Ντέιβιντ
Φόστερ Γουάλας «Σύντομες συνεντεύξεις με απαίσιους άντρες», μτφρ.
Γιώργος-Ικαρος Μπαμπασάκης, Εκδόσεις Κριτική. Σελ. 448 Οι «απαίσιοι άντρες»
Νομίζω πως το πιο ακριβές σχόλιο για το βιβλίο του Ντέιβιντ Φόστερ Γουάλας «Σύντομες συνεντεύξεις με απαίσιους άντρες» (Κριτική, μτφρ. Γιώργος-Ικαρος Μπαμπασάκης), το έγραψε ο Ρομπ Σπίλμαν στην «Details»: «Ξυπνάει αναμνήσεις και προκαλεί. Με έναν βιρτουόζικο συνδυασμό φωνής, φαντασίας, υποσημειώσεων και μαύρου χιούμορ, αποδεικνύεται ξανά ότι ο Γουάλας είναι ο σκοτεινός πρίγκιπας της σύγχρονης αμερικανικής πρόζας».
Ποιος είναι ο υπέροχος Ντέιβιντ Φόστερ Γουάλας;
Αποχώρησε
από τη ζωή πρόωρα. Αυτοκτόνησε στα 48 του χρόνια. Το έργο του όμως
είναι ολοζώντανο και ό,τι πιο νέο έχει φέρει η αμερικανική λογοτεχνία. Ο
Γουάλας ασκεί ακόμα μεγάλη επιρροή σε αναγνώστες και συγγραφείς σε όλο
τον κόσμο. Ηταν μια αναγνωρισμένη διάνοια άλλωστε. Με ό,τι κι αν
καταπιάστηκε ξεχώρισε. Από το τένις, που αγαπούσε με πάθος, τη
φιλοσοφία, τη δημοσιογραφία ώς τη λογοτεχνία, στην οποία πλέον αποτελεί
μια κατηγορία από μόνος του. Σε όλα τον χαρακτήριζε η τελειομανία που
τόσο συχνά συνοδεύει τις διάνοιες.
Διαβάζοντάς
τον εντυπωσιάζεσαι από την ευρυμάθειά του, την ευκολία με την οποία
κινείται από το ένα γνωστικό πεδίο στο άλλο, την ικανότητα να
ενσωματώνει τις φιλοσοφικές αναζητήσεις και τους κοινωνικούς
προβληματισμούς του. «Η τελειομανία αυτή ήταν η κινητήρια δύναμη που τον
ωθούσε να γράφει αριστουργήματα, να προσπαθεί να ξεπεράσει τα ινδάλματά
του, τους Τόμας Πίντσον, Ντον Ντελίλο, Κόρμακ Μακάρθι, Τζέιμς Τζόις και
Ντοστογέφσκι. Αυτή όμως η τελειομανία ήταν και η αιτία του χαμού του. Η
καθυστερημένη καθολική αναγνώριση της συγγραφικής του ιδιοφυΐας
τροφοδοτούσε συνεχώς την κατάθλιψή του.
Τη
μικρή απήχηση των δύο πρώτων βιβλίων του ("Η σκούπα και το σύστημα" και
"Κορίτσι με περίεργα μαλλιά") την εξέλαβε σαν αποτυχία με οδυνηρές
συνέπειες: καταχρήσεις, ναρκωτικά, αλκοόλ, παρέα με πόρνες και
"περιθωριακούς", απόπειρες αυτοκτονίας, εγκλεισμός σε ψυχιατρεία» και
όλα αυτά εξηγούν πολλά και για τα γραπτά του «χλομού» πρίγκιπα.
Στο
«The infinite jest» (σ.σ. Απερίγραπτο σούργελο; Το μεταφράζω με κάθε
επιφύλαξη και χαίρομαι ιδιαίτερα γιατί έμαθα πως επιτέλους θα
κυκλοφορήσει σύντομα από τις εκδόσεις Gutenberg σε μετάφραση Κώστα
Καλτσά), μυθιστόρημα που έχει συγκριθεί ακόμη και με τον «Οδυσσέα» του
Τζέιμς Τζόις, όσο και στην «Αμερικανική λήθη» και τον ημιτελή «Χλομό
πρίγκιπα» η κατάθλιψη κινείται κάτω από τις σελίδες. Ωστόσο, παρά το
σοβαρό ψυχικό του μαρτύριο, έχει πάντα ένα απίθανο αστείρευτο χιούμορ σε
όλα τα βιβλία του.
Βαθιά συναισθηματικός,
χάρισε το όνομα από ένα αστέρι στην ποιήτρια Μέρι Καρ με την οποία ήταν
ερωτευμένος. Ηταν όμως και εξαιρετικά επικριτικός, άσκησε κριτική σε
μεγαθήρια της αμερικανικής λογοτεχνίας, όπως οι Φίλιπ Ροθ, Νόρμαν Μέιλερ
και Τζον Απντάικ, για έλλειψη κοινωνικής ευαισθησίας στα γραπτά τους.
Ομως
τον νίκησε τελικά αυτό που περιέγραψε ως «ο καρκίνος της ψυχής». Στις
12 Σεπτεμβρίου του 2008 ο Γουάλας έχασε τη μάχη με την κατάθλιψη και
όσοι τον αγαπήσαμε τον θρηνήσαμε σαν αληθινό συγγενή. Βρέθηκε
κρεμασμένος στην πίσω αυλή του σπιτιού του αφήνοντας κριτικούς και κοινό
σοκαρισμένους.
Στο συγκεκριμένο βιβλίο
«Σύντομες συνεντεύξεις με απαίσιους άντρες» θα βρείτε μια συλλογή
ιστοριών, συζητήσεων και εξομολογήσεων αντρών για τις σχέσεις τους με
τις γυναίκες. Δεν καταλαβαίνω γιατί σπεύδει να τον υπερασπιστεί στο
επίμετρο ο μεταφραστής -που ομολογουμένως έκανε καλή δουλειά και καθόλου
εύκολη, αν και σε κάποια σημεία νόμιζα ότι διάβαζα Μπαμπασάκη, όχι
Γουάλας, λογικό για κάποιον που έχει βάλει στην καρδιά του έναν
συγγραφέα να τον αποδίδει με τον δικό του λόγο- φοβούμενος μήπως
αναγνώστες και κριτικοί κατηγορήσουν τον Γουάλας για μισογυνισμό.
Γράφει:
«Εκεί που οι "ανυπάρκτιαν" (θέλουν να) βλέπουν το σκάνδαλο, τον
μισογυνισμό, το "μάτσο", σερφάροντας (δήθεν) αμέριμνα στην επιφάνεια της
επιφανειακής επιφάνειας, επιδιώκοντας ενδεχομένως μια θέση στον ήλιο
της εφήμερης διαδικτυακής ψευτοφήμης, μιλώντας για τον DFW δίχως να
έχουν διαβάσει σύνολο το έργο του…» και συνεχίζει στον ίδιο τόνο.
Προσωπικά είμαι της γνώμης πως τέτοιου είδους σχόλια αποτρέπουν παρά
έλκουν τον αναγνώστη, αφού δίνουν την εντύπωση πως πρόκειται για έναν
αμφιλεγόμενο συγγραφέα. Οχι, ο Γουάλας δεν είναι ένας αμφιλεγόμενος
συγγραφέας. Χρειάζεται κανείς πολλές σελίδες, τόμους ολόκληρους για να
αναλύσει αξιοπρεπώς τις καινοτομίες που εισήγαγε ο Ντ. Φ. Γουάλας στη
λογοτεχνία όπως αυτή γράφεται τις τελευταίες τρεις δεκαετίες. Είναι ένας
σπουδαίος συγγραφέας που φέρνοντας στο φως τις ποταπές και απαίσιες
συμπεριφορές ενός συγκεκριμένου τύπου αντρών τους βάζει στον φακό της
κοινωνικής κριτικής, τους απομονώνει αριστοτεχνικά και καυτηριάζει τη
ρίζα του κακού. Γίνεται η φάκα που πιάνει τα ποντίκια.
Γράφοντας
γι’ αυτούς τους άντρες γίνεται ένα μ’ αυτούς και η θλίψη του μεγαλώνει.
Ισως τα λέει όλα στο απόσπασμα: «Με άλλα λόγια, θα σε κάνει να μοιάζεις
πιο πολύ με αναγνώστη που τρέμει μες στη λάσπη του χαρακώματος μαζί με
τους υπόλοιπους από εμάς, παρά με Συγγραφέα, τον οποίο φανταζόμαστε
καθάριο και ατσαλάκωτο και λαμπερό, σαν μια ισχυρή παρουσία, που έχει το
γενικό πρόσταγμα και αταλάντευτη αυτοπεποίθηση, καθώς συντονίζει την
όλη εκστρατεία από τα μετόπισθεν και από κάποιο απαστράπτον Στρατηγείο
στην Κορυφή του Ολύμπου. Αποφάσισε λοιπόν».
Εξαιρετικό
βιβλίο, βάλτε το «στα οπωσδήποτε» αυτής της χρονιάς. Ο συγγραφέας
κλείνει το μάτι σε γυναίκες και άντρες λέγοντας ακόμα μία φορά ότι
«τελικά κάθε ερωτική ιστορία είναι μια ιστορία φαντασμάτων».
*************************
*************************
*************************
Το βιβλίο μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο και παρουσιάζει μια σειρά από
συνεντεύξεις που παίρνει η πρωταγωνίστρια, μια νεαρή απόφοιτη
πανεπιστημίου που μόλις χώρισε, από διάφορους άντρες.
Brief Interviews with Hideous Men (film) - Wikipedia
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου