Πολιτικοί, εκπαιδευτικοί, διανοούμενοι υπογράφουν για το σεβασμό στην ιστορική μνήμη και τις ανίερες εξισώσεις ναζισμού - κομμουνισμού

Άουσβιτς. Απελευθερώθηκε από τον Κόκκινο Στρατό στις 27 Ιανουαρίου 1945

Επιστολή 170 διανοουμένων για τον σεβασμό της ιστορικής μνήμης στην Ευρώπη

 Πολιτικοί, εκπαιδευτικοί, διανοούμενοι υπογράφουν για το σεβασμό στην ιστορική μνήμη και τις ανίερες εξισώσεις ναζισμού - κομμουνισμού

avgi.gr

---

Το διοικητικό συμβούλιο του δικτύου transform! europe συνέταξε μια ανοιχτή επιστολή, με αντικείμενο το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου: «Η Ευρώπη πρέπει να θυμάται το παρελθόν της προκειμένου να οικοδομεί το μέλλον της». Το προαναφερθέν ψήφισμα εγκρίθηκε από την πλειοψηφία των βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που εγκρίθηκε με μεγάλη πλειοψηφία στις 19 Σεπτεμβρίου, με αντικείμενο τη «σημασία της ιστορικής μνήμης για το ευρωπαϊκό μέλλον», συνιστά πολιτικό και πολιτισμικό λάθος και πρέπει να απορριφθεί κατηγορηματικά.
Πρέπει, καταρχάς, να πούμε ότι τα θεσμικά και πολιτικά όργανα δεν νομιμοποιούνται να εγκρίνουν καμιά αναθεώρηση της Ιστορίας, στηριζόμενα στην απόφαση μιας πλειοψηφίας. Μια αληθινή δημοκρατία δεν πρέπει να επιτρέπει τη χρήση της ιστορίας, όταν αυτή γίνεται με πρόθεση την αναθεώρηση των κυριότερων ιστορικών γεγονότων του περασμένου αιώνα, προκειμένου να αποτελέσουν όπλα που θα χρησιμοποιηθούν στις πολιτικές μάχες του παρόντος.
Κατά δεύτερον, όσα λέγονται στο ψήφισμα για την ιστορία του εικοστού αιώνα περιέχουν απαράδεκτα λάθη και μονομερείς στρεβλώσεις και θεωρήσεις. Σύμφωνα με αυτά, το σύμφωνο Μολότοφ-Ρίμπεντροπ της 23ης Αυγούστου 1939, μεταξύ της Σοβιετικής Ένωσης και της Ναζιστικής Γερμανίας, «έστρωσε τον δρόμο για το ξέσπασμα του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου». Η παραπάνω διατύπωση παραλείπει κάθε αναφορά στις φιλελεύθερες δημοκρατίες, οι οποίες ευνόησαν με τη στάση τους τον ναζιστικό επεκτατισμό. Έναν επεκτατισμό που ξεκίνησε -το αργότερο- με την επέμβαση στην Αιθιοπία (1935) και τον Ισπανικό Εμφύλιο, ο οποίος προκλήθηκε για να στηρίξει το ακροδεξιό πραξικόπημα του στρατηγού Φράνκο (1936), και συνεχίστηκε με την προσάρτηση της «Αυστρίας» στη Γερμανία, στις 12 Μαρτίου 1938, τη διάσκεψη του Μονάχου το 1938 (κατευνασμός) και τον ακόλουθο διαμελισμό της Τσεχοσλοβακίας, όχι μόνο από τη Γερμανία, αλλά και από την Πολωνία και την Ουγγαρία.    
Επιπλέον, το ψήφισμα δεν αναφέρεται στην τεράστια συμβολή που είχε, στη νίκη επί του Ναζισμού, η Σοβιετική Ένωση (με περισσότερους από 20 εκατομμύρια νεκρούς), καθώς και όλοι εκείνοι οι άνθρωποι που, τόσο στην Ευρώπη όσο και σε όλο τον κόσμο, καθοδηγούμενοι από τα ιδανικά και τα σύμβολα των ποικίλων τάσεων του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, πολέμησαν ενάντια στα στρατεύματα του Χίτλερ και των συμμάχων του. Το ψήφισμα «ξεχνά» τον Ιταλό κομμουνιστή Αλτιέρο Σπινέλι, που ήταν πολιτικός κρατούμενος από το 1927 μέχρι το 1943 και συνδημιουργός του Μανιφέστου του Βεντοτένε, τον άνθρωπο που έγινε ευρέως γνωστός ως ένας εκ των ιδρυτών της ευρωπαϊκής ενοποίησης και, ως εκ τούτου, σωστά δόθηκε το όνομά του σε ένα από τα κτίρια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Αναφέρεται στο Άουσβιτς χωρίς να λέει ότι το απελευθέρωσε, μαζί και τους κρατούμενούς του οι οποίοι προορίζονταν για φυσική εξόντωση, ο σοβιετικός στρατός. Ή, ξεχνά σκόπιμα ότι σε πολλές χώρες (μεταξύ αυτών και στη Γαλλία και την Ιταλία, αλλά όχι μόνο) οι κομμουνιστές αποτέλεσαν τη βασική συνιστώσα της Αντίστασης απέναντι στον ναζισμό και τον φασισμό, συμβάλλοντας αποφασιστικά στην ήττα του και στην αναγέννηση της συνταγματικής δημοκρατίας η οποία κατοχύρωσε εκ νέου τις πολιτικές, τις  συνδικαλιστικές, τις πνευματικές και τις θρησκευτικές ελευθερίες. Για να μην αναφέρουμε την αποφασιστική στήριξη που τα κομμουνιστικά κράτη και τα κομμουνιστικά ιδανικά πρόσφεραν στον αγώνα ολόκληρων λαών κατά της καταπίεσης και, κάποιες φορές, της σκλαβιάς της αποικιοκρατίας.    
Το να θυμόμαστε αυτά τα γεγονότα, που το ψήφισμα σκοπίμως παραλείπει, δεν σημαίνει ότι αγνοούμε ή σιωπούμε για τις ντροπιαστικές όψεις αυτού που αποκαλείται «σταλινισμός», για τα λάθη και τη φρίκη που σημάδεψαν το σοβιετικό στρατόπεδο. Αλλά τα λάθη και η φρίκη δεν μπορούν να σβήσουν την ακόλουθη, θεμελιώδη, διάκριση: όταν ο ναζισμός/φασισμός γέννησε μια αμείλικτη δικτατορία, ακυρώνοντας κάθε έννοια δημοκρατίας, ελευθερίας, κάθε έννοια ανθρωπιάς, διώκοντας, ακόμη και δια της οργανωμένης φυσικής εξόντωσης, τις θρησκευτικές, τις εθνικές, τις πολιτισμικές και τις σεξουαλικές μειονότητες, προσπαθούσε απλώς να εφαρμόσει στην πράξη το πρόγραμμά του το οποίο είχε ανακοινώσει δημόσια. Όταν, αντιθέτως, τα κομμουνιστικά καθεστώτα, τόσο πριν όσο και μετά από τον πόλεμο, παραβίαζαν με ανεπίτρεπτο τρόπο τη δημοκρατία και την ελευθερία, πρόδιδαν τα ίδια τους τα ιδανικά, τις αξίες και τις υποσχέσεις τους. Αυτό είναι κάτι που πρέπει να μας κάνει να διερωτηθούμε, να σκεφτούμε και να το ερευνήσουμε αλλά -λαμβάνοντας υπόψιν τη συμβολή των κομμουνιστών και της ΕΣΣΔ στην ήττα του ναζισμού- δεν επιτρέπει με κανένα τρόπο την εξίσωση του ναζισμού με τον κομμουνισμό, πράγμα που είναι η βασική πρόθεση του εν λόγω ψηφίσματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ούτε την ταύτιση του κομμουνισμού με τον σταλινισμό, όπως αρκετά συχνά κάνει το ψήφισμα, γιατί ο κομμουνισμός δημιούργησε μια μεγάλη ποικιλία ρευμάτων σκέψης και πολιτικής εμπειρίας.
Αυτές οι διαστρεβλώσεις και οι παραλείψεις δεν μπορούν να αποτελέσουν τη βάση μιας «κοινής μνήμης», ούτε βέβαια ενός κοινού εγχειριδίου ιστορίας που θα διδάσκεται στα σχολεία, όπως προτείνεται. Δεν μπορούν να αποτελέσουν την πλατφόρμα για τη δημιουργία μιας «ευρωπαϊκής ημέρας μνήμης για τα θύματα των ολοκληρωτικών καθεστώτων», όπως επιδιώκει το ψήφισμα. Ούτε μπορούν να αποτελέσουν κριτήριο για την κατάργηση «ιστορικών μνημείων και τόπων (πάρκων, πλατειών, οδών, κ.ά.)», με την πρόφαση της μάχης κατά του ολοκληρωτισμού, αδιακρίτως. Αντιθέτως, στην πραγματικότητα οδηγούν στη διαγραφή των πιο ξάστερων και πιο διάφανων σελίδων της ιστορίας των ανθρώπων που συνέβαλαν, με τη θυσία τους, στην ήττα του ναζισμού και του φασισμού.
Σημειώνουμε ότι το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου περιέχει, αναπόφευκτα, και κάποιες διατυπώσεις που αντισταθμίζουν τη βασική του πρόθεση: επιβεβαιώνει την επιθυμία του να πολεμήσει κατά της «παλινδρόμησης στον φασισμό, τον ρατσισμό, την ξενοφοβία και τις άλλες μορφές έλλειψης ανοχής». Αλλά οι αιτιολογημένες αναφορές του στη μάχη κατά του ρατσισμού και του φασισμού δεν μπορούν να στηρίζονται στη στρεβλή και εσφαλμένη χρήση της ιστορίας, ούτε στην πρόδηλη πρόθεση διαγραφής της ιστορίας μιας θεμελιώδους συνιστώσας του αντιφασιστικού αγώνα: των κομμουνιστών. Οι λαοί της Ευρώπης δεν πρέπει να το επιτρέψουν αυτό.   

Υπογράφοντες/ουσσες

Baier Walter Political Coordinator transform! europe AT Edlinger Fritz   AT Mugrauer Manfred Alfred Klahr Society AT Artinian Arto  member of the Institute for Critical Theories of Supermodernity; Borough of Manhattan Community College – City University of New York BG / USA Deyanov Deyan Institute for Critical Theories of Supermodernity, Sofia BG Deyanova Liliana Sofia University St. Kliment Ohridski BG Tsoneva Jana Centre for Collective Intervention, Sofia BG Arsenijević Damir University of Tuzla BiH Grigorov Emil Laval Universtiy Quebec CA Birač Dimitrije     CRO Čakardić  Ankica  University of Zagreb CRO Đurašković Stevo University of Zagreb CRO Horvatinčić Sanja University of Zagreb CRO Hromadžić Hajrudin  University of Rijeka CRO Jović Dejan University of Zagreb, former Croatian President advisor CRO Kapović Mate University of Zagreb CRO Klasić Hrvoje  University of Zagreb CRO Mikulić Borislav  University of Zagreb CRO Peović Katarina University of Rijeka CRO Hudeček Jiří Charles University of Prague CZ Keller Jan former MEP SD; University of Ostrava CZ Švihlíková  Ilona    CZ Bidet Jacques philosopher; University of Paris-Nanterre FR De Cock Laurence historian FR Larrère Mathilde historian; University of Parix XIII FR Laurent Pierre senior Secretary General of the French Communist Party (PCF) FR Le Hyaric Patrick Chairman of the board and Director of L'Humanité FR Martelli Roger historian and Director of Regards FR Sève Lucien philosopher FR Wurtz Francis senior Chairman of the group of the European United Left - Nordic Green Left (GUE/NGL) FR Azzellini Dario Cornell University GER/USA Buden Boris  Bauhaus University, Weimar GER Dahn Daniela writer  GER Demirović Alex University of Frankfurt GER Deppe Frank University of Marburg GER Dörre Klaus University of Jena GER Ernst Cornelia MEP, Party of the European Left GER Gysi Gregor President of the Party of the European Left GER Kessler Mario University of Potsdam GER Rilling Rainer University of Marburg GER Wolf Frieder Otto Free University of Berlin GER Athanasiou Athina Panteion University of Athens GR Benveniste Rika University of Thessaly GR Douzinas Costas Director Birkbeck Institute for the Humanities, Birkbeck University GR / UK Golemis Haris Scientific and Strategic Advisor of transform! europe GR Karpozilos Kostis Director Contemporary Social History Archives (ASKI) GR Spourdalakis Michalis Dean School of Economics & Politics, National and Kapodistrian University of Athens GR Vaiou Dina National Technical University of Athens  GR Krausz  Tamás Eötvös Loránd University Budapest HU Artner Annamaria Academy of Sciences HU Tamás Gáspár Miklós Central European University Budapest/Vienna HU / AT Acerbo Maurizio Secretary Partito della Rifondazione Comunista IT Abramo Cinzia University of Perugia IT Attardi Giuseppe University of Pisa IT Attardo Elda University of Milano IT Bertinotti  Fausto  former President of the Italian parliament IT Boscaino  Marina    IT Carella Donata Maria University of Rome IT Castellina  Luciana  journalist, former MP and MEP IT Ciofi  Paolo  Honoary President of Futura Umanitá. Associazione per la Storia e la Memoria of the Italian Communist Party (PCI) IT Collotti Enzo  historian IT Conti  Davide  historian IT Cutrufelli Rosa Maria author IT Di Luzio Flavia University of Bologna IT Di Quarto Francesco University of Palermo IT Falà Leila University of Bologna IT Favilli  Paolo    IT Ferrara  Gianni  former MP IT Ferrero  Paolo  Vice President of the Party of the European Left IT Forenza  Eleonora  former MEP IT Fratoianni  Nicola  MP and Secretary of Sinistra Italiana IT Gagliasso Elena University of Rome IT Gianni  Alfonso  former MP IT Lavenia Vincenzo University of Bologna IT Levi Giovanni University of Venezia IT Licausi Luciano University of Siena IT Liguori Guido  University of Calabria, President of the International Gramsci Society IT Mariani Giorgio University of Rome IT Maselli  Citto  film director IT Melandri  Lea    IT Menapace  Lidia  former Senator and member of the Italian resistance IT Mencarelli Fabio University of Pisa IT Micheli Maria Rita University of Perugia IT Mincer Aleksander (Olek) University of Genova IT Modonesi  Massimo  Universidad Nacional Autónoma de Mexico IT Mordenti Raul University of Rome IT Morea Roberto board member of transform! europe IT Musacchio  Roberto  former GUE/NGL MEP IT Napoletano  Pasqualina  former GUE/NGL MEP IT Natoli Claudio University of Cagliari IT Okić Tijana  University of Pisa IT Petrella  Riccardo  economist and political scientist IT Pomeranzi  Bianca    IT Previtali Franco University of Milano IT Punzo Luigi University of Cassino IT Quercioli Mincer Laura University of Genova IT Rinaldi  Rosa  National Secretary Partito della Rifondazione Comunista IT Riolo Claudio University of Palermo IT Rodano  Giulia  former regional councilor  IT Romitelli Valerio University of Bologna IT Ruggieri Franca University of Rome III IT Rui Marina University of Geneve IT Sampaolo Giovanni University of Rome IT Soliani Riccardo University of Geneve IT Spagnolo Luigi University of Siena IT Spinnler Hans University of Milano IT Suvin Darko  McGill University  IT Tortorella  Aldo  Honorary President Associazione per il Rinnovamento della Sinistra IT Violante Francesco University of Foggia IT Vitiello Ondina University of Padova IT Voza  Pasquale University Aldo Moro, Bari IT Zunino Franco Associazione Ricreativa Culturale Italiana (Arci), Associazione Nazionale di Amicizia Italia-Cuba IT Kolozova Katerina Institute for Social Sciences and Humanities, Skopje NMK Cardina Miguel Researcher at the Centre for Social Studies (CES), University of Coimbra PT de Sousa Santos Boaventura sociologist, Emeritus Professor at Economy Faculty and Emeritus Director of the Centre for Social Studies (CES), University of Coimbra; Distinguished Legal Scholar at the University of Wisconsin-Madison; Global Legal Scholar at the University of Warwick PT Flunser Pimentel Irene historian and researcher at the Institute of Contemporary History (IHC), Universidade Nova de Lisboa PT Loff Manuel historian, Professor at the Department of History and Political Studies, University of Porto PT Breznik Maja University of Ljubljana and Peace Institute SLO Kirn Gal University of Dresden SLO/GER Kržan Marko Institute for Workers' Studies SLO Mesec Luka party coordinator Levica SLO Močnik Rastko University of Ljubljana SLO Piškur Bojana Modern Galery, Ljubljana SLO Tomić  Violeta party coordinator Levica SLO Vrečko Asta University of Ljubljana SLO Alonso Montero Xesús former President of the Royal Galician Academy, University of Santiago ESP Andrade Blanco Juan Universidad de Extremadura (Extremadura University) ESP Aragón Mariano Associació Catalana D’Investigacions Marxistes  ESP Barrio Alonso  Ángeles Profesor of Contemporary History, University of Cantabria ESP Bueno Lluch Manuel Trabajador Del Archivo Histórico De Ccoo De Andalucía, Excoordinador Sección De Historia Fim ESP Duarte Montserrat Ángel Profesor of Contemporary History, University of Córdoba ESP Erice Sebares Francisco Profesor of Contemporary History, University of Oviedo ESP Ferrer González Cristian Profesor of Contemporary History, Autonomous University of Barcelona ESP Gallego Margaleff Ferran Professor of Contemporary History, Autonomous University of Barcelona ESP Gálvez Biesca Sergio archivero, doctor en historia, Madrid  ESP Ginard I Feron David Profesor Titular De Historia Contemporánea, Universitat de les Illes Baleares ESP Gómez Alén José Catedrático Jubilado De Historia De Enseñanza Media ESP Hernández Sánchez Fernando Profesor of Contemporary History, Universidad Autónoma de Madrid ESP Hernández Sandoica Elena Profesor of Contemporary History, Complutense University of Madrid ESP Hinojosa Durán José Profesor De Historia De Enseñanza Media, Doctor En Historia, Extremadura ESP López López Pedro Profesor of Contemporary History, Complutense University of Madrid ESP Mainer Baqué Juan Catedrático Jubilado, Coordinador De La Federación Icaria ESP Molinero Carme Profesor of Contemporary History, Autonomous University of Barcelona ESP Núñez Díaz-Balart Mirta Profesor of History of Social Communication, Complutense University of Madrid ESP Puig Valverdú Guillem Profesor de Historia Contemporánea, Universitat Rovira i Virgili ESP Martín Ramos Josep Lluís  Professor of Contemporary History, Autonomous University of Barcelona ESP Robledo Hernández  Ricardo Professor of Contemporary History, University of Salamanca/ Pompeu Fabra University ESP Santidrián Arias Víctor Profesor De Historia De Enseñanza Media, Doctor En Historia, Galicia ESP Sanz Hoya Julián Professor of Contemporary History, University of Valencia ESP Saz Ismael Professor of Contemporary History, University of Valencia ESP Suárez Cortina Manuel Professor of Contemporary History, University of Cantabria ESP Vadillo Muñoz Julián Profesor De Historia Contemporánea, Universidad Carlos III ESP Vega Sombría Santiago Profesor De Historia Contemporánea, Complutense Universidad of Madrid ESP Viñas Martín Ángel  Catedrático Jubilado De Economía Aplicada Y De Historia Contemporánea, Complutense Universidad de Madrid ESP Ysàs Solanes  Pere Professor of Contemporary History, Autonomous University of Barcelona ESP Bakić Jovo  University of Belgrade SRB Balunović Filip faculty for Media and Communication, University of Belgrade SRB Kuljić Todor University of Belgrade SRB Manojlović Pintar Olga historian at the Institute for Recent History of Serbia, President of the Reconstruction Women's Fund Managing Board SRB Matković Aleksandar Regional Science Center, Novi Sad and University of Belgrade SRB Pantić Rade faculty of Media and Communication, Singidunum University, Belgrade SRB Samardžić Miroslav Zrenjanin Social Forum SRB Štiks Igor faculty for Media and Communication, Belgrad SRB Fraser Nancy New School NYC
USA del Arco Blanco  Miguel Ángel Profesor Titular de Historia Contemporánea, Universidad de Granada ESP San Francisco  Matilde Eiroa Profesor Titular de Historia Contemporánea, Universidad Carlos III de Madrid ESP Sánchez Pérez Francisco Francisco Profesor Titular de Historia Contemporánea, Universidad Carlos III de Madrid ESP García Carmen University of Oviedo ESP