Αστυνομική Βιβλιοθήκη, 3 (Απρίλιος 2021)
του Μάρκου Κρητικού
10-13 λεπτά
Volker Kutscher – Το βρεγμένο ψάρι (2008)
Μετάφραση: Τάσος Ψηλογιαννόπουλος
Διόπτρα (2021)
σελ. 736
Ο Φόλκερ Κούτσερ, συγγραφέας και δημοσιογράφος, με σπουδές ιστορίας και φιλοσοφίας, είναι από τους σπουδαιότερους εκπροσώπους της σύγχρονης γερμανικής αστυνομικής λογοτεχνίας. Έγινε ευρύτερα γνωστός για τα μυθιστορήματά του με πρωταγωνιστή τον νεαρό και φιλόδοξο αστυνόμο Γκέρεον Ρατ, που διαδραματίζονται στο Βερολίνο από το 1929 μέχρι το 1936, την εποχή που η Δημοκρατία της Βαϊμάρης αρχίζει να κλονίζεται από την άνοδο του ναζισμού. Το Βρεγμένο ψάρι, που στη βερολινέζικη αστυνομική αργκό σημαίνει «ανεξιχνίαστη υπόθεση», είναι το πρώτο βιβλίο από τα οκτώ της σειράς μέχρι σήμερα. Όταν το κακοποιημένο πτώμα ενός άντρα ανασύρεται από τον ποταμό Σπρέε, ο νεοφερμένος στο Τμήμα Ηθών αστυνόμος Ρατ πιστεύει ότι είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να επιστρέψει στο Τμήμα Ανθρωποκτονιών όπου υπηρετούσε πριν. Δεν μπορεί όμως να προβλέψει ότι πρόκειται για μια πολυδαίδαλη και άκρως επικίνδυνη υπόθεση, στην οποία διεφθαρμένοι αστυνομικοί, τάγματα εφόδου, παροπλισμένοι βετεράνοι του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, κατάσκοποι των μυστικών υπηρεσιών του Στάλιν και συνδικάτα του οργανωμένου εγκλήματος επιδίδονται σε μια ανελέητη μάχη επικράτησης.
Ένα σκληρό πολιτικό θρίλερ με έμφαση στο σασπένς και φόντο μια ρεαλιστική τοιχογραφία της διαβρωμένης βερολινέζικης κοινωνίας που βαδίζει ολοταχώς προς την καταστροφή. Με ενδελεχή έρευνα αλλά και βαθιά γνώση, λόγω των σπουδών του, ο συγγραφέας αποτυπώνει με ακρίβεια τις σύνθετες κοινωνικές και πολιτικές παραμέτρους που καθόρισαν το ιστορικό πλαίσιο της εποχής και προλείαναν το έδαφος για την άνοδο του ναζισμού στοιχείο που υπερβαίνει ην αστυνομική πλοκή της υπόθεσης, αντισταθμίζει της όποιες υπερβολές της και ανεβάζει το επίπεδο του βιβλίου. Στο μυθιστόρημα Το βρεγμένο ψάρι βασίστηκαν οι δύο πρώτοι κύκλοι της σπουδαίας τηλεοπτικής σειράς Babylon Berlin, που σκηνοθέτησε ο Γερμανός Τομ Τίκβερ, γνωστός για την πολυβραβευμένη κινηματογραφική του ταινία Τρέξε Λόλα, τρέξε (1998). Η σειρά που είναι η ακριβότερη, μη αμερικανική παραγωγή στην ιστορία της μικρής οθόνης γνώρισε μεγάλη επιτυχία και απέσπασε διθυραμβικές κριτικές από κοινό και κριτικούς.
Εδώ μπορείτε να ακούσετε το μουσικό θέμα της σειράς (Official Babylon Berlin O.S.T.) και να πάρετε μια γεύση από την ατμόσφαιρα του βιβλίου:
https://www.youtube.com/watch?v=uekZpkYf7-E&list=RDuekZpkYf7-E&index=1
Βρες το εδώ
Jim Thompson – Pop. 1280 (1964)
Μετάφραση: Κίκα Κραμβουσάνου
Οξύ (2021)
σελ. 280
O Τζιμ Τόμσον (1906-1977) ήταν Αμερικανός συγγραφέας και σεναριογράφος.
Έγραψε περισσότερα από τριάντα pulp αστυνομικά μυθιστορήματα που δημοσιεύτηκαν από τα τέλη της δεκαετίας του ’40 μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’50, εκ των οποίων πολλά μεταφέρθηκαν με επιτυχία στη μεγάλη οθόνη από καταξιωμένους σκηνοθέτες όπως τον Σαμ Πέκινπα και τον Στίβεν Φρίαρς, ενώ ως σεναριογράφος συνεργάστηκε με τον σπουδαίο Στάνλεϊ Κιούμπρικ. Αν και το έργο του δεν έτυχε μεγάλης αποδοχής από αναγνώστες και κριτικούς κατά τη διάρκεια της ζωής του, ο «Ντοστογιέφσκι του ψιλικατζίδικου», όπως αποκαλείται, καθιερώθηκε μετά τον θάνατό του ως ένας από τους σπουδαιότερους συγγραφείς της αμερικανικής αστυνομικής λογοτεχνίας Για κάποιους ανώτερος ακόμα και από τους Ντάσιελ Χάμετ και Ρέιμοντ Τσάντλερ. «Big Jim was absolutely over the top!» αναφέρει χαρακτηριστικά ο Στίβεν Κινγκ. Το σίγουρο είναι ότι τον νεφελώδη, σχεδόν παραισθητικό κόσμο του Τζιμ Τόμσον –με τους ψυχικά διαταραγμένους ήρωες βγαλμένους από τη ζώνη του λυκόφωτος– και το παρωδιακό ύφος του δεν μπόρεσε να μιμηθεί κανείς από τους ομότεχνούς του.
Στο μυθιστόρημα Pop. 1280 ο τίτλος αναφέρεται στον πληθυσμό της αφιλόξενης κομητείας του Πότσβιλ. Ο σερίφης Νικ Κόρεϊ, ο πρωταγωνιστής της ιστορίας, παριστάνει τον αγαθό και αφελή εκπρόσωπο του νόμου, αλλά στην πραγματικότητα είναι ψυχοπαθής, πονηρός και απίστευτα βίαιος, έχοντας έναν ιδιαίτερο τρόπο να χειραγωγεί τους περιορισμένης ευφυΐας επαρχιώτες και να καταχράται την εξουσία του. Δύο μαστροποί στην επικράτειά του δημιουργούν προβλήματα και ο σερίφης είναι αποφασισμένος απαλλαγεί το συντομότερο δυνατό από την ενοχλητική παρουσία τους ενόψει των επικείμενων εκλογών για την ανάδειξη του νέου σερίφη της περιοχής. Ο άνθρωπος του νόμου έχει τον δικό του, ιδιαίτερο τρόπο να βάζει τα πράγματα στη θέση τους. Ενώ φαινομενικά πρόκειται για ένα αστείο, αρκετές φορές ξεκαρδιστικό γουέστερν, με τους ήρωες να κινούνται στα όρια της καρικατούρας, ο αναγνώστης αντιλαμβάνεται ότι σε δεύτερο επίπεδο και με ευφυέστατο τρόπο ο συγγραφέας αναδεικνύει τα σοβαρά προβλήματα της αμερικάνικης κοινωνίας –τον ρατσισμό, τη διαφθορά, την ανεξέλεγκτη βία και τον σεξισμό– ρίχνοντας φως στη σκοτεινή αμερικάνικη επαρχία της δεκαετίας του ’50. Το Pop. 1280 είναι ένα εξαιρετικό δείγμα του αμερικανικού hard-boiled αστυνομικού. Η μεταφορά του μυθιστορήματος στον κινηματογράφο είχε ακουστεί έντονα ως η επόμενη δουλειά του «δικού μας» Γιώργου Λάνθιμου, μετά τη βραβευμένη του ταινία Ευνοούμενη, αλλά φαίνεται ότι τελικά προκρίθηκε το σουρεαλιστικό γοτθικό γουέστερν Το τέρας των Χόκλαϊν (Κυψέλη) του συγγραφέα Ρίτσαρντ Μπρόντιγκαν.
Βρες το εδώ
Αναγνωστικές προτάσεις της Αστυνομικής Βιβλιοθήκης από το έργο του Τζιμ Τόμσον:
- Οι κλέφτες – 1963
μτφρ. Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης, Public βιβλιοθήκη (2018)
- Ο δολοφόνος μέσα μου – 1952
μτφρ. Ανδρέας Αποστολίδης, Μέδουσα (1987)
Βαγγέλης Γιαννίσης – Λεωφόρος Αλεξάνδρας 173 (2021)
Διόπτρα (2021)
σελ. 350
Ο Βαγγέλης Γιαννίσης είναι συγγραφέας και μεταφραστής. Έκανε δυναμική είσοδο στην ελληνική αστυνομική λογοτεχνία το 2014 με το μυθιστόρημα Το μίσος, που είχε ως πρωταγωνιστή στην παρθενική του εμφάνιση τον ελληνικής καταγωγής επιθεωρητή της αστυνομίας Άντερς Οικονομίδη, στην πόλη Έρεμπρο της Σουηδίας. «Αξιοποιεί με δεξιοτεχνία τη γνωστή συνταγή και καταφέρνει να γράψει μια αστυνομική ιστορία εφάμιλλη με εκείνες των διάσημων Σκανδιναβών ομότεχνών του» έγραψε τότε για το βιβλίο ο κριτικός και ιστορικός της ελληνικής αστυνομικής λογοτεχνίας Φίλιππος Φιλίππου. Έκτοτε έχουν εκδοθεί άλλες τέσσερις περιπέτειες του Άντερς Οικονομίδη που έχουν αποκτήσει φανατικούς αναγνώστες –Το κάστρο (2016), Ο χορός των νεκρών (2017), Η σκιά (2018), Αμαρόκ (2020)– καθώς και το μυθιστόρημα Η γυναίκα του Ίσνταλ (2019), βασισμένο στην αληθινή ιστορία ενός ανεξιχνίαστου εγκλήματος το 1970 στη Νορβηγία.
Το έβδομο βιβλίο του Βαγγέλη Γιαννίση Λεωφόρος Αλεξάνδρας 173, με τη διεύθυνση της ΓΑΔΑ στον τίτλο, είναι μια μυθιστορηματικής δομής καταγραφή πέντε αληθινών υποθέσεων ανθρωποκτονίας, όπως τις αφηγήθηκαν στον συγγραφέα πέντε αξιωματικοί του Τμήματος Εγκλημάτων Κατά Ζωής και Προσωπικής Ελευθερίας. Ένας χρήστης ναρκωτικών πλήρωσε πολύ ακριβά μια κλοπή, ένας ομοφυλόφιλος εισοδηματίας δεν κρατούσε το στόμα του κλειστό, ένας Ολλανδός τουρίστας με σκοτεινό παρελθόν έκανε τη μοιραία βόλτα του στις γειτονιές της Αθήνας, η μικρή κόρη ενός αστυνομικού εξαφανίστηκε από το σπίτι και μια φωτιά σ’ ένα δώμα αποκάλυψε ένα έγκλημα. Ο συγγραφέας με κινηματογραφική γραφή και γρήγορο ρυθμό χειρίζεται περίτεχνα τις αφηγήσεις των αξιωματικών και οδηγεί υποδειγματικά τον αναγνώστη στην εξιχνίαση των υποθέσεων. Οι πρωταγωνιστές αστυνομικοί των πέντε αυτών ιστοριών μοιάζουν βγαλμένοι από άλλες εποχές, μέσα από τα βιβλία του Μαρή και του Μάρκαρη. Λειτουργούν με υψηλό αίσθημα της κοινωνικής τους αποστολής, δεν κάνουν ποτέ κατάχρηση της εξουσίας που τους παρέχει ο νόμος, ενεργούν με αλτρουισμό ακόμα και απέναντι σε ανθρώπους του υπόκοσμου, αποσπούν ομολογίες με υπομονή, βασιζόμενοι στην εμπειρία τους και σε επιστημονικές μεθόδους, χωρίς να εκμεταλλεύονται τις αδυναμίες της ανθρώπινης φύσης, και θυσιάζουν την προσωπική τους ζωή προκειμένου να πράξουν στο ακέραιο το καθήκον τους. Το βιβλίο αυτό έρχεται στα χέρια μας σε μια εποχή όπου βρίσκονται στην επικαιρότητα γεγονότα που πλήττουν την εικόνα και το κύρος της ελληνικής αστυνομίας και έχει ανοίξει μια δημόσια συζήτηση για τα επαναλαμβανόμενα περιστατικά αστυνομικής βίας και αυθαιρεσίας. Μοιραία, λοιπόν, προκύπτουν ερωτήματα για το αν η εικόνα τους αυτή ανταποκρίνεται πλήρως στην πραγματικότητα καθώς και αν και σε ποιο βαθμό οι αφηγητές-αξιωματικοί συνειδητά ή ασυνείδητα εξωραΐζουν το έργο και τις μεθόδους τους. Σίγουρα θα είχαμε πιο εμπεριστατωμένη άποψη αν ο συγγραφέας είχε στη διάθεσή του τις μαρτυρίες και άλλων εμπλεκομένων στις υποθέσεις ώστε να μη βασιζόμαστε στην οπτική μόνο των αστυνομικών σχετικά με τα γεγονότα.
Σε κάθε περίπτωση το νέο βιβλίο του Βαγγέλη Γιαννίση Λεωφόρος Αλεξάνδρας 173 είναι μια πολύ καλή προσπάθεια στο δύσκολο είδος του true crime και διαβάζεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Η σύγχρονη ελληνική αστυνομική λογοτεχνία έχει ανάγκη από τέτοια εγχειρήματα για να αποκτήσει τη δική της ταυτότητα και να μην αναπαράγει κατά κόρον ξένης προέλευσης κοινότοπες ιστορίες εγκλημάτων που χαρακτηρίζονται από την υπερβολή και σπάνια απαντώνται στην ελληνική κοινωνία.
Παρακολούθησα στο διαδίκτυο τη συζήτηση του συγγραφέα Γρηγόρη Αζαριάδη με τον διευθυντή του Τμήματος Ανθρωποκτονιών της ΓΑΔΑ –στην οποία αναφέρεται ο Βαγγέλης Γιαννίσης στον επίλογο του βιβλίου του– και οφείλω να ομολογήσω ότι εισέπραξα μια τελείως διαφορετική εικόνα από αυτή που είχα για τον Έλληνα υψηλόβαθμο αστυνομικό. Την ίδια άριστη εντύπωση άφησαν και οι αξιωματικοί του Αστυνομικού Τμήματος Αγίων Αναργύρων σε συνάντηση της λέσχης αστυνομικής λογοτεχνίας του βιβλιοπωλείου Επίκεντρον, με θέμα: Η απεικόνιση του αστυνομικού στο σύγχρονο ελληνικό αστυνομικό μυθιστόρημα. Ευτυχώς υπάρχουν και αστυνομικοί που μπορούν να είναι εξαιρετικοί ομιλητές, διαβάζουν λογοτεχνία, έχουν ευαισθησίες και εμπνέουν τον σεβασμό και την εμπιστοσύνη του πολίτη.
Παραθέτω το link της πολύ ενδιαφέρουσας συζήτησης για να βγάλετε τα δικά σας συμπεράσματα:
https://www.youtube.com/watch?v=bVAnJdMvMoc
Βρες το εδώ
Αναγνωστικές προτάσεις της Αστυνομικής Βιβλιοθήκης από το έργο του Βαγγέλη Γιαννίση:
- To μίσος (Άντερς Οικονομίδης #1) – 2014
Διόπτρα (2014)
- Η γυναίκα του Ίσνταλ – 2019
Διόπτρα (2019)
Άλλες νέες κυκλοφορίες που ξεχωρίζουν:
Yrsa Sigurdardottir – Τόπος εκτέλεσης
μτφρ: Αλέξης Καλοφωλιάς, Μεταίχμιο
Ο ντετέκτιβ Χούλνταρ θα χρειαστεί και πάλι τη συνεργασία της παιδοψυχολόγου Φρέιγια για την εξιχνίαση της άγριας δολοφονίας ενός πλούσιου επενδυτή (Children’s House #4).
Βρες το εδώ
Ahmet Umit – Η φυλή
μτφρ: Θάνος Ζαράγκαλης, Εκδόσεις Πατάκη
Ένας τελετουργικός φόνος οδηγεί τον αστυνόμο Νεβζάτ σ’ ένα ταξίδι από την Κωνσταντινούπολη στα βάθη της Ανατολίας με φόντο ένα μωσαϊκό εθνοτήτων και πολιτισμών. (Nevzat #3).
Βρες το εδώ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου