«Μεγάλη Πέμπτη»: Το σπαρακτικό μοιρολόι του Νίκου Γκάτσου για τον Χριστό

Χρήστος Ασημακόπουλος

ogdoo.gr

---

Ο Νίκος Γκάτσος μεγαλωμένος στα κακοτράχαλα αγιασμένα χώματα της Αρκαδίας, έχοντας στη μνήμη του τις μαυροφορεμένες γυναίκες που ολοφύρονταν στην εκκλησία, στα πόδια του Εσταυρωμένου Ιησού και στα αυτιά του τα παραδοσιακά τραγούδια που μεταδίδονταν για αιώνες από γενιά σε γενιά, γράφει ένα ακόμα συγκλονιστικό ποίημα για την υπέρτατη θυσία του Αμνού του Θεού.

Η «Μεγάλη Πέμπτη» είναι ένα σπαρακτικό μοιρολόι για τον μεγαλύτερο και πιο αγνό επαναστάτη του κόσμου. Αυτόν που με τη θυσία του σφράγισε τη διδασκαλία της άνευ όρων αγάπης, και της συγχώρεσης .

Αυτόν που έδωσε ελπίδα στους κατατρεγμένους, τους παρίες και τους απεγνωσμένους. Κι αυτοί δεν τον πρόδωσαν ποτέ, γιατί απόκτησαν έναν  Θεό που μαρτύρησε αγόγγυστα όπως εκείνοι. Έναν Θεό ελεήμονα που τους δίδαξε ότι η ζωή είναι ακριβό δώρο και όχι ένας σταυρός που σου βαραίνει τους ώμους. 

Ο Γκάτσος αυτός ο απόμακρος, μοναχικός ποιητής μπόρεσε σε μερικούς στίχους να χωρέσει το μεγαλείο της οικιοθελούς θυσίας  Εκείνου που ξόρκισε τα «μάγια» και τα στοιχειά του αρχαίου κόσμου και μπόλιασε τον κόσμο με την ελπίδα πως η δύναμη του πνεύματος θα υπερισχύσει των άγριων πρωτόγονων ενστίκτων που συνόδευαν σαν αναπόφευκτη μοίρα ως τότε τους ανθρώπους.

Αριστουργηματική η αντίθεση της παντοδυναμίας του Θεού «Αυτός που κρέμασε τον ήλιο στο μεσοδιάκι τ΄ουρανού»  και της ηθελημένης αδυναμίας και θυσίας «..κρεμάται σήμερα σε ξύλο…».

Η ανυπέρβλητη αγάπη της μάνας και κατ’ επέκταση της Παναγίας αποτυπώνεται με το συγκλονιστικό δίστιχο «…και στ’ ασπαλάθια της ερήμου μια μάνα φώναξε “παιδί μου!”».

Το «κοράκι», η «κουκουβάγια» και οι αρχέγονοι «δαίμονες», παρουσιάζονται ως σύμβολα του σκότους που επιστρέφουν σε αυτό  δίνοντας τη θέση τους στην πνευματική αναγέννηση.«Θα ξανασπείρει καλοκαίρια στην άγρια παγωνιά του νου» «…κι εγώ κι εσύ κι εμείς κι οι άλλοι θα γεννηθούμε τότε πάλι».

ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΜΠΤΗ

Αυτός που κρέμασε τον ήλιο
στο μεσοδόκι τ’ ουρανού
κρεμάται σήμερα σε ξύλο
ίλεως, Κύριε, γενού
και στ’ ασπαλάθια της ερήμου
μια μάνα φώναξε «παιδί μου!»

Με τ’ Απριλιού τ’ αρχαία μάγια
με των δαιμόνων το φιλί
μπήκε στο σπίτι κουκουβάγια
μπήκε κοράκι στην αυλή
κι όλα τ’ αγρίμια στο λαγκάδι
πήραν το δρόμο για τον Άδη

Θα ξανασπείρει καλοκαίρια
στην άγρια παγωνιά του νου
Αυτός που κάρφωσε τ’ αστέρια
στην άγια σκέπη τ’ ουρανού
κι εγώ κι εσύ κι εμείς κι οι άλλοι
θα γεννηθούμε τότε πάλι

Την «Μεγάλη Πέμπτη» συμπεριέλαβε ο Χρίστος Τσιαμούλης στο δίσκο του Δωδεκάορτο και τον τραγούδησε με σπάνιο λυρισμό ο Αλκίνοος Ιωαννίδης.