Μπίλι ο ψεύτης

Δημήτρης Παναγιωτάτος*

5-7 λεπτά

efsyn.gr

---

Υπάρχει μια ταινία του αγγλικού free cinema που μίλησε βαθιά στη νεολαία της εποχής της (δεκαετία ’60) – και όχι μόνο. Σε μένα μίλησε μία δεκαετία αργότερα, στα θλιβερά χρόνια της χούντας. Ημουν γραμμένος στη Νομική (που δεν μ’ ενδιέφερε), ήθελα να σπουδάσω κινηματογράφο (που έμοιαζε αδύνατο) και αναλογιζόμουν με τρόμο την κατάταξή μου στον στρατό.

Τότε έγινε ένα θαύμα.

Πήγα με έναν πολύ καλό μου φίλο στο σινεμά για να δούμε την ταινία «Μπίλι ο ψεύτης» του Τζον Σλέσινγκερ. Είναι η ιστορία του νεαρού Μπίλι Φίσερ που ζει σ’ ένα θλιβερό αγγλικό προάστιο. Θέλει να γράφει σενάρια, αλλά προς το παρόν είναι αναγκασμένος να δουλεύει σ’ ένα γραφείο κηδειών. Θέλει να τα φτιάξει με ένα κορίτσι, αλλά κανένα δεν φαίνεται να τον καταλαβαίνει. Κι ο ίδιος ο Μπίλι είναι όλο λόγια. Κλεισμένος σ’ έναν κόσμο φαντασιώσεων, δεν κάνει τίποτα για να αλλάξει την κατάστασή του.

Να όμως που έρχεται η ευκαιρία και γι’ αυτόν. Γνωρίζει την κοπέλα των ονείρων του που του προτείνει να φύγουν μαζί στο Λονδίνο! Ο Μπίλι φτάνει στον σταθμό, εκείνη τον περιμένει, ανεβαίνουν στο τρένο, αλλά εκείνος προφασίζεται ότι θέλει να αγοράσει γάλα. Κατεβαίνει, αφήνει επίτηδες τα λεπτά να κυλήσουν και... βλέπει το τρένο να απομακρύνεται αργά απ’ τα μάτια του.

Η ταινία τελειώνει με τον Μπίλι να επιστρέφει σπίτι του, βυθισμένος στις φαντασιώσεις του. Ενα φως ανάβει στο πάνω δωμάτιο, ενώ η κάμερα κάνει ένα αργό τράβελινγκ πίσω για να μας αποκαλύψει ολόκληρο το σπίτι καθώς και τα άλλα σπίτια κατά μήκος του δρόμου. Πόσοι σαν τον Μπίλι άραγε κοιμούνται αυτή την ώρα;

Πιο πολύ κι από το τρένο που φεύγει απ’ τον σταθμό με είχε σοκάρει αυτό το φως στο δωμάτιο του Μπίλι. Γυρίζοντας σπίτι μου (έμενα στην πλατεία Βικτωρίας) είδα τη σκοτεινή πολυκατοικία και σκέφτηκα: Να, τώρα ένα φως θα ανάψει σ’ ένα δωμάτιο στον πέμπτο όροφο. Στο δικό μου δωμάτιο. Είμαι κι εγώ ένας «Μπίλι».

Βγήκαμε από το σινεμά και διασχίσαμε με τον φίλο μου όλη την Πατησίων αμίλητοι. Πριν χωρίσουμε, κοιταχτήκαμε στα μάτια και ήταν σαν μια μυστική υπόσχεση. Ισως για ένα τρένο που θα ερχόταν κάποτε και για μας;

Για όλους μας έρχεται κάποια στιγμή το «τρένο», όταν πρόκειται να πάρουμε σημαντικές αποφάσεις στη ζωή μας που μας τρομάζουν για το ρίσκο και το τίμημα που απαιτούν. Κι εκείνες τις κρίσιμες στιγμές, πάντα υπάρχουν κάποιοι αστάθμητοι παράγοντες που θα παίξουν ρόλο. Για μένα, έπαιξε ρόλο αυτή η ταινία.

Ναι, το τρένο που έφευγε, το παγωμένο χαμόγελο της αγαπημένης στο παράθυρο κι ύστερα το φως που σιγόκαιγε στο δωμάτιο του Μπίλι, αυτές οι εικόνες της εγκατάλειψης μου έδωσαν αντίθετα το θάρρος να πάρω την απόφαση για το ταξίδι που θα άλλαζε τη δική μου ζωή.

* Σκηνοθέτης, συγγραφέας και καθηγητής κινηματογράφου