Νέες εκθέσεις στο Τελλόγλειο: Εδουάρδος Σακαγιάν και Άννα Μαρία Τσακάλη
04 Φεβρουαρίου 2022 - 17 Απριλίου 2022
Μετά την από κοινού παρουσίαση του έργου των Πάρι Πρέκα και Μερόπης Στεφανάτου-Πρέκα και λίγο αργότερα των Άγγελου Βλάσση και Μαρίας Ζιάκα, το Τελλόγλειο Ίδρυμα συνεχίζει την παράδοση παρουσίασης ζευγαριών καλλιτεχνών με δύο σπουδαίους δημιουργούς της γενιάς του ’80: τον Εδουάρδο Σακαγιάν και την Άννα-Μαρία Τσακάλη.
Την Παρασκευή 4 Φεβρουαρίου 2022 ανοίγουν οι δύο εκθέσεις περιμένοντας το κοινό να θαυμάσει δύο καλλιτέχνες με διαφορετικές ιδιοσυγκρασίες, οι οποίοι στην πρώτη ματιά μοιάζει να δημιουργούν με ένα εκ διαμέτρου αντίθετο εικαστικό ιδίωμα στον χώρο της ζωγραφικής, να συναντώνται υποδόρια. Να συμπορεύονται, άλλοτε οδηγούμενοι από εξωτερικές συγκυρίες κι άλλοτε από την εσωτερική επαφή που συνεπάγεται η κοινή ζωή, τα κοινά βιώματα, συναισθήματα, φόβοι και σκέψεις που διαβάζονται στο έργο τους.
«Θεατές, κοινό, άσπρος καβαλάρης, όχλος και κοπάδι»
Ο Εδουάρδος Σακαγιάν συγκαταλέγεται στους σημαντικότερους εκπροσώπους της σύγχρονης ελληνικής παραστατικής ζωγραφικής. Με σπουδές στην ΑΣΚΤ της Αθήνας και την École nationale supérieure des Beaux-Arts του Παρισιού επέλεξε συνειδητά να μοιράζει τη ζωή και την καριέρα του ανάμεσα στην Ελλάδα και τη Γαλλία.
Στη ζωγραφική του, με τον διάχυτο ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα, κυριαρχούν τα έντονα χρώματα, αλλά και η προσωπική ματιά του καλλιτέχνη. Οι θεατές του Σακαγιάν δεν νοούνται ως μονάδες, αλλά ως ενιαίο κι αδιαίρετο σύνολο. Παρόλο που διατηρούν στοιχεία της μοναδικής, της ιδιαίτερης ταυτότητάς τους, φαίνεται ότι αυτή υποτάσσεται στις επιταγές του όλου. Το ενδιαφέρον μεταφέρεται στην αποτύπωση της παθητικής συνάθροισης, που γίνεται συνώνυμη της μαζικοποίησης και του όχλου, ενώ παράλληλα η διαφορετικότητα θυσιάζεται στον βωμό μιας αδιάσπαστης ενότητας. Οι σχηματοποιημένες μορφές αποδίδονται χωρίς περιττές λεπτομέρειες -αφαιρετικά- σε καθημερινές -οικίες- σκηνές, που παραπέμπουν στις αστικές κοινωνίες, στις οποίες ζουν και δρουν. Συνεπώς οι θεατές λειτουργούν ως είδωλα της πραγματικότητας, την οποία καθένας καλείται να αποκωδικοποιήσει με γνώμονα τόσο τη συλλογική όσο και την ατομική εμπειρία. Παρόλο που η εικόνα που συντίθεται είναι γνώριμη, «η δύναμή της επανέρχεται με την αυτονομία της και όχι με την ψευδαίσθηση και την συνήθεια του “déjà vu”», τονίζει ο Εδουάρδος Σακαγιάν.
«Μυστικοί κήποι»
Η Άννα Μαρία Τσακάλη, μια από τις σημαντικότερες καλλιτέχνιδες της γενιάς του ’80, μοιράζει τη ζωή και το ταλέντο της ανάμεσα στην Ελλάδα και το Παρίσι, όπου σπούδασε Ζωγραφική στην École nationale supérieure des Beaux-Arts με καθηγητή τον Leonardo Cremonini (1983-1987). Οι δύο χώρες συνέβαλαν από κοινού στη διαμόρφωση του εικαστικού της ύφους: «Στο Παρίσι, έβαλα σε φόρμα την Ελληνική μου ευαισθησία, ξαναβλέποντας και αγαπώντας την Ελλάδα ακόμα πιο βαθιά» τονίζει η καλλιτέχνιδα.
Τα λουλούδια, τα οποία αποτυπώνονται στα έργα της Άννας Μαρία Τσακάλη γίνονται σύμβολα με πολλαπλά αντιφατικά νοήματα. Πηγαία έκφραση της ομορφιάς και της ζωής, συμπυκνώνουν παράλληλα στην εύθραυστη και εφήμερη ύπαρξή τους, την τραγική μοίρα της φθοράς και του θανάτου. Παραφράζοντας τον Ελύτη μπορεί κανείς να παρατηρήσει ότι η ζωγραφική της Τσακάλη «αρχίζει από κει που την τελευταία λέξη δεν την έχει ο θάνατος» («Πρώτα-πρώτα η ποίηση», Ανοιχτά Χαρτιά), αλλά η ομορφιά.
Στο Τελλόγλειο η ταυτόχρονη συνύπαρξη του έργου τους, θεματικά φαινομενικά διαφορετικού, τα πρόσωπα του Εδουάρδου και τα φυτά-προσωπογραφίες, κρυφές διαδρομές ψυχής της Άννας Μαρίας, οδηγούν τον θεατή να αντιληφθεί συγγένειες και διαφορές μεταξύ τους, ιδίως τον τρόπο που το ανείπωτο με λόγια μετατρέπεται από τους δύο σε εικαστική δημιουργία.
Διάρκεια εκθέσεων έως και την Κυριακή 17 Απριλίου 2022.
Για την είσοδό σας στον χώρο απαιτείται η επίδειξη πιστοποιητικού
εμβολιασμού ή πιστοποιητικού νόσησης που εκδίδεται τριάντα (30) ημέρες
μετά από τον πρώτο θετικό έλεγχο και η ισχύς του διαρκεί έως ενενήντα
(90) ημέρες μετά από αυτόν, μαζί με αστυνομική ταυτότητα ή δίπλωμα
οδήγησης ή διαβατήριο ή άλλο αποδεικτικό ταυτότητας προκειμένου να
διενεργείται έλεγχος ταυτοπροσωπίας προς τα ανωτέρω. Η χρήση μάσκας
είναι υποχρεωτική σε όλους του εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους του
Μουσείου.
Οι ανήλικοι επισκέπτες από τεσσάρων (4) έως και δεκαεπτά (17) ετών
δύνανται να προσκομίζουν, εναλλακτικά, δήλωση αρνητικού αυτοδιαγνωστικού
ελέγχου (self-test), ο έλεγχος διενεργείται έως και είκοσι τέσσερις
(24) ώρες πριν από την προσέλευση στον χώρο.
****************************************************
Δύο ζωγράφοι στην ίδια στέγη
Η Άννα Μαρία Τσακάλη και ο Εδουάρδος Σακαγιάν εκθέτουν στο Τελλόγλειο Ιδρυμα 
Δύο ομότεχνοι σε ένα σπίτι. «Εργάζεστε στο ίδιο εργαστήριο;» ρωτάμε τη ζωγράφο Αννα Μαρία Τσακάλη, σύζυγο του επίσης ζωγράφου Εδουάρδου Σακαγιάν. «Ποτέ», απαντάει. «Είμαστε πάντοτε σε διαφορετικό χώρο, κι ενίοτε σε διαφορετικό όροφο».
Τους βρήκαμε στο Παρίσι, στο σπίτι τους, όπου έχουν επιστρέψει πλέον, μετά τα εγκαίνια της κοινής τους έκθεσης στη Θεσσαλονίκη. Στην τηλεφωνική μας συνομιλία με την κ. Τσακάλη, από το βάθος του δωματίου, ο Εδουάρδος Σακαγιάν συμπληρώνει κάποιες φράσεις, προσθέτοντας ό,τι εκείνη ξεχνάει, ενώ παράλληλα δίνει πληροφορίες για τη δική του δουλειά. Προφανώς, μολονότι οι δυο τους ποτέ δεν εργάζονται στο ίδιο δωμάτιο, ο καθένας τους ξέρει πολύ καλά τα μυστικά της τέχνης του άλλου. «Είναι σχεδόν φυσικό να εκθέσουμε μαζί», λέει η κ. Τσακάλη, «θαυμάζω κι αγαπώ πολύ το έργο του Εδουάρδου. Κι είναι επίσης μεγάλη μας τιμή να βρισκόμαστε αυτήν την εποχή στο Τελλόγλειο, εκεί όπου φιλοξενείται η μεγάλη έκθεση για τον Γιαννούλη Χαλεπά».
Η απόφαση του Τελλογλείου Ιδρύματος να παρουσιάζει στο κοινό το έργο ζευγαριών καλλιτεχνών –έχουν προηγηθεί ο Πάρις Πρέκας με τη Μερόπη Στεφανάτου-Πρέκα και λίγο αργότερα ο Αγγελος Βλάσσης με τη Μαρία Ζιάκα– έφερε αυτούς τους δύο άξιους δημιουργούς της εικαστικής γενιάς του ’80 στη Θεσσαλονίκη. Είναι καλλιτέχνες με διαφορετικές ιδιοσυγκρασίες, οι οποίοι στην πρώτη ματιά μοιάζει να εργάζονται με ένα εκ διαμέτρου αντίθετο εικαστικό ιδίωμα στον χώρο της ζωγραφικής: οι δικοί του πίνακες είναι ανθρωποκεντρικοί, οι δικοί της έχουν τη φύση στο επίκεντρο.
«Αντιμετωπίζω τη φύση ως ένα άλλο σώμα. Μέσω αυτής μιλάω για τον έρωτα, τη γέννηση, την αντίσταση, την ομορφιά», λέει η κ. Τσακάλη.
«Κι όμως, στη ζωγραφική μου υπάρχει ο άνθρωπος: Ζωγραφίζω το ανθρώπινο βλέμμα», εξηγεί η κ. Τσακάλη. «Για τον Εδουάρδο το οργανικό στοιχείο της σύνθεσης είναι το ανθρώπινο πρόσωπο, για μένα είναι το πρόσωπο της φύσης. Δεν με ενδιαφέρει ο νατουραλισμός και θα ήθελα να ξεπεραστεί το ταμπού της διακοσμητικότητας. Στην πραγματικότητα τα φυτά και τα λουλούδια είναι ο δικός μου τρόπος για να μιλήσω για τη ζωή. Αντιμετωπίζω τη φύση ως ένα άλλο σώμα. Μέσω αυτής μιλάω για τον έρωτα, τη γέννηση, την αντίσταση, την ομορφιά, τη ζωτικότητα, την ενέργεια, την αγωνία, τη φθορά. Αυτά είναι μαθήματα ζωής, δημιουργούν τον κύκλο της ύπαρξης».
Η παρούσα έκθεση δίνει λοιπόν την ευκαιρία στην κ. Τσακάλη να δείξει στο ελληνικό κοινό το αποτύπωμα που άφησαν στο έργο της 15 χρόνια ζωγραφικής. Από το 2008 έως σήμερα έχει κάνει 4 ατομικές εκθέσεις στο Παρίσι, και τώρα ήρθε η ώρα να δούμε στη Θεσσαλονίκη αναδρομικά την εξέλιξη της δουλειάς της. Ετσι, στον δεύτερο όροφο του ιδρύματος φιλοξενούνται οι «Μυστικοί κήποι», μια ενότητα που περιλαμβάνει 23 πίνακες, ενώ στον πρώτο όροφο εκτίθενται 5 ακόμη έργα.
Ωστόσο ο συγκεκριμένος χώρος είναι αφιερωμένος στη ζωγραφική του Εδουάρδου Σακαγιάν, και έχει τίτλο «Θεατές, κοινό, άσπρος καβαλάρης, όχλος και κοπάδι». Οι σχηματοποιημένες μορφές αποδίδονται χωρίς περιττές λεπτομέρειες –αφαιρετικά– σε καθημερινές σκηνές, που παραπέμπουν στις αστικές κοινωνίες, στις οποίες τα πρόσωπα ζουν και ενεργούν. Ο χώρος είναι αναγνωρίσιμος και ταυτόχρονα μη υπαρκτός, φανταστικός, καθώς «οι σύγχρονες μεγαλουπόλεις με τον εκμοντερνισμό τους συχνά μοιάζουν μεταξύ τους και χάνουν την ιδιαιτερότητά τους», όπως λέει ο ζωγράφος. Οι θεατές λειτουργούν ως είδωλα της πραγματικότητας, την οποία καθένας τους καλείται να αποκωδικοποιήσει με γνώμονα τόσο τη συλλογική όσο και την ατομική εμπειρία.
Διάρκεια έκθεσης έως τις 17 Απριλίου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου