Ουκρανία: Όχι στην πολεμοκαπηλία!
Ο κόσμος όλος και ιδιαίτερα οι Ευρωπαίοι παρακολουθούμε με ανησυχία, αλλά και με κάποια αμηχανία, τα τύμπανα του πολέμου που ηχούν γύρω από την Ουκρανία. Τους τελευταίους μήνες, εκεί και στην λοιπή Ανατολική Ευρώπη λαμβάνονται στρατιωτικά και άλλα μέτρα που κλιμακώνουν επικίνδυνα την ένταση.
Η Δύση, και ιδιαίτερα οι Ηνωμένες Πολιτείες, το Ηνωμένο Βασίλειο, το ΝΑΤΟ και γειτονικές της Ρωσίας χώρες, με την ενεργό συμμετοχή έγκυρων ΜΜΕ, έχουν εξαπολύσει μια πρωτόγνωρη προπαγανδιστική εκστρατεία: καλλιέργεια πολεμικού κλίματος και προεξόφληση στρατιωτικής σύγκρουσης, δαιμονοποίηση της Ρωσίας και της ηγεσίας της, ευρύτατη χρήση «φαιάς» και «μαύρης» προπαγάνδας και fake news.
Οι όποιες φωνές και δυνάμεις μετριοπάθειας καταγγέλλονται περίπου ως προδοτικές. Η επιχείρηση αυτή δεν μπορεί παρά να προκαλεί ανησυχία για τη λειτουργία της πληροφόρησης και γενικότερα της δημοκρατίας στις χώρες μας.
Τα αίτια της σημερινής ουκρανικής κρίσης ανάγονται στην τελευταία εικοσαετία. Μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ και του Συμφώνου της Βαρσοβίας, ισχυρές δυνάμεις στη Δύση έθεσαν ως μείζονα στόχο την παραπέρα συρρίκνωση της επιρροής και της ισχύος της Ρωσίας, παραγνωρίζοντας ζωτικά συμφέροντα ασφαλείας της χώρας, ακόμη και στην άμεση γειτονία της.
Η πολιτική αυτή, που τη δεκαετία του ’90 φάνηκε να πετυχαίνει, προκάλεσε αναπόφευκτα την αντίδραση της Μόσχας. Με την ηγεσία του Πούτιν -και τις σκληρές μεθόδους που τον χαρακτηρίζουν- η Ρωσία επέστρεψε ως ισχυρός παίκτης στη διεθνή σκηνή και άρχισε να ανακόπτει τη δυτική επέκταση. Η Δύση δυσκολεύεται να αποδεχτεί πως δεν είναι πλέον ο μόνος κυρίαρχος στον πλανήτη και εξαπέλυσε μια αντιρωσική σταυροφορία που απειλεί πλέον σοβαρά την παγκόσμια ειρήνη.
Με τη σημερινή ένταση, οι ΗΠΑ επιδιώκουν ταυτόχρονα να επαναβεβαιώσουν την ηγεμονία τους στην Ευρώπη αναζωογονώντας το ΝΑΤΟ υπό την κυριαρχία τους και ακυρώνοντας τα σχέδια για ευρωπαϊκή αυτονομία.
Δίνουν μια νέα πνοή στην πολεμική βιομηχανία και πουλάνε το δικό τους υγροποιημένο αέριο στην Ευρώπη. Ουάσιγκτον, Λονδίνο και άλλες πρωτεύουσες, αποσπούν την προσοχή της κοινής γνώμης από την πανδημία και κρίσιμα κοινωνικά ζητήματα και προσπαθούν έτσι να αντιστρέψουν την πτώση της δημοτικότητας των ηγεσιών τους. Η αντιρωσική εκστρατεία αποτελεί πιθανώς και πρόβα τζενεράλε για ανάλογη πολιτική απέναντι στην Κίνα.
Η προπαγάνδα της Δύσης επενδύει τις γεωπολιτικές και εσωτερικοπολιτικές στοχεύσεις με τον ιδεολογικό μανδύα της πάλης του «καλού» με το «κακό», της δημοκρατίας με τον αυταρχισμό, της εθνικής κυριαρχίας με τον επεκτατισμό. Η στρατηγική αυτή δεν είναι νέα. Αντλεί από το οπλοστάσιο του Ψυχρού Πολέμου (όπου βέβαια οι συνθήκες ήσαν αισθητά διαφορετικές, αφού η διάσταση της διαμάχης αντίθετων κοινωνικοοικονομικών συστημάτων ήταν τότε κυρίαρχη).
