Κάνιστρο Τέχνης

  Μορίς Ντενί (1870-1943) : "Το μυστήριο του Πάσχα"

Tάσος   Λειβαδίτης (1922-1988)

Έξοδος  


H τελετή γινόταν στη μεγάλη σάλα, μόλις μ' είχαν ξεκρεμάσει απ' το ηλιοβασίλεμα, με τύλιξαν μ' ένα σεντόνι, μα οι πληγές φάνηκαν στον τοίχο, το πλήθος συνωστίζονταν στις σκάλες, ζητούσε ν' αναστηθώ, μα εγώ έπρεπε να μείνω αγνός από θαύματα, και κρυβόμουν πίσω απ' τα παλτά των ξένων στο διάδρομο, τρώγοντας τα φύλλα από παλιά ημερολόγια,
    το ξημέρωμα ήταν ωχρό πίσω απ' τις μπουκάλες, βγήκα στο δρόμο και γονάτισα στον πρώτο περαστικό, «γιατί το 'κανες;» με ρωτούσε ο Θεός, «είναι ο καιρός της βασιλείας μου, Kύριε, πώς ν' αρνηθώ;» και τότε ο Θεός μού 'βαλε στο χέρι αυτό το κλειδί, έτσι μπορώ τώρα ν' ακούω ήρεμος το ανελέητο βήμα πίσω απ' τον τοίχο, αθέατος μέσα σε όποια θεία εικόνα.
    Ήμουν τόσο μονάχος, που τα σκυλιά που με γάβγισαν στο δρόμο ανέβαιναν τώρα μαζί μου στον ουρανό.


(από την Ποίηση. Tόμος Δεύτερος 1972-1977, Kέδρος 1987) 

 Γιάννης Βαρβέρης (1955-2011)

Εσπερινός της αγάπης

Η πόλη με οβελίες αλλού γιορτάζει.
Σταθμός Πελοποννήσου
κι απομεσήμερο του Πάσχα σε παγκάκι
μόνον εσύ κι εγώ καθόμαστε, μητέρα.
Είμαστε γέροι πια κι οι δυο
κι εγώ αφού γράφω ποιήματα
πιο γέρος.
Αλλά πού πήγανε τόσοι δικοί μας;
Μέσα σε μια βδομάδα
δεν απόμεινε κανείς.
Ήταν Μεγάλη βέβαια
γεμάτη πάθη, προδοσίες, σταυρώσεις-
θέλουν πολύ για να υποκύψουν οι κοινοί θνητοί;
Έτσι ακριβώς, από τα Βάγια μέχρι σήμερα
θα ’πρεπε κάπως να ’χαμε κι εμείς χωρέσει.
Όμως το Πάσχα τέλειωσε, μητέρα.
Κι εμείς τι θ’ απογίνουμε
σ’ ένα παγκάκι
αθάνατοι
καθώς νυχτώνει;
 Μορίς Ντενί (1870-1943): 'Πασχαλιάτικο πρωινό"


Ντενί, Μορίς (Maurice Denis, Γκρανβίλ 1870 – Παρίσι 1943). 
 Γάλλος ζωγράφος και θεωρητικός της μοντέρνας τέχνης. Σπούδασε στην Ακαδημία Ζιλιάν στο Παρίσι, μαζί με τους Πιερ Μπονάρ, Εντουάρ Βιγιάρ, Πολ Σεριζιέ, Φελίξ Βαλοτόν κ.ά. (τους μελλοντικούς ναμπί) και εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη ζωγραφική με την τεχνική του πουαντιλισμού, επηρεασμένος από τον Ζορζ Σερά.

Το 1888, με τη βοήθεια του Σεριζιέ, ήρθε σε επαφή με τον Πολ Γκογκέν και τη σχολή του Ποντ-Αβέν, όπου, μετά την κρίση του ιμπρεσιονισμού, ξεκίνησε να διαμορφώνεται το κίνημα του συμβολισμού, το οποίο είχε ήδη επικρατήσει στη λογοτεχνία με τους ποιητές Βερλέν, Ρεμπό και Μαλαρμέ.

Ο Ν. αποδέχτηκε μεμιάς τη νέα αισθητική και εξελίχθηκε στον εγκυρότερο θεωρητικό της συμβολιστικής τάσης. Συνιδρυτής της ομάδας των ναμπί, διαμόρφωσε το πρόγραμμά της, δημοσιεύοντας ένα άρθρο (1890) που συμπεριλάμβανε έναν χαρακτηρισμό της ζωγραφικής ο οποίος αντανακλά τις αισθητικές αντιλήψεις της εποχής: «Να θυμάστε ότι ένας πίνακας, πριν γίνει άλογο μάχης, γυμνή γυναίκα ή οτιδήποτε άλλο, είναι στην ουσία μια επίπεδη επιφάνεια σκεπασμένη με χρώματα τοποθετημένα κατά μία ορισμένη τάξη».

Αργότερα δημοσίευσε άλλα ενδιαφέροντα θεωρητικά κείμενα (Θεωρίες, Νέες θεωρίες, Ιστορία της θρησκευτικής τέχνης κ.ά.).
Η θεματολογία των ζωγραφικών έργων του είναι κυρίως θρησκευτική. Μετά την πρώτη συνάντησή του με τον Γκογκέν, οι πίνακες και οι πολυάριθμες τοιχογραφικές διακοσμήσεις του (παρεκκλήσιο του Σταυρού στο Λε Βεζινέ, Θέατρο των Ηλυσίων Πεδίων στο Παρίσι) απέκτησαν κλασικιστική όψη (ιδιαίτερα μετά τα συχνά ταξίδια του στην Ιταλία) με νύξεις σχεδόν προραφαηλικές, εμπνεύσεις από τον Πιβί ντε Σαβάν και σχηματοποιήσεις Νέου Ρυθμού (Art Nouveau).

Το 1900 φιλοτέχνησε τον πίνακα Αφιέρωμα στον Σεζάν (Εθνικό Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης, Παρίσι), με τον οποίο προσπάθησε να εκφράσει τον θαυμασμό της γενιάς του για τον δάσκαλο της Εξ-αν-Προβάνς. Τα δοκίμιά του, πάντως, είναι πιο αξιόλογα από τη ζωγραφική παραγωγή του.

Πηγή: ygeiaonline.gr