ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΕΡΙΚ ΡΟΜΕΡ : Α΄ ΜΕΡΟΣ: 1.Η φουρνάρισσα του Μονσό & 2. Η καριέρα της Σουζάν. (1. La boulangère de Monceau, 1963, 23' & 2. La carrière de Suzanne, 1963, 54′)

Rohmer: το τ-ρομερ-ό παιδί της νουβέλ βαγκ

Κώστας Γ. Καρδερίνης-Κλέφτης Εικόνων

Πηγή: mic.gr

O μεγάλος νεοκυματικός γεννήθηκε ως Ζαν-Μαρί Μωρίς Σερέρ τον Απρίλη του 1920, στο Νανσί της νότιας Γαλλίας. Αρχικά ασχολήθηκε με την διδασκαλία, αλλά σύντομα άρχισε να γράφει για το σινεμά. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος των Καγιέ ντε Σινεμά (κινηματογραφικά τετράδια) το 1950, παρέα με τους Γκοντάρ, Τρυφώ και Ριβέτ. Όλοι τους βέβαια αποτέλεσαν το λεγόμενο "νέο κύμα" του γαλλικού σινεμά (νουβέλ βαγκ). Ανέλαβε το δύσκολο έργο του εκδότη των Καγιέ και τον υπηρέτησε πιστά επί έξη χρόνια. Το 1957 έγραψε μαζί με τον Σαμπρόλ μια σπουδή στο έργο του Χίτσκοκ. Στην δεκαετία του '50 ασχολήθηκε με ταινίες μικρού μήκους, μέσα από την γνωστή ομάδα των Τρυφώ, Γκοντάρ και σία. Σκηνοθέτησε την πρώτη του μεγάλη ταινία, "Το ζώδιο του λέοντα" μόλις το 1959.
Ακολούθως έκανε μια εξάδα ταινιών, γνωστές ως "ηθογραφικές ιστορίες". Εδώ φαίνεται να κατασταλάζει το μοντέλο που θα ακολουθήσει σε όλη την υπόλοιπη καριέρα του. Ταινίες που έχουν να κάνουν με ασθενή πλάσματα και τις σχέσεις τους με ρεαλιστές εγωκεντρικούς ανθρώπους. Οι ιστορίες του δεν περιέχουν ποτέ επιτηδευμένα τεχνάσματα που να ελκύουν εύκολα την προσοχή. Ούτε βία, ούτε ασυνήθιστες οπτικές γωνίες, ούτε καν συνοδευτική μουσική. Οι δυο πρώτες ασπρόμαυρες της σειράς ήταν διευρυμένες εκδοχές των μικρών του. "Η φουρνάρισσα του Μονσό" (1962) και "Η καριέρα της Σουζάν" (1963) δεν συγκίνησαν καθόλου τους ταινιοφάγους. Το 1966 έκανε την "Συλλέκτρια", μια ενενηντάλεπτη έγχρωμη ταινία που τα πήγε πολύ καλύτερα.

Έπεται στα 1968 "Μια νύχτα με την Μοντ", που τραβάει επιτέλους τα διεθνή βλέμματα. Ένας ηθικός μηχανικός (Ζαν Λουί Τρεντινιάν) θα καταφύγει στο διαμέρισμα της χωρισμένης Μοντ (Φρανσουάζ Φαμπιάν) για να γλυτώσει από την χιονοθύελλα. Αλλά θα πέσει στα δίχτυα της σαγηνευτικής και αδίστακτης κυρίας που θέλει να τον εκμαυλίσει. Η αναγνώριση ήρθε διπλή: και από τους κριτικούς και από το κοινό, σε Ευρώπη και Αμερική. Κέρδισε το βραβείο Μαξ Οφίλς και ήταν υποψήφια για ξενόγλωσσο όσκαρ. Λέγεται ακόμα πως υπήρξε η βασική επιρροή για το "Γεύμα με την Αντρέ" του Λουί Μαλ (1981).

Τη Μοντ διαδέχθηκε "Το γόνατο της Κλαίρης" (1970) και η επιτυχία έγινε μεγαλύτερη. Πρώτο βραβείο στο Σαν Σεμπαστιάν και αρκετές άλλες διακρίσεις. Εδώ ο Ρομέρ αφήνει προσωρινά το Παρίσι και μεταφέρεται στις φυσικές καλλονές της λίμνης της Γενεύης. Με φόντο το υπέροχο τοπίο παρακολουθούμε την εμμονή ενός ώριμου άντρα με το εν λόγω σημείο του σώματος μιας νεαρής κοπέλας, ονόματι Κλαίρης φυσικά. Δυο χρόνια μετά, θα κλείσει τον κύκλο με τον "Έρωτα το απομεσήμερο", όπου παρακολουθούμε τις κλιμακωτές απογευματινές συναντήσεις ενός παντρεμένου με μια ώριμη κυρία. Τα σενάρια αυτά, πεζογραφήθηκαν και εκδόθηκαν με τον αναμενόμενο τίτλο "Έξη ηθογραφικά διηγήματα" το 1977. Βλέποντας τα συνολικά, κατανοούμε ότι αφηγούνται την ηθική κρίση των αντρών που είναι δέσμιοι μιας γυναίκας και μπαίνουν σε πειρασμό από μια άλλη.

Μετά τα μέσα της δεκαετίας του '70 στρέφεται σε λογοτεχνικές διασκευές ιστορικών θεμάτων. "Η μαρκησία της Ο..." (1976) είναι μια ευπρόσιτη ιστορία ασυγκράτητου πάθους. Ο "Περσεβάλ" (Φαμπρίς Λουκινί) είναι μια ρομερική εκδοχή του κώδικα της μεσαιωνικής ιπποσύνης. Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και η τηλεοπτική "Catherine de Heilbronn". Το 1981 ξεκινάει μια νέα σειρά, με τον γενικό τίτλο "Κωμωδίες και παροιμίες". Πρώτο πόνημα είναι "Η γυναίκα του αεροπόρου". Παρατηρείται εδώ μια μετακίνηση από τους ωριμότερους χαρακτήρες με τα ηθικά διλήμματα υπό την αίρεση της κλασικής τους παιδείας, προς τους νεότερους ανθρώπους που αγωνίζονται χωρίς να διαθέτουν την οποιαδήποτε ευφράδεια για να μπορούν να περιγράψουν όσα βιώνουν. Στον κύκλο αυτό υπάγονται "Ο τέλειος γάμος" (1982), "Η Πωλίν στην πλαζ" (1983), οι "Νύχτες με πανσέληνο (1984), η εύφημος "Πράσινη αχτίδα" (1986) που παίρνει το χρυσό λιοντάρι στη Βενετία, και τελικά "Ο φίλος της φίλης μου" στα 1987.

Εντώ μεταξύ έχει σκηνοθετήσει και τις τέσσερις περιπέτειες των φαινομενικά αθώων "Ρενέτ και Μιραμπέλ" (1986), ένα σπονδυλωτό ασπόνδυλο φιλμ που συνεχίζει την παράδοση της ηθογραφίας. Στα εβδομήντα του πια, ξεκινάει μια τετραλογία που εμπνέεται από τις εποχές του χρόνου. Πρώτα με τις "Ιστορίες της άνοιξης" (1990) που φλερτάρει ανοιχτά με την ρομαντική κωμωδία. Και ακολούθως με τις "Ιστορίες του χειμώνα" (1991) που υπαινίσσονται το "Χειμωνιάτικο παραμύθι" του Σαίξπηρ. Ανάπαυλα στις εποχές, είναι η πολιτική και δημόσια παρωδία "Το δέντρο, ο δήμαρχος και η βιντεοθήκη" (1993). Και σαν αποτοξίνωση, πιάνει μια ψηφιακή κάμερα χειρός και γυρίζει με πολύ κέφι το τρίπτυχο "Παριζιάνικα ραντεβού" (1995). Η ανανέωση του βλέμματος, μια σχεδόν αφελής παιδική απλότητα, η αμεσότητα και η αίσθηση της εκ του σύνεγγυς καταγραφής των κύκλων της ζωής, η περιστροφή και η ακούσια επιστροφή στο σημείο αναφοράς.

Ο κύκλος συνεχίζεται με τις "Ιστορίες του καλοκαιριού" (1996) και καταλήγει στις "Ιστορίες του φθινοπώρου" (1998). Εδώ συνεργάζεται και πάλι με την Μαρί Ριβιέρ, μια δασκάλα που γοητεύτηκε από τον "Έρωτα το απομεσήμερο" και θέλησε να τον γνωρίσει από κοντά. Ο Ρομέρ της πρότεινε αρχικά μια ατάκα στον "Περσεβάλ" (Ποιος λοιπόν καλεί;) και κατόπιν της εμπιστεύτηκε τους πρωταγωνιστικούς ρόλους στη "Γυναίκα του αεροπόρου" και την "Πράσινη αχτίδα". Στις φθινοπωρινές ιστορίες η συνεργασία τους αγγίζει το απόγειο. Η ωριμότητά τους είναι απόλυτα κοινωνίσημη και συνδιαλλάξιμη με τους θεατές.

Ο Ρομέρ έχει πατήσει πια τα ογδόντα αλλά δεν το βάζει κάτω. Εξακολουθεί να κάνει ταινίες και να φυλάγεται ευλαβικά από την αδιακρισία των δημοσιογράφων. Κυκλοφορούν αρκετές ιστορίες για την ιδιωτική του ζωή και την ιδιοσυγκρασιακή του προσωπικότητα, που έχουν πάρει μυθικές διαστάσεις. Λέγεται για παράδειγμα, πως καθυστέρησε ένα ολόκληρο χρόνο τα γυρίσματα της Μοντ γιατί επέμενε να κάνει τις βασικές σκηνές τη χριστουγεννιάτικη νύχτα. Κάποιος από τους ηθοποιούς είχε μια άλλη ανειλημμένη υποχρέωση κι αυτός τα μετέθεσε στα επόμενα Χριστούγεννα. Άλλη φήμη αναφέρει ότι δεν μπαίνει ποτέ του σε ταξί γιατί δεν θέλει να συμβάλει στη μόλυνση του περιβάλλοντος. Κάποτε λέγεται πως ζήτησε από έναν συνθέτη να γράψει μια συμφωνία που θα παίζεται σε μια ταινία τόσο σιγά, ώστε να μην μπορεί να την συλλάβει το ανθρώπινο αυτί. Γεγονός είναι πάντως, πως έχει φανατικούς θεατές. Λέτε να του περνάει υποδόρια μηνύματα;

"Είμαι πολύ τυχερός που έχω απόλυτη ανεξαρτησία, πράγμα σπάνιο. Αυτό συμβαίνει γιατί στις ταινίες μου τίποτε δεν είναι για πέταμα." Τίποτα δεν πάει χαμένο και τίποτα δεν είναι ίδιο. Πως αλλιώς εξηγείται η αέναη αναζήτηση του βλέμματος;

Ταινιοθήκη

L'Anglaise et le duc (2000)
Conte d'automne (Ιστορίες του φθινοπώρου, 1998)
Conte d'ete (Ιστορίες του καλοκαιριού, 1996)
Les Rendez-vous de Paris (Παριζιάνικα ραντεβού, 1995)
L'Arbre, le maire et la mediatheque (Το δέντρο, ο δήμαρχος και η βιντεοθήκη, 1993)
Conte d'hiver (Ιστορίες του χειμώνα, 1992)
Conte de printemps (Ιστορίες της άνοιξης, 1990)
Les Jeux de societe (1989) (TV)
L'Ami de mon amie (Ο φίλος της φίλης μου, 1987)
4 aventures de Reinette et Mirabelle (Ρενέτ και Μιραμπέλ, 1987)
Bois ton cafe, il va etre froid (1986) (V)
Le Rayon vert (Η πράσινη αχτίδα, 1986)
Les Nuits de la pleine lune (Νύχτες με πανσέληνο, 1984)
Loup y es-tu? (1983)
Pauline a la plage (Η Πωλίν στην πλαζ, 1983)
Le Beau mariage (Ο τέλειος γάμος, 1982)
Catherine de Heilbronn (1980) (TV)
La Femme de l'aviateur (Η γυναίκα του αεροπόρου, 1980)
Perceval le Gallois (Περσεβάλ, 1978)
Die Marquise von O... (Η μαρκησία του Ο..., 1976)
L'Amour l'apres-midi (Ο έρωτας το απομεσήμερο, 1972)
Le Genou de Claire (Το γόνατο της Κλαίρης, 1970)
Ma nuit chez Maud (Μια νύχτα με τη Μοντ, 1969)
Fermiere a Montfaucon (1967)
La Collectionneuse (Η συλλέκτρια, 1967)
Une etudiante d'aujourd'hui (1966)
Carl Dreyer (1965) (TV)
Le Celluloid et la marbre (1965) (TV)
Perceval ou Le conte du Graal (1965) (TV)
Paris vu par... (1965) (segment "Place de l'Etoile")
Les Metamorphoses du paysage (1964) (TV)
Nadja a Paris (1964)
La Boulangere de Monceau (Η φουρνάρισσα του Μονσό, 1963)
La Carriere de Suzanne (Η καριέρα της Σουζάν, 1963)
Le Signe du lion (Το ζώδιο του λέοντα, 1959)
Veronique et son cancre (1958)
La Sonate a Kreutzer (1956)
Berenice (1954)
Presentation ou Charlotte et son steak (1951)
Journal d'un scelerat (1950)
La Beton dans la ville (????) (TV)
Les Caracteres de La Bruyere (????) (TV)
Don Quichotte (????) (TV)
Les Histoires extraordinaires d'Edgar Poe (????) (TV)
Hugo architecte (????) (TV)
Louis Lumiere (????) (TV)
Mallarme (????) (TV)
Pascal (????) (TV)
Victor Hugo - Les contemplations (????) (TV)

*******************************

1. Η φουρνάρισσα του Μονσό (1963)

Ταινία μικρού μήκους του  Ερίκ Ρομέρ ,  η πρώτη από τις "Έξι ηθικές ιστορίες" του.

Με τους  Barbet Schroeder, Claudine Soubrier, Michèle Girardon, Fred Junck.

 Ένας νεαρός φοιτητής της Νομικής  γνωρίζει και ερωτεύεται κρυφά  μια κοπέλα από τη γειτονιά του, εκείνη όμως  εξαφανίζεται. 

Αδρανής, ξοδεύει τις μέρες του ψάχνοντας για αυτήν. Σε ένα αρτοποιείο, μια νεαρή και όμορφη πωλήτρια φαίνεται να δείχνει ενδιαφέρον γι 'αυτόν. Για να νικήσει την πλήξη του, αποφασίζει να την αποπλανήσει.

 Ενώ είναι έτοιμη να ενδώσει στην πολιορκία  του, το πρώτο κορίτσι επανεμφανίζεται, με τον αστράγαλό της δεμένο.

Τελικά, πρέπει να διαλέξει με ποιαν από τις δύο θα συναντηθεί ,  όταν κανονίζει ραντεβού μαζί τους την ίδια μέρα. 

 Χώρες Παραγωγής: Algeria, France Ομιλούμενες Γλώσσες: French 

Δείτε περισσότερα :  Wikipedia (Αγγλικά)

 2. Η καριέρα της Σουζάν (1963)

 

 Στο δεύτερο από τα ηθικά παραμύθια του Rohmer, που είναι διπλάσια σε έκταση , ο σκηνοθέτης  εξετάζει τη σχέση μεταξύ δύο φίλων και μιας κοπέλας , που στην αρχή φαίνεται εύκολα εκμεταλλεύσιμη. 

Πρόκειται για μια περίπλοκη ιστορία συναισθημάτων και παρανοήσεων, που διαδραματίζονται μέσα στο κεφάλι του κύριου χαρακτήρα, ως μέρος της προσπάθειας του Rohmer να προσομοιώσει πιο εύκολα τη λογοτεχνία μέσα σε μια ταινία. 

Παίζουν:  Catherine Sée, Philippe Beuzen, Christian Charrière, Diane Wilkinson. Χώρες Παραγωγής: France Ομιλούμενες Γλώσσες: French

Περισσότερα : Suzanne's Career