gerontakos: Ο συμπαθής "μίστερ Μετεό"

Παρασκευή, Νοεμβρίου 23, 2018

Ο συμπαθής "μίστερ Μετεό"

Μιλήσαμε με τον διευθυντή της ΕΜΥ για τα γυρίσματα του καιρού, για την ύπαρξη του Θεού και για τις μετεωρολογικές βόμβες που -λογικά- δεν θα προλάβουν να μας αφανίσουν.

Ο διευθυντής του Εθνικού Μετεωρολογικού κέντρου της ΕΜΥ διαθέτει ένα σπάνιο αφηγηματικό χάρισμα. Μπορεί να μιλάει για σύνθετα κλιματικά φαινόμενα χρησιμοποιώντας μαθηματική ορολογία και την ίδια στιγμή να στήνει μπροστά στα μάτια σου επικές φασματικές εικόνες. Τους Βίκινγκς του Έρικ του Κόκκινου να εγκαταλείπουν τα νρακάρ για να πατήσουν για πρώτη φορά το πόδι τους στη Γροιλανδία. Τα κανόνια του Ναπολέοντα να κολλάνε στις λάσπες του Βατερλώ. Τους Ίωνες φιλοσόφους να σπάνε τα στερεότυπα των θεών. Τον Νώε να χτίζει την κιβωτό του Θεού λίγο πριν από τον κατακλυσμό.
Ο Θοδωρής Κολυδάς ασχολείται επαγγελματικά με τον καιρό τα τελευταία 33 χρόνια, αλλά ξέρει ότι πάντα ήμασταν και πάντα θα είμαστε παιδιά του καιρού, των διαθέσεων της Φύσης. Γι' αυτό εξετάζει με το ίδιο ενδιαφέρον τα σήματα που λαμβάνει καθημερινά στο γραφείο του από τους μετεωρολογικούς δορυφόρους και τα αποτελέσματα της εξέτασης ενός ιζήματος που χρονολογείται από το 5000 π.Χ.
Η μέρα της συνάντησής μας ήταν μια από τις πολλές ζεστές μέρες αυτού του Νοέμβρη. Εκείνος φορούσε μπουφάν, τόνιζε την ΕΜΥ στο 'Υ' (Εμύ, όχι Έμυ) και ήταν σίγουρος ότι τα κρύα θα έρθουν και φέτος. Πάντα έρχονται. Όπως έσπευσε να μας καθησυχάσει, το κλίμα όντως αλλάζει, αλλά όχι απαραίτητα με τον ανεπίστρεπτο, καταστροφικό τρόπο που έχουμε στο μυαλό μας.

Φωτογραφίες: Φραντζέσκα Γιαϊτζόγλου-Watkinson
Οι άνθρωποι είμαστε τόσο εγωιστές που θεωρούμε ότι όλα θα συμβούν μέσα στον δικό μας χρόνο. Ο καιρός, όμως, ξεπερνάει τις γενιές.
Το κλίμα αλλάζει, αλλά όχι με τους ρυθμούς που νομίζουμε. Αλλάζει με τους ρυθμούς και τους κανόνες που επιβάλλει η ίδια η Φύση.
Τα τελευταία χρόνια οι μετεωρολόγοι, οι κλιματολόγοι, ολόκληρη η επιστημονική κοινότητα, έχουμε ως σταθερό σημείο αναφοράς τους αριθμούς. Με βάση τους στεγνούς αριθμούς, μπορεί όντως να φαίνεται ότι έχουμε κάποια δέκατα του βαθμού διαφορά στη θερμοκρασία μας σε σχέση 1950. Εκείνη την περίοδο, όμως, στο σημείο που έγινε η μέτρηση υπήρχαν 15 χιλιάδες σπίτια και αρκετό πράσινο. Τώρα, γύρω από τον ίδιο μετεωρολογικό σταθμό πιθανότατα υπάρχουν χιλιάδες πολυκατοικίες, τα δέντρα έχουν κοπεί, οι ανθρώπινες παρεμβάσεις είναι καθοριστικές. Είναι φυσικό να μην κυκλοφορεί πλέον ο άνεμος κι αυτό από μόνο του είναι αρκετό για να ανέβει κάπως η μέση θερμοκρασία. Μιλάμε, όμως, για μια άνοδο σε τοπικό επίπεδο.
Το μικροκλίμα των πόλεων έχει αλλάξει. Αυτό είναι μια πραγματικότητα. Ακόμα, όμως, δεν έχει βρεθεί η φόρμουλα που να υπολογίζει με ακρίβεια σε τι ποσοστό αυτή η αλλαγή οφείλεται στις ανθρώπινες παρεμβάσεις. Αν, δηλαδή, είναι υπεύθυνες για το 30% ή το 35% της αλλαγής του τοπικού κλίματος. Κρατάμε απλώς τον αριθμό κι αυτό δημιουργεί λανθασμένες εντυπώσεις.
Ο φετινός Νοέμβρης ήταν ζεστός και χωρίς βροχές. Δεν είναι ούτε πρωτοφανές αυτό, ούτε ανησυχητικό. Αντίστοιχο φαινόμενο είχαμε το 1993 και νωρίτερα το 1969. Υπάρχουν περίοδοι στις οποίες οι βροχές και οι ενισχυμένοι άνεμοι συσχετίζονται με τις ηλιακές κηλίδες. Αυτό συμβαίνει κάθε 10-11 χρόνια. Άλλα φαινόμενα σχετίζονται με τις κυμάνσεις του ήλιου κι εμφανίζονται περίπου κάθε 60 χρόνια.

Η Ελλάδα δεν θα γίνει υποτροπική ζώνη. Όχι σήμερα, τουλάχιστον. Ούτε αύριο, ούτε το 2100

Το 5000 π.Χ. η Σαχάρα δεν ήταν έρημος. Το γνωρίζουμε από τη μελέτη ιζημάτων και γεωλογικών ευρημάτων που αποδεικνύουν ότι στην περιοχή ζούσαν ζώα. Αυτό είναι ένα μόνο παράδειγμα για το ότι μετατοπίσεις συνέβαιναν πάντα. Θα συμβούν και στο μέλλον, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι καταστροφικές.
Οι ναυτικοί, ας πούμε, σε 12.000 χρόνια δεν θα κοιτάζουν τον πολικό για να προσανατολιστούν, αλλά τον αστερισμό του Βέγα, έναν τελείως αντίθετο αστερισμό. Αντιστοίχως, τα αστέρια που παρατηρούσε ο Ίππαρχος ήταν διαφορετικά απ' αυτά που βλέπουμε εμείς, γιατί πολύ απλά, η Γη αλλάζει κλίση, υπάρχουν μεταπτώσεις και άλλα συμβάντα.
Η κλιματική αλλαγή είναι υπαρκτή, αλλά την υπερτονίζουμε για λόγους μάρκετινγκ. Ας μην ξεχνάμε ότι το σύγχρονο οικολογικό κίνημα γεννήθηκε στην Αγγλία τη δεκαετία του '80 για λόγους που δεν ήταν αμιγώς οικολογικοί. Υπήρχαν και πολιτικές αιτίες.
Εκείνη την περίοδο υπήρξε μια δαιμονοποίηση του άνθρακα. Υπάρχει μια άποψη που αναφέρει ότι η Αγγλική κυβέρνηση κατέφυγε σε μελέτες πανεπιστημίων που αναδείκνυαν τις αρνητικές επιπτώσεις της χρήσης του άνθρακα, για να απαντήσει στις απεργίες των ανθρακωρύχων.
Μέχρι το 1975, οι New York Times και τα περιοδικά έβγαζαν πρωτοσέλιδα που προειδοποιούσαν για μια νέα εποχή παγετώνων και για επερχόμενα κύματα ψύχους. Αμέσως μετά, κυρίαρχη θέση στο οικολογικό ζήτημα κατέλαβε η αντίθετη ιδέα, της θέρμανσης του πλανήτη λόγω του διοξειδίου του άνθρακα.

Σήμερα πλεόν υπάρχει και μια οικονομική πίτα που συνδέεται με την οικολογία, από την οποία όλοι θέλουν να πάρουν το καλύτερο κομμάτι που μπορεί να τους αναλογεί

Όταν οι Βίκινγκς έφτασαν στη Γροιλανδία, το 1000 μ.Χ. είδαν κάποια παγόβουνα, αλλά κατά βάση αντίκρισαν μια πράσινη Γη (Greenland). Εκτιμούμε ότι η θερμοκρασία της περιοχής εκείνη την περίοδο ήταν λίγο χαμηλότερη απ' όσο είναι σήμερα. Αργότερα, η Γη βίωσε μια πάρα πολύ κρύα εποχή. Το 1608, ειδικότερα, είχαν παγώσει όλα τα ποτάμια της Ευρώπης. Από το 1880, η θερμοκρασία άρχισε να σημειώνει πάλι άνοδο. Γιατί, όμως, το 1000 μ.Χ. η Γη ήταν ζεστή, περίπου όσο και σήμερα; Τα άλογα και τα κάρα δεν είχαν εξατμίσεις, οι Βίκινγκς δεν είχαν κλιματιστικά. Τα λέω όλα αυτά γιατί μπορεί και σήμερα απλώς να ζούμε έναν τέτοιο κύκλο, μια κλιματική αλλαγή προγραμματισμένη από τη Φύση.
Το όζον έχει όντως καταστραφεί. Η συζήτηση που γίνεται για τα κλιματιστικά και τους ρύπους, όμως, είναι αποπροσανατολιστική. Το όζον στην ατμόσφαιρα άρχισε να μετριέται το 1980, σχετικά πρόσφατα. Η καταστροφή του είχε ήδη συντελεστεί, από τις εκρήξεις στις πυρηνικές δοκιμές του ψυχρού πολέμου και από τις πτήσεις των Κονκόρντ και των Τουπόλεφ, που πετούσαν πολύ ψηλά και θέρμαιναν τη στρατόσφαιρα, προκαλώντας τη χημική καταστροφή της ζώνης του όζοντος.
Ας μη φανταζόμαστε ότι το όζον είναι κάτι που υπάρχει σε αφθονία. Μιλάμε για μία στιβάδα γύρω στα δύο με τρία χιλιόμετρα, την οποία αν τη φέρναμε στην επιφάνεια του εδάφους, θα είχε ύψος περίπου ένα εκατοστό. Αυτό το ένα εκατοστό, στα 25-30 χιλιόμετρα εκτονώνεται και απλώνεται.