καταγωγής υπάλληλος μιας ΜΚΟ που δραστηριοποιείται στη Μιανμάρ· ο Λίο, κληρονόμος μιας μεγάλης περιουσίας, απόφοιτος του Χάρβαρντ που πάσχει από διπολική διαταραχή· και ο Μαρκ, ο συμφεροντολόγος συμφοιτητής και φίλος του, εγωκεντρικός συγγραφέας ενός βιβλίου αυτοβοήθειας. Τρεις άνθρωποι χωρίς κοινά ιδεολογικά χαρακτηριστικά βρίσκονται μπλεγμένοι σε μια διεθνή συνωμοσία που στοχεύει στον παγκόσμιο έλεγχο των προσωπικών δεδομένων και πληροφοριών. Θα δεχτούν να αγωνιστούν για την αντιμετώπιση της συνωμοσίας στο πλευρό μιας ομάδας χάκερ; Θα ξεπεράσουν τον εαυτό, τα συμφέροντα και τις προκαταλήψεις τους;

Ένας σαγηνευτικός συνδυασμός κατασκοπικού μυθιστορήματος και μελλοντολογικού θρίλερ, που εξελίσσεται σε αυθεντικό page-turner (όσο κι αν ο όρος έχει ευτελισθεί). Είναι αξιοθαύμαστος ο τρόπος σύνδεσης των κύριων και των δευτερευόντων χαρακτήρων, κανένα πρόσωπο που περνάει από την πλοκή δεν είναι «ξεκρέμαστο». Από τους κατοίκους της καταδικασμένης στη φτώχεια και τη διαφθορά Μιανμάρ μέχρι τα στελέχη των μυστικών υπηρεσιών και τα μέλη της επιχειρηματικής ελίτ, όλοι περιγράφονται με τρισδιάστατη σαφήνεια – οι ίδιοι και τα κίνητρά τους.

Στο τέλος του βιβλίου, συνειδητοποιεί κανείς πόσο έχει μεταμορφωθεί το ύφος και η δομή του κατασκοπικού είδους. Όσο γοητευτική κι αν είναι η βρετανική σχολή του μεγάλου Τζον ΛεΚαρέ, ο κόσμος έχει αλλάξει ριζικά, το ίδιο και οι λόγοι του πολέμου των μυστικών υπηρεσιών. Η ιστορία του Τζον Σνόουντεν και οι περιπέτειες του Τζούλιαν Ασάνζ αποδεικνύουν του λόγου το αληθές. Δεν μπορώ να κρίνω την αληθοφάνεια των τεχνολογικών κινδύνων, εντούτοις στα πιο σημαντικά ατού του βιβλίου ανήκουν η λογοτεχνικότητα των περιγραφών, ακόμα και στις σκηνές παρακολούθησης και καταδίωξης, ο σχεδιασμός των τριών ηρώων έτσι ώστε οι διαφορές τους να κουμπώνουν και οι χαρακτήρες τους να λειτουργούν συμπληρωματικά.

Ο μεταφραστής Λευτέρης Καλοσπύρος, αποδίδει με μοναδική μαστοριά και επεξηγεί τους τεχνολογικούς όρους που είναι παντελώς άγνωστοι στον μέσο αναγνώστη [ή μόνο σε μένα], και η ανάγνωση κυλάει απρόσκοπτα παρά τις εξειδικευμένες γνώσεις που απαιτεί η κατανόηση της τεχνολογίας αιχμής.

Γίνεται καλοκαίρι χωρίς Άγκαθα Κρίστι;


3 hilda «Το μυστήριο της κυρίας Κρίστι», της Marie Benedict 
(μτφρ. Αναστασία Δεληγιάννη, Ψυχογιός)

Οι φανατικοί αναγνώστες της Άγκαθα Κρίστι γνωρίζουν το περιστατικό της μυστηριώδους εξαφάνισης της συγγραφέως για έντεκα μέρες, τον Δεκέμβριο του 1926. Η ίδια δεν έδωσε καμία εξήγηση όταν επέστρεψε, αν και οι εφημερίδες της εποχής διατύπωσαν εικασίες ότι είχε πέσει θύμα απαγωγής, θέλησε να αυτοκτονήσει ή να δολοφονήσει την ερωμένη του συζύγου της. Η λατρεία που εξακολουθεί να προκαλεί η μεγάλη κυρία της χρυσής εποχής του αστυνομικού δεν μειώθηκε ποτέ, και πολλά βιβλία έχουν γραφτεί έκτοτε για τη ζωή της, ή για το συγκεκριμένο περιστατικό. 
Η συγγραφέας Μαρί Μπένεντικτ επέλεξε έναν ευφυή τρόπο να διηγηθεί εκείνες τις έντεκα μέρες. Στο βιβλίο της εναλλάσσονται πρωτοπρόσωπα αποσπάσματα από το υποτιθέμενο ημερολόγιο της Άγκαθα Κρίστι –στο οποίο αφηγείται τη γνωριμία της με τον υπολοχαγό Άρτσιμπαλντ Κρίστι, όπως επίσης το ασφυκτικό περιβάλλον στο οποίο μεγάλωνε, με όλες τις συμβάσεις της εποχής, όπως ότι η γυναίκα οφείλει να έχει τον σύζυγό της ως επίκεντρο της ζωής της και να φροντίζει μόνο τις δικές του ανάγκες κι επιθυμίες– με την τριτοπρόσωπη αφήγηση του υπολοχαγού μόλις πληροφορείται την εξαφάνιση της συζύγου του.

Η Μπένεντικτ επιλέγει μία από τις λιγότερο γνωστές θεωρίες που εξηγούν την εξαφάνιση της Κρίστι, την οποία υποστηρίζει με οξυδερκή τρόπο, ταιριαστό στον χαρακτήρα της σπουδαίας συγγραφέως. Κυρίως όμως περιγράφει τις ασφυκτικές οικογενειακές και κοινωνικές δομές της Μεγάλης Βρετανίας στη διάρκεια του Μεσοπολέμου. Φαντάζομαι την Άγκαθα να χαμογελάει πονηρά από εκεί όπου βρίσκεται, βλέποντας πόσο ευφυείς και ταλαντούχες είναι οι διάδοχοί της.[...................................................]

Εννιά  αστυνομικά που ξεχωρίζουν αυτό το καλοκαίρι...

 

Δεν υπάρχουν σχόλια: