Το τρίπτυχο της επιτυχίας: ήθος, ταπεινότητα, ενσυναίσθηση
Μόχεντ Αλτράντ - έξω από το σπίτι του στο Μονπελιέ της Γαλλίας
Συνέντευξη
● Γίνατε δισεκατομμυριούχος φτιάχνοντας σκαλωσιές. Εναν
μηχανισμό, δηλαδή, με τον οποίο μπορείς να χτίζεις όλο και πιο ψηλά. Η
«σκαλωσιά» θα μπορούσε μεταφορικά να περιγράφει επ' ακριβώς τη δική σας
ζωή και πορεία.Ακριβώς έτσι είναι. Ωστόσο, στη δική μου περίπτωση, είτε ως επιχειρηματίας είτε ως βεδουίνος, ισχύει το εξής: Η δυσκολία δεν είναι να φτάσεις τη σκαλωσιά στην κορυφή ενός ουρανοξύστη. Η δυσκολία έγκειται στο να βρεις γερό έδαφος να την τοποθετήσεις. Αν το έδαφος δεν είναι σταθερό, δεν μπορεί να χτίσεις. Ή ό,τι χτίσεις, εύκολα μπορεί να γκρεμιστεί. Μιλάω και κυριολεκτικά και μεταφορικά, καθώς στην περίπτωσή μου ισχύουν και τα δύο.
Οπότε σας λέω τούτο: Το πρώτο βήμα για ό,τι κι αν θες να «χτίσεις» είναι να βρεις στέρεο έδαφος. Και αυτό δεν είναι άλλο από εσένα τον ίδιο. Εσύ είσαι, ή πρέπει να γίνεις, το σταθερό σου θεμέλιο.
Το δεύτερο βήμα είναι το ρίσκο. Πολλοί φοβόμαστε να ρισκάρουμε. Ακριβώς γιατί σκεφτόμαστε μόνο με τη λογική. Για να πετύχεις, ρισκάρεις, που σημαίνει πως πρέπει να θέσεις σε λειτουργία τη διαίσθησή σου. Και να την εμπιστευτείς. Ακόμα κι αν αυτό σημαίνει να ρισκάρεις όλα όσα έχεις!
Το μεγάλο ρίσκο
● Εσείς έχετε ρισκάρει;
Αν δεν είχα, δεν θα ήμουν αυτός που είμαι σήμερα. Δεν θα είχα μια τεράστια επιχείρηση, με 40.000 εργαζόμενους. Οταν τελείωσα το Πανεπιστήμιο στη Γαλλία, εργάστηκα ως μηχανικός σε επιχείρηση πετρελαίου στο Αμπου Ντάμπι για τέσσερα χρόνια.
Οσα χρήματα εξοικονόμησα τότε, περί τις 300.000 ευρώ, όταν επέστρεψα στη Γαλλία θέλησα να τα επενδύσω σε κάτι που είχε μεγάλο ρίσκο: εξαγόρασα μια εταιρεία με σκαλωσιές σε πτώχευση και κατάφερα να την κάνω και πάλι δυνατή. Για να το κάνω αυτό, έβαλα ό,τι είχα και δεν είχα. Αν τα κατάφερνα, θα ήταν καλό. Αν όχι, θα έμενα με απολύτως τίποτα.
Εμπιστεύτηκα τον εαυτό μου, προχώρησα με βάση το σχέδιο και τη διαίσθησή μου και τελικά τα κατάφερα.
● Αυτή η διαίσθηση που λέτε, είναι κάτι που έχετε κρατήσει από την καταγωγή σας; Τι είναι αυτό από την κουλτούρα σας, ως βεδουίνου της Συρίας, που κρατήσατε στη μετέπειτα πορεία σας;
Πιστεύω πως η βασική διαφορά μεταξύ Δύσης και Ανατολής, τόσο σε επίπεδο τρόπου σκέψης όσο και τρόπου δράσης, είναι το συναίσθημα. Να σας εξηγήσω τι εννοώ: Στην επιχείρησή μου διακρίνω πως οι συνεργάτες μου συνεχώς λειτουργούν ορθολογικά. Βάζουν κάτω τους αριθμούς, τις μετρήσεις, τα σχεδιαγράμματα και αποφασίζουν.
Στη ζωή, όμως, τα πράγματα μόνο ορθολογικά δεν είναι. Για σκεφτείτε το: Γιατί πίνουμε καφέ κι όχι τσάι; Γιατί προηγείται το αριστερό πόδι του δεξιού όταν είναι να βαδίσουμε;... Το 80%-90% των πράξεών μας στην καθημερινή ζωή γίνονται χωρίς λογική.
Στην επιχειρηματική δραστηριότητα οι Δυτικοί λένε πως όλα θα έπρεπε να γίνονται βάσει λογικής. Αλλά αυτό είναι αδύνατον. Κάνουμε υπολογισμούς και σχέδια επιχειρηματικής δράσης, αλλά δεν είναι μόνον αυτά.
Χρειάζεται να δρούμε και κάπως... παράλογα. Δηλαδή, διαισθητικά. Αυτό δεν το καταλαβαίνουν οι Δυτικοί.
● Λέτε «οι Δυτικοί». Εσείς δεν νιώθετε κομμάτι της Δύσης πλέον;
Δεν νιώθω να ανήκω ούτε στην Ανατολή ούτε στη Δύση. Δεν νιώθω ούτε μουσουλμάνος ούτε χριστιανός. Παλαιότερα πίστευα, πλέον μάλλον όχι. Ηρθα από πολύ μακρυά, από την έρημο -την πραγματική έρημο.
Τότε, ως βεδουίνος θεωρούμουν απόκληρος από την κοινωνία της Συρίας και ως παιδί αποδιωγμένος από την οικογένειά μου.
Αργότερα, στη Γαλλία πάλι ήμουν απόκληρος, ως Αραβας. Επρεπε να κάνω την τριπλή προσπάθεια για να με αποδεχτούν. Το να είσαι μετανάστης στη Γαλλία μόνο παράδεισος δεν είναι.
Ακόμη υπάρχουν φορές που νιώθω ότι με θεωρούν «πρόσφυγα» -κάτι έξω από αυτούς.
● Ωστόσο, τότε η Γαλλία σάς δέχτηκε και μάλιστα με υποτροφία. Ενώ, αν γεννιόσασταν τώρα, ίσως να ήσασταν ένας από τους εκατοντάδες νεκρούς μετανάστες στη Μεσόγειο και να μην είχατε καμία πιθανότητα σε μια άλλη ζωή.
Κατανοώ τι λέτε. Πράγματι, έτσι είναι σήμερα. Ο δρόμος είναι στενός και γεμάτος εμπόδια. Εγώ είχα την ευκαιρία να περάσω μέσα από αυτό τον δύσκολο δρόμο και να πετύχω.
Δεν έχω βρεθεί στη Συρία για μεγάλο διάστημα, αλλά συμπονώ αυτούς τους ανθρώπους. Τα πάντα εκεί είναι κατεστραμμένα. Εχω φτιάξει σχολεία στη Συρία και έχουν όλα καταστραφεί.
Δυστυχώς, οι πρόσφυγες πάντα θα αντιμετωπίζονται σαν πρόσφυγες. Τόσα χρόνια δεν έχω δει κάτι διαφορετικό κι ας είμαστε πιο ενημερωμένοι. Η αλήθεια είναι πως σήμερα είναι πολύ άσχημα τα πράγματα.
Και για να μιλήσω πιο προσωπικά: Μπορεί να μην είμαι εκείνος ο νεαρός φοιτητής που όταν πρωτοήρθα στη Γαλλία, άφηνα τη βρύση να τρέχει και έμενα να την κοιτάω για ώρες -τόση εντύπωση μου έκανε το τρεχούμενο νερό στο δωμάτιο!
Μπορεί να είμαι ένας επιτυχημένος επιχειρηματίας πλέον, ωστόσο, για να είμαι ειλικρινής, οι Αραβες είναι πολύ δύσκολο να επιτύχουν στη Γαλλία.
Η γνώση απαραίτητη
Το χρήμα είναι ένα μέσο -αναγνώρισης, επιβίωσης... Η γνώση, όμως, είναι κάτι άλλο. Κάτι μεγαλειώδες. Οταν πήγαινα στα κρυφά σχολείο, περπατώντας μια ώρα κάθε μέρα, ήθελα να είμαι καλός μαθητής. Μια μέρα (όλα αυτά τα λέω στο βιβλίο μου) οι συμμαθητές μου με έθαψαν στη κυριολεξία στην άμμο γιατί είχα αριστεύσει. Τότε ορκίστηκα ότι πάντα θα αρίστευα...
Η μόρφωση σε επαναδιαμορφώνει. Σε μεταλλάσσει. Οπως και το χρήμα. Γι' αυτό πρέπει να έχεις συνεχώς έναν ζυγό μέσα σου: να μετράς αυτά που έμαθες και αυτά που απέκτησες. Τα δεύτερα είναι υλικά αγαθά. Σημαντικά, μα υλικά. Χωρίς τα πρώτα, όμως, ή δεν θα είσαι ικανός να αποκτήσεις τα δεύτερα ή ανίκανος να τα διαχειριστείς σωστά.
● Πώς μπορούσατε να το ξέρετε αυτό όταν ήσασταν 6-7 χρονών και αποφασίσατε να πάτε σχολείο;
Ξαναγυρνάμε στην αξία της διαίσθησης που σας έλεγα και πριν. Οταν είμαστε πολύ μικροί, δεν μπορούμε να σκεφτούμε λογικά. Το μόνο που ακούμε είναι η διαίσθηση, το μόνο που έχουμε είναι το ένστικτο της ζωής.
Η γιαγιά του Μαγιούφ στο βιβλίο λέει ότι το παιδί θα γίνει βοσκός, οπότε δεν χρειάζεται τα γράμματα. Ομως εκείνος έχει μια διαίσθηση, ένα ερέθισμα, κάτι που μιλάει μέσα του και το ακούει χωρίς να το γνωρίζει. Μιλάμε για έναν ήρωα που απεχθάνεται να του λένε τι πρέπει να καταλάβει. Ακριβώς γιατί αυτός θέλει να καταλάβει τα πάντα μόνο με τον δικό του τρόπο. Αυτό το παιδί ήμουν εγώ. Σίγουρα δεν είμαι ο μόνος.
Να ξέρετε το εξής: Στη ζωή όλα είναι πιθανά, όλα είναι εφικτά, αν ακολουθήσετε τον δικό σας δρόμο. Ο άνθρωπος μπορεί ν' αλλάξει τη μοίρα του, γιατί μέσα σ' αυτό το δύσκολο πράγμα που το λέμε ζωή, υπάρχει πάντα μια ελπίδα. Αυτή είναι το σχολείο, η μάθηση. Και αυτή πρέπει να την αδράξουν όλοι!
● Μήπως υπερβάλλετε; Ή μήπως μιλάτε εκ του ασφαλούς πλέον;
Στα 16 μου περίπου, άφησα τη χώρα μου και βρέθηκα στη Γαλλία. Μια χώρα με εντελώς διαφορετικό πολιτισμό και κουλτούρα. Το πολιτισμικό σοκ ήταν εξαιρετικά ισχυρό. Μύριζα αλάτι και μου έλεγαν πως είναι η θάλασσα, που δεν είχα δει ποτέ.
Πώς μπορούμε να ενταχθούμε μέσα σε μια νέα κοινωνία, μέσα σε μια νέα πραγματικότητα; Εδώ αναδεικνύεται η καθοριστική σημασία της αποδοχής του άλλου, της αποδοχής του διαφορετικού.
Γι' αυτό έγραψα αυτό το βιβλίο. Για να πω, χωρίς καμία υπερβολή, ακόμα και «εκ του ασφαλούς πλέον» όπως λέτε, τι σημαίνει να είσαι διαφορετικός και τι μπορείς να κάνεις με αυτή τη διαφορετικότητα.
● Ακόμα και σήμερα; Η Ράκα, απ' όπου κατάγεστε ουσιαστικά, είναι η σημερινή πρωτεύουσα του ISIS. Εχουν αλλάξει πολλά...
Στις μέρες μας, πράγματι, είναι περίπλοκο. Παρακολουθούμε άνοδο των εξτρεμιστών, αναβίωση των ακραίων τάσεων που πραγματικά με θλίβει βαθύτατα και με ανησυχεί. Ελπίζω όμως ότι ο άνθρωπος θα επανέλθει στη λογική. Θα καταλάβει ότι δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς τον άλλον, γιατί ο άλλος είμαι εγώ.
Ενα άλλο σημαντικό μήνυμα που βγαίνει μέσα και από τη δική μου ζωή, είναι ότι μπορεί να ξεκινήσουμε κάτι μόνοι μας, αλλά χωρίς τον άλλον δεν θα μπορέσουμε να κάνουμε τίποτα πολύ μεγάλο.
Οπως στη ζωή, έτσι και στην επιχείρηση, τίποτα μεγάλο δεν μπορούμε να καταφέρουμε μόνοι μας.
● Εχετε αγωνιστεί για την επιβίωση, για την εκπαίδευση, για το χρήμα. Ποιος αγώνας ήταν ο δυσκολότερος;
Ο αγώνας για το χρήμα μάλλον ήταν ο ευκολότερος. Για μένα είναι πλέον εύκολο να συνεχίσω τις επιχειρήσεις μου, είμαι πλέον γνωστός και αποδεκτός. Ποτέ δεν έχασα χρήματα, πάντα είχα πρόοδο. Και στη Γαλλία και στην Ελλάδα και παντού, για τις επιχειρήσεις χρειάζονται χρήματα και αυτά τα δίνουν οι τράπεζες.
Ιδού, λοιπόν, τι είναι το χρήμα και πώς λειτουργεί: Την πρώτη φορά που απευθύνθηκα σε τράπεζα για δάνειο 12.000 ευρώ για να ξεκινήσω μια επιχείρηση, η απάντηση ήταν αρνητική. Οταν, χρόνια αργότερα, ζήτησα 500 εκατομμύρια ευρώ (μισό δισ.!), ξέρετε τι μου είπαν; «Κύριε Αλτράντ, τα θέλετε αυτή την εβδομάδα ή την επόμενη;». Καταλαβαίνετε;
Το χρήμα έχει να κάνει με το πόσο αναγνωρισμένος και αποδεκτός είσαι σε αυτό το σύστημα. Τίποτε άλλο.
● Τι έχετε κρατήσει από το παρελθόν σας και σας καθορίζει ώς τώρα;
Η έρημος. Γιατί εκεί μεγάλωσα. Γιατί εκεί μαθαίνεις να αγωνίζεσαι και μαθαίνεις να προσαρμόζεσαι. Αναγκαστικά. Εκεί δεν υπάρχει επαρκής τροφή, δεν υπάρχει νερό, υπάρχουν άγρια ζώα που μπορεί να σου επιτεθούν, είσαι σχεδόν μόνος. Εκεί με έμαθα...
Στη Γαλλία μπορεί να έχεις μισθό 3.000 ευρώ και να μην έχεις σχεδόν τίποτα.
● Και μια τελευταία ερώτηση: Από το βιβλίο σας καταλαβαίνουμε πως τη μητέρα σας τη ζήσατε ελάχιστα. Γι' αυτήν προσπαθείτε ακόμα;
Η αλήθεια είναι πως αρκετοί αναρωτιούνται γιατί δουλεύω ακόμη, γιατί είμαι ακόμη ενεργός. Ναι, ίσως αυτή είναι η απάντηση. Ισως συνεχίζω ακόμη, ίσως θέλω να βγαίνω νικητής και να μη νιώθω πια απόκληρος, γιατί τότε νιώθω πως, με έναν μεταφυσικό τρόπο, επιζεί και νικά και η ίδια. Ισως...
Η ιστορία του:
Τον ήθελαν βοσκό, πήγαινε κρυφά σχολείο
Είναι Αραβας, Σύρος και βεδουίνος. Γεννήθηκε πριν από 67 χρόνια. Πιστοποιητικό γέννησης δεν υπάρχει καθώς η μητέρα του, έφηβη σχεδόν, τον γέννησε μόνη, σε μια σκηνή στην έρημο. Αμέσως ο σύζυγός της την απαρνήθηκε, μαζί και η μητέρα της. Η ίδια πέθανε, από κάποια μόλυνση πιθανώς, λίγα χρόνια αργότερα.
Ο Μόχεντ Αλτράντ έμεινε μόνος, έζησε για λίγο με τη γιαγιά του που τον προόριζε για βοσκό, πήγαινε κρυφά (ξυπόλητος, χωρίς βιβλία και μολύβια) στο σχολείο, περπατώντας χιλιόμετρα, έγινε πρώτος μαθητής, δεν είχε δεύτερη κελεμπία ν' αλλάξει (στην κυριολεξία) και στα 16 του πήρε υποτροφία για σπουδές στη Γαλλία (θυμίζουμε πως η Συρία ήταν για χρόνια αποικία της Γαλλίας).
Ο ίδιος περιγράφει την ιστορία του στο βιβλίο «Μπανταουί: ένα παιδί από την έρημο». Οταν τον συναντήσαμε μας θύμισε από αρχής ότι μαγικό λυχνάρι δεν υπάρχει. Μα αν υπήρχε, αυτό θα ήταν «Μόνο η γνώση, το σχολείο. Και όλα όσα αυτό εκπέμπει: ήθος, ταπεινότητα, αξίες, ενσυναίσθηση. Χωρίς αυτά δεν μπορείς να πετύχεις πραγματικά».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου