ΠΩΣ ΓΙΟΡΤΑΣΕ Η ΑΘΗΝΑ ΤΟΥ 1885 ΤΗΝ 25η ΜΑΡΤΙΟΥ

ΛΟΥΟΜΕΝΗ ΜΕΓΑΡΙΣ
ΥΠΟ Ν. ΛΥΤΡΑ
[ Από φύλλο της ΕΣΤΙΑΣ του μήνα Απριλίου 1885]
***

ΠΩΣ ΓΙΟΡΤΑΣΕ Η ΑΘΗΝΑ ΤΟΥ 1885 ΤΗΝ 25η ΜΑΡΤΙΟΥ
ΟΙ ΔΥΟ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ: Η ΜΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ 25η ΜΑΡΤΙΟΥ
ΚΑΙ Η ΑΛΛΗ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
[ Δείπνα και πανηγυρικοί-χωρίς στρατιωτική παρέλαση.
Η παρέλαση είναι θεσμός του 20ού αιώνα και συνδέεται
με τη σοβιετική επανάσταση και την συνακόλουθη εγκαθίδρυση
δικτατορικών καθεστώτων στις αστικές χώρες της Ευρώπης]

Αποσπάσματα από το Δελτίον του περιοδικού ΕΣΤΙΑ του 1885

[...] .
1. Κατά την ορισθείσαν ώραν εγένετο η νενομισμένη τελετή
και δοξολογία εν των ναώ της Μητροπόλεως, την δ' εσπέραν
παρετέθη εν τοις Ανακτόροις δείπνον εις τους επιζώντας
αγωνιστάς. Την αυτήν εσπέραν συνήνωσεν εν τη αιθούση
του ξενοδοχείου Αττικής, επί τη ευκαιρία της εθνικής εορτής,
κοινόν συμπόσιον πολλούς των δημοσιογραφούντων και
περί την νεωτέραν ελληνικήν φιλολογίαν ασχολουμένων
λογίων. Εν τη αιθούση καταλλήλως διά σημαιών εσκευασμένη,
διεκρίνετο δαφνοστεφής η προτομή του Φερραίου. Πολλαί
προπόσεις εγένοντο, μεταξύ των οποίων η του προεδρεύοντος
του συμποσίου κ. Κ. Παπαρρηγόπουλου εις την αΐδιον μνήμην
των προμάχων του Αγώνος, η του κ. Ι. Σκυλίσση υπέρ της
βασιλικής οικογενείας , η του κ. Π. Καλλιγά υπέρ των ξένων
φιλολόγων των συντελεσάντων προς εξάπλωσιν της ελληνικής
δόξης, και η του κ. Α. Βλάχου υπέρ του μέλλοντος και της
προόδου της νέας ελληνικής φιλολογίας.

2.Ωσαύτως τη αυτή ημέρα επωλείτο εις τα οδούς έκτακτον
φύλλον του Χρόνου Αθηνών εις ανάμνησιν της 25ης Μαρτίου.
[...].

3. Αλλά το επισημότερον και μάλλον επιβάλλον μέρος της
πανηγύρεως υπήρξε το από της εννάτης της εσπέρας αρξάμενον
και μέχρι της ενδεκάτης παραταθέν συλλαλητήριον, το
οργανωθέν υπό του ενταύθα Μακεδονικού Συλλόγου.
Η τελευταία δ' αύτη όψις της εορτής , σκοπούσα να εξεγείρη
το φρόνημα και ευγλώττως διαμαρτυρηθή κατά των τεχνασμάτων
των Βουλγάρων και υπέρ της προφανώς κινδυνευούσης
Μακεδονίας ημών , προσελάμβανεν ούτω θετικόν χαρακτήρα
και άμετρον το διαφέρον εξήγειρε. Δι' ό ου μόνον η μεγάλη
νεότευκτος αίθουσα της Νομικής Σχολής εν ή ανηγγέλθη ότι
θα ωμίλουν οι ρήτορες του συλλαλητηρίου, αλλά και αι πέριξ
οδοί επληρώθησαν πλήθους συνωστιζομένου και ανυπομονούντος.
Εδέησε δε ίνα προς θεραπείαν των τε έσω συμπνιγομένων,
ως και των έξω αναμενόντων αγορεύσωσι ταυτοχρόνως εν μεν
τη αιθούση ο κ. Αφεντούλης, από δε του εξώστου του μετά της
αιθούσης συνεχομένου καταστήματος της Αστυκλινικής διά
καλλιεπούς λόγου ο διευθυντής του διδασκαλείου κ. Χαρίσιος
Παπαμάρκου. Μετ' αυτόν ο κ. Δ. Κόκκος απήγγειλε διά σθεναράς
φωνής ενθουσιώδες ποίημα, διακοπτόμενον υπ΄των επευφημιών
των περιεστώτων. Κατόπιν το πλήθος άπαν, ηγουμένης της
μουσικής και σημαιών, πολλών δε λαμπαδηφορούντων,
εξεχύθη εις σεμνήν και επιβάλλουσαν υπέρ της απειλουμένης
Μακεδονίας διαδήλωσιν διά των οδών Σταδίου , Αιόλου,
Ερμού, πλατείας Συντάγματος, καταλήξασαν αύθις προ του
Πανεπιστημίου, ένθα διελύθη . Κατά την πορείαν της διαδηλώσεως
ηκούοντο ψαλλόμενα πατριωτικά άσματα και αναφωνήσεις
και ζητωκραυγαί, ωραίον δ' ήτο το θέαμα των φωτοστολίστων
οικιών και καταστημάτων υφ' ά διέβαινε αύτη, των σημαιών,
εφ' ων αντενακλάτο το φως των προρφυρών βενετικών φανών,
του κυμαινομένου μαύρου πελάγους των κεφαλών, των εις βάθος
αναπτυσσομένων μακρών φωτεινών ταινιών.
[...].