ΟΙ ΣΤΕΝΟΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΙ ΔΕΣΜΟΙ ΚΑΘΙΕΡΩΜΕΝΩΝ ΓΑΛΛΩΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΑΚΡΑ ΔΕΞΙΑ

 

Γιατί ο Μισέλ Ουελμπέκ και άλλοι Γάλλοι συγγραφείς συμπράττουν με την ακροδεξιά

ieidiseis.gr 

Newsroom

8–10 λεπτά

---

Τι κοινό έχουν ο Μισέλ Ουελμπέκ, ο Σιλβάν Τεσόν και ο Γιαν Μος; Υπάρχουν τα προφανή: τρεις Γάλλοι διανοούμενοι, τρία ταλέντα, τρεις επικεφαλής των λογοτεχνικών γόνδολων στη Γαλλία.

Και υπάρχει και η πιο εκπληκτική γκρίζα ζώνη: και οι τρεις έχουν καλλιεργήσει -ή εξακολουθούν να καλλιεργούν- στενούς πνευματικούς δεσμούς με την ακροδεξιά. Σε κάθε περίπτωση, αυτή είναι η απόδειξη που προσπαθεί να καταδείξει ο François Krug στο ερευνητικό βιβλίο του Réactions françaises. Διερευνώντας τη διανοητική ακροδεξιά που εκδόθηκε από τις Editions du Seuil. Μέσα από ανέκδοτα, αποσπάσματα από αδυσώπητα δημοσιεύματα ή συναντήσεις, ο Γάλλος δημοσιογράφος σκιαγραφεί το πορτρέτο μιας γενιάς που, άλλοτε από καθαρό πνεύμα πρόκλησης, άλλοτε από βαθιά πεποίθηση, έχει συμμαχήσει με προσωπικότητες ανοιχτά ακροδεξιές.

Ποια ήταν η αφετηρία σας για αυτή την έρευνα;

«Ασχολούμαι πολύ με την ακροδεξιά, είναι μια πολιτική οικογένεια που βρίσκω ενδιαφέρουσα, ειδικά στη Γαλλία αυτή τη στιγμή. Και βρίσκω ότι η πολιτιστική πτυχή της ακροδεξιάς συχνά υποτιμάται: οι χαρακτήρες, οι κάπως παρεξηγημένοι διανοούμενοι. Υπάρχει υπερβολική τάση να περιορίζεται η ακροδεξιά στη Γαλλία στην οικογένεια Λεπέν ή στον Εθνικό Συναγερμό. Και εξάλλου -αν και το βρίσκω λίγο πομπώδες- είμαι "ερευνητής" δημοσιογράφος, εργάζομαι συχνά πάνω σε πολιτικά ή οικονομικά θέματα. Και πάντα έμπαινα στον πειρασμό να κάνω κάτι στο πολιτιστικό περιβάλλον, στο λογοτεχνικό περιβάλλον, επειδή είναι ένας τομέας που δεν εξετάζουμε αρκετά συχνά για να διεξάγουμε έρευνες στη Γαλλία, ή πιστεύουμε ότι δεν υπάρχει τίποτα να "κρύψουμε".

«Ο Ουελμπέκ κρέμεται, ο Μος στη σκηνή, ο Τεσόν στην ανοιχτή θάλασσα», γράφετε στην εισαγωγή. Πώς καταλήξατε σε αυτούς τους τρεις συγγραφείς; Γιατί αυτούς;

«Ενσαρκώνουν τρεις πολύ διαφορετικούς τύπους συγγραφέων. Δεν έχουν καθόλου την ίδια θέση στο λογοτεχνικό τοπίο, στο τοπίο των μέσων ενημέρωσης. Είχα όμως ανέκδοτα για τους τρεις και αποδείχθηκε ότι ξεκίνησαν την ίδια περίοδο και ότι αυτοί οι τρεις χαρακτήρες μου επέτρεψαν να καλύψω 30 χρόνια ιστορίας. Ξεκίνησαν να εκδίδουν στις αρχές της δεκαετίας του '90, όλοι τους. Και είναι επίσης η εποχή που η ακροδεξιά στη Γαλλία αρχίζει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη».

Υπάρχουν και άλλα γνωστά ονόματα που εμφανίζονται στις σελίδες: Thierry Ardisson, Frédéric Beigbeder, Frédéric Taddei... Δεν έχουν περάσει την «καφέ γραμμή»;

«Σίγουρα, υπάρχουν πολλοί συγγραφείς που μπορούν να εντοπιστούν σε μια αντιδραστική οικογένεια, οι οποίοι προέρχονται όλοι από το ίδιο μοντέρνο παριζιάνικο περιβάλλον των αρχών της δεκαετίας του '90. Όπου, για να το συνοψίσουμε με αυτόν τον πολύ καρικατούρικο τρόπο, ήταν cool να είσαι αντιδραστικός . Όλη η προηγούμενη γενιά ήταν αριστερή. Αλλά όταν ξεκίνησαν, ήταν λίγο πιο punk, να λέμε ότι αγαπούσαμε τη Céline και ότι μερικές φορές διαβάζαμε κρυφά συνεργαζόμενους συγγραφείς.

Οι Ουελμπέκ, Μος και Τεσόν χρησιμοποιούν την ιδιότητά τους ως συγγραφείς για να παρεμβαίνουν στη δημόσια συζήτηση».

Επιστρέφετε τελικά σε στοιχεία που ήταν πάντα δημόσια. Μόνο που ποτέ κανείς δεν θέλησε να τα σκάψει ή να τα εκθέσει τόσο μετωπικά. Πώς εξηγείτε αυτή τη μορφή
«σεμνότητας» που περιβάλλει αυτούς τους τρεις συγγραφείς; Επειδή είναι δημοφιλείς; Επειδή δεν αναμειγνύουμε τη λογοτεχνία με την πολιτική;

«Ζήτημα σεμνότητας, σεβασμού. Είναι μια παλιά γαλλική παράδοση να σέβεσαι τους συγγραφείς, να μην θέλεις να τους αναμειγνύεις με την πολιτική. Είναι χυδαίο, και τότε δεν θα τους ενοχλήσουμε, οι καλλιτέχνες έχουν το δικαίωμα να λένε ό,τι θέλουν... Μόνο που οι Ουελμπέκ, Μος και Τεσόν χρησιμοποιούν την ιδιότητά τους ως συγγραφείς για να παρεμβαίνουν στον δημόσιο διάλογο. Και μπορούμε να σταθούμε σε όποιον παρεμβαίνει στο δημόσιο διάλογο. Ο λόγος του Ουελμπέκ έχει γίνει τόσο σπάνιος που ελέγχεται εξονυχιστικά. Η συνέντευξή του στον Michel Onfray, όπου θυμίζει μελλοντικά «ολόκληρα εδάφη υπό τον έλεγχο των ισλαμιστών», όπου προβλέπει «επιθέσεις και πυροβολισμούς σε τζαμιά», είναι πολιτική. Ο Γιαν Μος ήταν για μεγάλο χρονικό διάστημα αρθρογράφος στο πιο δημοφιλές talk show της Γαλλίας τα βράδια του Σαββάτου, γράφει editorial. Ο Σιλβάν Τεσόν, ο οποίος ήταν μάλλον στο παρασκήνιο, έγινε πολύ μαχητικός για την υπόθεση των χριστιανών της Ανατολής, που σε μεγάλο βαθμό υιοθετήθηκε από την ακροδεξιά. Πρέπει να είστε σε θέση να εξηγήσετε από πού προέρχονται οι ιδέες τους και γιατί είναι σε θέση να λένε τέτοια πράγματα».

Τα αντισημιτικά νεανικά γραπτά του Μος έχουν τεκμηριωθεί ευρέως. Τι σας εξέπληξε περισσότερο κατά τη διάρκεια της έρευνάς σας;

«Στην αρχή, ξεκίνησα από αυτά που ήξερα για τον Ουελμπέκ. Μου είχαν πει πολλά για τις σχέσεις του με ανθρώπους που βρίσκονταν κοντά στην Action Française (σχολή σκέψης της ακροδεξιάς εθνικιστικής, καθολικής, αντισημιτικής και βασιλικής). Και όμως, ήταν γνωστός χωρίς να είναι γνωστός. Πήγα να ψάξω στη βιβλιοθήκη για τα παλιά βασιλικά περιοδικά στα οποία παρενέβαινε, έκοψα και ένωσα τα κομμάτια για να αφηγηθώ μια ιστορία.
Για τον Γιαν Μος, ο οποίος έχει την τάση να υποτιμά σε μεγάλο βαθμό τη συμμετοχή του σε αυτό το περίφημο αντισημιτικό φανζίν, μου φάνηκε ενδιαφέρον να αναφέρω ακριβώς το περιεχόμενο των λεγόμενων «αστείων» που είναι ιδιαίτερα βίαια. Και επίσης ενδιαφέρον να επισημάνω το γεγονός ότι ο πρώην σύντροφος με τον οποίο έγραψε αυτό το φανζίν ήταν επίσης ο συν-συγγραφέας, χρόνια αργότερα, του σεναρίου της ταινίας «Podium». Ότι υπέγραψε ένα ψήφισμα μαζί με τους Dieudonné, Soral, Faurisson. Σε αντίθεση με όσα είπε στα μέσα ενημέρωσης, δεν πρόκειται για μια νεανική ανοησία που κράτησε λίγο. Παρέμεινε πολύ καλός φίλος με αμφιλεγόμενους ανθρώπους, για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα.

Αλλά αυτό που με εξέπληξε περισσότερο ήταν σαφώς η περίπτωση του Σιλβάν Τεσόν. Και είναι αυτή η περίπτωση που μου έχει αποφέρει τις περισσότερες αντιδράσεις και προσβολές. Έχει γίνει ένα είδος ανέγγιχτου τοτέμ της γαλλικής λογοτεχνίας. Ανέκαθεν απευθυνόταν σε αναγνώστες τόσο της αριστεράς όσο και της δεξιάς: από τους αναγνώστες του «Κόσμου» μέχρι εκείνους των «Τρέχουσων Αξιών». Ποιος μπορεί να είναι εναντίον των θεμάτων που πραγματεύεται; Η ομορφιά του δάσους, των βουνών, η προστασία των ζώων... Υποθέτω ότι ανταποκρίνεται σε μια προσδοκία του κοινού και της κοινωνίας για το αλλού, τον εξωτισμό, το ύπαιθρο στη λογοτεχνία. Αλλά έχει ενδιαφέρον να μάθουμε από πού προέρχεται. Με μεγάλη έκπληξη τον είδα στην κηδεία του Jean Raspail, όπου πήγα για δουλειά. Πρόκειται για έναν συγγραφέα με τον οποίο ήταν πάντα πολύ κοντά. Αλλά ο Jean Raspail έγραψε το «Στρατόπεδο των Αγίων», ένα μυθιστόρημα που είναι σαφώς ακροδεξιό. Ένα μυθιστόρημα που μας μιλάει για τη λευκή φυλή κάθε τρεις σελίδες, ένα ρατσιστικό μυθιστόρημα. Ο Τεσόν βάζει επίσης φράσεις του Raspail στα βιβλία του για να του αποτίσει φόρο τιμής... Έκανε επίσης το ντεμπούτο του στον ακροδεξιό ραδιοφωνικό σταθμό Radio Courtoisie. Το 2021, θα επιστρέψει εκεί για μια συνέντευξη γύρω από τον Όμηρο. Συχνάζει με τον Alain de Benoist, τον κύριο εκπρόσωπο της «Νέας Δεξιάς», που κατατάσσεται στην ακροδεξιά».

Αυτό που αποδεικνύετε με την απαρίθμηση όλων αυτών των γεγονότων είναι ότι τελικά τίποτα δεν είναι τυχαίο. Οι γνωριμίες με την άκρα δεξιά των τριών συγγραφέων είναι συνεπείς σε όλη τους τη διαδρομή.

«Ακριβώς. Το τέλειο παράδειγμα είναι ο Ουελμπέκ. Πρόκειται να κυκλοφορήσει μια φρίκη για τις γυναίκες με πέπλο, τον δικαιολογούμε, λέμε ότι υπερβάλλει όταν πίνει αλκοόλ. Αλλά τη δεύτερη φορά, την τρίτη φορά, είναι ακόμα μαλακίες ή είναι η πραγματική ιδεολογία του ατόμου; Και έτσι υπάρχει μια κατευθυντήρια γραμμή. Σε γενικές γραμμές, αυτά που περιγράφω λεπτομερώς για αυτούς τους συγγραφείς είναι γνωστά γεγονότα. Γεγονότα όμως που έχουν παραβλεφθεί, κανείς δεν έχει ερευνήσει πραγματικά το θέμα. Ήθελα το βιβλίο να είναι δομημένο ως μια αλληλουχία σκηνών, για να μπουν οι αναγνώστες στα παρασκήνια, να δουν οι ίδιοι».