Εφαρμόστηκε κατά τον πιο εξωφρενικό τρόπο στον πόλεμο του Ιράκ, όπου σφαγιάσθηκαν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι και καταστράφηκε μια ολόκληρη χώρα στο όνομα μιας ανύπαρκτης απειλής (χημικά και πυρηνικά όπλα που δεν είχε ο Σαντάμ) και της ανατροπής ενός πράγματι στυγερού δικτάτορα.
Όμως αυτή η προσέγγιση επηρεάζει και σήμερα πολίτες στις χώρες μας, και μάλιστα στην Αριστερά, και πολλούς που έχουν αυθεντικές δημοκρατικές ευαισθησίες και απορρίπτουν την ωμή ρεαλπολιτίκ. Γιατί, όπως πάντα, η προπαγάνδα αναμειγνύει πραγματικά στοιχεία με υπερβολές και ψεύδη. Είναι γι’ αυτό σκόπιμες μερικές επισημάνσεις:
Κανείς δεν αγνοεί πως το ρωσικό καθεστώς είναι αυταρχικό, με αποκρουστικές πλευρές (φίμωμα αντιπολίτευσης και τύπου, δολοφονία αντιπάλων, αντιδραστικές ιδεολογίες, κλπ.). Εννοείται πως, ως δημοκράτες, δεν μπορούμε παρά να καταδικάζουμε όλα αυτά. Συνάγεται άραγε πως στις διεθνείς σχέσεις δεν πρέπει να συνομιλούμε ή να συνεργαζόμαστε με τη Ρωσία;
Προφανώς όχι, γιατί τότε θα έπρεπε να βρισκόμαστε σε σύγκρουση με το μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη. Η ένταση βοηθά τη δημοκρατία; Όχι, μάλλον ευνοεί τη σκλήρυνση του καθεστώτος. Η ειρήνη και η διεθνής συνεργασία είναι σύμμαχοι και αναγκαία συνθήκη της δημοκρατίας, όχι αντίπαλοί της.
Εξάλλου η επιλεκτικότητα όσων εργαλειοποιούν τη δημοκρατία για να προωθήσουν τα γεωπολιτικά τους συμφέροντα είναι κραυγαλέα. Μάταια θα αναζητήσουμε ανάλογες δημοκρατικές ευαισθησίες όταν πρόκειται για σχέσεις με τη Σαουδική Αραβία, την Αίγυπτο ή δικτατορίες της υποσαχάριας Αφρικής. Πρόσφατες είναι οι δυτικές ερωτοτροπίες με τον Λουκασένκο, όταν έδειχνε κάποια διαφοροποίηση από τη Μόσχα.
Είναι και κάπως σόλοικο κυβερνήσεις όπως της Πολωνίας ή το μαφιόζικο καθεστώς της Ουκρανίας να ανησυχούν για τη δημοκρατία στη Ρωσία. Αλλά και οι ΗΠΑ, που μόλις εξήλθαν από την περιπέτεια Τραμπ και κινδυνεύουν να τον ξαναφέρουν, που η δημοκρατία τους είναι όλο και πιο προβληματική, είναι μάλλον προκλητικό να αυτοανακηρύσσονται σε κριτές της δημοκρατίας άλλων και σε εξαγωγείς «αξιών».
Τα περί μιας επικίνδυνα επεκτατικής Ρωσίας είναι υπερβολικά. Η μεγάλη εικόνα είναι πως, από το 1989, η Δύση είναι που «επεκτείνεται» σε βάρος της Ρωσίας και όχι το αντίστροφο. Το ΝΑΤΟ επεκτάθηκε προς ανατολάς, αθετώντας διαβεβαιώσεις περί του αντιθέτου και εδώ και χρόνια παρατάσσει στρατό και πυραύλους στα σύνορα της Ρωσίας.
[........................................]
ΣΥΝΕΧΙΣΤΕ ΤΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου