Τρίτη, Μαΐου 21, 2024

Εκλογές στο Μεξικό: βάσιμη η ελπίδα για συνέχιση της προοδευτικής διακυβέρνησης

 

https://www.epohi.gr/Uploads/articles/big/240519181259877.jpg

Μάσιμο Μοντονέζι: «Οι προοδευτικές πολιτικές θα συνεχιστούν στο Μεξικό»

Δημήτρης Γκιβίσης

Με την Κλαούντια Σέινμπαουμ, πρώην δήμαρχο της Πόλης του Μεξικού, να προηγείται σημαντικά στις δημοσκοπήσεις γίνονται στις 2 Ιουνίου οι μεξικανικές εκλογές. Ο Μάσιμο Μοντονέζι , καθηγητής Κοινωνιολογίας στο Αυτόνομο Πανεπιστήμιο του Μεξικού,  μιλάει στην «Εποχή» για την κληρονομιά του Λόπεζ Ομπραδόρ, για το πολιτικό σχέδιο της Σέινμπαουμ, και για την επόμενη ημέρα.

Από ότι φαίνεται πάμε σε μια μεγάλη νίκη της Κλαούντια Σέινμπαουμ. Ποια είναι η γνώμη σου;

Οι εκλογές έχουν σχεδόν κριθεί. Η Κλαούντια Σέινμπαουμ ορίστηκε από τον σημερινό πρόεδρο Λόπεζ Ομπραδόρ ως διάδοχός του, και είναι το φαβορί επειδή κληρονομεί τη δημοτικότητά του αλλά και λόγω της αδυναμίας των αντιπάλων της. Δεν θα υπάρξουν εκπλήξεις. Αυτό που προκαλεί αβεβαιότητα είναι ότι δεν είναι γνωστό αν θα μπορέσει να κυβερνήσει μόνη της, χωρίς τη σκιά ή την επιτήρηση του προκατόχου της. Δεν είναι επίσης σαφές αν θα μπορέσει να διατηρήσει τις πολιτικές και κοινωνικές ισορροπίες που κατάφερε να οικοδομήσει ο Ομπραδόρ, ή αν θα αλλάξει κάτι στον προσανατολισμό των δημόσιων πολιτικών και πώς θα επιδιώξει να έχει το δικό της προσωπικό στυλ διακυβέρνησης, πιο τεχνοκρατικό και αποτελεσματικό και λιγότερο χαρισματικό, αλλά χωρίς αυτό να επηρεάζει τη σύνδεση με την κοινωνική βάση του Ομπραδόρ, η οποία αποτελείται κυρίως από τα λαϊκά στρώματα.


Μέσα σε ποιες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες γίνονται οι εκλογές;

Η οικονομική κατάσταση είναι, με καπιταλιστικούς όρους, ευνοϊκή: το εθνικό νόμισμα, το πέσο, έχει ανατιμηθεί σημαντικά έναντι του δολαρίου. Η δημιουργία και ενίσχυση παραγωγικών αλυσίδων στο Μεξικό για να είναι πιο κοντά στην αγορά των ΗΠΑ ευνοεί τις επενδύσεις στη χώρα, οι αυξήσεις του κατώτατου μισθού έχουν ενισχύσει την εσωτερική αγορά, και τα κέρδη των τραπεζιτών και των επιχειρηματιών είναι πολύ υψηλά. Σε κοινωνικό επίπεδο υπήρξαν βελτιώσεις που συνδέονται με τις πολιτικές κοινωνικής πρόνοιας της κυβέρνησης, τις υποτροφίες, τις συντάξεις και άλλες πληρωμές, γεγονός που έχει βελτιώσει την κατάσταση των φτωχότερων και εκείνων που παίρνουν μόνο έναν κατώτατο μισθό. Ταυτόχρονα, το Μεξικό εξακολουθεί να είναι μια χώρα μεγάλων ανισοτήτων, με τεράστιο αριθμό ανθρώπων που δεν ζουν σε αξιοπρεπείς συνθήκες. Στους εργαζόμενους η άτυπη εργασία και η επισφάλεια αυξάνονται. Σε αυτό πρέπει να προστεθεί και η βία, που επηρεάζει θεμελιωδώς τα λαϊκά στρώματα.

Ποιες είναι οι κοινωνικές συμμαχίες της Σέινμπαουμ;

Η Σέινμπαουμ είναι η κληρονόμος του Ομπραδόρ, και κληρονομεί την υποστήριξή του αλλά και την απόρριψη. Όμως η δεξιά είναι αδύναμη, και δεν έχει καμία αξιοπιστία ή μία υποψηφιότητα που να μπορεί να αντισταθμίσει τα προβλήματά της, που συσσωρεύτηκαν όλα αυτά τα χρόνια, στις κοινωνικές και πολιτικές αποτυχίες και τη διαφθορά των προηγούμενων κυβερνήσεων. Η κυβέρνηση του Ομπραδόρ, εκτός από τη διατήρηση και την επέκταση της λαϊκής κοινωνικής  βάσης της, πρόσφερε στις άρχουσες τάξεις κοινωνική ειρήνη και ιδανικές συνθήκες για επιχειρηματική δραστηριότητα. Τελικά, δεν κατάφερε να διατηρήσει την υποστήριξη ενός μεγάλου μέρους των προοδευτικών μεσαίων στρωμάτων που την υποστήριξαν τα προηγούμενα χρόνια. Αυτό είναι το πεδίο των συμμαχιών που κληρονομεί η Σέινμπαουμ. Αλλά αυτή, που είναι μια προοδευτική πανεπιστημιακή ερευνήτρια της μεσαίας τάξης, περισσότερο τεχνοκράτης παρά λαϊκίστρια, θα μπορούσε να κερδίσει ξανά ψήφους και υποστήριξη από αυτά τα στρώματα. Καθώς και, με την πάροδο του χρόνου, να χάσει τη λαϊκή υποστήριξη του Ομπραδόρ.

Ποια είναι η στάση της μεξικανικής αστικής τάξη απέναντι στην Σέινμπαουμ;

Η μεξικανική αστική τάξη γνωρίζει ότι ο Ομπραδόρ της πρόσφερε ευνοϊκές συνθήκες για να κάνει επιχειρήσεις και ότι η Σέινμπαουμ θα κάνει το ίδιο. Αλλά ορισμένοι τομείς δεν δέχονται να μην έχουν τον άμεσο έλεγχο της πολιτικής εξουσίας, και επίσης αποστρέφονται το λαϊκό στυλ του προέδρου. Θα μπορούσαν να έχουν μια πιο ανοιχτή στάση απέναντι στην Σέινμπαουμ, υπάρχουν σημάδια προς αυτή την κατεύθυνση. Αλλά αν αποδειχτεί ότι είναι μια αδύναμη κυβερνήτρια θα μπορούσαν για άλλη μια φορά να ονειρευτούν ότι μπορούν να ανακτήσουν τον πλήρη έλεγχο του κρατικού μηχανισμού.

Ποια είναι σήμερα τα όρια μιας προοδευτικής κυβέρνησης στο Μεξικό;

Η Σέινμπαουμ είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα κερδίσει. Οι προοδευτικές πολιτικές θα συνεχιστούν αλλά δεν νομίζω ότι θα επεκταθούν σημαντικά. Λέει ότι δεν θα κάνει καμία φορολογική μεταρρύθμιση ενός συστήματος που είναι από τα λιγότερο προοδευτικά στον κόσμο, και θα προσπαθήσει να διατηρήσει τη διαταξική ισορροπία του Ομπραδορισμού, εκμεταλλευόμενη ένα ευνοϊκό οικονομικό πλαίσιο. Τα όρια του μεξικανικού προοδευτισμού βρίσκονται στο κεντρώο πρόγραμμά του, και στη δέσμευσή του για ταξική συμφιλίωση για τον περιορισμό των συγκρούσεων, η οποία, όπως έχει συμβεί με άλλες λατινοαμερικανικές εμπειρίες αλλά και σε άλλα μέρη του κόσμου, λειτουργεί για μια περίοδο αλλά δεν εμποδίζει τη δεξιά να συσσωρεύσει δυνάμεις για να προσπαθήσει να εγκαθιδρύσει, ή να αποκαταστήσει, πιο ιεραρχικά και ολιγαρχικά μοντέλα. Για να αποφευχθεί αυτό, θα είναι απαραίτητο να προσπαθήσουμε για την ενίσχυση της κοινωνικής οργάνωσης και της πολιτικοποίησης με άλλο τρόπο, ωθώντας τις κυριαρχούμενες τάξεις να αυτοοργανωθούν, να συνειδητοποιηθούν, και να κινητοποιηθούν. Η κυβέρνηση της Σέινμπαουμ, όπως και του Ομπραδόρ, δεν θα είναι διαφορετική. Θέλει να περιορίσει την σύγκρουση και να κυβερνήσει από τα πάνω, επιδιώκοντας μια διαταξική ισορροπία που είναι αναπόφευκτα επισφαλής αν λάβουμε υπόψη την σύνθεση της μεξικανικής κοινωνίας. Στα δεξιά και, ελπίζουμε, στα αριστερά, είναι πιθανό ότι αυτό το σχέδιο εξισορρόπησης θα αποτύχει, και η Pax Obradorista των τελευταίων έξι ετών θα τελειώσει σύντομα.

Δεν υπάρχουν σχόλια: