Η άλωση των Αθηνών από τις αδερφές Γαργάρα – Ο Ξανθούλης στο πιο ιδιαίτερο έργο του
Οι αδερφές Γαργάρα είναι παρατσούκλι. Όπως τα περισσότερα επίθετα των Ελλήνων. Είναι επίσης και το νέο βιβλίο του Γιάννη Ξανθούλη που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα, ένα βιβλίο που πραγματεύεται τον πόθο του συγγραφέα για την Αθήνα, την αγάπη του για την πόλη. Όπως λέει και ο ίδιος, είναι ένα “έργο – ύμνος” στην πρωτεύουσα, η οποία αποπνέει τη δική της προσωπικότητα μέσα από την άναρχη γοητεία της. Είναι όμως έτσι; Ή μιλάμε για μια Οδύσσεια που δεν ολοκληρώνεται ποτέ;
Τι βιβλίο είναι λοιπόν “Η άλωση των Αθηνών από τις αδερφές Γαργάρα”; Είναι ένα αστείο και δραματικό έργο, μαζί. Ο Γιάννης Ξανθούλης το περιγράφει ως το – ίσως – πιο ιδιαίτερο δημιούργημά του, και ισχύει. Εμείς το διαβάσαμε, σας παρουσιάζουμε τα θέματά του και δεν σας κάνουμε spoilers.
Απαραίτητο info:
– Η ιστορία εκτυλίσσεται στη φανταστική κωμόπολη Ροδόσταμη της Ανατολικής Μακεδονίας, στα τέλη της δεκαετίας του 1950. Οι αδελφές Φιλοθέη και Μαγιοπούλα Γαργάρα, κόρες του παλαιστή Ηρακλή Γαργάρα, μεγαλώνουν σε ένα περιβάλλον γεμάτο αντιφάσεις και προσδοκίες. Αναζητώντας μια νέα ζωή, μετακομίζουν στην Αθήνα, όπου προσπαθούν να “αλώσουν” την πόλη με τον δικό τους τρόπο, παραδομένες στα κέφια ενός εκτροχιασμένου χρόνου.
Το μυθιστόρημα χαρακτηρίζεται από ευτράπελο χιούμορ και κοινωνική σάτιρα, με φόντο την Ελλάδα της μετάβασης από τη δεκαετία του ’50 στη δεκαετία του ’60. Ο Ξανθούλης χρησιμοποιεί τις ηρωίδες του για να εξερευνήσει θέματα όπως η ενηλικίωση, η αναζήτηση ταυτότητας και η φυγή από την επαρχία προς την πρωτεύουσα.
Οι αδερφές Γαργάρα ήταν δύο καταπιεσμένες αδερφές, μεγαλωμένες σε ένα κάπως λούμπεν περιβάλλον. Το όνειρό τους είναι κοινό με εκείνο του ίδιου του Γιάννη Ξανθούλη. Όπως και εκείνος ήθελε να φύγει γρήγορα από την “οικογενειακή θαλπωρή”, έτσι και αυτές ήθελαν να “αποδράσουν” προς το “κέντρο” των γεγονότων, προς την ιδανική Γη της Επαγγελίας.
Ο ίδιος ο Ξανθούλης έφυγε από τον Έβρο και ήρθε στα νότια για να είναι μέσα στις εξελίξεις. Ειδικά τη δεκαετία του ’50, τα πράγματα ήταν πολύ πιο δύσκολα και περιοριστικά για τα “παιδιά της επαρχίας” και έτσι η Φιλοθέη και η Μαγιοπούλα (ή Μάγια) θέλουν να πάρουν τον δικό τους δρόμο, αναλαμβάνοντας εαυτούς και ευθύνες.
Η δε Ροδόσταμη, όπως η άλλοτε Χαλκόπολη ή ο Πετρόκαμπος (φανταστικοί τόποι και αυτοί του συγγραφέα) θα μπορούσε να είναι ένα άλλο “Μακόντο”. Η Ροδόσταμη παράγει τριαντάφυλλα που βοηθούν στη δυσκοιλιότητα, εξ ου και ο… αφοδευτικός τουρισμός της περιοχής. Ναι, σωστά καταλάβατε, το μυθιστόρημα διαπνέεται από σουρεαλιστικές αναφορές, σάτιρα αλλά και αλληγορικές αλήθειες. Ο Ξανθούλης κοινώς, φαντάζεται έναν δικό του “εναλλακτικό τουρισμό”, before it was cool…
Το όνειρο της μεγάλης φυγής
Οι αδερφές Γαργάρα αποζητούν να ξεφύγουν από τα “τέρατα” της καθημερινότητάς τους, από έναν συγκεντρωτικό πατέρα που κουβαλούσε μόνος του τον Επιτάφιο ή τον Δεσπότη, από έναν δύσκολο αδερφό, από τους δαίμονές τους. Πλάι τους μια μητέρα καταπιεσμένη, η Κατίνα, που αναγκαστικά γίνεται καλή μαγείρισσα αφού… δεν μπορεί να είναι κάτι άλλο.
Ο πατέρας είναι όπως είπαμε παλαιστής. Είναι και επισκέπτης του τοπικού μπορντέλου όπου ερωτεύεται την εκ Παραγουάης ορμώμενη, ιερόδουλη.
Τους πρωταγωνιστές θα τους δείτε άλλωστε και στα σκίτσα που συνοδεύουν το βιβλίο, δια χειρός Γιάννη Ξανθούλη. Θα δείτε το “κέντρο αφοδευτικών μελετών”, κάτι σαν ιαματικά λουτρά για δυσκοίλιους, θα δείτε την οικογένεια Γαργάρα που κάνει τα προβλήματά της “γαργάρα”, θα βρείτε γιατροφιλόσοφους, χαρακτηριστικά στοιχεία της εποχής ενός μεταιχμιακού καιρού.
Στο μυθιστόρημά του ο Ξανθούλης σκιαγραφεί με έναν απόλυτα ευρηματικό τρόπο τα τέλη των 50s του Θεοδωράκη, της Αλίκης και του Χατζιδάκι, με αφηγηματικό όπλο της αδερφές Γαργάρα, εν είδει υπερβατικού χρονογραφήματος.
Ωστόσο η κοινωνία αυτής της κωμόπολης δεν είναι καθόλου ουτοπική. Μιλάμε για μια κωμόπολη με πρόσφυγες που προσπαθούν να ενσωματωθούν, με πολυπολιτισμικότητα, με αντιθέσεις, με διαψεύσεις. Ο εμφύλιος έχει λήξει, ο εθνικισμός επιβιώνει, αλλά ξημερώνει και η δεκαετία του ‘60 με ψήγματα ελπίδας αλλαγής.
Η άλωση των Αθηνών από τις αδερφές Γαργάρα Εκδόσεις Διόπτρα
Ο Ξανθούλης είναι φυσικά ένας άριστος γνώστης της ιστορικής πραγματικότητας που έζησε βιωματικά, και παρότι ανατρέχει σε αυτή με θέρμη, την αποδέχεται με τα δεινά της και την αποτυπώνει στο χαρτί με μια αφηγηματική λεπτότητα που ούτε μηδενίζει αλλά ούτε και ρομαντικοποιεί.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου