Τα καλύτερα ξένα αστυνομικά του 2023 (επιλέγει ο Μάρκος Κρητικός)
Ο Μάρκος Κρητικός επιλέγει είκοσι δύο μεταφρασμένα αστυνομικά μυθιστορήματα και μια συλλογή επιστολών για το 2023 (το έτος δεν έχει κλείσει ακόμα οπότε αναμένεται μια μικρή προσθήκη αργότερα με βιβλία από τις αναγνώσεις του Δεκεμβρίου).
John le Carré – Η ιδιωτική ζωή ενός κατασκόπου: Οι επιστολές του John le Carré 1945-2020
Μετάφραση: Βεατρίκη Κάντζολα – Σαμπατάκου
Bell/Χαρλένικ Ελλάς (2023)
σελ. 912
Θα ξεκινήσω με τη συλλογή επιστολών του πολυβραβευμένου Τζον Λε Καρέ (λογοτεχνικό ψευδώνυμο του συγγραφέα Ντέιβιντ Τζον Μουρ Κόρνουελ) που παρουσιάζει ιδιαίτερη συλλεκτική και λογοτεχνική αξία. Μετά την παγκόσμια αναγνώριση το 1963, με το εμβληματικό μυθιστόρημα O κατάσκοπος που γύρισε από το κρύο(Bell/Χαρλένικ Ελλάς), ο Τζον Λε Καρέ εγκατέλειψε τις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες, στις οποίες εργαζόταν τις δεκαετίες του ’50 και του ’60 και αφιερώθηκε στη συγγραφή. Έκτοτε έγραψε περισσότερα από είκοσι μυθιστορήματα, σενάρια, διηγήματα και δοκίμια και σήμερα θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς αστυνομικής λογοτεχνίας. Η ιδιωτική ζωή ενός κατασκόπου είναι μια επιλογή από επιστολές του συγγραφέα προς αναγνώστες του, εκδότες, κινηματογραφικούς παραγωγούς ηθοποιούς, πολιτικούς και δημόσια πρόσωπα που καλύπτει χρονικά επτά δεκαετίες όπου καταγράφονται άγνωστες πτυχές της ζωής του συγγραφέα (ουσιαστικά αποτελεί μια επιστολική βιογραφία) αλλά και ενδιαφέροντα χρονικά των ταραγμένων καιρών που έζησε από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, και την μακρά περίοδο του Ψυχρού Πολέμου μέχρι τις μέρες μας. Το υλικό αντλήθηκε από το αρχείο που είχαν συγκεντρώσει οι γραμματείς και η σύζυγός του Τζέιν σε βάθος δεκαετιών και η επιλογή των επιστολών έγινε από τον γιο του συγγραφέα, Τιμ Κόρνουελ, που αξίζει να αναφέρουμε ότι το 2022 απεβίωσε αφού είχε προλάβει να ολοκληρώσει το δύσκολο εγχείρημα. Η σκληρόδετη έκδοση-κόσμημα, σχολαστικά επιμελημένη και εμπλουτισμένη με πλήθος επεξηγηματικών σχολίων, με ανέκδοτο φωτογραφικό υλικό, με σκίτσα και χειρόγραφα του συγγραφέα και κατατοπιστική εισαγωγή από τον Τιμ Κόρνουελ, αποτελεί ένα ανεκτίμητο ανάγνωσμα για τους πολυάριθμους θαυμαστές του Τζον Λε Καρέ σε όλο τον κόσμο, αλλά κυρίως έναν επίλογο, αντάξιο του αριστουργηματικού έργου του.
Paco Ignacio Taibo II – Μια εύκολη υπόθεση
Μετάφραση: Δήμητρα Σταυρίδου
Έρμα (2023)
σελ. 252
O Πάκο Ιγνάσιο Τάιμπο II είναι ο θεμελιωτής του νέου αστυνομικού μυθιστορήματος της λατινικής Αμερικής και ιδρυτής του διάσημου φεστιβάλ αστυνομικής λογοτεχνίας Semana Negra (Μαύρη Εβδομάδα) στη γενέτειρά του Χιχόν, της Ισπανίας. Η εννέα περιπέτειες με πρωταγωνιστή τον μονόφθαλμο ντετέκτιβ Έκτορ Μπελασκοαράν Σάυν, τον έκαναν δημοφιλή σε όλο τον κόσμο. Το μυθιστόρημα Μια εύκολη υπόθεση, είναι το δεύτερο βιβλίο της σειράς. Ο Μεξικανός ντετέκτιβ καλείται να αναλάβει όχι μία, αλλά τρεις υποθέσεις. Και αν οι δυο εξ αυτών, η εξιχνίαση της δολοφονία ενός μηχανικού στη χαλυβουργία Delex και η προστασία της κόρης μιας ηθοποιού που κινδυνεύει, «εκ πρώτης όψεως είχαν κάποια αξιοποιήσιμα στοιχεία», η τρίτη, που αφορούσε στην έρευνα για το θάνατο του ηγέτη των ανταρτών της Μεξικανικής Επανάστασης, Εμιλιάνο Ζαπάτα, «ήταν εντελώς παλαβή». Επηρεασμένος από τον πρόσφατο θάνατο της μητέρας του και μόνιμα απογοητευμένος για το χάος που επικρατεί στη χώρα του, θα βρεθεί εγκλωβισμένος μέσα σε ιστορίες άλλων ανθρώπων, γιατί «η περιπέτεια δεν ήταν παρά δικαιολογία για να ζήσει μια ζωή δανεική». Ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα λατινοαμερικανικού νουάρ, με πρωτότυπη πλοκή και χιούμορ στα όρια της μαύρης κωμωδίας. Ο απογοητευμένος επαναστάτης Πάκο Ιγνάσιο Τάιμπο ΙΙ –όπως συνηθίζει στα βιβλία του– χρησιμοποιεί την αστυνομική ίντριγκα ως αφορμή για να καταδείξει τους λόγους που οδήγησαν τη μεξικάνικη κοινωνία στην εξαχρείωση και να καυτηριάσει την κρατική διαφθορά και τον αυταρχισμό της εξουσίας. Απολαυστικό ανάγνωσμα από ένα σπουδαίο συγγραφέα.
Λεονάρδο Ογιόλα – Chamamé
Μετάφραση: Ασπασία Καμπύλη
Carnivora (2023)
σελ. 232
Ο Αργεντίνος Λεονάρδο Ογιόλα είναι συγγραφέας, κριτικός κινηματογράφου και συνεργάτης των μουσικού περιοδικού Rolling Stone. Με επιρροές από τους κλασικούς του αμερικανικού hard-boiled και δασκάλους, τους Γκιγιέρμο Όρσι και Ερνέστο Μάγιο –που πρόσφατα γνωρίσαμε από τις εκδόσεις Carnivora– συνδυάζει το νουάρ με την ποπ κουλτούρα και τις ιδιαιτερότητες του τόπου του. Οι ήρωες των βιβλίων του είναι κυρίως άνθρωποι του περιθωρίου και όχι άνθρωποι του νόμου γιατί όπως χαρακτηριστικά αναφέρει και ο Πάκο Ιγκνάσιο Τάιμπο ΙΙ : «Δεν είναι ρεαλιστικό ο “ήρωας” (ή ο ντετέκτιβ) να είναι αστυνομικός στην Αργεντινή των 30.000 δολοφονημένων της τελευταίας δικτατορίας». Το Chamamé είναι το δεύτερο από τα εννέα μέχρι σήμερα μυθιστορήματα του συγγραφέα. Η ιστορία εκτυλίσσεται στα σύνορα της Αργεντινής με τη Βραζιλία και την Παραγουάη. Ο σκληρός Οβεχέρο που τον φωνάζουν Σκύλο, λάτρης της ροκ μουσικής δεινός οδηγός αυτοκινήτων και αφηγητής της ιστορίας θα γνωρίσει στη φυλακή τον Πάστορα Νώε ένα βίαιο ψυχοπαθή που παριστάνει τον βιβλικό ιεροκήρυκα και ισχυρίζεται ότι ο Θεός του μιλάει μέσα από τους στίχους των τραγουδιών που ακούει στο ραδιόφωνο. Βγαίνοντας απ’ τη φυλακή θα ακολουθήσουν μαζί τον δρόμο της παρανομίας. Όταν ο Νώε εξαφανιστεί με τα λύτρα μιας απαγωγής που είχαν σχεδιάσει και θα αφήσει τον Σκύλο να τα βγάλει πέρα με τον νόμο, εκείνος θα ορκιστεί εκδίκηση. Ένα προκλητικά βίαιο και αιματηρό road story ιλιγγιώδους ρυθμού όπου ο συγγραφέας με ανάδρομη αφήγηση κινηματογραφικών σκηνών δράσης και συνεχείς μουσικές αναφορές συνθέτει το παζλ ενός σκοτεινού rock n’ roll western, με ψυχικά διαταραγμένους πρωταγωνιστές, βγαλμένους απ’ τα βιβλία του Τζιμ Τόμσον και τις ταινίες του Κουέντιν Ταραντίνο. Το μυθιστόρημα απέσπασε το βραβείο Dashiell Hammett 2007. Απολαυστικός Λεονάρδο Ογιόλα, στο πιο πρωτότυπο νουάρ της χρονιάς.
Μετάφραση: Κώστας Αθανασίου
Εκδόσεις Καστανιώτη (2023)
σελ. 544
Το μυθιστόρημα Έντιμοι άνθρωποι είναι το δέκατο της σειράς με πρωταγωνιστή το θρυλικό Μάριο Κόντε, πρώην ταγματάρχη της κουβανέζικης αστυνομίας και νυν παλαιοπώλη, ο οποίος είναι πια εξήντα δυο ετών. Βρισκόμαστε στην Αβάνα, το 2016, την εποχή της σημαντικής επίσκεψης του Όμπαμα, που αναμένεται να ανοίξει νέους ορίζοντες στις σχέσεις των δυο χωρών, και παράλληλα μιας συναυλίας των Rolling Stones και μιας φαντασμαγορικής επίδειξης μόδας του οίκου Σανέλ. Το γενικό κλίμα ευφορίας θα χαλάσει η άγρια δολοφονία ενός κυβερνητικού στελέχους με σκοτεινό παρελθόν τη δεκαετία του ’70. Ο Μάριο Κόντε θα κληθεί εσπευσμένα να συνδράμει στην εξιχνίαση της υπόθεσης. Παράλληλα ο συγγραφέας αφηγείται μια δεύτερη αστυνομική ιστορία που διαδραματίζεται στις αρχές του προηγούμενου αιώνα και σχετίζεται με τη δράση ενός διαβόητου μαστροπού σε μια μεταβατική εποχή στην οποία η Κούβα ήταν υπό την «επίβλεψη» των ΗΠΑ. Η αφηγηματική τεχνική των δυο ιστοριών που συγκλίνουν και διαπλέκονται στον χρόνο μας θυμίζουν το πρόσφατο μυθιστόρημα του Παδούρα, Η διαφάνεια του χρόνου(Εκδόσεις Καστανιώτη). Οι Έντιμοι άνθρωποι είναι ένα σπουδαίο πολιτικοκοινωνικό νουάρ που όπως σε όλα τα βιβλία της σειράς με πρωταγωνιστή τον απρόβλεπτο αλλά πάντα έντιμο Μάριο Κόντε, ο συγγραφέας χρησιμοποιεί την αστυνομική πλοκή ως αφορμή για να καταδείξει τον πολιτικό αποπροσανατολισμό της χώρας και τις παθογένειες της κουβανέζικης κοινωνίας και να εκφράσει την αγάπη για την πατρίδα του αλλά και την ανησυχία του για το δυσοίωνο μέλλον της. «Είναι ίσως η πιο αστυνομική πλοκή που έχω γράψει ποτέ» θα δηλώσει ο Λεονάρδο Παδούρα, ο σπουδαιότερος εν ζωή Κουβανός συγγραφέας και χρονικογράφος της σύγχρονης Ιστορίας της Κούβας, για ένα από τα καλύτερα μυθιστορήματα της σειράς του Μάριο Κόντε.
Jacques Moulins – Tο ξύπνημα του κτήνους
Μετάφραση: Γιάννης Καυκιάς
Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου (2023)
σελ. 330
Με το μυθιστόρημα To ξύπνημα του κτήνους, ο Γάλλος δημοσιογράφος Ζακ Μουλέν έκανε το 2020 δυναμική είσοδο στο χώρο της ευρωπαϊκής αστυνομικής λογοτεχνίας. Αποτελεί το πρώτο μέρος μιας τριλογίας με πρωταγωνιστή τον Ντενίζ Σαλβέρ, διευθυντή του τμήματος καταπολέμησης της τρομοκρατίας της Γιουροπόλ και θέμα την απειλή της ακροδεξιάς που στοιχειώνει πάλι την Ευρώπη. Η Μαριάμ, μια νεαρή Παριζιάνα χάκερ βρίσκεται σφαγμένη στο διαμέρισμά της μετά από ένα βράδυ περιπλάνησης στα μπαρ της πολυπολιτισμικής γειτονιάς Μπελβίλ, στο κέντρο του Παρισιού. Αν και η αστυνομία αντιμετωπίζει αρχικά τη δολοφονία ως ένα συνηθισμένο έγκλημα το συμβάν θέτει σε επιφυλακή της κεντρικές υπηρεσίες της Γιουροπόλ στην Χάγη γιατί το θύμα τους παρείχε πληροφορίες για τις παράνομες οικονομικές συναλλαγές ενός εγκληματικού δικτύου ακροδεξιών στο οποίο είχε διεισδύσει. Ο αστυνόμος Ντενίζ και η συνεργάτιδά του Έλσα θα ταξιδέψουν εσπευσμένα στο Παρίσι για να διαλευκάνουν την υπόθεση γιατί υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι μια ο ομάδα της εξτρεμιστικής δεξιάς προγραμματίζει σειρά από τρομοκρατικές ενέργειες σε όλη την Ευρώπη. Σε μια ιστορία που έχει στον πυρήνα της τα σκοτεινά ένστικτα του ρατσιστικού μίσους, ο συγγραφέας περιγράφει τις παρασκηνιακές συνεννοήσεις και τις ίντριγκες της εξουσίας στους κόλπους της Γιουροπόλ που δεν ευνοούν τις διακρατικές συνεργασίες των αρχών για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των νέων μορφών της διεθνούς εγκληματικότητας. Παράλληλα αποτυπώνει με αποκαλυπτικές λεπτομέρειες –προφανώς κατόπιν ενδελεχούς δημοσιογραφικής έρευνας– τις σκοτεινές μεθόδους των ακροδεξιών οργανώσεων. Ένα καθηλωτικό πολιτικό νουάρ ανησυχητικά ρεαλιστικό και επίκαιρο.[............................................................]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου