«Επικίνδυνοι συγγραφείς»: γράφει ο Κώστας Αρκουδέας
Μαρία Σφυρόερα
«Στόχος μας είναι να πάψουμε κάποια στιγμή να καίμε βιβλία, γιατί ο κόσμος θα έχει πάψει να ενδιαφέρεται γι’ αυτά», λέει ο πυραγός Μπήτυ στο 451 Φαρενάιτ του Ρέι Μπράντμπερι, στον Πρόλογο του βιβλίου.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ: "Ρέι Μπράντμπερι : Κάψτε τα βιβλία!- Το Βήμα ..."
Ακολουθώντας τη συνειρμική χρήση της γλώσσας, η αφήγησή μου εστιάζει στο Πρώτο Μέρος στους επικίνδυνους συγγραφείς της προεπαναστατικής και μετεπαναστατικής Ρωσίας, ή αν προτιμάτε, της φεουδαρχικής και κομμουνιστικής Ρωσίας – κοινώς, της τσαρικής και σταλινικής Ρωσίας. Οι συγγραφείς που στιγματίζονται ως επικίνδυνοι είναι ο Λέων Τολστόι και ο Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ, ενώ η Άννα Αχμάτοβα παρουσιάζει με μεγάλο εκφραστικό βάθος τη δική της περιπέτεια.
Στο Δεύτερο Μέρος, η αφήγησή μου επικεντρώνεται στην πολιτική λογοκρισία, όπως αυτή εκδηλώθηκε στις δικτατορίες της Νότιας Αμερικής, ιδίως στη Χιλή του Πινοσέτ, αλλά και στη φωτεινότητα της γραφής ως αντίδοτο στον σκοταδισμό από τους εξόριστους λατινοαμερικανούς συγγραφείς. Επικίνδυνοι συγγραφείς είναι ο Πάμπλο Νερούδα και ο Χούλιο Κορτάσαρ. Ο Ρομπέρτο Μπολάνιο σαρκάζει τη σύμπλευση κλήρου και εξουσίας και ο Λούις Σεπούλβεδα καταθέτει ένα μυθιστόρημα που μοιάζει με προσωπική μαρτυρία.
Στο Τρίτο Μέρος, η αφήγησή μου καταπιάνεται με την κοινωνική λογοκρισία, και δη τη ρατσιστική, όπως την εξέφραζε το καθεστώς του Απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική. Επικίνδυνοι συγγραφείς είναι ο Αντρέ Μπρινκ και η Ναντίν Γκόρντιμερ, αν και την παράσταση κλέβει ο άνθρωπος που έλαμψε σαν φάρος στο σκοτάδι, ο Νέλσον Μαντέλα.
Στο Τέταρτο Μέρος εξετάζω τη θρησκευτική λογοκρισία που επιβλήθηκε από το θεοκρατικό καθεστώς του Ιράν. Κυριαρχεί ο φετφάς, το θανατικό διάταγμα εναντίον του Σαλμάν Ρούσντι και των Σατανικών Στίχων. Ωστόσο, δίνεται ο λόγος στις ιρανές συγγραφείς προκειμένου να αποκαλύψουν την οδυνηρή θέση της γυναίκας και την καταπίεση που υφίστανται σε όλα τα επίπεδα.
Το ταξίδι ολοκληρώνεται στην Αυστραλία και την ηθική λογοκρισία, ήτοι στη λογοκρισία όσων βιβλίων θεωρήθηκαν ότι πρόσβαλαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο τα χρηστά ήθη. Επικίνδυνοι συγγραφείς είναι ο Τζέημς Τζόυς και ο Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ. Ο Ντ. Χ. Λώρενς θίγει το ζήτημα της πορνογραφίας και ο Άλντους Χάξλεϋ θέτει μετ’ επιτάσεως μια σειρά από ζητήματα βιοηθικής.Στον Επίλογο, ο Φραντς Κάφκα και η Μεταμόρφωσή του οδηγούν την αφήγησή μου σε ένα απροσδόκητο όσο και αινιγματικό φινάλε.
Ένα έργο μεγάλης πνοής. Πέντε ήπειροι, τέσσερα είδη λογοκρισίας, τρεις χρόνοι, δύο αντίθετοι πόλοι και μια αρμαθιά από λογοτέχνες συνθέτουν αυτό το παζλ. Μυθιστόρημα, βιογραφία, δοκίμιο, βιβλιοκριτική και ελεύθερο ρεπορτάζ σε συνδυασμό με πολιτική, εθνολογία, φιλοσοφία, Ιστορία και Ιστορία της Τέχνης είναι ορισμένα από τα κλαδιά του δέντρου που διαβάζεται σαν μια ιστορία με αρχή, μέση και τέλος. Ακουμπά σε πολλές περιοχές της γραφής προσφέροντας στον αναγνώστη ένα πανόραμα της παγκόσμιας λογοτεχνίας και των πλέον αιρετικών γραφίδων της.
Κώστας Αρκουδέας
Η μελέτη του Κώστα Αρκουδέα με τίτλο Επικίνδυνοι συγγραφείς κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Καστανιώτη (σελ.: 592, τιμή: €18,00).
Στο εξώφυλλο του βιβλίου: ο Φραντς Κάφκα δεκατριών ετών, το 1896.
Ο Κώστας Αρκουδέας
ζει και εργάζεται στη Θεσσαλονίκη. Ασχολείται με την έρευνα και
ταξιδεύει με τη συγγραφή. Δημοσίευσε για πρώτη φορά το 1986 τη συλλογή
ιστοριών Άσ’ τον Μπομπ Μάρλεϋ να περιμένει. Στη συνέχεια εξέδωσε τη μίνι τριλογία Η πόλη με τα χίλια πρόσωπα (1987) και το μυθιστόρημα με εγκιβωτισμένα διηγήματα Το τραγούδι των τροπικών (1988). Ακολούθησαν τα μυθιστορήματα Τα κατά Αιγαίον πάθη (1994), Ποτέ τον ίδιο δρόμο (1999), Ο πειρατής (2003), Ο Μεγαλέξανδρος και η σκιά του (2004), Ο αριθμός του Θεού (2008) και Παράφορο πάθος (2013). Εξέδωσε ακόμα τις νουβέλες Και πρόσεχε να μην πετρώσεις (1996), Και τώρα δεν είναι αργά (2014), τη συλλογή διηγημάτων Όλες οι μέρες Κυριακή (2000), την επιλογή μικρών κειμένων Τα σιγκλάκια (2010) και το παραμύθι Η πολύχρωμη σβούρα (2013). Προσφάτως εξέδωσε τα βιβλία Το χαμένο Νόμπελ – Μια αληθινή ιστορία (2015), Τα κατά Αιγαίον πάθη, σε ανανεωμένη επανέκδοση (2017) και Επικίνδυνοι συγγραφείς (2019).*******************
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου