 |
| Πάμπλο Πικάσσο , "Τα περιστέρια" , Κάννες, 1957 |
Ζωή Καρέλλη - Κασσάνδρα
Τ’ είν’ αυτά, τα μαύρα περιστέρια
που στα χέρια κρατάς, Κασσάνδρα;
Ποιά θυσία τοιμάζεις περίεργη, ανήκουστη;
Θα γίνουν κοράκια τα πένθιμα τούτα πουλιά
και θα σου ξεσχίσουν σε λίγο
τα σωθικά σου, τα βλέμματα.
Διώξ’ τα να φύγουν απ’ την αγκαλιά σου,
διώξ’ τα να φύγουν μακριά.
Τίποτα καλό, χαρούμενο δεν προμηνούν
στην ανήσυχη τόσο ψυχή μας.
Σπρώξ’ τα από πάνω σου, κόρη του βασιλιά,
να μη σκαλώνουν απάνω σου,
τ’ άγρια μαύρα πουλιά.
............................................
Τ’ είν’ αυτά τα μαύρα κοράκια,
που στα χέρια κρατάς,
αντίς τα περιστέρια της Κύπριδας;
Θυσίες, θυσίες,
ώς πότε να θυσιαζόμαστε πρέπει;
Τί να φυλάξουμε;
Τουλάχιστο θα ζήσουμε τώρα εμείς.
Κι ο Πρίαμος δεν του είπε κανείς
τόσα παιδιά ν’ αποχτήσει,
για ν’ ακούονται οι φωνές της Εκάβης
στης γης τα πέρατα,
στης επιστροφής τα χρόνια.
Ας έρθουν οι φλόγες της καταστροφής.
Όλα μες στης ζωής τα βήματα είναι.
Μήπως εμείς διαλέγουμε τίποτα!
Κασσάνδρα, Κασσάνδρα,
είναι τα λόγια σου φρόνησης περιττής,
η θέλησή μας δε φτάνει.
Πάψε να διαλαλείς τη δυστυχία μας.
Έτσ’ ή αλλιώς θα πεθάνουμε.
Κανείς δε θα σ’ ακούσει.
...................
Ζωή ΚΑΡΕΛΛΗ, «Κασσάνδρα» [1955]
Περιστέρια: Οι ενοχλητικοί συγκάτοικοι
Εικονογράφηση: Dreyk the Pirate
Είναι και τα δύο γκρίζα και «βρoμερά», τρέφονται με σκουπίδια κι έχουν τόσο καλά προσαρμοστεί στις δύσκολες συνθήκες της πόλης, που είναι αδύνατο να τα εξοντώσεις. Με κανέναν τρόπο. Πολλαπλασιάζονται και τα δύο με τέτοιους ρυθμούς που σε μερικά χρόνια θα υπάρχουν σε (ακόμα πιο) τεράστιους πληθυσμούς σε κάθε γωνιά της Γης και δεν τα φοβίζει τίποτα. Έχουν γίνει ατρόμητα και θρασύτατα. Το πιο ανησυχητικό, όμως, είναι ότι όσο αυξάνεται ο αριθμός τους, τόσο μεγαλύτερη είναι και η απειλή για τη δημόσια υγεία. Τα περιστέρια και οι αρουραίοι είναι δύο από τα είδη που μετακόμισαν από πολύ νωρίς στις μεγάλες πόλεις, έμαθαν να επιβιώνουν ακόμα και στις πιο δύσκολες συνθήκες και ανέπτυξαν ιδιαίτερη ευφυΐα που τα βοήθησε να προσαρμοστούν ακόμα και στο πιο εχθρικό περιβάλλον. Η Αθήνα δεν έχει τόσους αρουραίους όσους έχει το Λονδίνο ή η Νέα Υόρκη, αλλά από απόψεως περιστεριών τις συναγωνίζεται μια χαρά. Και όσο περνάει ο καιρός, οι «αρουραίοι του ουρανού» πολλαπλασιάζονται και γίνονται ένα σοβαρό πρόβλημα.
Το περασμένο καλοκαίρι ο Σ. έκανε αιμόπτυση στα καλά καθούμενα. Δεν είχε ποτέ πρόβλημα υγείας, ούτε άλλα συμπτώματα και στο νοσοκομείο που πήγε δεν του έβρισκαν τίποτε απολύτως. Μπαινόβγαινε στα νοσοκομεία, οι γιατροί δεν ήξεραν τι είχε και κανείς δεν μπορούσε καν να το φανταστεί. Η περιπέτεια του Σ. δεν είχε καλό τέλος. Έχασε τη ζωή του μετά από δυο μήνες ταλαιπωρίας και ούτε ένας δεν εντόπισε τι του είχε συμβεί. Το κατάλαβαν πολύ αργά, όταν ο μύκητας είχε προσβάλει όλα τα εσωτερικά του όργανα και ήταν αδύνατο να εξοντωθεί. Επρόκειτο για τον Cryptococcal Meningitis, τον κρυπτόκοκκο, που υπάρχει στις κουτσουλιές των περιστεριών. Έκανε δουλειές στον κήπο, ήρθε σε επαφή με τα περιττώματα των περιστεριών και από μια αμυχή ο μύκητας μπήκε στον οργανισμό του.
«Πολλά περιστέρια είναι φορείς μικροβίων και δυνητικά μπορεί να μεταφέρουν ασθένειες σε ανθρώπους, τόσο μέσω των περιττωμάτων τους όσο και μέσω απλής επαφής» λέει ο παθολόγος κ. Χρόνης Δασκαλάκης. «Δεν πρέπει να παραλείψουμε, επίσης, ότι η παρουσία τους σε συστήματα εξαερισμού μπορεί να διασπείρει μολύνσεις και στο εσωτερικό των κτιρίων. Οι συνηθέστερες ασθένειες που έχουν αναφερθεί ότι σχετίζονται με τα περιστέρια και ενδέχεται να παρουσιαστούν στο ιατρείο είναι μυκητιάσεις, όπως η κρυπτοκοκκίαση, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε μηνιγγίτιδα, διαρροϊκές συνδρομές, όπως οι σαλμονελώσεις, και νόσοι από κολοβακτηρίδια. Άλλες παθήσεις, πολύ πιο σπάνιες, είναι η ψιττάκωση, η εγκεφαλίτιδα, καθώς και η νόσος Newcastle. Στα παράσιτα των περιστεριών περιλαμβάνονται επίσης είδη ψύλλων, τσιμπούρια και ψείρες, που μεταδίδονται με ευκολία στον άνθρωπο. Άλλη νόσος για την οποία ενοχοποιούνται τα περιστέρια είναι η ιστοπλάσμωση, η οποία προσβάλλει τους πνεύμονες και μπορεί να προκαλέσει και γενικευμένη λοίμωξη με πυρετό, ηπατική και νεφρική προσβολή και αναιμία, που σε ευπαθείς οργανισμούς ενδέχεται να αποβεί και μοιραία. Μια τέτοια επιδημία ιστοπλάσμωσης αναφέρεται στην Ινδιανάπολη των ΗΠΑ το 1978-79, με τετρακόσιες επιβεβαιωμένες περιπτώσεις νόσησης και 18 θανάτους».
Παρόλο που το παράδειγμα είναι τρομακτικό, «υπάρχουν αμερικανικές μελέτες που καταδεικνύουν ότι ο κίνδυνος μετάδοσης νοσημάτων από τα περιστέρια στον άνθρωπο είναι μικρός ή αμελητέος» προσθέτει ο κ. Δασκαλάκης. «Πιστεύουμε ότι, από τη στιγμή που αναφέρεται κίνδυνος μετάδοσης νοσημάτων από τα περιστέρια, οφείλουμε να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί, με ειδικά μέτρα ενημέρωσης και πρόληψης του πληθυσμού και κυρίως ανθρώπων που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες (π.χ. ανοσοκατεσταλμένοι, ηλικιωμένοι και μικρά παιδιά)».
Στη Νέα Υόρκη υπάρχουν από ένα μέχρι εφτά εκατομμύρια περιστέρια (είναι αδύνατο να υπολογιστεί ο ακριβής αριθμός τους), στη Βενετία αναλογεί ένα περιστέρι σε δυόμισι ανθρώπους, ενώ στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές πόλεις, της Αθήνας συμπεριλαμβανομένης, η αναλογία είναι ένα περιστέρι ανά είκοσι κατοίκους.
Κι ενώ το άγριο περιστέρι τρέφεται κυρίως με σπόρους, τα περιστέρια των πόλεων έχουν μεταλλαχθεί, τρώγοντας (και χωνεύοντας) κυριολεκτικά τα πάντα, από μπιφτέκια πεταμένων χάμπουργκερ και τηγανητά κοτόπουλα μέχρι εμετούς. Όταν ο πληθυσμός των πόλεων έφτασε σε αριθμούς-ρεκόρ τον 20ό αιώνα και η τροφή έγινε φτηνή, το περιστέρι βρήκε τις ιδανικές συνθήκες για να πολλαπλασιαστεί. Άρχισε να τρέφεται από τα σκουπίδια ή απευθείας από τη συνδρομή φιλόζωων που τα ταΐζουν συστηματικά (όταν δεν μπορείς ή δεν θέλεις να έχεις κατοικίδιο, το περιστέρι είναι μια εύκολη σύνδεση με τη φύση). Και ενώ μπορεί να γίνει το ίδιο επικίνδυνο με τους αρουραίους για τη δημόσια υγεία και να είναι ακόμα πιο ενοχλητικό, αν σκοτώσεις περιστέρι, τίθεται θέμα ηθικής, επειδή θεωρείται σύμβολο αγνότητας, ειρήνης και αγάπης. Ένα σύμβολο που παράγει 12 κιλά απορριμμάτων τον χρόνο κι εκτοξεύει βόμβες μικροβίων σε όποιον άτυχο βρεθεί στον δρόμο του. (Όσο για την αιτία που θεωρείται σύμβολο ειρήνης και αγάπης, δεν υπάρχει λογική εξήγηση. Πλακώνονται συνέχεια μεταξύ τους για το φαγητό ή για την επιλογή συντρόφου και μετά τον αλλάζουν εύκολα, αρκεί να τους δοθεί η ευκαιρία. Ζευγαρώνουν με ό,τι βρεθεί μπροστά τους, οπότε αυτά περί αιώνιας ερωτικής πίστης και αφοσίωσης είναι μάλλον μύθος).
Πολλές μεγάλες πόλεις έχουν επιχειρήσει να λάβουν μέτρα για να μειώσουν τον πληθυσμό τους, κυρίως επειδή λερώνουν τα δημόσια κτίρια και τα μνημεία. Και σε αρκετές περιπτώσεις, τα καταστρέφουν. Από τις αρχές του 20ού αιώνα έχουν δοκιμάσει να τα δηλητηριάσουν, να τα πυροβολήσουν, να τα ψήσουν με ηλεκτρικό ρεύμα, να τα ταΐσουν με αντισυλληπτικά χάπια, να τα τρομάξουν με γεράκια ή με ήχους υψηλών ντεσιμπέλ, αλλά τίποτα δεν τα πτοεί. Στο Λονδίνο έβαλαν ηχεία με τρομακτικούς θορύβους και το μόνο που κατάφεραν ήταν να τα διώξουν από την πλατεία Τραφάλγκαρ και να τα οδηγήσουν σε άλλη περιοχή της πόλης. Επίσης, είναι παράνομο να ταΐζεις τα περιστέρια του κέντρου (και υπάρχει πρόστιμο για τους παραβάτες).
«Δεν ωφελεί να τα σκοτώνεις. Έτσι κι αλλιώς, έχουν μία ασύλληπτη αναπαραγωγική ικανότητα και επιστρέφουν, ό,τι κι αν τους κάνεις. Αν ταΐζεται σωστά, σε έναν χρόνο ένα ζευγάρι μπορεί να αφήσει μέχρι και 12 απογόνους» λέει ο Γερμανός καθηγητής Daniel Haag-Wackernagel, βιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Basel, που μελετάει τα περιστέρια την τελευταία δεκαετία. «Ο καλύτερος τρόπος για να μειώσουμε τον πληθυσμό τους είναι να μην τα ταΐζουμε. Πολλοί λένε ότι είναι βάναυσο και σκληρό να τους στερήσεις το φαγητό, αλλά στη φύση η ξαφνική έλλειψη φαγητού είναι εντελώς φυσιολογική και αναγκάζει τα ζώα να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες. Ο κίνδυνος μετάδοσης ασθενειών ελαττώνεται, το ίδιο και οι βρομιές και οι καταστροφές στα κτίρια, ενώ δίνει και στα ίδια τα πουλιά μια καλύτερη ποιότητα ζωής: λιγότερο στρες, περισσότερο χώρο και ελεύθερες τρύπες να φωλιάσουν». Ένα περιστέρι σε εκτροφή μπορεί να ζήσει μέχρι και 15 χρόνια, ενώ το περιστέρι της πόλης σπάνια ξεπερνάει τα τέσσερα χρόνια. Παρ' όλα αυτά, τα επόμενα δέκα χρόνια περισσότερα από 400 εκατομμύρια περιστέρια θα ζουν στις πόλεις της Ευρώπης. «Ό,τι και να πεις στους σκληροπυρηνικούς περιστερολάτρεις, είναι δύσκολο να τους πείσεις να μην τα ταΐσουν» λέει ο καθηγητής. «Ένας άντρας τάιζε τα περιστέρια με 15 τόνους φαγητό τον χρόνο, μέχρι που πέθανε στα 89 του. Για τους καημένους τους αρουραίους δεν ενδιαφέρεται κανείς. Αλήθεια, θα άφηνες να φωλιάσει στο μπαλκόνι σου ή θα τάιζες ποτέ έναν αρουραίο;»
=====
+ Facts
Εξημερώθηκε πριν από 10.000 χρόνια στη Μέση Ανατολή.
Υπάρχουν περίπου 300 διαφορετικές ποικιλίες και ράτσες περιστεριών.
Ο άνθρωπος το εξημέρωσε για να το τρώει. Τα περιττώματά του ήταν πολύτιμο λίπασμα (κι ακόμα είναι) και ο πιο χρήσιμος ρόλος του ήταν η μεταφορά μηνυμάτων.
Κανείς δεν ξέρει πού πάει ένα περιστέρι όταν πεθάνει. Παραμένει μυστήριο και αστικός μύθος. Συνήθως είναι «θύματα τροχαίων» ή γίνονται τροφή για αρπακτικά, που δεν αφήνουν υπολείμματα. Γεράκια, κουκουβάγιες, γάτες και σκυλιά είναι οι εχθροί τους. Κάποια νεαρής ηλικίας τα τρώνε άνθρωποι (μαγειρεμένα). Όπως όλα τα ζώα πριν πεθάνουν, ψάχνουν για ήσυχα και απομονωμένα μέρη για να φύγουν απ' τη ζωή, μακριά από τις κάμερες.
Κανείς δεν έχει δει ποτέ ένα ελεύθερο, γέρικο περιστέρι να πεθαίνει.
=====
+ 4 ασθένειες που μπορεί να κολλήσεις από περιστέρια
Κρυπτόκοκκος (Cryptococcal Meningitis)
Επικίνδυνος μύκητας που μπορεί να γίνει θανατηφόρος.
Σαλμονέλα και listeria
Δεν τα κολλάς μόνο από φαγητό, τα κουβαλούν και τα περιστέρια. Και είναι πολύ επικίνδυνα για εγκύους και μικρά παιδιά.
Viral Encephalitis
O ιός του Νείλου. Τα περιστέρια είναι από τους βασικούς φορείς του ιού και μπορούν να τον μεταδώσουν, αν τα τσιμπήσει κουνούπι το οποίο μετά θα τσιμπήσει άνθρωπο. Επικίνδυνη ασθένεια η οποία μπορεί, επίσης, να είναι θανατηφόρα.
Κολοβακτηρίδιο (E. Coli)
Συνήθως μεταδίδεται από ωμό κρέας, αλλά το έχουν και τα περιστέρια. Που σημαίνει ότι πρέπει να πλένεις τα χέρια σου κάθε φορά που έρχεσαι σε επαφή με περιστέρι (πρέπει να πλένεις τα χέρια σου συχνά, έτσι κι αλλιώς).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου