Μια συγκλονιστική μαρτυρία στη σκιά της Novartis
Αρχές Ιανουαρίου 2017. Ξυπνάω
μια μέρα και παρατηρώ ότι δεν βλέπω καλά. Ο κόσμος έχει καμπύλες. Λέω
στους φίλους μου δεν βλέπω, σκεφτόμαστε όλοι ότι ιδέα μου θα είναι. Την
επόμενη μέρα το ίδιο. «Ιδέα σου θα είναι», μου λένε. Εγώ όμως δεν βλέπω.
Κλείνω ραντεβού σε μια οφθαλμίατρο. Με κοιτάει από δω, με κοιτάει από
κει. Μου λέει πρέπει να περιμένουμε μια βδομάδα να δούμε πιο καθαρά τι
έχεις. Φαίνεται ωχροπάθεια. Μια βδομάδα μετά η οφθαλμίατρος μου λέει
μάλλον κάναμε λάθος και μάλλον δεν έπρεπε να περιμένουμε τόσο. Μάλλον
έχεις κάτι άλλο και μάλλον πρέπει να κάνεις ένεση. Πολλά τα μάλλον και
την επόμενη μέρα πηγαίνω σε δημόσιο νοσοκομείο στην Αθήνα, σε αυτό, μου
λένε, έχει την καλύτερη οφθαλμολογική κλινική. Σκέφτομαι, εκεί θα είμαι
σε καλά χέρια. Πηγαίνω στα επείγοντα. Ξανά τα ίδια.
Ο οφθαλμίατρος με κοιτάει από δω, με κοιτάει από κει. Μου λέει «δεν έχεις ωχροπάθεια και γι’ αυτό που έχεις δεν πρέπει να αφήνεις τον χρόνο να περνάει, όσο καθυστερείς τόσο δυσκολότερο είναι να ανακάμψει η όρασή σου». Ρωτάω αγχωμένα «τι έχω;». Δεν απαντάει. Δεν μου εξηγεί. Θα μπορούσα κάπου εδώ να αναλύσω την εξουσία του γιατρού που ξέρει και του ασθενή που δεν ξέρει και δεν έχει δικαίωμα να μάθει, αλλά θα χρειαστεί να ξαναγραφτεί βιβλίο αφορισμών του Νίτσε. Ψελλίζει σε έναν άλλο γιατρό δίπλα του, εκφύλιση ωχράς κηλίδας. Μιλάνε σαν να έχω κάτι σοβαρό, κάτι που δεν είναι συχνό. Παίρνω μια βαθιά αναπνοή και ξαναρωτάω με ψυχραιμία και τρόμο μαζί «μπορείτε να μου πείτε τι έχω;». «Η γιατρός που πήγατε έκανε λάθος. Έχετε εκφύλιση ωχράς κηλίδας. Θέλω να παρακολουθήσω από κοντά το περιστατικό σας. Πρέπει να κλείσετε στο νοσοκομείο ραντεβού για φλουροαγγειογραφία, να τους πείτε ότι είναι επείγον κι όταν έρθετε για το ραντεβού να ζητήσετε να με καλέσουν».
Τρομοκρατούμαι και ξαναρωτάω: «Τι είναι αυτό που έχω; Θα γιατρευτεί;». «Αν κάνετε γρήγορα τη θεραπεία, θα επανέλθει η όραση. Όσο καθυστερείτε όμως, χάνεται πολύτιμος χρόνος». Βγαίνω σοκαρισμένη από το γραφείο του. Γκουγκλάρω τι είναι αυτό που έχω, ο γιατρός δεν μου εξήγησε (sic). Διαβάζω ότι η εκφύλιση ωχράς κηλίδας είναι μια πάθηση που συμβαίνει συνήθως στους ηλικιωμένους, ενώ στους νέους όταν εμφανιστεί είναι άγνωστα τα αίτια. Συμβαίνει όμως σε όσους έχουν υψηλή μυωπία και άγχος. Παίρνω τηλέφωνο να κλείσω ραντεβού για φλουροαγγειογραφία και μου λέει επόμενο ραντεβού είναι τον Αύγουστο. «Μα είναι επείγον», τονίζω. «Τότε σε 10 μέρες», μου απαντάει, «δεν υπάρχει νωρίτερα ραντεβού». Ξαναλέω «είναι επείγον», έχοντας στο μυαλό μου ότι το επείγον σημαίνει σήμερα, αν όχι αύριο. Σας είπα σε 10 μέρες, δεν υπάρχει νωρίτερα. Στο μυαλό μου υπάρχει μόνιμα η σκέψη ότι όσο καθυστερώ τόσο δυσκολότερα θα επανέλθει η όρασή μου, αλλά δεν μπορώ να κάνω κάτι άλλο. Οι καμπύλες που έβλεπα, έχουν γίνει πια σαν γκρι κύκλος στη μέση του οπτικού πεδίου. Γύρω γύρω βλέπω, στη μέση όχι. Από το δεξί μάτι όμως σίγουρα δεν μπορώ να διαβάσω ή να διακρίνω πρόσωπα. Βλέπω απλά γενικά το πού βρίσκομαι.
Περνάνε οι μέρες και φτάνω στο νοσοκομείο. Η γιατρός που μου κάνει τη φλουροαγγειογραφία με «μαλώνει» επειδή άργησα να πάω, παρ’ όλο που της εξήγησα ότι δεν είναι δικό μου το φταίξιμο. Εξηγεί σε έναν άλλο γιατρό τι έχω και τους ακούω ξανά να συζητάνε μεταξύ τους ότι δεν τους έχει ξανατύχει τέτοιο περιστατικό. Ο γιατρός με χτυπάει στην πλάτη και μου λέει κουράγιο. Τώρα πρέπει να περιμένω κάποιες ώρες μέχρι να με δει και άλλος γιατρός της κλινικής, που θα ελέγξει και τα αποτελέσματα των προηγούμενων εξετάσεων. Με εξετάζει ξανά, μου επισημαίνει κι εκείνος ότι έχει περάσει πολύτιμος χρόνος και πρέπει να βιαστώ. Η όρασή μου έχει πέσει κάτω από το 1/10, αλλά θα γράψουμε στην αίτηση για το φάρμακο ότι έχω 1/10, αλλιώς δεν θα μου το συνταγογραφήσουν. Μάλλον, υποθέτω, όταν πέφτει η όραση κάτω από το 1, θεωρείται τελειωμένη υπόθεση, δεν θα ξαναδείς, δεν θα σπαταλήσουμε λεφτά για μια δυνητική ίαση. Η γνωμάτευση γράφει φάρμακο lucentis της Νovartis, λιανική τιμή φθηνότερου φαρμάκου 760,55 ευρώ.
Την επόμενη μέρα, 10 Φεβρουαρίου πια, πηγαίνω στον EOΠΥΥ, στη γραμματεία επιτροπής ακριβών φαρμάκων να καταθέσω την αίτηση για το φάρμακο. Η επιτροπή θα εγκρίνει αν θα πάρω το ενέσιμο φάρμακο ή όχι, η γνωμάτευση του γιατρού από το γενικό νοσοκομείο δεν αρκεί για να δοθεί απευθείας το φάρμακο. Η γραμματέας που κάνω την αίτηση, ξεκινάει κι εκείνη τα «δεν το πιστεύω, πώς το έπαθες, ο πατέρας μου έχει χάσει την όρασή του από αυτό, δεν θα επανέλθει και η δική σου και δεν νομίζω ότι θα σ’ το συνταγογραφήσουν γιατί είσαι μικρή». «Μα αφού γράφει το χαρτί ότι δεν βλέπω, πώς γίνεται να μη μου το δώσουν;», ρωτάω – αφελώς. «Είναι ακριβό το φάρμακο, δεν το δίνουν τόσο εύκολα, μόνο οι μεγάλοι άνθρωποι παίρνουν κατευθείαν την έγκριση». Σκέφτομαι –πάλι αφελώς– ότι αποκλείεται να συμβεί αυτό, την αγνοώ, κάνω την αίτηση και φεύγω. Περιμένω κάποιες μέρες να βγει η απόφαση. «Είδες;», μου λέει η γραμματέας. «Σ’ το είπα ότι δεν θα σ’ το γράψουν. Πρέπει σε μια βδομάδα να δεις τον γιατρό του ΕΟΠΥΥ, να σε εξετάσει αυτός και να δώσει την έγκριση». Άλλη μια βδομάδα που δεν θα βλέπω. Άλλη μια βδομάδα που θα περιμένω να δω αν τελικά θα δω ξανά ή όχι από το δεξί μου μάτι.
Σε μια βδομάδα φτάνω στον γιατρό του ΕΟΠΥΥ, στις 9 το πρωί. Στην πόρτα του δεν έγραφε οφθαλμίατρος ή ελεγκτής ή κάτι. Ένας γιατρός έβγαινε και φώναζε κάτι ονόματα, όχι το δικό μου. Έπειτα από μισή ώρα φεύγει. Μαθαίνω ότι αυτός ήταν ο γιατρός που έπρεπε να με δει, ότι φιλοξενείται σε αυτό το γραφείο μία ώρα κάθε Τετάρτη πρωί, κι αν δεν έχει δουλειά φεύγει. Συνεπώς χάνεται το ραντεβού και δεν υπάρχει άλλη επιλογή από το να πάω την επόμενη Τετάρτη. Ξαναπάω. Ο γιατρός λείπει, μαθαίνω ότι πήρε άδεια. «Συγγνώμη, εφόσον πήρε άδεια και εξετάζει επείγοντα περιστατικά, δεν θα αντικατασταθεί όσο λείπει;». Συνεχίζω εγώ ακάθεκτη τις αφελείς ερωτήσεις. «Όχι», μου λέει η γραμματέας εκεί. «Πρέπει να περιμένεις να επιστρέψει». Ωραία, σκέφτομαι, δεν πάει άλλο και δεν υπάρχει άλλη ψυχραιμία.
Πηγαίνω στα κεντρικά του ΕΟΠΥΥ στο Μαρούσι. Ανεβαίνω στο γραφείο της επιτροπής ακριβών φαρμάκων. Ήταν 3 εργαζόμενες, σαστίζουν που με βλέπουν εκεί. Κλαίγοντας τους εξηγώ ότι ο γιατρός λείπει, ότι είμαι 24 χρόνων και δεν βλέπω και ότι δεν μπορώ να περιμένω άλλο, πρέπει να πάρω το φάρμακο. Με συμπονούν ή με λυπούνται; Δεν ξέρω. «Έλα», μου λένε, «την επόμενη μέρα το πρωί να πάρεις την έγκριση». Και αυτό ήταν. Την επόμενη μέρα πήρα ένα χαρτί με συνταγογραφημένες 3 δόσεις lucentis. Και είμαι σίγουρη ότι η τακτική αυτή δεν λειτουργεί για όλους, και δεν θα έπρεπε να λειτουργεί ούτε για μένα, δεν θα έπρεπε καν να έχω φτάσει εκεί για να μου δοθεί αυτό που δικαιούμαι. Έκανα τη θεραπεία στο μάτι και η όρασή μου έφτασε στα 8/10. Ο γιατρός ήταν χαρούμενος, «ήταν ό,τι καλύτερο μπορούσε να γίνει, δεδομένης της κατάστασής σου», μου είπε.
Δεν ξέρω τι θα γινόταν αν με εξέταζε τελικά ο γιατρός μετά την άδειά του. Θέλω αφελώς να πιστεύω ότι θα μου έγραφε το φάρμακο. Δεν ξέρω επίσης τι θα γινόταν αν δεν είχα ένσημα, καθώς τα 800 ευρώ για το lucentis είναι ένας μισθός που ποτέ μέχρι σήμερα δεν έχω πάρει σε καμία από τις εξαντλητικές δουλειές της σερβιτόρας, της λαντζιέρισσας και της καμαριέρας που έχω κάνει. Ακόμα δεν ξέρω τι κάνουν οι υπόλοιποι κάτω της ηλικίας των 67 χρόνων, που δεν τους δίνεται το φάρμακο. Δεν ξέρω αν η τακτική κλάμα στα κεντρικά είναι τακτική για όλους. Δεν ξέρω πόσα νεφρά πρέπει να πουλήσουν, όσοι έχουν σοβαρότερο πρόβλημα και δεν έχουν ένσημα και πρέπει να κάνουν συχνή θεραπεία. Δεν ξέρω καν πώς, αυτές τις μέρες που κυριαρχεί το σκάνδαλο, ξυπνάνε το πρωί και συνεχίζουν τη μέρα τους, σκεπτόμενοι ότι έχουν χάσει ένα μέρος της όρασής τους για να πλουτίσουν κάποιοι.
Το σκάνδαλο Novartis δεν έχει να κάνει με κάποια γενετική προδιάθεση των ανθρώπων που εμπλέκονται στο κέρδος. Δεν υπάρχει η δαρβινική εξήγηση για τον άνθρωπο που κυνηγάει συνέχεια το όφελος και είναι εκ φύσεως εγωιστής. Δεν είναι καν ότι η Ελλάδα είναι έτσι και το ελληνικό Δημόσιο αργεί ή οι δημόσιοι υπάλληλοι δεν δουλεύουν. Δεν είναι ότι οι Έλληνες πολιτικοί τα τρώνε ούτε ότι δεν είμαστε Ευρώπη. Είναι ο τρόπος που ιστορικά έχουν καθιερωθεί να λειτουργούν τα πράγματα. Είναι ο καπιταλισμός και είναι ότι οι εργάτες είμαστε ο τελευταίος τροχός της αμάξης. Και δεν υπάρχει καμία αφέλεια σε αυτό.
Ο οφθαλμίατρος με κοιτάει από δω, με κοιτάει από κει. Μου λέει «δεν έχεις ωχροπάθεια και γι’ αυτό που έχεις δεν πρέπει να αφήνεις τον χρόνο να περνάει, όσο καθυστερείς τόσο δυσκολότερο είναι να ανακάμψει η όρασή σου». Ρωτάω αγχωμένα «τι έχω;». Δεν απαντάει. Δεν μου εξηγεί. Θα μπορούσα κάπου εδώ να αναλύσω την εξουσία του γιατρού που ξέρει και του ασθενή που δεν ξέρει και δεν έχει δικαίωμα να μάθει, αλλά θα χρειαστεί να ξαναγραφτεί βιβλίο αφορισμών του Νίτσε. Ψελλίζει σε έναν άλλο γιατρό δίπλα του, εκφύλιση ωχράς κηλίδας. Μιλάνε σαν να έχω κάτι σοβαρό, κάτι που δεν είναι συχνό. Παίρνω μια βαθιά αναπνοή και ξαναρωτάω με ψυχραιμία και τρόμο μαζί «μπορείτε να μου πείτε τι έχω;». «Η γιατρός που πήγατε έκανε λάθος. Έχετε εκφύλιση ωχράς κηλίδας. Θέλω να παρακολουθήσω από κοντά το περιστατικό σας. Πρέπει να κλείσετε στο νοσοκομείο ραντεβού για φλουροαγγειογραφία, να τους πείτε ότι είναι επείγον κι όταν έρθετε για το ραντεβού να ζητήσετε να με καλέσουν».
Τρομοκρατούμαι και ξαναρωτάω: «Τι είναι αυτό που έχω; Θα γιατρευτεί;». «Αν κάνετε γρήγορα τη θεραπεία, θα επανέλθει η όραση. Όσο καθυστερείτε όμως, χάνεται πολύτιμος χρόνος». Βγαίνω σοκαρισμένη από το γραφείο του. Γκουγκλάρω τι είναι αυτό που έχω, ο γιατρός δεν μου εξήγησε (sic). Διαβάζω ότι η εκφύλιση ωχράς κηλίδας είναι μια πάθηση που συμβαίνει συνήθως στους ηλικιωμένους, ενώ στους νέους όταν εμφανιστεί είναι άγνωστα τα αίτια. Συμβαίνει όμως σε όσους έχουν υψηλή μυωπία και άγχος. Παίρνω τηλέφωνο να κλείσω ραντεβού για φλουροαγγειογραφία και μου λέει επόμενο ραντεβού είναι τον Αύγουστο. «Μα είναι επείγον», τονίζω. «Τότε σε 10 μέρες», μου απαντάει, «δεν υπάρχει νωρίτερα ραντεβού». Ξαναλέω «είναι επείγον», έχοντας στο μυαλό μου ότι το επείγον σημαίνει σήμερα, αν όχι αύριο. Σας είπα σε 10 μέρες, δεν υπάρχει νωρίτερα. Στο μυαλό μου υπάρχει μόνιμα η σκέψη ότι όσο καθυστερώ τόσο δυσκολότερα θα επανέλθει η όρασή μου, αλλά δεν μπορώ να κάνω κάτι άλλο. Οι καμπύλες που έβλεπα, έχουν γίνει πια σαν γκρι κύκλος στη μέση του οπτικού πεδίου. Γύρω γύρω βλέπω, στη μέση όχι. Από το δεξί μάτι όμως σίγουρα δεν μπορώ να διαβάσω ή να διακρίνω πρόσωπα. Βλέπω απλά γενικά το πού βρίσκομαι.
Περνάνε οι μέρες και φτάνω στο νοσοκομείο. Η γιατρός που μου κάνει τη φλουροαγγειογραφία με «μαλώνει» επειδή άργησα να πάω, παρ’ όλο που της εξήγησα ότι δεν είναι δικό μου το φταίξιμο. Εξηγεί σε έναν άλλο γιατρό τι έχω και τους ακούω ξανά να συζητάνε μεταξύ τους ότι δεν τους έχει ξανατύχει τέτοιο περιστατικό. Ο γιατρός με χτυπάει στην πλάτη και μου λέει κουράγιο. Τώρα πρέπει να περιμένω κάποιες ώρες μέχρι να με δει και άλλος γιατρός της κλινικής, που θα ελέγξει και τα αποτελέσματα των προηγούμενων εξετάσεων. Με εξετάζει ξανά, μου επισημαίνει κι εκείνος ότι έχει περάσει πολύτιμος χρόνος και πρέπει να βιαστώ. Η όρασή μου έχει πέσει κάτω από το 1/10, αλλά θα γράψουμε στην αίτηση για το φάρμακο ότι έχω 1/10, αλλιώς δεν θα μου το συνταγογραφήσουν. Μάλλον, υποθέτω, όταν πέφτει η όραση κάτω από το 1, θεωρείται τελειωμένη υπόθεση, δεν θα ξαναδείς, δεν θα σπαταλήσουμε λεφτά για μια δυνητική ίαση. Η γνωμάτευση γράφει φάρμακο lucentis της Νovartis, λιανική τιμή φθηνότερου φαρμάκου 760,55 ευρώ.
Την επόμενη μέρα, 10 Φεβρουαρίου πια, πηγαίνω στον EOΠΥΥ, στη γραμματεία επιτροπής ακριβών φαρμάκων να καταθέσω την αίτηση για το φάρμακο. Η επιτροπή θα εγκρίνει αν θα πάρω το ενέσιμο φάρμακο ή όχι, η γνωμάτευση του γιατρού από το γενικό νοσοκομείο δεν αρκεί για να δοθεί απευθείας το φάρμακο. Η γραμματέας που κάνω την αίτηση, ξεκινάει κι εκείνη τα «δεν το πιστεύω, πώς το έπαθες, ο πατέρας μου έχει χάσει την όρασή του από αυτό, δεν θα επανέλθει και η δική σου και δεν νομίζω ότι θα σ’ το συνταγογραφήσουν γιατί είσαι μικρή». «Μα αφού γράφει το χαρτί ότι δεν βλέπω, πώς γίνεται να μη μου το δώσουν;», ρωτάω – αφελώς. «Είναι ακριβό το φάρμακο, δεν το δίνουν τόσο εύκολα, μόνο οι μεγάλοι άνθρωποι παίρνουν κατευθείαν την έγκριση». Σκέφτομαι –πάλι αφελώς– ότι αποκλείεται να συμβεί αυτό, την αγνοώ, κάνω την αίτηση και φεύγω. Περιμένω κάποιες μέρες να βγει η απόφαση. «Είδες;», μου λέει η γραμματέας. «Σ’ το είπα ότι δεν θα σ’ το γράψουν. Πρέπει σε μια βδομάδα να δεις τον γιατρό του ΕΟΠΥΥ, να σε εξετάσει αυτός και να δώσει την έγκριση». Άλλη μια βδομάδα που δεν θα βλέπω. Άλλη μια βδομάδα που θα περιμένω να δω αν τελικά θα δω ξανά ή όχι από το δεξί μου μάτι.
Σε μια βδομάδα φτάνω στον γιατρό του ΕΟΠΥΥ, στις 9 το πρωί. Στην πόρτα του δεν έγραφε οφθαλμίατρος ή ελεγκτής ή κάτι. Ένας γιατρός έβγαινε και φώναζε κάτι ονόματα, όχι το δικό μου. Έπειτα από μισή ώρα φεύγει. Μαθαίνω ότι αυτός ήταν ο γιατρός που έπρεπε να με δει, ότι φιλοξενείται σε αυτό το γραφείο μία ώρα κάθε Τετάρτη πρωί, κι αν δεν έχει δουλειά φεύγει. Συνεπώς χάνεται το ραντεβού και δεν υπάρχει άλλη επιλογή από το να πάω την επόμενη Τετάρτη. Ξαναπάω. Ο γιατρός λείπει, μαθαίνω ότι πήρε άδεια. «Συγγνώμη, εφόσον πήρε άδεια και εξετάζει επείγοντα περιστατικά, δεν θα αντικατασταθεί όσο λείπει;». Συνεχίζω εγώ ακάθεκτη τις αφελείς ερωτήσεις. «Όχι», μου λέει η γραμματέας εκεί. «Πρέπει να περιμένεις να επιστρέψει». Ωραία, σκέφτομαι, δεν πάει άλλο και δεν υπάρχει άλλη ψυχραιμία.
Πηγαίνω στα κεντρικά του ΕΟΠΥΥ στο Μαρούσι. Ανεβαίνω στο γραφείο της επιτροπής ακριβών φαρμάκων. Ήταν 3 εργαζόμενες, σαστίζουν που με βλέπουν εκεί. Κλαίγοντας τους εξηγώ ότι ο γιατρός λείπει, ότι είμαι 24 χρόνων και δεν βλέπω και ότι δεν μπορώ να περιμένω άλλο, πρέπει να πάρω το φάρμακο. Με συμπονούν ή με λυπούνται; Δεν ξέρω. «Έλα», μου λένε, «την επόμενη μέρα το πρωί να πάρεις την έγκριση». Και αυτό ήταν. Την επόμενη μέρα πήρα ένα χαρτί με συνταγογραφημένες 3 δόσεις lucentis. Και είμαι σίγουρη ότι η τακτική αυτή δεν λειτουργεί για όλους, και δεν θα έπρεπε να λειτουργεί ούτε για μένα, δεν θα έπρεπε καν να έχω φτάσει εκεί για να μου δοθεί αυτό που δικαιούμαι. Έκανα τη θεραπεία στο μάτι και η όρασή μου έφτασε στα 8/10. Ο γιατρός ήταν χαρούμενος, «ήταν ό,τι καλύτερο μπορούσε να γίνει, δεδομένης της κατάστασής σου», μου είπε.
Δεν ξέρω τι θα γινόταν αν με εξέταζε τελικά ο γιατρός μετά την άδειά του. Θέλω αφελώς να πιστεύω ότι θα μου έγραφε το φάρμακο. Δεν ξέρω επίσης τι θα γινόταν αν δεν είχα ένσημα, καθώς τα 800 ευρώ για το lucentis είναι ένας μισθός που ποτέ μέχρι σήμερα δεν έχω πάρει σε καμία από τις εξαντλητικές δουλειές της σερβιτόρας, της λαντζιέρισσας και της καμαριέρας που έχω κάνει. Ακόμα δεν ξέρω τι κάνουν οι υπόλοιποι κάτω της ηλικίας των 67 χρόνων, που δεν τους δίνεται το φάρμακο. Δεν ξέρω αν η τακτική κλάμα στα κεντρικά είναι τακτική για όλους. Δεν ξέρω πόσα νεφρά πρέπει να πουλήσουν, όσοι έχουν σοβαρότερο πρόβλημα και δεν έχουν ένσημα και πρέπει να κάνουν συχνή θεραπεία. Δεν ξέρω καν πώς, αυτές τις μέρες που κυριαρχεί το σκάνδαλο, ξυπνάνε το πρωί και συνεχίζουν τη μέρα τους, σκεπτόμενοι ότι έχουν χάσει ένα μέρος της όρασής τους για να πλουτίσουν κάποιοι.
Το σκάνδαλο Novartis δεν έχει να κάνει με κάποια γενετική προδιάθεση των ανθρώπων που εμπλέκονται στο κέρδος. Δεν υπάρχει η δαρβινική εξήγηση για τον άνθρωπο που κυνηγάει συνέχεια το όφελος και είναι εκ φύσεως εγωιστής. Δεν είναι καν ότι η Ελλάδα είναι έτσι και το ελληνικό Δημόσιο αργεί ή οι δημόσιοι υπάλληλοι δεν δουλεύουν. Δεν είναι ότι οι Έλληνες πολιτικοί τα τρώνε ούτε ότι δεν είμαστε Ευρώπη. Είναι ο τρόπος που ιστορικά έχουν καθιερωθεί να λειτουργούν τα πράγματα. Είναι ο καπιταλισμός και είναι ότι οι εργάτες είμαστε ο τελευταίος τροχός της αμάξης. Και δεν υπάρχει καμία αφέλεια σε αυτό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου