Η ανατομία του εθνικοσοσιαλιστικού συλλογικού υποκειμένου

 

 

 

 

Του Δημήτρη Π. Κυριακάκου*

Πέρυσι, τέτοια εποχή περίπου, παρακολούθησα ένα νέο κινηματογραφικό οδοιπορικό παραγωγής BBC με τίτλο «Ο λαός του Χίτλερ». Το εν λόγω οδοιπορικό συστήνει εναλλακτική προσέγγιση ανάλυσης των αιτίων που οδήγησαν στην επικράτηση του εθνικοσοσιαλισμού στη δοκιμαζόμενη μεσοπολεμική Γερμανία. 

Ποιος ήταν πραγματικά ο λαός του Χίτλερ; Ήταν ένα ιδιαίτερο είδος λαού, διαφορετικό από το αντίστοιχο του Κάιζερ και του Βίσμαρκ; Αν ναι, τι το τόσο διαφορετικό τον διακατείχε;

Ο λαός αυτός, χρήζει να επισημανθεί, ανέδειξε το Εθνικοσοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα αρχικά τρίτο σε κοινοβουλευτική δύναμη, μετέπειτα δεύτερο, εν δυνάμει κυβέρνηση δηλαδή, και στη συνέχεια με διάφορα συνταγματικού δικαίου τεχνάσματα ο πανούργος Χίτλερ κατάφερε να επικρατήσει έχοντας πρωτίστως δομικά προπαγανδίσει την αναγκαιότητα του «τρίτου δρόμου» που εισηγείτο. 

Σαράντα επτά από τα εξήντα εκατομμύρια των Γερμανών εντάχθηκαν στο Εθνικοσοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα ως τακτικά μέλη. Τόσοι πολλοί ήταν πια οι «αυταπατημένοι»; Η ανατομία αυτής της μαζικότητας έχει απασχολήσει στρατιές πολιτικών αναλυτών.

Ο οικονομικός αποκλεισμός της ηττημένης Γερμανίας, ο καταναγκασμός της σε καταβολή αποζημιώσεων προς τις νικήτριες δυνάμεις του Μεγάλου Αποικιοκρατικού Πολέμου, η αναλγησία του παλαιού πολιτικού συστήματος (Χριστιανοδημοκρατών - Σοσιαλδημοκρατών), η αλαζονική γραφειοκρατία, η γενικευμένη κατάθλιψη συνδιαμόρφωσαν, ως ισοδύναμοι όροι, το εύφορο έδαφος για να καρπίσει αυτός ο «τρίτος δρόμος». 

Όλα αυτά τα πλαισίωσε το συνειδησιακό τρίπτυχο «απογοήτευση - θυμός - περιέργεια» και τη συνέχεια την ξέρουμε άπαντες, μάλιστα κάποιοι, σήμερα υπερήλικοι, τη βίωσαν κιόλας. Η δημοφιλία του Χίτλερ αναπτύχθηκε σε δυσθεώρητη έκταση στο χρονικό σημείο οπότε ο τελευταίος κατάφερε να ταυτίσει στο συλλογικό υποσυνείδητο την έννοια «κράτος» με την έννοια «επιχειρησιακή ετοιμότητα». 

Στο σημείο αυτό είναι που «έδωσε εξετάσεις» στην εκλογική βάση. Το συλλογικό υποσυνείδητο είχε πια κερδηθεί. Το επόμενο ζητούμενο ήταν να καλλιεργηθεί «ιδεολογικά».

Η καταπολέμηση της ανεργίας των νέων απετέλεσε την πρώτη τη τάξει προτεραιότητα για τους Εθνικοσοσιαλιστές. Οι δουλειές δεν περίσσευαν, επενδύσεις δεν εισάγονταν λόγω του εμπάργκο, τι έμενε λοιπόν; Η εθνικοσοσιαλιστική διακυβέρνηση να πάρει από τους «έχοντες» για να δώσει στους «μη έχοντες». 

Οι έχοντες ήταν αυτοί που «παρασιτούσαν» στην οικονομία, παρά την παρατεταμένη κρίση, ήταν οι εβραϊκής καταγωγής «φοροφυγάδες» της Ελβετίας και οι Ρομά περιηγητές εμπορομεταλλουργοί που μονοπωλούσαν την αδήλωτη διακίνηση σκραπ, χρυσού και αργύρου. 

Η πάταξη της ανεργίας πήγαινε, κατά συνέπεια, χέρι χέρι με την «πάταξη της διαφθοράς». Η «τρύπα» στον προϋπολογισμό έπρεπε το ταχύτερο να κλείσει. Πώς; Με απολύσεις και με κατασχέσεις περιουσιών με συνοπτικές διαδικασίες από την ταχεία και «αποτελεσματική» δημόσια διοίκηση και δικαιοσύνη της «νέας» διακυβέρνησης. 

Στις δε μεγάλες ιδιωτικές επιχειρήσεις απολύονταν, διά ειδικών διαταγμάτων, οι Εβραίοι managers και στη θέση τους ορίζονταν άριοι. Η παρεπόμενη συνέπεια ήταν ο μέχρι πρότινος άνεργος άρειος να αισθάνεται, δια φυσιολογικού συνειδησιακού αυτοματισμού, ευγνώμων στην πολιτεία αλλά συνάμα και διόλου ένοχος διότι τη θέση εργασίας του την κατείχε «νόμιμα», «αξιοκρατικά», ως τίμιος νοικοκύρης και δουλευτής. Ιδού η απαρχή της σφυρηλάτησης της ναζιστικής «συντροφικής» συνείδησης.

Επόμενο  βήμα  ήταν  η  «αποκέντρωση» των ρόλων σε όλα τα κοινωνικά  στρώματα, το «άνοιγμα» στην κοινωνία. Το Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα διακλαδώθηκε όχι μόνο σε επίπεδο γειτονιάς, αλλά περαιτέρω σε επίπεδο οικοδομικού τετραγώνου και κτηριακού συμπλέγματος. 

Ο διαχειριστής της πολυκατοικίας ήταν πρωτοβάθμιο κομματικό στέλεχος, έφερε το γνωστό περιβραχιόνιο. Όταν δε χαιρετούσε, απευθυνόταν αορίστως ‘Heil Hitler’ ακόμα και αν ενώπιόν του είχε καθηγητή πανεπιστημίου. Τα «λαϊκά» παιδιά απόκτησαν οντότητα στη νέα καθεστηκυία τάξη. 

Το πιο καταλυτικό βήμα ήταν η στροφή στη νεολαία. Ο αλκοολισμός, τα ναρκωτικά, η νεανική πορνεία καταπολεμούνταν από τα ειδικά οικοτροφεία του ναζιστικού «κράτους προνοίας» που συγκέντρωναν τους περιθωριοποιημένους νέους και εφήβους, τους αποτοξίνωναν με ασκητικού χαρακτήρα τρόπο ζωής, προσεγμένη διατροφή και άθληση, και τους ομογενοποιούσαν στο ναζιστικό ιδεώδες μέσω ποικίλων «συλλογικών» δράσεων και δομών «διαφώτισης». 

Νέες γενιές «ευγνωμοσύνης» και «προθυμίας» διαμορφώνονταν με άμεσο πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα. Οι «άλλοι» μας πήραν τη ζωή, ο Φύρερ μάς την έδωσε πίσω. Πού ήταν ο Θεός όταν πεινούσαμε; Ιδού και η απαρχή της σφυρηλάτησης της αθεϊκής συνείδησης τής, υπό διαμόρφωση, ελίτ των μυστικιστικών SS. 

Τα SS ειδικά απαρτίζονταν από νέους, 30άρηδες και 40άρηδες, άξιους συνεχιστές της γενοκτονικής κληρονομιάς των ξανθωπών Τευτόνων καταφράκτων του Μεσαίωνα.

Για να θυμηθούμε όμως και τα δικά μας. Σάμπως τα κινήματα της 4ης Αυγούστου και της 21ης Απριλίου δεν λειτουργούσαν με «επιχειρησιακή ετοιμότητα»; Σάμπως αμφότερα αυτά τα καθεστώτα δεν έδιναν οντότητα και ευθύνη στα νιάτα; Πολλά ήταν τα start ups επί χούντας και μάλιστα με χαμηλότοκα δάνεια, ενίοτε και αγύριστα. Σήμερα, πενήντα χρόνια μετά, έχουν μετεξελιχθεί σε ακλόνητα brand names. 

Τι σου ζητούσαν αμφότερα τα καθεστώτα; Να «δώσεις» κανέναν αντιφρονούντα, αν ήταν και «μίασμα» κομμουνιστής, «προδότης» δηλαδή, ακόμα καλύτερα. Τι σε έκοφτε εσένα; Τον ήξερες και από χθες; Είναι η αλήθεια πως ως λαός πεινάμε και πονάμε, αυτό όμως δεν δικαιολογεί τη μετεξέλιξή μας σε «λαό του Χίτλερ».

Όσο για τον Παύλο Φύσσα, δεν θα προσποιηθώ πως τον είχα ακουστά όσο ζούσε και συνέθετε ραπ. Αισθάνομαι όμως και εγώ «ευγνώμων» στους ναζιστές, υβριστές της μνήμης του, που μου σύστησαν τον Παύλο και το έργο του. Ευχαριστώ, παιδιά!

* Ο Δημήτρης Π. Κυριακαράκος είναι δικηγόρος LLM (London Metropolitan University) Διεθνούς και Συγκριτικού Δικαίου Οικονομίας/Εμπορίου

Πηγή: Η Αυγή