ΕΚΛΕΚΤΕΣ ΝΕΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ
Χρύσα Μαλτέζου
Το βενετικό αρχείο της μονής Αγίας Λαύρας Καλαβρύτων. Σκρετούρες παλιές (1688-1715)
Αθήνα, Ακαδημία Αθηνών, 2020 (Δεκέμβριος)
Σελίδες: 228
Διαστάσεις: 17 x 24 εκ.
ISBN χαρτόδετου: 978-960-404-377-4
Τιμή: 35,00 €
«…Στο αρχειακό υλικό που διαθέτουμε για την Πελοπόννησο της δεύτερης περιόδου της βενετικής κυριαρχίας συγκαταλέγονται 103 έγγραφα, των ετών 1688-1715, τα οποία έχουν σωθεί στη μονή Αγίας Λαύρας Καλαβρύτων, παρά τις καταστροφές που γνώρισε το μοναστήρι στην πορεία του χρόνου. Οι ως τώρα μελετημένες πηγές αυτής της εποχής απεικονίζουν την πολιτική που άσκησε η Βενετία στην κτήση της, με επακόλουθο τη δραστηριότητα των βενετών αξιωματούχων, οι οποίοι ανέλαβαν να καταστρώσουν και να εφαρμόσουν προγράμματα που αποσκοπούσαν στη δημογραφική, διοικητική και οικονομική ανασυγκρότηση της Πελοποννήσου. Σε αντίθεση με την πληροφόρηση που αφορά τις ενέργειες των βενετικών αρχών, των ξένων δηλαδή κυριάρχων, οι μαρτυρίες της μοναστηριακής συλλογής εστιάζουν στο στρώμα των κυριαρχούμενων κατοίκων. Τα έγγραφα αναφέρονται στην προσπάθεια των μοναχών να προσαρμοστούν στις γραφειοκρατικές απαιτήσεις των Βενετών και να προασπίσουν τη μοναστηριακή κτηματική περιουσία. Συγχρόνως με επίκεντρο το μοναστήρι, το αρχειακό υλικό προσφέρει γενικότερα μία καλή εικόνα της κοινωνίας των Καλαβρύτων και της ευρύτερης περιοχής, ενώ παράλληλα διαφωτίζει τα ποικίλα ζητήματα που απασχολούσαν τους βενετούς αξιωματούχους, τους ντόπιους και τους εποίκους, όπως π.χ. η διάκριση της δημόσιας από την ιδιωτική γη, η παραχώρηση από το βενετικό δημόσιο έγγειων αγαθών σε εποίκους, ζητήματα μικροοικονομίας κ.α…».
(από την εισαγωγή του βιβλίου)
●● / ●● / ●●
Μυρτάλη Αχειμάστου-Ποταμιάνου, Αγγελική Κατσιώτη, Μαρία Μπορμπουδάκη
Οι τοιχογραφίες της Μονής Βαλσαμονέρου. Απόψεις και φρονήματα της ύστερης βυζαντινής ζωγραφικής στη βενετοκρατούμενη Κρήτη
Αθήνα, Ακαδημία Αθηνών, 2020 (Οκτώβριος)
Σελίδες: 524, με έγχρωμες και α/μ εικόνες
Διαστάσεις: 21 x 29 εκ.
ISBN πανόδετου: 978-960-404-376-7
Τιμή: 50,00 €
«...Η μονή του Αγίου Φανουρίου βρίσκεται στις νότιες υπώρειες του Ψηλορείτη, κοντά στον οικισμό Βορίζια της επαρχίας Καινούργιου. Η επωνυμία «Βαλσαμόνερο» είναι δηλωτική της τοποθεσίας. Με αυτή την επωνυμία μαρτυρείται σε σειρά ενετικών εγγράφων του 16ου αιώνα, όπως στον κώδικα Riant. 53 του Harvard University, όπου αναγράφεται ως «Chiesa della Madonna di Varsamonero». Εγκαταλελειμμένη στις ημέρες μας, η μονή αποτέλεσε ακμαίο μοναστηριακό ίδρυμα κατά την εποχή της βενετοκρατίας.
[…] Οι τοιχογραφίες, πολλές με πρωτότυπα θέματα, και ο πλούτος των εικονογραφικών προγραμμάτων που αναπτύσσονται στα κλίτη μαρτυρούν παράλληλα το υψηλό παιδευτικό επίπεδο της μοναχικής κοινότητας και την προσήλωση των μελών της στο ορθόδοξο δόγμα και στις διδαχές της ησυχαστικής θεολογίας. Από τα ιστορούμενα διαφαίνεται ότι οι ευρισκόμενοι επικεφαλής του μοναστηριού διέθεταν εξαίρετη θεολογική παιδεία και κατάρτιση. Καθοριστικός πρέπει να υπήρξε ο ρόλος του ηγούμενου της μονής και κτήτορα του κλίτους του Αγίου Φανουρίου Ιωνά Παλαμά. Όπως έδειξε η έρευνα της Μαρίας Βασιλάκη, ο ηγούμενος ήταν υπεύθυνος για τη διάδοση της λατρείας του νεοφανούς Αγίου Φανουρίου στο νησί της Κρήτης. Στον Ιωνά Παλαμά οφείλεται επίσης η διακόσμηση του τέμπλου του Αγίου Φανουρίου με εικόνες εξαιρετικής τέχνης φιλοτεχνημένες από τον γνωστό και δραστήριο αγιογράφο του Χάνδακα Άγγελο Ακοτάντο. Είναι ακόμη αξιομνημόνευτο ότι, σύμφωνα με τις αρχειακές πηγές, ένας ακόμη διακεκριμένος ζωγράφος του Χάνδακα, ο Αλέξιος Απόκαυκος, θα πρέπει να εργάστηκε στο Βαλσαμόνερο το καλοκαίρι του 1412. Δεδομένο ιδιαίτερης σημασίας αποτελεί άλλωστε η δράση του ζωγράφου Κωνσταντίνου Ειρηνικού, άγνωστου επίσης από άλλο έργο, στο κλίτος του αγίου Φανουρίου με τις παραστάσεις του συναξαρίου του αγίου να αποτελούν μοναδικό σύνολο.
Η παρουσία στο καθολικό της μονής Βαλσαμονέρου ζωγράφων αυτού του επιπέδου αλλά και η ύπαρξη μιας υψηλής ποιότητας ζωγραφικής σε όλα τα κλίτη, με καταβολές κατά κύριο λόγο από την Κωνσταντινούπολη, αναδεικνύουν τη σημασία του μοναστηριού στη διαμόρφωση των καλλιτεχνικών εξελίξεων στην Κρήτη κατά το πρώτο μισό του 15ου αιώνα…».Μαρία Μπορμπουδάκη
(από την εισαγωγή του βιβλίου)●● / ●● / ●●
Σπονδή. Αφιέρωμα στη μνήμη του Γιώργου Δεσπίνη
12ο Παράρτημα / Τόμοι Α&Β
Επιμέλεια: Άγγελος Δεληβορριάς, Ευγενία Βικέλα, Άγγελος Ζαρκάδας, Νικόλαος Καλτσάς, Ισμήνη Τριάντη
Κείμενα: συλλογικό
Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη, 2020 (Δεκέμβριος)
Σελίδες: 1020, με α/μ εικόνες
Διαστάσεις: 21 x 28 εκ.
ISBN χαρτόδετου τόμου Α΄: 978-960-476-263-7
ISBN χαρτόδετου τόμου Β΄: 978-960-476-264-4 / ISBN set: 978-960-476-265-1
Τιμή: 50,00 €
Τις τελευταίες μέρες του 2020 είδε το φως της δημοσιότητας το 12ο παράρτημα του Περιοδικού του Μουσείου Μπενάκη με τίτλο Σπονδή. Αφιέρωμα στη μνήμη του Γιώργου Δεσπίνη. Πρόκειται για μια δίτομη συλλογική έκδοση 1.020 σελίδων που τιμά τη μνήμη του σπουδαίου αρχαιολόγου Γιώργου Δεσπίνη (1936-2014).
Ογδόντα έγκριτοι μελετητές της αρχαίας ελληνικής γλυπτικής ―του τομέα που αγάπησε και υπηρέτησε με ευαισθησία ο τιμώμενος― από διάφορες χώρες της Ευρώπης και τις ΗΠΑ ανταποκρίθηκαν με μεγάλη προθυμία στην πρόσκληση του Μουσείου Μπενάκη εμπιστευόμενοι τους πολύτιμους καρπούς της έρευνάς τους. Το βιβλίο πραγματεύεται γλυπτά από όλο σχεδόν το γεωγραφικό ανάπτυγμα της αρχαίας ελληνικής τέχνης. Η διάταξη των μελετών ακολουθεί τη χρονολογική σειρά των υπό εξέταση έργων με παραδείγματα από τους γεωμετρικούς χρόνους έως έναν ανδριάντα του 19ου αιώνα, που απηχεί αρχαία πρότυπα. Στην έκδοση περιλαμβάνονται κείμενα στα ελληνικά, τα γερμανικά, τα αγγλικά, τα γαλλικά και τα ιταλικά, τα οποία εμπλουτίζονται με ασπρόμαυρη εικονογράφηση, υποσημειώσεις, βιβλιογραφία και περίληψη στα αγγλικά.Η πρωτοβουλία του αφιερώματος ανήκει στον Άγγελο Δεληβορριά, ο οποίος δυστυχώς έφυγε πρόωρα, πριν από την ολοκλήρωσή του. Την επιστημονική επιμέλεια της έκδοσης είχαν οι Άγγελος Δεληβορριάς, Ευγενία Βικέλα, Άγγελος Ζαρκάδας, Νικόλαος Καλτσάς και Ισμήνη Τριάντη.
●● / ●● / ●●
Διαβατήρια ευετηρικά δρώμενα. Παλιές μορφές - Σύγχρονοι προβληματισμοί - Νέες ερμηνείες
Πρακτικά Επιστημονικής Ημερίδας. Θήβα, 17 Σεπτεμβρίου 2011
Εισαγωγή – Επιμέλεια: Ανδρομάχη Ι. Οικονόμου
Κείμενα: συλλογικό
Αθήνα, Ακαδημία Αθηνών, 2020 (Δεκέμβριος)
Σελίδες: 272, με α/μ εικόνες
Διαστάσεις: 17 x 24 εκ.
ISBN χαρτόδετου: 978-960-404-374-3
Τιμή: 15,00 €
«…Ο ανά χείρας τόμος περιλαμβάνει εννέα μελέτες που στηρίζονται σε πρωτογενές υλικό και έμμεσες πηγές, και καλύπτουν, όπως θα παρουσιαστεί εκτενέστερα στη συνέχεια, λαϊκά ευετηρικά δρώμενα τα οποία επιτελούνται μέχρι σήμερα κυρίως την περίοδο των Απόκρεων, αλλά και το Δωδεκαήμερο των Χριστουγέννων, καθώς και το θερινό ηλιοστάσιο μέσα από μια σύγχρονη θεωρητική προσέγγιση.
Ανδρομάχη Ι. Οικονόμου
[…] Όπως αναδεικνύεται με ενάργεια στις μελέτες του παρόντος τόμου, τα λαϊκά δρώμενα είναι «παρόντα και λειτουργικά» στις σύγχρονες συνθήκες ζωής των μετασχηματισμένων και αστικοποιημένων κοινωνιών του ελλαδικού χώρου και διαδραματίζουν σημαντικό και σημαίνοντα ρόλο τόσο στη συνοχή και συγκρότηση της συλλογικής ταυτότητας όσο και στην πολιτισμική και οικονομική ζωή των τοπικών κοινωνιών.»●● / ●● / ●●
Στεφ. Δ. Ημέλλου
Λαογραφικά, Τόμος ς΄, Ποικίλα
Αθήνα, Ακαδημία Αθηνών, 2020 (Δεκέμβριος)
Σελίδες: 412
Διαστάσεις: 17 x 24 εκ.
ISBN χαρτόδετου: 978-618-85132-0-4
Τιμή: 15,00 €
— ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
— ΕTNOLOSKI ATLAS JUGOSLAVIJE, KARTE S KOMENTARIMASVEZAK 1
— ΜΥΡΜΙΔΟΝΙΑ ΚΑΙ ΦΑΡΑΟΝΙΑ, ΕΝΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΩ ΚΑΙ Ο ΜΥΘΟΣ ΤΟΥ ΕΡΥΣΙΧΘΟΝΟΣ
— ΤΟ ΕΡΓΟΝ ΜΙΑΣ ΠΕΝΤΗΚΟΝΤΑΕΤΙΑΣ
— ΛΟΓΙΟΙ ΝΑΞΙΟΙ ΛΗΣΜΟΝΗΘΕΝΤΕΣ, ΓΕΩΡΓΙΟΣ Π. ΖΕΥΓΩΛΗΣ
— ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΗ ΖΕΥΓΩΛΗΣ (ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ)
— Η ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΥΚΛΑΔΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ΚΑΙ Η ΠΕΡΙ ΤΟΝ ΑΓΙΟΝ ΝΙΚΟΔΗΜΟΝ ΤΟΝ ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ
— ΕΜΙ ΚΛΕΦΤΗΣ, ΕΜΙ ΔΥΝΑΜΕΟΣ
— ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΣΕ ΕΝΑ ΓΟΡΤΥΝΙΑΚΟΝ ΜΥΘΟΝ
— ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΕΟΡΤΗΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΤΟΥ ΕΝ ΛΥΔΔΗ ΣΕ ΦΙΛΩΤΙΤΙΚΑ ΠΡΟΙΚΟΣΥΜΦΩΝΑ ΤΟΥ 1734 ΚΑΙ 1756 ΚΑΙ ΤΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΓΙ’ ΑΥΤΗΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
— ΣΧΟΛΙΑ ΕΙΣ ΠΟΙΜΕΝΙΚΗΝ ΠΑΡΟΙΜΙΑΝ
— ΦΙΛΩΤΙ Ἢ ΦΙΛΟΤΙ; ΣΚΕΨΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ
— ΤΟΠΩΝΥΜΙΚΑ ΑΠΟΡΗΜΑΤΑ
— ΖΗΤΟΥΜΕΝΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΛΑΪΚΟΥ – ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
— ΤΟ ΠΑΡΩΝΥΜΙΟ ΜΥΑΚΗΣ
— ΑΞΙΟΙ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΕΠΑΙΝΟΥ
— ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΦΙΛΟΤΙΤΙΣΣΑΣ ΙΣΤΟΡΙΚΑ
— ΑΡΧΑΙΟΙ ΘΕΟΙ, ΗΡΩΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΚΕΚΡΙΜΕΝΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΣΤΙΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΔΗΜΩΔΕΙΣ ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ
— ΗΜΑΡΤΗΜΕΝΩΝ ΔΙΟΡΘΩΣΙΣ
— ΤΟ ΤΟΠΩΝΥΜΙΟΝ ΑΓΓΕΟΥ (ΑΓΓΕΛΟΥ)
— ΔΙΑΤΡΗΤΟΝ ΠΗΛΙΝΟΝ ΣΚΕΥΟΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΩΝ ΧΡΟΝΩΝ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΩΣ ΘΕΩΡΟΥΜΕΝΟΝ
— ΤΟ ΠΑΡΑ ΛΟΓΟΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821 ΜΕ ΠΟΙΚΙΛΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΚΥΡΙΩΣ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΑΡΧΟΝ ΘΕΟΔΩΡΟΝ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΝ
— ΜΕΘΥΡΑ
— ΑΜΠΕΛΟΥΡΓΙΚΑ ΤΗΣ ΝΑΞΟΥ
— ΛΕΞΙΔΙΩΝ ΑΠΟΣΑΦΗΝΙΣΕΙΣ
— ΜΥΘΟΛΟΓΙΚΑ «ΠΑΡΑΔΟΞΑ» Ή Η ΔΗΘΕΝ ΛΥΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΜΥΘΟΥ ΤΟΥ ΑΛΦΕΙΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΡΕΘΟΥΣΑΣ
— Η ΑΡΓΟΚΟΙΛΙΩΤΙΣΣΑ ΕΤΥΜΟΛΟΓΟΥΜΕΝΗ
— ΝΑΞΙΑΚΟΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟΝ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΝ
— ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΤΗΣ 21ΗΣ ΜΑΡΤΙΟΥ 2019. ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΟΡΤΑΣΜΟ ΤΗΣ ΕΠΕΤΕΙΟΥ ΤΗΣ 25ΗΣ ΜΑΡΤΙΟΥ 1821
— ΚΑΤΑΧΑΡΙ: ΔΥΣΕΤΥΜΟΛΟΓΗΤΟΣ ΛΕΞΙΣ ΤΟΥ ΝΑΞΙΑΚΟΥ ΙΔΙΩΣ ΓΛΩΣΣΙΚΟΥ ΙΔΙΩΜΑΤΟΣ
— ΚΑΙ ΠΑΛΙ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΑΝΕΓΕΡΣΕΩΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΗΣ ΦΙΛΟΤΙΤΙΣΣΑΣ
— Ο ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟΝ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΗΘΕΙΑ. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΑ
— ΝΑΞΙΑΚΗ ΠΑΡΑΛΛΑΓΗ ΤΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ ΤΟΥ ΓΕΦΥΡΙΟΥ ΤΗΣ ΑΡΤΑΣ
— ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΑ ΠΕΝΤΗΚΟΝΤΑΕΤΙΑΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΚΥΚΛΑΔΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ
— ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΟΝΟΜΑΤΩΝ, ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΟΠΩΝΥΜΙΩΝ
— ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ Ή ΕΡΓΑ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΘΗ ΟΙ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΕΝΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΤΟΥ ΤΟΜΟΥ●● / ●● / ●●
Αριστοτέλης και Ιατρική
Πρακτικά Ημερίδας, 17 Μαΐου 2020
Κείμενα: συλλογικό
Αθήνα, Ακαδημία Αθηνών, 2020 (Οκτώβριος)
Σελίδες: 132
Διαστάσεις: 17 x 24 εκ.
ISBN χαρτόδετου: 978-960-404-368-2
Τιμή: 7,00 €
«…Ο Αριστοτέλης, υιός ιατρού, αν και δεν έχει αφήσει έργο σχετικό με την ιατρική, επικεντρώθηκε κυρίως στην φιλοσοφία της ιατρικής και την ιατρική ηθική, την οποία θεωρούσε ως πρότυπο της «πολιτικής» ηθικής. Τα έργα του αναφέρονται σε πολλές επιστήμες, μεταξύ των οποίων και η Βιολογία, και συνιστούν το πρώτο ολοκληρωμένο σύστημα στη δυτική Φιλοσοφία.
Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι η περίοδος της ωριμότητάς του συνδυάζεται με τις βιολογικές έρευνες, καθώς θεωρείται ως ο πρώτος επιστήμων ο οποίος με τις έρευνές και τα συμπεράσματά του επέτυχε την πρώτη συστηματοποίηση των βιολογικών φαινομένων. Ο Αριστοτέλης προέβαινε σε ανατομικές παρατηρήσεις επί των ζώων οι οποίες συνέβαλαν στη θεμελίωση της συγκριτικής ανατομικής και αποτέλεσαν την βάση των μελετών του Γαληνού…».Δημήτριος Θάνος●● / ●● / ●●
Άλκηστις Βερέβη
Οι μετασχηματισμοί της ταυτότητας του εκπαιδευτικού στην εποχή της κρίσης
Αθήνα, Ακαδημία Αθηνών, 2020 (Δεκέμβριος)
Διαστάσεις: 17 x 24 εκ.
ISBN χαρτόδετου: 978-960-404-378-1
Τιμή: 18,00 €
Η παρούσα έρευνα προχωρά πέρα από την καταγραφή των εργασιακών κεκτημένων που επλήγησαν την εποχή της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα και πέρα από τον εντοπισμό των κοινωνικών και εκπαιδευτικών αλλαγών που είχαν αντίκτυπο στην υπηρεσιακή και συμβολική θέση του καθηγητή στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Εξετάζει ποια στοιχεία της προσωπικής και επαγγελματικής πορείας του εκπαιδευτικού επέδρασαν και πώς στην αυτοεικόνα του ως επαγγελματία, στη στάση του προς την εκπαίδευση και στον ρόλο του σε αυτή. Για τη μελέτη του ζητήματος αξιοποιείται ως μεθοδολογικό εργαλείο ο «ιδεότυπος» και ως θεωρητική αφετηρία κυρίως η προσέγγιση του Ρ. Bourdieu για το κεφάλαιο, το habitus και τις στρατηγικές κοινωνικής αναπαραγωγής σε συνδυασμό με τις θεωρίες για την εργασιακή ικανοποίηση και την ψυχική ανθεκτικότητα.
Η έρευνα μελετά πώς το οδοιπορικό διαφόρων τύπων καθηγητών επηρεάζει τις ενέργειες και τις απόψεις τους για τις επιπτώσεις της κρίσης στην επαγγελματική τους ταυτότητα. Άλλοτε το σχολείο γίνεται αντιληπτό ως μοχλός κοινωνικής ανόδου και ο καθηγητής ως νηφάλιος εκτιμητής των οικονομικών απολαβών της δημόσιας εκπαίδευσης και των μορφών διάκρισης που προσφέρει η εργασία στην ανώτατη εκπαίδευση. Η κρίση επέφερε καθυστερήσεις στην επίτευξη του στόχου και τα άτομα επέλεξαν μια «ταυτότητα σε αναμονή» στη δημόσια εκπαίδευση. Άλλοτε το σχολείο θεωρήθηκε το μέσο για τη διατήρηση του συμβολικού κεφαλαίου και της κοινωνικής τάξης και το επάγγελμα του καθηγητή ως λειτούργημα. Όταν η κρίση απομυθοποίησε αυτό που θεωρούσαν ιδεώδες σχολείο και τους «ιδανικούς» ρόλους του εκπαιδευτικού, ορισμένοι τύποι καθηγητών επέλεξαν τη νοσταλγία ή τη «δραματοποίηση». Για άλλους τύπους καθηγητών το σχολείο εκλαμβάνεται ως ένας αυτορρυθμιζόμενος οργανισμός - καταφύγιο για τους μαθητές, και ο εκπαιδευτικός ως λειτουργός και κοινωνικό πρότυπο· η κρίση έφτιαξε ένα νέο ιδανικό: την ανάγκη για υποστήριξη των παιδιών από τα χαμηλά κοινωνικά στρώματα. Κάποιοι καθηγητές αντέδρασαν στην κοινωνική αδράνεια αναλαμβάνοντας νέους ρόλους στην κατεύθυνση της κοινωνικής αλληλεγγύης. Τέλος, σε κάποιες περιπτώσεις το σχολείο αξιοποιείται ως ένα ευρύ εργασιακό πεδίο που παρέχει εργασιακές ευκαιρίες και κοινωνικές δυνατότητες και ο εκπαιδευτικός λειτουργεί ως εμπνευστής, συντονιστής και διαμορφωτής νέων σχέσεων. Η κρίση επιβεβαίωσε γι' αυτόν την ανάγκη ανάληψης δράσης σε σχέση με την εκπαίδευση, τη γνώση και την κοινωνία και αυτός ο τύπος καθηγητή έγινε «ανιχνευτής μονοπατιών» στους στενούς δρόμους του ακινητοποιημένου, κατά την άποψή του, σχολείου και του «ιδεατού» εκπαιδευτικού.
Η έρευνα έδειξε ότι, αν και η οικονομική κρίση επηρέασε τη δυναμική επαγγελματική ταυτότητα των καθηγητών, όταν συνέτρεχαν ορισμένες προϋποθέσεις, συχνότερα επέδρασε στις υποταυτότητες που προέβαλαν στη συγκεκριμένη συγκυρία, όχι όμως στην πυρηνική τους ταυτότητα. Κυρίως όμως η μελέτη επιβεβαίωσε ότι αυτό που κάθε φορά αποτελεί τη βάση για τις προσδοκίες, τις στρατηγικές και τις διαψεύσεις των κοινωνικών υποκειμένων δεν είναι υποκειμενικό ή ψυχικό, αλλά συνθέτει και εκφράζει οικογενειακά και κοινωνικά πρότυπα (όπως γονεϊκά σχέδια και συμβολικές προτεραιότητες) με διάρκεια και ισχύ μεγαλύτερη και από αυτήν της γνώμης των υποκειμένων.●● / ●● / ●●
François de Callataÿ
Το απαράμιλλο κάλλος των ελληνικών νομισμάτων. Οι λόγοι της αισθητικής τους απήχησης
Σειρά: Memoranda Numismatica Atheniensia, τεύχος 1
Μετάφραση: Παναγιώτης Ιωσήφ
Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη, 2020 (Δεκέμβριος)
Σελίδες: 40, με α/μ εικόνες
Διαστάσεις: 19,5 x 29,5 εκ.
ISBN χαρτόδετου: 978-960-476-279-8
ISSN: 2459-4008
Τιμή: 6,00 €
«…Στα ελληνικά νομίσματα υπάρχει μια γοητεία που συνδέεται με όλες τις ταλαντώσεις του μετάλλου που προκαλούνται από την κρούση της σφύρας. Το απροσδόκητο ενός έκκεντρου, η καθαρότητα της χάραξης, η βελούδινη κοπή (αυτή η γυαλιστερή αίσθηση που παράγεται από τις πολύ μικρές ακίδες που χαρακτηρίζουν τις νέες μήτρες) ή οι ελλείψεις μιας ασθενούς κρούσης: όλες αυτές οι ιδιαιτερότητες κάνουν το κάθε νόμισμα μοναδικό και υποδηλώνουν τον χειροποίητο και παραδοσιακό χαρακτήρα της παραγωγής. Αυτή η διαπίστωση ισχύει για όλα τα νομίσματα που κόβονται, αλλά ιδιαιτέρως για εκείνα που κόβονται σε παχύ πέταλο, ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των ελληνικών νομισμάτων. Ένα τετράδραχμο του Ακράγαντα, του οποίου η ομορφιά των τύπων έχει επανειλημμένα εγκωμιαστεί, διαθέτει αναμφιβόλως μια επιπρόσθετη γοητεία που οφείλεται σε αυτήν την μεταλλική απόφυση η οποία, από καθαρή σύμπτωση, φαίνεται να προεκτείνει το βλέμμα τόσο της κεφαλής του ηνιόχου στην εμπρόσθια όψη, όσο και του σπαρασσόμενου λαγού στην οπίσθια πλευρά.»
●● / ●● / ●●
Γιάννης Μέγας
Απαγωγές και δολοφονίες στη Θεσσαλονίκη, 1852-1913
Θεσσαλονίκη, εκδόσεις University Studio Press, 2020 (Δεκέμβριος)
Σελίδες: 272, με έγχρωμες και α/μ εικόνες
Διαστάσεις: 26 x 20,5 εκ.
ISBN χαρτόδετου: 978-960-12-2510-4
Τιμή: 30,00 €
Αντικείμενο της παρούσας μελέτης είναι η όσο το δυνατόν πληρέστερη καταγραφή των απαγωγών και δολοφονιών που διαπράχθηκαν στη Θεσσαλονίκη ή έξω από αυτή αλλά σχετίζονταν με κάποιο τρόπο με την πόλη. Η απαρίθμηση των συμβάντων καλύπτει τη χρονική περίοδο από το 1852, όπου καταγράφεται η πρώτη έγκυρη πληροφορία δολοφονίας που εντοπίστηκε στις εφημερίδες που ανιχνεύτηκαν, και σταματά τον Μάρτιο του 1913, ημερομηνία που σχετίζεται με την πλέον σημαντική δολοφονία, αυτήν του βασιλέως Γεωργίου.
Η καταγραφή των συμβάντων χωρίζεται σε πέντε επιμέρους χρονικές περιόδους με σκοπό να τονιστούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της καθεμιάς και να αποτυπωθεί η γενικότερη κατάσταση που επικρατούσε στην πόλη από την εποχή της Ύστερης Τουρκοκρατίας έως και τον τερματισμό του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου.
Οι απαγωγές και οι δολοφονίες που καταγράφονται αφορούν κατοίκους ή επισκέπτες της πόλης, ανεξαρτήτως εθνικότητας, κοινωνικής τάξης ή θρησκείας. Υπήρχαν απαγωγές και δολοφονίες επώνυμων και σημαντικών ατόμων που καταλάμβαναν πρωτοσέλιδα εφημερίδων αλλά και αυτές των «μικρών ειδήσεων», δηλαδή καθημερινά εγκλήματα του κοινού ποινικού δικαίου. Σε ότι αφορά στις απαγωγές, αναφέρονται και δύο αποτυχημένες προσπάθειες απαγωγής —λόγω του ιδιάζοντος ενδιαφέροντος που παρουσίαζαν— αλλά και περιπτώσεις όπου τα προξενεία της πόλης έπαιξαν πρωτεύοντα ρόλο στην απελευθέρωση των απαχθέντων.
Οι εφημερίδες της εποχής και τα προξενικά αρχεία της Ελλάδας, της Μεγάλης Βρετανίας και της Γαλλίας υπήρξαν οι κυριότερες πηγές έρευνας του συγγραφέα.●● / ●● / ●●
Μέννο Σχίλτχαϋζεν
Ο Δαρβίνος πάει στην πόλη. Οι διαδρομές της εξέλιξης στο σύγχρονο αστικό περιβάλλον
Σειρά: Vulgata
Επιστημονική εποπτεία: Σίνος Γκιώκας
Μετάφραση: Αλεξάνδρα Γουργιώτη
Ηράκλειο, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2021 (Ιανουάριος)
Σελίδες: 384, με α/μ εικόνες
Διαστάσεις: 14 x 21 εκ.
ISBN χαρτόδετου: 978-960-524-602-0
Τιμή: 16,00 €
Βρισκόμαστε ήδη στο μέλλον! Οι περισσότεροι άνθρωποι ζουν σήμερα στις πόλεις και, επιπλέον, μεγάλο τμήμα του πλανήτη έχει άμεσα ή έμμεσα αστικοποιηθεί. Στις μέρες μας, το ανθρώπινο αποτύπωμα κυριαρχεί και πέρα από τα αστικά κέντρα: έχουμε οργανωμένα αγροκτήματα, μεγάλες ορεινές και ημιορεινές εκτάσεις θεσμοθετημένες ως βοσκοτόπους, γεωργικές καλλιέργειες, βιομηχανικές περιοχές, λιμενικές εγκαταστάσεις, αεροδρόμια, οδικά και σιδηροδρομικά δίκτυα. Εύλογα, λοιπόν, ο συγγραφέας αυτού του βιβλίου αποκαλεί τον Homo sapiens «απόλυτο μηχανικό οικοσυστημάτων της φύσης». Και λέγοντας «φύση» δεν εννοεί ούτε κάποιο ειδυλλιακό δάσος ούτε τη ζούγκλα του Αμαζονίου ούτε καν τους ωκεανούς, αλλά μια πυκνοχτισμένη, πολύβουη τσιμεντούπολη με ατμοσφαιρικό νέφος!
Αν και συχνά μας δίνει αυτή την εντύπωση, το αστικό περιβάλλον δεν είναι μια έρημος που την κατοικούν μόνο ο άνθρωπος και τα κατοικίδιά του. Αντίθετα, σφύζει από άγρια ζωή – φυτά και ζώα. Όμως όλοι αυτοί οι οργανισμοί πρέπει να βρουν τρόπους για να αντεπεξέλθουν στις σκληρές και ακραίες συνθήκες που επικρατούν εκεί: στην αυξημένη θερμοκρασία («αστική θερμονησίδα»), τον συνεχή θόρυβο, τον κατακερματισμό της ενότητας του χώρου από δρόμους και κτίρια, την κυριαρχία του τσιμέντου και της σκόνης. Και το καταφέρνουν, με προσαρμογές στη συμπεριφορά και με την επιτάχυνση του ρυθμού της φυσικής επιλογής σε βαθμό που ο Δαρβίνος δεν είχε ποτέ διανοηθεί. Με ανάλαφρη διάθεση και οξεία παρατηρητικότητα, ο Μέννο Σχίλτχαϋζεν περιγράφει πώς η άγρια ζωή όχι μόνο επιβιώνει στο αστικό περιβάλλον, αλλά και το φέρνει, εν πολλοίς, στα μέτρα της!
●● / ●● / ●●
Κώστας Μ. Σταματόπουλος
1922. Πως φτάσαμε στην Καταστροφή
Αθήνα, εκδόσεις Καπόν, 2020 (Δεκέμβριος)
Διαστάσεις: 15 x 21 εκ.
ISBN χαρτόδετου: 978-618-5209-71-1
Τιμή: 15,00 €
Κατά πόσο οι αντικειμενικές συνθήκες δικαιολογούσαν την εμπλοκή της Ελλάδος στην Μικρά Ασία; Ποιες ήσαν οι συνέπειες για την Ελλάδα από την διαπάλη των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων στην Μικρά Ασία; Ποιες οι ευθύνες του Ελευθερίου Βενιζέλου στις καίριες επιλογές και ποια είναι η άλλη όψη των διπλωματικών του επιτυχιών; Υπήρξε όντως μεταβολή πορείας ως προς το Μικρασιατικό Ζήτημα στην ελληνική κυβερνητική πολιτική, όπως και στην στάση των Δυνάμεων έναντι της Ελλάδος, μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου του 1920; Ποιος ήταν ο ρόλος του βασιλέως Κωνσταντίνου και ποια η έκταση της ευθύνης των κυβερνήσεων της αντιβενιζελικής παράταξης στην έκβαση της τραγωδίας;
Έναν αιώνα μετά την πολεμική εμπλοκή της Ελλάδος στην Μικρά Ασία —και εις πείσμα πλειάδος στιβαρών ιστορικών έργων για την Μικρασιατική Καταστροφή— εξακολουθεί να επικρατεί στην ελληνική κοινή γνώμη η μονόπλευρη και μεροληπτική εικόνα που επί δεκαετίες επέβαλαν πολιτικές συγκυρίες και προσωπικές σκοπιμότητες, εικόνα την οποία σήμερα έχει πλήρως ανασκευάσει η ιστορική έρευνα. Το ανά χείρας πόνημα, στηριζόμενο στην εγχώρια και στην διεθνή βιβλιογραφία, επιχειρεί να δώσει περιεκτικές απαντήσεις σε βασικά ζητήματα του Μικρασιατικού, επιθυμώντας να συμβάλλει στην επικράτηση μιας νηφάλιας ενατένισης των συγκλονιστικών γεγονότων που πραγματεύεται, απαλλαγμένης από ψυχοσυναισθηματική φόρτιση και εμπαθείς αντιπαραθέσεις.●● / ●● / ●●
Nial Ferguson
Η πλατεία και ο πύργος. Δίκτυα, ιεραρχίες και η πάλη για παγκόσμια ισχύ
Μετάφραση: Χρήστος Γεμελιάρης
Επιμέλεια: Κώστας Λιβιεράτος
Αθήνα, εκδόσεις Αλεξάνδρεια, 2021 (Ιανουάριος)
Σελίδες: 580, με έγχρωμες και α/μ εικόνες
Διαστάσεις: 17 x 24 εκ.
ISBN χαρτόδετου: 978-618-221-845-7
Τιμή: 31,80 €
Από τις λατρείες της αρχαίας Ρώμης μέχρι τις δυναστείες της Αναγέννησης, από τους Ιδρυτές Πατέρες του έθνους μέχρι το Φέισμπουκ, το βιβλίο εξιστορεί την άνοδο, την πτώση και την εκ νέου άνοδο των δικτύων, δείχνοντας πώς η θεωρία δικτύων –έννοιες όπως συσταδοποίηση, βαθμοί διαχωρισμού, ασθενείς δεσμοί και μεταβατικές φάσεις– αλλάζει τον τρόπο που κατανοούμε το παρελθόν και το παρόν.
Αν Η εξέλιξη του χρήματος έθεσε τη Γουόλ Στριτ σε ιστορική προοπτική, Η πλατεία και ο πύργος κάνει το ίδιο για τη Σίλικον Βάλεϊ. Προβαίνει δε σε μια τολμηρή πρόβλεψη για τις ιεραρχίες που θα αντέξουν αυτό το νέο κύμα δικτυακής ανατροπής – και για εκείνες που θα πέσουν.
Η ιστορία κατά το μεγαλύτερο μέρος της είναι ιεραρχική: έχει να κάνει με αυτοκράτορες, προέδρους, πρωθυπουργούς και στρατάρχες· με κράτη, στρατούς και εταιρείες· με εντολές από ψηλά. Ακόμη και η ιστορία «από τα κάτω» αφορά συνήθως συνδικάτα και εργατικά κόμματα. Μήπως όμως αυτό συμβαίνει επειδή οι ιεραρχικοί θεσμοί δημιουργούν τα αρχεία στα οποία στηρίζονται οι ιστορικοί; Μήπως χάνουμε έτσι απ’ τα μάτια μας τα άτυπα, πολύ λιγότερο μελετημένα κοινωνικά δίκτυα που είναι οι αληθινές πηγές εξουσίας και δυνάμεις αλλαγής;
Ο 21ος αιώνας χαιρετίστηκε ως η Εποχή των Δικτύων. Ωστόσο, όπως υποστηρίζει εδώ ο Νάιαλ Φέργκιουσον, τα δίκτυα ήταν πάντα ανάμεσά μας, από τη δομή του εγκεφάλου ώς την τροφική αλυσίδα, από το οικογενειακό δέντρο μέχρι τον ελευθεροτεκτονισμό. Σε ολόκληρη την ιστορία, ιεραρχίες εγκατεστημένες σε ψηλούς πύργους ισχυρίζονταν πως κυβερνούν, συχνά όμως η πραγματική εξουσία βρισκόταν πιο κάτω, στην πλατεία της πόλης. Διότι τα δίκτυα έχουν την τάση να καινοτομούν. Και μέσα από τα δίκτυα διασπείρονται επαναστατικές ιδέες. Το ότι οι συνωμοσιολόγοι αρέσκονται να φαντασιώνουν γύρω από τέτοια δίκτυα δεν σημαίνει πως δεν υπάρχουν.●● / ●● / ●●
Νεότερος Ελληνικός Εβραϊσμός. Η δυναμική παρουσία, η οδυνηρή απουσία, το σήμερα
Κείμενα: συλλογικό
Επιμέλεια: Μαρία Καβάλα
Θεσσαλονίκη, εκδόσεις University Studio Press, 2020 (Δεκέμβριος)
Σελίδες: 312
Διαστάσεις: 17 x 24 εκ.
ISBN χαρτόδετου: 978-960-12-2509-8
Τιμή: 20,00 €
Έχουν περάσει πολλές δεκαετίες από τη γενοκτονία των Ελλήνων Εβραίων —στο σύνολό τους σχεδόν— στη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, από τη γενοκτονία των Εβραίων της Ευρώπης από το Γ' Ράιχ, από το γεγονός ορόσημο που διέρρηξε οριστικά τη νεωτερικότητα και που έθεσε ίσως πρώιμα κάποια από τα ερωτήματα της εποχής που ονομάζουμε μετανεωτερικότητα, με την έννοια του διαρκούς αναστοχασμού πάνω στις μεγάλες κοινωνικές και πολιτικές νεωτερικές θεωρίες και της κριτικής των εννοιών του ουμανισμού, της αιτιότητας, της αντικειμενικότητας και του ορθολογισμού.
Ιστορικοί, νομικοί, πολιτικοί και οικονομικοί επιστήμονες, παιδαγωγοί, φιλόλογοι αλλά και θετικοί επιστήμονες διασταυρώνουν επιστημονικές γνώσεις, βιώματα και νέα ερωτήματα με συνεκτικό ιστό τη γενοκτονία αλλά και το παρελθόν, παρόν και μέλλον των Εβραίων στην ελληνική ιστορία, στην ελληνική κοινωνία και πολιτεία. Αναλυτικότερα, ο τόμος διαρθρώνεται σε τρεις χρονικές ενότητες, μία μικρή για τα χρόνια πριν από την κατοχή, μία ενότητα για τα κατοχικά χρόνια με την πλειοψηφία των κειμένων να ανήκουν σε αυτήν, και μία για τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια αλλά και για ζητήματα της γενοκτονίας στο σήμερα. Η κάθε μία από αυτές τις ενότητες μπορεί να περιλαμβάνει θεματικές υποενότητες με ένα ή περισσότερα άρθρα, τα οποία παρατίθενται σύμφωνα με τη θεματική τους σύνδεση.
Οι συγγραφείς αυτής της συλλογικής δουλειάς επιχειρούν με κριτικό πνεύμα να προσφέρουν τόσο σφαιρική όσο και ειδική γνώση, για την ιστορία του νεότερου ελληνικού εβραϊσμού, για την ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας με στόχο την καλύτερη κατανόηση του παρελθόντος και τη διαμόρφωση μιας μνήμης με διάρκεια, σεβασμό και υπευθυνότητα.
●● / ●● / ●●
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου