Τετάρτη, Δεκεμβρίου 08, 2021

Η Ιστορία στο πιάτο, ένα ενθύμιο φιλοπατρίας από τον Βόλο

 Δεν υπάρχει διαθέσιμη περιγραφή για τη φωτογραφία.

«Η ιστορία στο πιάτο»

Έχουμε βαρεθεί τις επετειακές εκδηλώσεις της επίσημα καθορισμένης έναρξης του Αγώνα Ανεξαρτησίας ενάντια στον οθωμανικό ζυγό το 1821. Που περιορίζονται, οι περισσότερες, σε αναπαραστάσεις επώνυμων ηρώων και πολεμικών γεγονότων. Σβήνουν τις εθνοτικές, οικονομικές και κοινωνικές διαφορές και διαφοροποιήσεις του αλλά και το διαφωτιστικό όραμα μιας «πολυεθνικής δημοκρατίας των Βαλκανίων» του Ρήγα, το όραμα για νέα πεπαιδευμένη κοινωνία του Καποδίστρια και του Κολοκοτρώνη. Σε αντίθεση με την κοντόθωρη, σκοταδιστική πολιτική, τη συνεχόμενη από την οθωμανική κυριαρχία μέσα στο νεοσύστατο εθνικό κράτος, των προυχόντων κοτζαμπάσηδων και ανώτατων αξιωματούχων του ορθόδοξου κλήρου. Που μοιάζει να μεταφέρεται μέχρι τις μέρες μας. Απαλείφουν έτσι την απτή καθημερινότητα των ανώνυμων και επώνυμων συντελεστών του.

Αυτήν επιχειρεί να δείξει η έκθεση «Η ιστορία στο πιάτο - Ενθύμιο Φιλοπατρίας». Που παρουσιάζεται στην αίθουσα της Εξωραϊστικής Λέσχης Βόλου. Και αποτελεί μια γόνιμη συνάντηση της λαϊκής τέχνης με τη σημερινή εικαστική δημιουργία. Σημείο εκκίνησής της είναι η συλλογή των ιστορικών πιάτων της Λόλας Νταϊφά, 231 πιάτων οικιακής χρήσης από το 1863 μέχρι το 1973, που κατασκευάστηκαν στην Ελλάδα, για να μεταδώσουν στους απλούς και μη εγγράμματους πολίτες του νεοσύστατου έθνους - κράτους την ιστορία της χώρας. Καθώς και η διασωσμένη από τη συλλέκτρια, απελευθερωτική, σε αντίθεση με άλλες ρατσιστικές, τρομοκρατικές απειλές των παιδικών μας χρόνων, έκκληση: «Φάε τη σούπα σου και θα δεις τον Κολοκοτρώνη».

Οι εμβληματικές θεές του δωδεκάθεου, οι εμβληματικές προσωπικότητες της αρχαιότητας, του Αγώνα Ανεξαρτησίας αλλά και του μετέπειτα πολιτικού βίου που απεικονίζονται στα πιάτα της συλλογής Νταϊφά πλάθονται με διαφορετικά υλικά και τεχνοτροπίες στα πιάτα της ομάδας των σύγχρονων εικαστικών καλλιτεχνών που επέλεξε η επιμελήτρια της έκθεσης Ίρις Κρητικού. Επιλεκτικά, λόγω του μεγάλου αριθμού των συμμετεχόντων και των συμμετεχουσών, θέλω να αναφερθώ σε μερικά ενδεικτικά έργα. Θα ξεκινήσω με εκείνο της ανάδυσης της κορυφαίας μορφής του Ρήγα Βελεστινλή μέσα από τη Χάρτα του, το φτιαγμένο με χαρτί, γυψόγαζα, ύφασμα, ακρυλικά υλικά, χωμάτινα πετρώματα και κόλα.

Δεν υπάρχει διαθέσιμη περιγραφή για τη φωτογραφία. 

Θα σταθώ στο ρομαντικά γραμμένο, γυναικείο πρόσωπο το πλαισιωμένο από το ελληνικό αλφάβητο, στο τρυφερό πορτραίτο της αρχαίας θεάς με τα φύλλα γύρω της και τις γραμμικές φιγούρες των ζώων στην περικεφαλαία της. Στις μάχες που γράφονται αφαιρετικά και στη ναΐφ απεικόνιση με τρεις γυναικείες φιγούρες της Ένωσης της Ελλάδας με τη Θεσσαλία και την Ήπειρο.Δεν υπάρχει διαθέσιμη περιγραφή για τη φωτογραφία. Στις αισθαντικές αποτυπώσεις πάνω σε μεταξωτό χαρτί δυο γυναικών – αγωνιστριών - συμβόλων που αποπνέουν μέσα στους ορμητικούς κυματισμούς των πτυχώσεών του το πνεύμα της ελευθερίας που τις διέπνεε και απομονώθηκαν μέσα στις εμφύλιες συγκρούσεις για την ανδροκρατούμενη εξουσία.

Πρόκειται για μιαν έκθεση που δένει με τα μέσα της τέχνης το παρελθόν με το παρόν, μας οδηγεί ως θεατές μέσα από την απλότητα των υλικών της και την ευρηματικότητα των δημιουργών της σε μια νέα ερμηνευτική προσέγγισή του Αγώνα της Ανεξαρτησίας.

Info: «Η ιστορία στο πιάτο - Ενθύμιο Φιλοπατρίας», Εξωραϊστική Λέσχη Βόλου, Ι. Καρτάλη 1 - Πολυμέρη

Επιμέλεια: Ίρις Κρητικού

Διάρκεια έκθεσης: 21 Νοεμβρίου - 11 Δεκεμβρίου 2021

***********************************

Ώρες λειτουργίας: Δευτ./Τρ./Παρ. 17.30-21.00, Σαβ./Κυρ. 11.00-14.00

Η Ιστορία στο πιάτο, ένα ενθύμιο φιλοπατρίας από τον Βόλο και η προέκταση στο σήμερα

i-istoria-sto-piato-ena-enthymio-filopatrias-apo-ton-volo-kai-i-proektasi-sto-simera-561602695

Σε ένα από τα περίλαμπρα μέγαρα του παλαιού Βόλου, με εκείνη την ιδιαίτερη αισθητική των αρχών του 20ού αιώνα, στην Εξωραϊστική Λέσχη, φιλοξενείται μια πρωτότυπη συνομιλία ιστορικών τεκμηρίων και σύγχρονης τέχνης. Η έκθεση, που έχει πυρήνα την περίφημη συλλογή πιάτων της Λόλας Νταϊφά, σηματοδοτεί παράλληλα την ιστορική πορεία του Λυκείου Ελληνίδων Βόλου, που οργάνωσε την έκθεση αυτή, με την εμπνευσμένη καθοδήγηση, πάντα, της Μαρίας Σπανού, για να τιμήσει την επέτειο των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση.

i-istoria-sto-piato-ena-enthymio-filopatrias-apo-ton-volo-kai-i-proektasi-sto-simera0
Η έκθεση εγκαινιάσθηκε στην Εξωραϊστική Λέσχη Βόλου. (ΛΥΚΕΙΟΝ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΔΩΝ ΒΟΛΟΥ)

Αλλά η έκθεση αυτή δεν είναι απλώς μια εξαιρετική θέαση των μοναδικών πιάτων που εικονογραφούν την ελληνική ιστορία και τα οποία συγκέντρωσε με κόπο και γνώση η Λόλα Νταϊφά (πρόκειται για πιάτα μοναδικά, που κατασκευάσθηκαν κυρίως στη Σύρο, στον Πειραιά και στην Αθήνα, από το 1863 μέχρι το 1973). Είναι μια εμπνευσμένη πρόσκληση στη σύγχρονη δημιουργία, καθώς τα εξαιρετικά συλλεκτικά πιάτα συνομιλούν με έργα που γέννησαν ειδικά για την περίσταση αυτή σύγχρονοι εικαστικοί.

i-istoria-sto-piato-ena-enthymio-filopatrias-apo-ton-volo-kai-i-proektasi-sto-simera2
Ρούλη Μπούα, «Ελλάς – Ηπειρος – Θεσσαλία, 2021».

Η Ιρις Κρητικού, χάρη στην οποία έχουν γεννηθεί και επινοηθεί πλείστα όσα εικαστικά γεγονότα σε όλη την Ελλάδα, κρατάει ενεργή την πηγή δημιουργίας δεκάδων εικαστικών, με αλλεπάλληλες προκλήσεις και προσκλήσεις. Στον Βόλο, ανταποκρινόμενη στο ζητούμενο της γέννησης ενός πολιτιστικού γεγονότος αντάξιου της πορείας του Λυκείου των Ελληνίδων της πόλης, η Ιρις Κρητικού προσκάλεσε μεγάλο αριθμό εξαιρετικών εικαστικών για να φιλοτεχνήσουν έργα που θα συνομιλούν με τον ιστορικό πυρήνα της έκθεσης. Η ελευθερία στον τρόπο έκφρασης συνετέλεσε σε έναν πλούτο ποικιλίας και τεχνοτροπίας, με «νέα πρωτότυπα τρισδιάστατα έργα, κύκλιου ή άλλου σχήματος, ελαφριάς κατά κύριο λόγο ύλης (κέντημα, πηλός, χαρτί, νωπογραφία κ.ά.)».

i-istoria-sto-piato-ena-enthymio-filopatrias-apo-ton-volo-kai-i-proektasi-sto-simera4
Κρίστι Γρηγορίου, «Δημήτριος Υψηλάντης», 2021.

Είναι σημαντικό και παρήγορο πώς ένας ιστορικός οργανισμός όπως το Λύκειον των Ελληνίδων Βόλου, σε ένα ιστορικό μέγαρο της πόλης, με πυρήνα μια ιστορική συλλογή, δίνει το βήμα σε σύγχρονους καλλιτέχνες, μέσα από τη γνώση και την εμπειρία της Ιριδος Κρητικού, και ορίζει το ζητούμενο: την οργανική και ψυχική σύνδεση παρόντος και παρελθόντος χρόνου, επαναπροσδιορίζοντας τον τρόπο που στεκόμαστε ο καθένας χωριστά σε όσα συνεκτικά μας ενώνουν. Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 11 Δεκεμβρίου και πραγματοποιείται με τη συνεργασία της Λέσχης Βόλου (Εξωραϊστική), στον χώρο της οποίας φιλοξενείται. Εχει τεθεί υπό την αιγίδα του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και υποστηρίζεται από την ΕΚΠΟΛ – Περιφέρειας Θεσσαλίας, τον Οργανισμό Λιμένος Βόλου Α.Ε. και τον ομότιμο καθηγητή του Πολυτεχνείου της Ζυρίχης, επίτιμο μέλος του Λ.Ε.Β., Γιώργο Γκέκο.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

ΕΝΝΕΑ ΧΑΪΚΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗ

 Χρήστος Μουχάγιερ ΕΝΝΕΑ  ΧΑΪΚΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗ     Σκίτσο του Λατούφ για τη δράση του Νετανιάχου  στην Παλαιστίνη (2014)  1. Ο...